 |
|
|
AZAL-a məxsus təyyarənin qəzaya uğraması ilə bağlı araşdırmalar çərçivəsində mütəxəssislər texniki ekspertizalar aparır, hökumət orqanları onların nəticələrini gözləyir.
Bunu Qazaxıstanın nəqliyyat nazirinin müavini Talqat Lastayev bildirib.
"Hazırda ekspertizalar aparılır. Müəyyən texniki ekspertizalar vaxt aparır. Biz onların nəticələrini gözləyirik. Ümumiyyətlə qəzanı araşdıran müxtəlif ölkələrdən olan ekspertlər bir-biri ilə daim əlaqə saxlayırlar”, - nazir müavini vurğulayıb.
Lastayev qeyd edib ki, Qazaxıstanın Nəqliyyat Nazirliyi AZAL-a məxsus təyyarənin qəzaya uğraması ilə bağlı ilkin hesabatda əks olunmuş məlumatdan artıq artıq şərh verə bilməz.
O, təyyarə qəzasının araşdırılması üzrə komissiyanın bu ilin sonuna qədər təqdim ediləcək yekun hesabatını gözləməyi xahiş edib:
“Düşünürəm ki, bu iş çərçivəsində heç bir sirr yoxdur. Bu qəzanın araşdırılmasına görə məsul olan ölkə kimi, bizim üçün məhz obyektivlik və şəffaflıq ön plandadır. Bu, gələcəkdə belə vəziyyətlərin təkrarlanmaması üçün araşdırmanın aparılması zaman rəhbər tutulan prinsiplərdir”.
Hüquq müdafiəçisi Xəzər Teyyublu "Sherg.az"a bildirib ki, 2024-cü il dekabr ayında AZAL-a məxsus təyyarənin qəzaya uğramasından sonra vəziyyətin dinamik inkişafı həm mənfi, həm də müsbət yöndə oldu:
""Qara qutu"nun açılması və hadisənin baş vermə səbəblərinin araşdırılması üçün Azərbaycan və Qazaxıstan tərəfinin birgə əməkdaşlığı yarandı. Həmçinin "qara qutu" təyyarənin istehsal olunduğu Braziliyaya göndərildi. Oradan qayıdandan sonra isə Qazaxıstanın da məsələni durğunluğa doğru istiqamətləndirdiyi müşahidə edildi. Həmçinin bununla bağlı proseslər də bir az səngimiş kimi görünməyə başladı. Bundan əlavə təyyarə Rusiya Federasiyası ərazisində qəzaya uğradığına görə Vladimir Putinin üzrxahlıq etdi. Lakin bu məsələ yarımçıq qalıb. Ən azından bu ölkənin Azərbaycandakı səfirliyi çərçivəsində Rusiyadan göndərilmiş nümayəndəsi həlak olmuş şəxslərin ailələrinə baş çəkməli və konpensasiya ödəməli idi. Həmçinin baş vermiş hadisənin tərəflər arasında isti jestlərlə həll etmək, münasibətləri normallaşdırmaq daha düzgün olardı".
Ekspert əlavə edib ki, hazırda durğunluq olsa da, faktları nəzərə alaraq, Azərbaycan Rusiyadan öhdəliklərini yerinə yetirməsini tələb edir:
"Bu olmadıqca, məsələlər bir az daha kəskinləşəcək. Digər tərəfdən anlayırıq ki, Rusiyada 3 milyona yaxın soydaşımız yaşayır. Lakin Azərbaycanın dövlət və cəmiyyət maraqları üstünlük təşkil edir. Eyni zamanda bu gün Rusiyanın başı Ukrayna münaqişəsinə qarışıb. Həmçinin ABŞ ilə arasındakı buzlar əriməyə doğru gedir. Bu mənada gələcəkdə təyyarənin qəzaya uğraması ilə bağlı tərəflər arasında ortaq mövqe tapılacağına ümid edirik. İnanıram ki, durğunluqlar ortadan qaldırılacaq və bütün bunlar cəmiyyətin dərinliklərinə işləməyəcək. Ümumiyyətlə Rusiyanın əsas fikri müharibəyə yönəlsə də, qəzaya uğramış təyyarənin məsuliyyətini üzərinə götürərək həlak olan insanların ailələrinə konpensasiya ödəmək mənəvi və vicdan borcudur".
