Ölkədə balıq istehlakı 80%-dən çox idxaldan asılıdır

Son dövrlər iqlim dəyişikliyi balıqçılıq təsərrüfatına da mənfi təsir göstərib. Ölkəmizdə balıq satışının əvvəlki illərə nisbətən xeyli azaldığı, qiymətlərin isə artdığı müşahidə olunur. Rəsmi məlumatlara əsasən, bu ilin yanvar-noyabr aylarında idxal olunan balıq və dəniz məhsullarının dəyəri artıb. Hesabat dövründə ölkəyə dəyəri 35,5 milyon dollar dəyərində balıqlar və xərçəngkimilər, molyusklar və digər su onurğasızları idxal edilib. Bu göstərici ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 5,5 milyon dollar çoxdur. Görünən odur ki, daxili tələbatın ödənməsi üçün balıq idxalı gücləndirilib. Ekspertlər isə bunun qiymət artımına gətirib çıxardığını düşünür.

“Azərbaycan Balıq İstehsalçıları və Emalçıları Assosiasiyası” İctimai Birliyinin sədri Zaur Salmanlı İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında deyib ki, Azərbaycanda balıq məhsullarının qiyməti kəskin artacaq.

Onun sözlərinə görə, təbii su hövzələrində balıq ehtiyatlarının azalması təbii kürüləmə yerlərinin məhdud olması ilə bağlıdır.

Salmanlı təəssüflə bildirib ki, bu il “Azərsu” tərəfindən Kür çayının mənsəbində inşa olunmuş bənd hidrotexniki qaydalara və balıqçılıq tələblərinə cavab vermədiyi üçün ehtiyatlar daha da tükənir. O, ümumiyyətlə, Kür çayında balıqların kürüləmə yerlərinin məhv olduğunu söyləyib: “Bundan başqa, 1954-cü ildə Mingəçevir su anbarının tikilməsindən sonra Azərbaycanda yaradılmış 11 balıqartıma müəssisəsindən bu gün cəmisi 1-2-si fəaliyyətini davam etdirir. Əfsuslar olsun ki, digərlərinin fəaliyyətləri ya dayandırılıb, ya da özəlləşdirilib. Hesab edirəm ki, təkcə qarşıdan gələn bayram ərəfəsində deyil, həm də bayramdan sonra balıq məhsullarının qiymətində kəskin artım olacaq. Çünki Azərbaycanda, demək olar ki, daxildə balıq istehsalı yox səviyyəsindədir”.

“Ölkədə balıq istehlakı 80%-dan çox idxaldan asılıdır. Azərbaycana balıq əsasən Rusiya, İran və Türkiyədən idxal olunur. Həmçinin idxal xərclərində də artımın olması, sözsüz ki, bu məhsulun qiymətinin getdikcə daha da artacağını deməyə əsas verir”, - Z.Salmanlı əlavə edib.

Zoologiya İnstitutunun hidrobiologiya laboratoriyasının müdiri, dosent Süleyman Süleymanov mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a mövcud problemlərdən danışdı: “Bir var dəniz balığı, bir də var şirin su balığı. Dənizdə də, şirin sularda da ekoloji şərait dəyişib. Əvvəlki illərlə müqayisədə balığın çoxalması kəskin surətdə azalıb. Ən çox qapalı sistemlərdə artırılan balıqlardır, buna damba balığı da deyirlər, bunlar süni qidalarla qidalanır. Dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da balıqlar üçün qidanı pulla alırlar. Bütün dünyada ərzaq qiyməti bahalaşdığına görə, bu balığa alınan ərzaq qidaları da bahalaşıb. Mən özüm "8-ci kilometr bazarı"na yaxın yerdə yaşayıram. Görürəm ki, dənizdən gələn balıqların miqdarı azdır, amma qapalı su sistemində artırılan balıqların miqdarı çoxdur. İldən-ilə balıqların qiyməti bahalaşır. İnsanlar nə etsin, balıq əti yeyilməlidir axı. Balıq əti müalicəvidir. Tələbat çox, amma istehsal azdır. Ona görə qiymətlər artır. Təbiətdə artıb-çoxalan balıqlar isə əvvəllər bazara ucuz qiymətə gətirilirdi. İndi bazarlara gətirilən balıqların əksəriyyəti qapalı su sistemində saxlanılan balıqlardır".

