Son bir ildə Azərbaycanda kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətində müəyyən artımlar müşahidə edilib. AzPost bildirir ki, bu artımların arxasında bir neçə səbəb dayanır və onların təhlili, həmçinin təsərrüfat sahəsinin gələcək inkişafı üçün əhəmiyyətli məlumatlar verir.

Kartofun qiymət artımı və səbəbləri

2024-cü ilin əvvəlindən Azərbaycanda kartofun qiyməti əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Kartof istehsalında, xüsusən də yerli bazarda təklifin azalması, qiymət artımına səbəb olan əsas amillərdən biridir. 2024-cü ilin ilk rübündə kartof istehsalı 6,9% azaldı, bu da qiymətlərin yüksəlməsinə gətirib çıxardı. Bu vəziyyətin başlıca səbəbi, son illərdə kənd təsərrüfatında müxtəlif problemlərin meydana gəlməsi və məhsulun mövsümi istehsalının azalmasıdır. Həmçinin, pandemiya dövründə bəzi əkin sahələrinin boş qalması və hava şəraitinin təsiri də bu qiymət artımına təsir edib.

Ətin qiymətinin artmasının səbəbləri

Ət məhsullarının qiymətində də artım qeydə alınıb. Azərbaycanda 2024-cü ilin yanvar-oktyabr aylarında əkin sahələrinin artırılmasına baxmayaraq, ət istehsalında ciddi artım gözlənilməyib. Bununla yanaşı, ölkəyə xaricdən ət idxalı 49,7% artmışdır. Daxili istehsaldakı artım, əkin sahələrinin artmasına baxmayaraq, hələ ki, yerli tələbi ödəməyə tam imkan vermir. Eyni zamanda, heyvandarlıq sahəsindəki bəzi çətinliklər və təbii fəlakətlər də qiymət artımını sürətləndirib.

Süd məhsullarının qiymət artımı

2024-cü ilin əvvəlində, süd istehsalında müsbət bir artım olsa da, qiymətlər hələ də yüksək qalıb. Süd istehsalı 0,7% artmasına baxmayaraq, daxili bazarda qiymət artışı davam edir. Bunun səbəbi, idxal olunan süd məhsullarının qiymətinin artması və daxili tələbin yüksək olmasıdır. Süd istehsalında artım olsa da, hələ də yerli istehsal idxalı tam şəkildə əvəz etmədiyindən, qiymətlərin yüksəlməsi davam edir.

Tərəvəz və meyvələrdə sabit qiymətlər

Son bir ildə tərəvəz və meyvə məhsullarında qiymət dəyişkənliyi daha az olub. Ümumiyyətlə, yerli istehsalın yüksək olması və mövsümi məhsulların bolluğu bu məhsulların qiymət artımını sabit tutub. Ancaq bəzi mövsümi tərəvəzlərdə, xüsusilə yaz və yay aylarında, qiymətlər müvəqqəti olaraq artmışdır. Bununla yanaşı, bəzi iqlim dəyişiklikləri və əkin sahələrinin azalması gələcəkdə qiymət artımlarına səbəb ola bilər.

Azərbaycanın kənd təsərrüfatı məhsullarında qiymət artımının əsas səbəbləri arasında istehsalın azalması, xaricdən idxalın artması və yerli istehsalın hələ də daxili tələbi ödəyə bilməməsi əsas yer tutur. Bu, həm də iqtisadi faktorların və təbii şəraitin təsiri ilə əlaqəlidir. Havanın qeyri-sabitliyi, məhsulun yetişdirilməsində qarşılaşılan çətinliklər və mütəmadi olaraq artan dünya bazarı qiymətləri kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətlərini daha da bahalaşdırır.

Sonuç olaraq, kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətlərinin artması, əsasən daxili istehsaldakı çətinliklər və xarici amillərlə əlaqədardır. Bu problemlərin həlli üçün dövlətin dəstəyi və kənd təsərrüfatı sahəsində modernləşmə vacibdir. Bu addımlar, gələcəkdə qiymət artımlarının qarşısını almağa və yerli istehsalı artırmağa kömək edə bilər.