 |
|
|
Avropa siyasətçiləri və diplomatları ABŞ vitse-prezidenti Ceyms Vensin Münxen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışının şokundan hələ ayılmayıblar.
Teleqraf xəbər verir ki, bunu politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.
“Avropalılar bu çıxışı Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin 2007-ci ildə Münxen konfransındakı çıxışına bənzədirlər. Həmin çıxış da avropalılarda şok effekti yaratmışdı. Putin məhz həmin çıxışdan sonra işğal planlarını həyata keçirməyə başladı, bir il sonra Gürcüstanla müharibə oldu, nəticədə Cənubi Osetiya və Abxaziya işğal edildi, 6 il sonra Krım, 15 il sonra isə Ukraynanın işğalı gerçəkləşdi”, - ekspert bildirib.
Elxan Şahinoğlunun sözlərinə görə, Vens Münxendəki çıxışında ərazilərin nəzarətə götürülməsiylə bağlı ABŞ Prezidenti Donald Trampın fikirlərini təkrarlamasa da, Avropanın ünvanına elə sərt tənqidlər söylədi ki, Rusiya və Çin arxa plana keçdi:
“Belə görünür ki, Trampın hakimiyyətdə olacağı 4 ildə ABŞ ilə Avropa arasında fikir ixtilafı dərinləşməkdə davam edəcək. Bu, yalnız Ukrayna müharibəsiylə əlaqəli deyil, Tramp administrasiyasının konseptual məsələlərdə Brüssellə dərin fikir ayrılığı var”.
Ermənistanda 11-14 fevral tarixlərində parlamentin sessiyası keçirilib və onun əsas mövzularından biri ölkənin Avropa İttifaqına üzvlük prosesinə başlaması haqqında qanun layihəsinin müzakirəsi olub.
Fevralın 12-də keçirilən iclasda “Ermənistan Respublikasının Avropa İttifaqına üzvlük prosesinə başlaması haqqında” qanun layihəsi birinci oxunuşda qəbul edilib.
Erməni KİV-lərinin məlumatına görə, layihənin lehinə 63 deputat, əleyhinə isə 7 deputat səs verib.
Qanun layihəsi Evrovote vətəndaş təşəbbüsü tərəfindən irəli sürülüb və 60 min vətəndaşın imzası toplanıb. Qanun layihəsi 9 yanvar tarixində hökumət tərəfindən təsdiqlənərək parlamentə göndərilib.
Sənədin mətnində qeyd olunur ki, Ermənistan, xalqın iradəsini ifadə edərək, qarşısına ölkəni təhlükəsiz, müdafiə olunan və inkişaf etmiş bir dövlətə çevirməyi məqsəd qoyaraq, Avropa İttifaqına üzvlük prosesinə başlamaq niyyətindədir.
Artıq Brüssel də dialoqa hazır olduğunu bildirib. Lakin ən maraqlısı budur ki, Ermənistan Aİ-yə inteqrasiya etməyi qarşısına məqsəd qoymasına baxmayaraq, tam əks qütbdə dayanan Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) çıxmağa hazır deyil.
Ermənistanın Avropa İttifaqına üzvlüyünü dəstəkləyən qərbpərəst vətəndaş təşəbbüsünün nümayəndəsi, sabiq ədliyyə naziri Artak Zeynalyan Ermənistanın Aİİ-dən çıxmaq niyyətinin olmadığını bildirib. Onun parlamentdəki çıxışı erməni telekanalları vasitəsilə canlı yayımlanıb.
“Bu qanun layihəsi Avropa İttifaqına inteqrasiyanın başlanmasına yönəlib, Aİİ-nin ləğvi və ya neytrallaşdırılmasını nəzərdə tutmur. Burada Aİİ-dən çıxmaq və ya onunla əlaqələri kəsmək barədə heç bir məqsəd yoxdur. Biz sadəcə yeni bazarlar tapmağa çalışırıq”, – deyə o vurğulayıb.