Mütəxəssis “damba yolu ilə saxlanılan balıqların təbii balıqlardan fərqi çoxdurmu, orqanizmə zərərlidirmi” sualına belə cavab verib: “Əlbəttə, təbiətdə olan balıqla qapalı sistemdə olan balıqlar arasında fərq var. Təbiətdə olan balıqlarda zülalın miqdarı çox olur, amma qapalı sistemdə yetişdirilən balıqlar daha çox yağlı olur, zülalın faizi aşağı olur. Eləcə də o balıqlarda əzələ kütləsi az olur. Təbiətdə olan balıqlar insana daha çox faydalıdır və əzələ kütləsi çoxdur. Amma onu da deməliyəm ki, qapalı sistemdə olan balıqların zərərli olub-olmaması onların qidalandırılmasından asılıdır. Əgər o qidaların tərkibində hormonal maddələr varsa, mənfi təsiri var. Bu baxır fermer təsərrüfatının rəhbərliyinə, o hansı qidanı verirsə, balıq da həmin dada malikdir”.

“Bəs hansı balıq damba üsulu ilə saxlana bilməz” sualına gəlincə, Süleyman Süleymanov dedi ki, dəniz balıqları əsasən bu şəraitdə çoxala bilməz: “Misal üçün, kütüm dənizdə yaşayır, çoxalmaq üçün çaya gəlir. Kütümü gözü yumulu ala bilərsiniz. Kefal, siyənək, kilkə-bunlar dəniz balıqlarıdır. Bunlara heç kim müdaxilə edə bilmir. Amma belamur, farel balıqları, bunlar qapalı sistemdə saxlanıla bilir. Dəniz balıqlarını isə bu cür artırmaq mümkün deyil”.

Mütəxəssis problemdən çıxış yolları haqqında da danışıb: “Ən vacib məsələ, balıqların kürüləməyə gedən vaxt onlara əvvəlki şərait yaratmaq lazımdır ki, onlar kürüləməyə getsin və qayıtsınlar. Hər zaman demişəm, imkan verin balıq kürüsünü töksün, ondan sonra tut ye. Kürülü balığı tutanda həm balıq, həm də kürüsü məhv olur. Görün, nə qədər balığı məhv etmiş oluruq. Dənizdə yaşayıb, dənizdə çoxalan balıqların problemi yoxdur, onların ehtiyatı yaxşıdır, tükənmirlər”.

Süleyman Süleymanov “işğaldan azad olunan ərazilərdə hansı bölgə balıqçılıq üçün münbit sayılır, bu istiqamətdə hansı işlər görülməlidir” sualına isə belə cavab verib: “Azərbaycanda balıqçılığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı dövlətin böyük proqramı var. Mən Qarabağa artıq yeddi dəfə gedib gəlmişəm. Orada ən böyük çaylardan biri Həkəridir. Həkəri çayında nərəkimiləri, farel, çəki balıqlarının artırılması üçün kiçik də olsa bir təsərrüfat var. Zəngilan rayonunda Bəsit çay var, orada da sakit bir yer var, istəyirlər balıqçılıq təsərrüfatını artırsınlar. Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin rəhbərliyi sayəsində artıq həmin çaylara balıq körpələri buraxılıb. Qarabağdakı çaylar niyə yaxşıdır? Orada su daimi var və sərindir, təmizdir. Amma Ermənistandan gələn Oxçu çayı çıxmaq şərtilə. O çaya yaxın durulası deyil, çünki o çay çox çirklidir”.