Onlayn satış həyata keçirən butiklərdən biri müştəridən ödənişi öncədən tələb edib, daha sonra da həmin şəxsi bloka atıb.
Bu barədə Baku TV-nin qaynar xəttinə daxil olan şikayətdə bildirilib.
Şikayətçinin sözlərinə görə, 26 manat ödəniş etsə də, sifarişini əldə edə bilməyib.
“Bacım butikin səhifəsini “Instaqram”da görüb, oradan geyim dəsti bəyənib. Səhifədə ünvan məlumatları qeyd edilməyibmiş, soruşandan sonra deyiblər. Bacım işdən çıxanda gec olacağı üçün çatdırılma xidmətindən istifadə etmək istəyib. Onlar da ödənişi əvvəldən alacaqlarını bildiriblər. Göndərəndən sonra isə bacımı bloklayıblar”, – deyə şikayətçi bildirib.
Bəs qanunla bu şəxsləri hər hansı bir cəza gözləyirmi?
“Bu əməl eyni məqsədlə bir çox insana qarşı törədilməsindən, eyni zamanda vurulmuş zərərin məbləğindən asılı olaraq cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilər”, – deyə hüquqşünas Hikmət Əliyev mövzu ilə bağlı açıqlamasında bildirib.
Daha ətraflı videomaterialda:
Lisey və gimnaziyalara dördüncü sinif( beşinci sinfə qəbul) qəbul sınağına "baş çəkmək" ifadəsinin sinonimini soruşan sual əlavə olunub. Doğru cavabın "yoluxmaq" sözü olduğu qeyd edilib. Sualın çətinliyi valideynlərdə narazılıq doğurub.
Məsələ ilə bağlı dilçi alimTəranə Şükürlü bildirib ki, "baş çəkmək" frazeoloji birləşmədir və bir çox mənası var:
"Yoluxmaq" ifadəsi ilə eyni mənada olarkən xəstəliyə yoluxmaq yox, "baş çəkmək" mənasını verir. Hal-hazırda şagirdlərdə lüğət ehtiyatı azdır. Ona görə də belə sözlərin qarşılığını tapa bilmirlər. Şagirdlərə belə çətin suallar verilərkən yaş səviyyəsi nəzərə alınmalıdır".
Sosioloq Lalə Mehralı narazılıq ilə bağlı bunları deyib:
"Mütaliəsi olan insanların hər biri nə zamansa "yoluxmaq" sözünün bu cür məna verdiyinə rast gəlib. Birinə baş çəkməyə getmək, onu yoluxmaq mənasını da verir. 4-cü sinif şagirdləri isə bu sözü bilməlidirlər, ancaq bilməyə borclu deyillər. Ona görə bilməlidirlər ki, lisey, gimnaziya imtahanında qarşılarına çıxa bilər. 10-11 yaşında uşaq üçün bu cür suallar normaldır. Ona görə bilməyə bilərlər ki, onlar hələ Azərbaycan dilinin təməl qaydalarını öyrənirlər. Zənnimcə, lisey və gimnaziya qəbulu üçün bu cür suallar normaldır. Birinci siniflərə daha çətin suallar verildiyini görmüşəm. Uşaqların bu sözü bilməməsi də normaldır. Təəssüf ki, ibtidai sinifdə uşaqların mütaliə səviyyəsi sıfırdır. Tətillərdə sinifdənxaric oxu üçün mütaliə etmirlər. 20-30 il əvvəl məktəblilərlə müqayisədə, hazırda mütaliə səviyyəsi çox aşağıdır. Elə buna görə də dilin fərqli ifadələrindən bixəbər olurlar".
Demokrat.az
Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının tapşırıqlarının icrasını həyata keçirməklə dövlətə xəyanət etməkdə ittiham olunan İqbal Əbilovun cinayət işi üzrə ibtidai istintaq tamamlanıb.