Lakin ekspertlər Ermənistanın seçdiyi bu ikili kursu ağrısız şəkildə davam etdirməsinin mümkün olacağına şübhə edirlər. Çünki Aİ və Aİİ arasında balans saxlamaq qeyri-sabit bir strategiyaya çevrilə bilər. Bu, təəccüblü deyil, çünki Aİ Qərb dünyasının dəyərləri üzərində qurulub, Aİİ-də isə başda təcavüzkar Putin olmaqla Moskva və onun əlaltıları toplaşıb.
Maraqlıdır, Ermənistanda bu açıq-aşkar ziddiyyəti görmürlər?
Bəlkə də, daha məntiqli yanaşma ola bilərdi? Məsələ, aparıcı Avropa ölkələrindən iqtisadi və siyasi dəstək alaraq, əvvəlcə Aİİ-dən çıxmaq və sonra Aİ-yə üzvlük istiqamətində sürətli addımlar atmaq lazım idi? Yoxsa burada başqa baxış da var və Ermənistan rəhbərliyinin addımlarında heç bir ziddiyyət yoxdur?
Siyasi şərhçi, hüquqşünas və ictimai xadim Fuad Ağayev mövzu ilə bağlı fikirlərini Pressklub.az-la bölüşüb.
Onun fikrincə, Ermənistanın özünü saldığı vəziyyəti “suqsvanq” adlandırmaq olar.
“Çünki Ermənistanın eyni anda həm Aİİ, həm də Aİ üzvü olması sadəcə mümkün deyil – nə iqtisadi-hüquqi, nə də siyasi baxımdan. Aİİ Ermənistan iqtisadiyyatının bu ittifaqa dərin inteqrasiyasını tələb edir, Aİ isə iqtisadi azadlıq və Ermənistan qanunvericiliyinin öz norma və prinsiplərinə uyğunlaşdırılmasını şərt qoyur.
Digər tərəfdən, siyasi baxımdan da vəziyyət eynidir. Aİ Rusiyanı aqressiv niyyətləri olan düşmən dövlət kimi görür, Rusiya isə Aİ-yə düşmən strukturu kimi yanaşır. Üstəlik, Avropa İttifaqı Avrasiya İqtisadi İttifaqını sırf Rusiya layihəsi kimi qiymətləndirir.
Bütün bunları nəzərə alsaq, Ermənistanın yaxın perspektivdə Avropa İttifaqına üzv olmasını qeyri-real hesab edirəm. Əlbəttə, əgər Ermənistan Aİİ-dən çıxmasa”, – deyə ekspert vurğulayıb.
Lakin onun sözlərinə görə, Ermənistanın Aİİ-dən çıxması ciddi problemlər yaradacaq, çünki ölkənin iqtisadiyyatı, xüsusilə elektrik enerjisi, dəmir yolu şəbəkəsi və digər mühüm sahələr Rusiya və Aİİ-dən asılıdır.
“Yəni, Aİİ-dən çıxmaq Ermənistan üçün zəruri enerji resurslarının – neft məhsulları, qaz, elektrik enerjisi və digər xidmətlər üzrə tariflərin dərhal bahalaşması demək olacaq.
Alternativ həll yolları mümkündür. Amma yenə də bu yollar yalnız o halda reallaşa bilər ki, Ermənistan Aİİ-dən çıxmağa qərar versin. Əks halda, Ermənistanın hətta Ukrayna və Moldova səviyyəsində belə Aİ ilə əlaqələr qurmaq şansı olduqca azdır. Ən azı yaxın perspektivdə”, – Ağayev əminliklə bildirib.
Rauf Orucov
Böyük Britaniyanın Baş naziri Kir Starmer və ABŞ Prezidenti Donald Tramp arasında telefon danışığı baş tutub.
TNS xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Dauninq-stritin məlumatında bildirilib.