Afaq MİRAYİQ,
Yeni Müsavat”

Bundan sonra texniki baxış zamanı utilizasiya haqqı da ödəniləcək
"Nəqliyyat vasitələrinin texniki vəziyyətinə və onların təhlükəsiz hərəkətinin təmin edilməsinə Dövlət Yol Polisinin nəzarəti qaydaları barədə Təlimat”da dəyişiklik edilib.

"Report” xəbər verir ki, daxili işlər naziri Vilayət Eyvazov dəyişiklik barədə müvafiq qərar qəbul edib.

Qərarla nəqliyyat vasitəsinin qanunla müəyyən edilmiş hallarda dövlət texniki baxışı keçirilərkən sürücülərdə dövlət rüsumu ilə yanaşı, "Tullantılar haqqında” qanuna uyğun olaraq müəyyən edilən utilizasiya haqqının da sənədi olmalıdır. Bununla yanaşı, dövlət texniki baxışının həyata keçirilməsi zamanı, dövlət rüsumu ilə yanaşı, utilizasiya haqqı da ödənilməlidir.

Qərar respublika daxili işlər orqanlarında elan edilib və sənədlə bağlı bənd 2024-cü il fevralın 1-dən qüvvəyə minir.

Azərbaycana səfəri çərçivəsində Türkiyənin ticarət naziri Ömər Bolatın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti “Bakı KOB evi”ndə olub, burada sahibkarlara vahid məkanda xidmətlərin təşkili üçün yaradılmış şəraitlə tanış olub.
İqtisadiyyat nazirinin müavini Sahib Məmmədov və Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) İdarə Heyətinin sədri Orxan Məmmədov Türkiyə nümayəndə heyətinə KOB evi konsepsiyası, məqsədləri, KOB evlərinin biznesin işini asanlaşdırması, bu sahədə nəzərdə tutulan yeniliklər barədə məlumat veriblər.

Qeyd edilib ki, biznesə göstərilən dövlət xidmətlərinin yaxşılaşdırılması, bu xidmətlərə asan və rahat çıxışın təmin olunması, sahibkar məmnunluğunun artırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanlarına əsasən KOBİA-nın tərkibində KOB evləri yaradılıb. KOB evlərinin məqsədi sahibkarlara operativlik, şəffaflıq, nəzakətlilik, məsuliyyət və rahatlıq prinsiplərinə uyğun olaraq dövlət və özəl qurumların xidmətlərinin vahid məkanda təqdim edilməsidir. Bu sahibkarın vaxtına qənaet edir, əməliyyat xərclərini azaldır, xidmətlərin şəffaf və operativ təşkili sahibkar məmnunluğunu artırır, xidmət səviyyəsini ölçüləbilən edir. Sahibkarlar biznes fəaliyyəti üçün zəruri olan biznesin qeydiyyatı, lisenziya və icazələrin alınması, biznes planın hazırlanması, güzəştli maliyyə vəsaitlərinə çıxış, vergi, gömrük, kommunal xidmətlərə qoşulmaq, bank, sığorta, notarius və digər xidmətlər üçün KOB evlərinə müraciət edə bilərlər.

KOB evi ilə tanışlıq zamanı həmçinin, dövlət və özəl qurumlar tərəfindən sahibkarlara xidmətlərin göstərilməsinə, bu sahədə müasir texnologiya və innovasiyaların tətbiqinə dair fikir mübadiləsi aparılıb.

Türkiyə nümayəndə heyəti öz növbəsində “Bakı KOB evi” təcrübəsinin onlarda müsbət təəssürat yaratdığını bildirib.

Avropa İttifaqı (Aİ) 2025-ci ilin mart ayının sonuna qədər bir sıra ABŞ mallarına ticarət rüsumlarının tətbiqini dayandıracaq.

Bu barədə Aİ-nin rəsmi saytında dərc olunmuş press-relizdə deyilir.