“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin (DTX) İstintaq Baş İdarəsində aparılan araşdırma çərçivəsində toplanmış dəlil və sübutlar məhkəməyə göndərilib.
İ.Əbilova yekun olaraq Cinayət Məcəlləsinin 274 (dövlətə xəyanət), 281.3 (xarici təşkilatların və onların nümayəndələrinin tapşırığı ilə dövlət əleyhinə yönələn açıq çağırışlar) və 283.1-ci (milli nifrət və düşmənçiliyin salınmasına yönələn hərəkətlər) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb. Bu maddələrin sanksiya həddi ömürlük azadlıqdan məhrumetməyə qədərdir.
İş Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Xamməd Nuriyevin sədrliyi ilə araşdırılacaq.
Qeyd edək ki, İ.Əbilov ötən ilin iyulunda DTX əməliyyatçıları tərəfindən saxlanılıb. İlkin məlumatda deyilmişdi ki, Əbilov İqbal Şahin oğlu üçüncü ölkə ərazisində məskunlaşıb, Ermənistan xüsusi xidmət orqanı nümayəndələrinin tapşırıqlarının icrasını həyata keçirməklə dövlətə xəyanət etməkdə, onlarla razılaşdırılmış qaydada Azərbaycan ərazisində etnik zəmində nifrət və düşmənçiliyin salınmasına yönələn hərəkətlər etməkdə təqsirləndirilir.
Həbs qətimkan tədbiri seçildiyi məhkəmə prosesində digər dəlillərlə yanaşı, İqbal Əbilovun İrəvan Dövlət Universitetinin İranşünaslıq kafedrasının rəhbəri və Ermənistanda fəaliyyət göstərən Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru, Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının nəzarəti altında Azərbaycanın ərazi bütövlüyü əleyhinə məqsədyönlü iş aparan Asatrian Garnik Seroboviç ilə SKYPE vasitəsilə apardığı gizli danışıqlar və sövdələşmələri də elan edilib.
Bakının məşhur özəl klinikalarından olan “Bona Dea” hospitalı ilə bağlı iş 21 fevral tarixinə təyin edilib. Hospital gömrük qaydalarını pozmaqda günahlandırılır.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, “Bona Dea”nın İnzibati Xətalar Məcəlləsinin gömrük qaydaları əleyhinə olan 491.1-ci maddəsini pozduğu məlum olub. Tələbi pozulan maddəyə əsasən, gömrük nəzarəti altında olan mallar və ya nəqliyyat vasitələri ilə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş şərtlər və məhdudiyyətlər pozulmaqla qanunsuz əməliyyatlar aparılması, o cümlədən həmin şərtlər və məhdudiyyətlər pozulmaqla onlardan istifadə edilməsi, vəziyyətinin dəyişdirilməsi və ya onlar üzərində sərəncam verilməsinə görə, inzibati xətanın bilavasitə obyekti olan malların və nəqliyyat vasitələrinin dəyərinin otuz faizindən yüz faizinədək məbləğdə cərimə edilir.
“Bona Dea”ilə bağlı işə Nizami rayon Məhkəməsində baxılır. 21 fevral tarixində hakim Nəriman Mehdiyevin sədrliyi ilə növbəti iclas keçiriləcək.
Xatırladaq ki, “Bona Dea” hospital 2018-ci ildən Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Hospital iş adamı Faiq Əliyevin biznesinin bir hissəsidir. Hospitalın baş icraçı direktoru Faiq Əliyev özü, hospitalın baş həkimi isə Musa Abbasov.
Qarşı tərəfi dinləməyə hazırıq.
Baş Prokurorluq "qumar kralı" kimi tanınan Yusif Baqiyevlə (Şəkili) bağlı məlumat yayıb.
Musavat.com bildirir ki, internet informasiya resurslarından istifadə etməklə qumar oyunlarının təşkil edilməsi və əldə edilmiş pul vəsaitlərinin leqallaşdırılmasında təqsirləndirilən Yusif Baqiyev və digərləri məsuliyyətə cəlb edilib.