"Baş nazir dünən axşam Dauninq-stritdə Prezident Trampın Böyük Britaniyadakı xüsusi elçisi Mark Bernetti qəbul etməkdən məmnun olub. Qəbul zamanı Starmer Prezident Trampın zəngini qəbul edərək ABŞ-yə qarşıdakı səfərini müzakirə edib", - məlumatda qeyd olunub.
Starmerin Vaşinqtona planlaşdırılan səfərinin dəqiq tarixləri açıqlanmır.
Kiyev Ukraynadakı vəziyyətin nizamlanması üzrə danışıqlarda bu və ya digər şəkildə iştirak edəcək, lakin Moskva ilə Vaşinqton arasında ikitərəfli dialoq da olacaq.
Bu barədə Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov “Birinci kanala” müsahibəsində bildirib.
“Bu və ya digər şəkildə, əlbəttə ki, Ukrayna danışıqlarda iştirak edəcək. Bu dialoqun ikitərəfli Rusiya-Amerika treki də olacaq və bu, Ukraynanın iştirakı ilə bağlı olacaq”, - deyə o, Ukraynanın danışıqların tamhüquqlu iştirakçısı hesab edilib-edilməyəcəyi ilə bağlı sualı cavablandırarkən deyib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Suriya məsələsində ölkəsinin müttəfiqi Türkiyə ilə çiyin-çiyinə dayanacağını bəyan edib.
“Suriya məsələsində Azərbaycan Türkiyənin yanında olduğunu ilk günlərdən bəyan edib. Bu xüsusda vurğulandı ki, Suriyada sabitliyin, təhlükəsizliyin təmin olunmasına və humanitar problemlərin həllinə Azərbaycan da Türkiyə ilə əlaqələndirilmiş şəkildə öz töhfəsini verməyə hazırdır”, Prezident İlham Əliyev fevralın 13-də Türkiyə nin Azərbaycana yeni təyin olunmuş səfiri Birol Akgünün etimadnaməsini qəbul edərkən bildirib.
“Bu gün Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığının, dostluğunun Cənubi Qafqaz regionunda, eyni zamanda, onun hüdudlarından kənarda sabitliyin, təhlükəsizliyin, sülhün və əmin-amanlığın zəmanəti olduğu bir daha qeyd edilib”, məlumatda deyilir.
Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, hazırda dünya miqyasında Azərbaycan-Türkiyə əlaqələrinin bənzəri yoxdur.
İkitərəfli əsasda strateji müttəfiqlik səviyyəsində olan əlaqələrin üçtərəfli platformalarda da inkişaf etdiyini deyən Prezident İlham Əliyev bu xüsusda, Azərbaycan-Özbəkistan-Türkiyə və Azərbaycan-Pakistan-Türkiyə üçtərəfli əməkdaşlıq mexanizmlərinin əhəmiyyətini qeyd edib.
Suriyada Bəşar əl-Əsəd hökumətinin süqutundan sonra yaranmış humanitar problemlərlə əlaqədar olaraq Azərbaycandan Suriyaya ilk humanitar yardım karvanı göndərib.
Azərbaycan xarici işlər nazirinin müavini Yalçın Rəfiyev ötən il dekabrın 29-da Dəməşqdə Suriyanın keçid hökumətinin xarici işlər naziri Əssad Həsən Əş-Şibani ilə görüşündə bildirib ki, 12 illik fasilədən sonra çox yaxın zamanda bu ölkənin Suriyada səfirliyi fəaliyyətini bərpa edəcək.
Tərəflər Azərbaycan və Suriya arasında uzun müddətdir mövcud olmayan münasibətlərdə əməkdaşlıq və dostluğun hədəfləndiyi yeni səhifənin açılmasında həmfikir olduqlarını qeyd edib.
Avropa Parlamenti Salome Zurabişvilini Gürcüstanın legitim prezidenti kimi tanıyan qətnamə qəbul edib.