Qeyd edilib ki, internet informasiya resurslarından istifadə etməklə qumar oyunlarının təşkil edilməsi və digər qanunsuz hərəkətlərlə bağlı daxil olmuş məlumat əsasında həyata keçirilmiş təxirəsalınmaz əməliyyat-axtarış tədbirləri nəticəsində Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsində cinayət işi başlanıb.
Aparılmış istintaq-əməliyyat tədbirləri ilə Baqiyev Yusif Seyfullah oğlunun Ramil Saadov və digər şəxslərlə mütəşəkkil dəstə halında birləşərək özünə məxsus olan onlayn qumar saytlarının ölkə ərazisində qanunsuz olaraq fəaliyyət göstərməsinə nail olmaqla xüsusilə külli miqdarda qanunsuz gəlir əldə etməsinə, habelə, 2022-ci ildən başlayaraq "Paysis" MMC və "Pulpal" MMC-nin rəhbəri Nasibov Samir Hüseyn oğlu ilə sövdələşərək sonuncuya məxsus pul köçürmə sistemlərində ayrı-ayrı şəxslərin adına elektron pul kisələrinin açılaraq onlayn qumar oyunları nəticəsində əldə edilməklə həmin kisələrə köçürülmüş ümumilikdə 161 milyon manatdan artıq pul vəsaitin müxtəlif şəxslərin adlarına açılmış çoxsaylı kart hesablarına köçürməsi yolu ilə leqallaşdırmasına əsaslı şübhələr müəyyən edilib.
İstintaq zamanı keçirilib baxış və axtarışlar nəticəsində iş üçün əhəmiyyət kəsb edən maddi sübutlar götürülüb.
Toplanmış ilkin sübutlar əsasında Yusif Baqiyev və Ramil Saadova Cinayət Məcəlləsinin 193-1.3.1, 193-1.3.2 (mütəşəkkil dəstə tərəfindən cinayət yolu ilə əldə edilmiş xeyli miqdarda əmlakı leqallaşdırma) və 244-1.4-cü (qumar oyunlarının təşkili və ya keçirilməsi xüsusilə külli miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə), Samir Nasibova isə həmin Məcəllənin 193-1.3.1 və 193-1.3.2-ci maddələri ilə ittiham elan edilib.
Yusif Bagiyev barəsində istintaq orqanının vəsatəti və ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun təqdimatı əsasında Binəqədi Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə həbs, Ramil Saadov və Samir Nasibovun barəsində isə istintaq orqanı tərəfindən polisin nəzarəti altına vermə növündə qətimkan tədbiri seçilib.
Hazırda cinayət işi üzrə ibtidai istintaq davam etdirilir.
Bakıda yol-nəqliyyat problemləri həll olunmaq əvəzinə daha da dərinləşir. Buna səbəb isə Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) sistemsiz və məntiqsiz qərarlarıdır. Paytaxtın Əziz Əliyev küçəsi ilə Neftçilər prospektinin kəsişməsində yerləşən yolayrıcı aylardır bağlı qalsa da, bu müddət ərzində problemin həlli istiqamətində heç bir addım atılmayıb.
Yenicag.az-ın məlumatına görə, orada yerləşən işıqfor artıq funksionallığını itirsə də, AYNA onu saxlamaq üçün qeyri-ciddi bir üsula əl atıb – həmin ərazidə əlavə piyada keçidi zolağı çəkilib. Halbuki, cəmi 20 metr məsafədə piyadalar üçün keçid mövcuddur. Şəhərin bir çox nöqtələrində piyadalar təhlükəsiz keçid tapmadığı halda burada süni şəkildə ikinci keçid yaradılması, sözün əsl mənasında, məntiqsizdir. Bu addımın yeganə məqsədi isə həmin işıqforu orada saxlamaqdır.
Yeri gəlmişkən, onu da bildirək ki, bu yol əvvəllər sürücülər üçün önəmli keçid nöqtəsi olub. Belə ki, əvvəllər Əziz Əliyev küçəsindən Neftçilər prospektinə birbaşa çıxış mümkün olduğu üçün nəqliyyat rahat hərəkət edirdi. Lakin yol bağlandıqdan sonra sürücülər məcbur olub alternativ yollardan istifadə edirlər. Nəticədə isə Neftçilər prospektinə əlavə nəqliyyat axını yaranıb ki, bu da günün istənilən saatında uzun tıxaclara səbəb olur.
Ən böyük problem isə AYNA-nın bu vəziyyəti həll etmək yerinə, daha da ağırlaşdırmasıdır. Çünki qurum Bakının yol infrastrukturunu tənzimləmək əvəzinə, vəziyyəti qeyri-peşəkar qərarlarla xaosa sürükləyir.
Onu da deyək ki, AYNA-nın sistemsiz yanaşması yalnız bu yolla məhdudlaşmır. Bakıda taksilər üçün xüsusi zolaqlar yaradılmadığına görə sürücülər məcbur olub sərnişinləri təyinat nöqtəsindən uzaqda düşürməyə çalışırlar. Bu da yol kənarında nizamsız dayanmalara, həmçinin paytaxtın əsas küçə və prospektlərində süni sıxlığa səbəb olur. Əgər AYNA bu problemi həll etmək istəsə, dünya təcrübəsinə uyğun olaraq paytaxtın əsas yollarında taksi zolaqları təşkil edərdi. Lakin görünən odur ki, qurum vəziyyəti düzəltmək əvəzinə, sürücüləri çətin vəziyyətə salmağa davam edir.
Bundan əlavə, AYNA həmçinin sözügedən ərazidə yerləşən avtobus yollarında da xaotik vəziyyət yaradıb. Daha dəqiq desək, Neftçilər prospektinin üzü Bayıl istiqamətinə gedən tərəfi – Qız qalası tərəfdən gələn avtobus zolağı ləğv edilsə də, Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı tərəfindən üzü 8 Noyabr prospekti istiqamətində gələn avtobus zolağı saxlanılıb. Bu isə Niyazi küçəsi və Bayıl istiqamətindən gələn avtomobillərin sıxlıq yaşamasına səbəb olur. Həm işıqforun lazımsız şəkildə saxlanılması, həm də avtobus zolaqlarında yarımçıq və sistemsiz dəyişikliklər yollarda xaosa gətirib çıxarır.
Qısacası, AYNA-nın düşünülməmiş qərarları Bakının əsas yollarında vəziyyəti çıxılmaz hala salıb. Əvəzində isə nə yeni həll yolları təqdim edilir, nə də mövcud problemlərin aradan qaldırılması üçün effektiv addımlar atılır. Sırf bu qurumun başdansovdu fəaliyyətinin nəticəsidir ki, mərkəzi küçələrdə nəqliyyatın hərəkəti tamamilə tormozlanıb, yollar tıxac içindədir və vətəndaşlar hər gün bu vəziyyətin əziyyətini çəkirlər.
Qurumun əsas vəzifəsi şəhər yollarında hərəkəti rahatlaşdırmaq olsa da, görünən odur ki, AYNA prosesə tam tərsinə yanaşır. Məntiqsiz qərarlar, sistemsiz planlaşdırma və uğursuz yol siyasəti paytaxtı nəqliyyat cəhənnəminə çevirib. Əgər bu yanaşma bir müddət də davam edərsə, Bakıda nəqliyyatın vəziyyətinin daha da acınacaqlı hala düşəcəyini kimsə istisna etmir.
Rəssam-modelyer Elnarə Bəkirovanın atası, iş adamı Kamran Bəkirovu qətlə yetirib, meyitini quyuya atmaqda ittiham olunan iki nəfər – Mustafa Zeynalov və Namiq Əliyevin il yarım davam edən məhkəməsi yekunlaşıb.
Bakupost.az xəbər verir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində çıxarılan hökmlə onların hər biri 19 il azadlıqdan məhrum edilib.
Onlar son sözlərində zərərçəkmiş tərəfdən – mərhum Kamran Bəkirovun ailəsindən üzr istəyiblər.