APA-nın Tbilisi müxbiri xəbər verir ki, "Gürcüstanda siyasi vəziyyətin daha da pisləşməsi” adlı qətnaməni 400 deputat dəstəkləyib, 63-ü əleyhinə səs verib, 81 deputat isə bitərəf qalıb.
Qətnamənin müəllifi Avropa Parlamentindəki 5 siyasi qrupdan - Avropa Xalq Partiyası, Sosial Demokratlar, Mühafizəkarlar və İslahatçılar, Yeniləşmə və Yaşıllar partiyasından olan 57 deputatdır.
Qətnamədə Avropa Parlamentinin Salome Zurabişvilini Gürcüstanın legitim prezidenti və gürcü xalqının nümayəndəsi kimi tanımağa davam etdiyi qeyd edilir və onun "Gürcüstanın dinc yolla demokratiya və Avropa yoluna istiqamətləndirilməsi səyləri” təqdir edilir. Sənəddə həmçinin Avopra İttifaqı Şurasının Prezidentinə Zurabişvilinin şuranın qarşıdan gələn iclasına, həmçinin Avropa Siyasi İcmasının növbəti sammitinə Gürcüstanı təmsil etməsi üçün dəvət göndərməsi çağırışı edilir.
Qətnamə layihəsində Gürcüstanda yeni parlament seçkilərinin keçirilməsi, Gürcüstan rəsmilərinə sanksiyaların tətbiq edilməsinə çağırışları da yer alıb.
Ukrayna prezidenti Zelenski ABŞ prezidenti Trampla telefon danışığı barədə yazıb.
Zelenski Trampla söhbətinin səmərli keçdiyini bildirib.
“Biz sülhün əldə olunması imkanları barədə xeyli danışdıq, PUA və digər aparıcı sahələr daxil olmaqla Ukraynanın texnoloji imkanlarını və komanda səviyyəsində birgə işləməyi müzakirə etdik”.
“Biz həmçinin resurslar sahəsində iqtisadi əməkdaşlıq və təhlükəsizliklə bağlı yeni sənədin hazırlığı ilə bağlı da müzakirə apardıq. Prezident Tramp Putinlə danışığının detallarını bölüşdü. Ukraynadan çox kimsə sülh istəmir. ABŞ-la birgə rus işğalını dayandırmaq və möhkəm sülhü təmin etmək üçün növbəti addımlarımızı planlaşdırırıq. Tramp demişkən, “gəlin bunu edək!”
Biz əlaqə saxlamaq və qarşıdakı görüşü planlaşdırmaq üçün razılığa gəldik”,- deyə Zelenski bildirib.
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin amerikalı həmkarı Donald Trampla telefon danışığı aparıb.
“Report” TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib.
Onun sözlərinə görə, söhbət zamanı Rusiya – Ukrayna münaqişəsinin nizamlanması, məhbusların mübadiləsi üzrə razılaşmalar, Moskva və Vaşinqton arasında ikitərəfli əməkdaşlıq, Yaxın Şərqdəki vəziyyət, həmçinin İranın nüvə proqramı müzakirə edilib.
“Bir az əvvəl Prezident Putin ilə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Donald Tramp arasında telefon danışığı başa çatdı. Bu, çox uzun bir telefon söhbəti idi, təxminən bir saat yarım davam etdi”, – o söyləyib.
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və ABŞ Prezidenti Donald Tramp şəxsi görüşlərin təşkili barədə də razılığa gəliblər.
APA-nın Moskva müxbiri xəbər verir ki, bu barədə Kremlin Putinlə Tramp arasında telefon danışığı barədə yaydığı məlumatda bildirilib.
Qeyd olunub ki, dövlət başçıları Rusiya və ABŞ vətəndaşlarının mübadiləsi ilə bağlı məsələləri müzakirə ediblər.
ABŞ Prezidenti Putini əmin edib ki, Amerika tərəfi əldə olunmuş bütün razılaşmaları yerinə yetirəcək.
"Ukraynada nizamlanma mövzusu da müzakirə olunub. Donald Tramp hərbi əməliyyatların tezliklə dayandırılması və problemin sülh yolu ilə həllinin tərəfdarı olduğunu bildirib. Vladimir Putin isə öz növbəsində münaqişənin köklü səbəblərini aradan qaldırmağın zəruriliyini qeyd edib və Donald Trampla razılaşıb ki, uzunmüddətli nizamlanmaya sülh yolu ilə nail olmaq olar.
Rusiya Prezidenti Amerika dövlətinin başçısının əsas tezislərindən biri olan "ölkələrimizin birgə işləməsinin vaxtı çatıb" tezisini dəstəkləyib.
Söhbət zamanı Yaxın Şərq nizamlanması, İranın nüvə proqramı, eləcə də iqtisadi sahədə ikitərəfli Rusiya-Amerika münasibətləri mövzularına da toxunulub.
Rusiya Prezidenti ABŞ prezidentini Moskvaya səfərə dəvət edib və Amerika rəsmilərini Rusiyada qarşılıqlı maraq doğuran sahələr, o cümlədən Ukrayna nizamlanması ilə bağlı qəbul etməyə hazır olduğunu bildirib.
Vladimir Putin və Donald Tramp şəxsi görüşlərin təşkili də daxil olmaqla, şəxsi təmasları davam etdirilməsi barədə razılığa gəliblər", deyə Kremlin malumatında qeyd olunub.
Ukrayna Prezident Ofisi isə xəbər verir ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski arasında da söhbət olub. Bu, Trampın Putinlə söhbətindən dərhal sonra baş verib.
Xüsusilə, söhbət bir saata yaxın davam edib.
“Prezidentlər arasında söhbət indicə başa çatıb”, - mənbə bildirib.
Az sonra Ukrayna Prezidenti bu barədə Telegram-da şəxsən məlumat verdi.
"Mən indicə Donald Trampla danışdım. Uzun söhbət. Sülhün əldə olunması imkanları haqqında. Komanda səviyyəsində birgə işləməyə hazır olduğumuz barədə. Texnoloji imkanlarımız, xüsusən də pilotsuz təyyarələr və digər müasir istehsallar haqqında. Prezident Trampa bizim birlikdə edə biləcəyimiz şeylərə göstərdiyi marağa görə minnətdaram", - Zelenski qeyd edib.
O, həmçinin minerallar sazişini müzakirə etmək üçün Ukraynaya gələn ABŞ-nin maliyyə naziri Skott Bessentlə söhbətini Trampla müzakirə etdiyini deyib. ABŞ Prezidenti də öz növbəsində ona Putinlə söhbətinin təfərrüatları barədə məlumat verib.
Zelenski vurğulayıb ki, Ukrayna “hamıdan çox sülh istəyir”.
"Biz Rusiyanın təcavüzünü dayandırmaq və etibarlı, davamlı sülhə zəmanət vermək üçün Amerika ilə birgə addımlarımızı müəyyən edirik. Prezident Trampın dediyi kimi, gəlin bunu həyata keçirək", - dövlət başçısı yazıb.
Ermənistan parlamenti ilkin oxunuşda “Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olması prosesinin başlanması haqqında” qanun layihəsini təsdiqləyib.
Gununsesi.info xəbər verir ki, səsvermə nəticəsində 63 deputat layihənin lehinə, 7 deputat isə əleyhinə səs verib.
Hakim partiyanın deputatları hesab edirlər ki, bu sənəd Avropa İttifaqına üzvlük üçün rəsmi müraciət anlamına gəlmir, əksinə, siyasi iradənin ifadəsi və Aİ-yə ünvanlanan bir mesajdır. Ancaq müxalif “Ermənistan” fraksiyasının deputatları bu addımı seçkilər öncəsi daxili siyasi maraqlara xidmət edən xarici siyasət avantürası və biabırçı blef kimi qiymətləndirirlər.