Mustafa Zeynalov
Təqsirləndirilən şəxslərdən 70 yaşlı Mustafa Zeynalov üzünü hakimlərə tutataq, son sözündə deyib:
“Elə cəza verin, həbsxanada ölməyim”.
1955-ci il təvəllüdlü Mustafa Zeynalov hüquqşünasdır, vaxtilə müstəntiq işləyib. Polis orqanlarında çalışmış Mustafa Zeynalov sonradan rüşvət ittihamı ilə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub. O, “Kontakt Home” mağazalar şəbəkəsində hüquq şöbəsinin müdiri vəzifəsində də çalışıb.
1984-cü il təvəllüdlü Namiq Əliyev isə bankda hüquq şöbəsinin müdiri olub, daha sonra mobil operatorlardan birində şöbə müdiri işləyib, dəfələrlə müxtəlif dövlət qurumlarına fərdi layihələr verib, dövlət tədbirləri keçirib.
Namiq Əliyev
Məhkəmədə zərərçəkmiş qismində Elnarə Bəkirova təqsirləndirilən şəxslərə ağır cəza tələb edib.
Prokuror Mustafa Zeynalov və Namiq Əliyevin hər birinin 20 il azadlıqdan məhrum edilməsini istəyib.
Cinayət işinin materiallarında göstərilib ki, 1954-cü il təvəllüdlü Kamran Bəkirov 2023-cü ilin aprelində Nardaran qəsəbəsi, Ləhic bağları yaşayış massivində öldürülüb.
Qızı iddia edir ki, həmin vaxt onu aldadıb, birgə biznes qurmaq adı ilə görüşə çağırıb, qətlə yetiriblər. Ailə üzvlərinin sözlərinə görə, görüşə gedərkən onun üstündə 300 min manata qədər pul olub.
İttihama əsasən, Kamran Bəkirov pulunu ələ keçirmək məqsədilə öldürülüb.
Kamran Bəkirov və Elnarə Bəkirova
Yerli mətbuatda yayılan iddialara və Elnarə Bəkirovanın bildirdiyinə görə, təqsirləndirilən şəxslərin hər ikisi 2020-2024-cü illərdə Milli Məclisin deputatı olan, “Kontakt Home” mağazalar şəbəkəsinin rəhbəri Elnur Allahverdiyevin qohumlarıdır. Mustafa Zeynalov onun dayısı, Namiq Əliyev isə o biri dayısının kürəkənidir.
Son günlər təsir agenti qalmaqalı yaşanmaqdadır. Bir-birini xarici ölkədən dəstək alaraq onların maraqlarını öz ölkəsində yaymaq və ictimai fikrə təsir etmək məqsədi güdməkdə ittiham edənlərin sayı artıb. Mətbuatda həmin agentlərin siyahıları da dərc olunur.
Bəs, görəsən, təsir agenti kimdir?
Musavat.com sözügedən mövzuda araşdırma materialı hazırlayıb.
Həmin materialı təqdim edirik:
“Təsir agenti (ing. Agent of Influence) xarici dövlətin və ya qurumun maraqlarını təbliğ edən, onların siyasətini dəstəkləyən və ictimai rəyə təsir göstərən şəxs və ya təşkilatdır. Bu şəxslər media, siyasət, iqtisadiyyat, diplomatiya və ictimai sektor kimi müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərə bilərlər.
Təsir agenti birbaşa casus sayılmasa da, onun əsas məqsədi xarici ölkənin maraqlarını yaymaq və ictimai fikrə təsir etməkdir. Onlar açıq və ya gizli şəkildə fəaliyyət göstərə, müxtəlif siyasi, sosial və iqtisadi gündəmləri formalaşdırmağa cəhd edə bilərlər.
Təsir agenti necə hazırlanır?
Təsir agentlərinin hazırlanması müxtəlif metodlarla aparılır. Bəzi hallarda bu şəxslər xarici dövlətlərin xüsusi xidmət orqanları tərəfindən öyrədilir, bəzi hallarda isə təbii şəkildə müəyyən dairələrin maraqlarına xidmət edən şəxslərə çevrilirlər.
1. İdeoloji formalaşdırma – Şəxs müəyyən ideologiyanı qəbul edir və bu ideologiyanı yaymağa başlayır. Bu, universitetlər, qeyri-hökumət təşkilatları, beyin mərkəzləri (think tanks) və mediada formalaşdırıla bilər.
2. Maddi və siyasi dəstək – Xarici ölkələr və ya qurumlar təsir agentlərinə maddi, media və siyasi dəstək verirlər.
3. Sosial və media təsiri – Sosial media, jurnalistika və diplomatiya vasitəsilə təsir agentləri hədəf auditoriyaya təsir göstərmək üçün müəyyən şəbəkələrə daxil edilirlər.
4. Şəxsi əlaqələr və lobbiçilik – Təsir agentləri yerli siyasətçilərlə, media qurumları ilə və nüfuzlu şəxslərlə əlaqə quraraq müəyyən qərarların qəbuluna təsir göstərməyə çalışırlar.
5. Tədricən radikallaşdırma və ya manipulyasiya – Bəzi hallarda təsir agentləri özləri də bilmədən xarici dövlətlərin maraqlarına xidmət edən fiqurlara çevrilirlər.
Təsir agentlərinin əsas işi nədir?
Təsir agentlərinin fəaliyyətləri fərqli formalarda ola bilər. Əsas məqsəd ictimai rəyə, siyasi qərarlara və dövlət institutlarına təsir etməkdir.
1. İctimai rəyə təsir etmək – Media, sosial şəbəkələr, beyin mərkəzləri və akademik institutlar vasitəsilə müəyyən mövzularda ictimai rəyin formalaşdırılması.
2. Dezinformasiya yaymaq – Dövlət siyasətini zəiflətmək və ya alternativ siyasi gündəmi yaratmaq üçün yalan və manipulyasiya edilmiş məlumatların yayılması.
3. Siyasi qərarlara təsir etmək – Siyasətçiləri və dövlət rəsmilərini müəyyən qərarların qəbuluna yönəltmək, lobbiçilik fəaliyyətləri həyata keçirmək.
4. Cəmiyyətdə qarşıdurma yaratmaq – Müxtəlif sosial, etnik və dini qruplar arasında gərginliyi artırmaq, daxili sabitliyi pozmaq.
5. Beynəlxalq arenada təbliğat – Xarici ölkənin maraqlarına uyğun mövqeləri beynəlxalq təşkilatlarda və mediada yaymaq.
Təsir agenti ilə casus arasında fərq nədir?
Xüsusiyyət Təsir Agenti Casus
Əsas məqsəd İctimai rəyə təsir, siyasi gündəm yaratmaq Gizli məlumat toplamaq, casusluq fəaliyyəti aparmaq
Fəaliyyət metodu Açıq və ya örtülü təbliğat, media və siyasi təsir Gizli fəaliyyət, kəşfiyyat əməliyyatları
Kimə xidmət edir? Xarici hökumətlər, fondlar, təşkilatlar Xüsusi xidmət orqanları, kəşfiyyat idarələri
Qanuni aspekt Bəzi ölkələrdə qanuni, amma tənzimlənir Əksər ölkələrdə qanunsuz və cinayət sayılır
Təsir agentlərinin qarşısının alınması üçün tədbirlər
• Xarici təsirlərin məhdudlaşdırılması – Xaricdən maliyyələşən təşkilatların və fərdlərin fəaliyyətini tənzimləmək.
• Mediada şəffaflıq təmin etmək – Xarici təsir altında olan media qurumlarının fəaliyyətini izləmək və məlumatların mənbəyini açıqlamaq.
• Hüquqi tənzimləmə – Xarici agentlərə dair qanunların qəbulu və onların qeydiyyata alınması.
• Milli təhlükəsizlik tədbirləri – Kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat orqanlarının təsir agentlərinin fəaliyyətini izləməsi və ifşa etməsi.
Bütün bunlar təsir agentlərinin milli təhlükəsizliyə və ictimai rəyə təsirini minimuma endirmək üçün istifadə edilən əsas strategiyalardır.
Musavat.com