Qeyd olunub ki, Aİ motosiklet, geyim və spirtli içkilərə tarifləri 15 ay müddətinə dayandıracaq. ABŞ isə öz növbəsində 2018-ci ildə o vaxtkı prezident Donald Tramp tərəfindən tətbiq edilən və Aİ-dən polad üçün 25 % və alüminium üçün isə 10 % həcmində tutulan rüsumlardan imtina edəcək.

Xatırladaq ki, “Bloomberg” oktyabrın 6-da Aİ və ABŞ-ın transatlantik ticarətdə artan tariflərin qarşısını almaq üçün polad və alüminium ticarəti üzrə müvəqqəti saziş imzalamaq üzərində işlədiyini bildirmişdi. Söhbət artıq polad istehsal gücü, eləcə polad və alüminium sektorlarında istixana qazları emissiyaları ilə bağlı problemin həlli ilə bağlı ilkin razılaşmalardan gedir.

Agentliyin məlumatına görə, sövdələşmədə polad üçün yeni tariflər də var ki, onların tətbiqi Qərb ölkələrinin dempinqdə ittiham etdiyi Çin kimi ölkələrin qeyri-bazar təcrübələrinə qarşı yönəlməlidir.

Yeni illə əlaqədar 7 gün olacaq tətil günlərinin yaxınlaşması turizm sektorunu xeyli hərəkətləndirib.

Aydın məsələdir ki, bütün əsas bayramlarda olduğu kimi, yeni il ərəfəsində də səyahətə və istirahətə meylli insanlarımız artıq tətil günlərini harada-necə keçirəcəklərini planlamağa başlayıblar.

Maraqlıdır, xarici ölkələrlə işimiz yox, bayram günlərini Azərbaycanın bütün fəsillərdə cazibədar olan bölgələrində dincəlmək istəyən həmvətənlərimiz bu məqsəd üçün maddi baxımdan nə qədər hazırlıqlı olmalıdırlar?

Hazırda Azərbaycanın regionlarındakı otellərin təklif etdikləri Yeni il zərfləri bölgəyə və məkanın səviyyəsinə uyğun olaraq dəyişir.

Yenicag.az Azərbaycanın prestijli sayılan istirahət mərkəzlərinin qış tətili zərflərinin qiymətlərini təqdim edir:

“Shabran Weelbing Resort” istirahət mərkəzində 31 dekabr-5 yanvar tarixlərində 2 nəfər üçün nəzərdə tutulan qiymət 250-600 manat aralığında dəyişir.

Qəbələ rayonunda yerləşən “Qafqaz Tufandağ Mountain Resort Hotel” 2 nəfər üçün nəzərdə tutulan 2 gecəlik istirahətə görə qiyməti 1436 manat həddində müəyyənləşdirib.

“Qafqaz riverside Hotel” 2 nəfərlik 3 gün, 2 gecəni əhatə edən zərfi 1316 manata təklif edir.

“Lankaran Springs Resort” 2 nəfər üçün gündə 3 dəfə qidalanma daxil olmaqla 2 gecəlik zərf isə 1399 manata başa gələcək.

“Qalaaltı Hotel & Spa” istirahət mərkəzi 3 gün 2 gecə üçün nəzərdə tutulan zərfi müştərilərə 1400 manata təklif edir.

“El Resort Qakh Hotel”də isə 1 gecə üçün 2 nəfərlik zərf 388 manatdan başlayır.

“Marxal Resort Spa”da dekabrın 31-də 2 dəfə qidalanma (səhər və şam yeməyi) şərtilə əylənməyin qiyməti 360 manatdan başlayır. Həmin məkanda təşkil olunacaq Qala-Gecədə iştirak üçün qiymətlər isə 1450 manatdan başlayır.

Quba rayonu “Aynur Qala”da səhər yeməyi daxil, 2 nəfər üçün 3 gecəlik zərf müştərilərə 550 manata təklif olunur.

“Basqal Resort Spa”da isə 2 nəfər üçün 3 gün 2 gecəlik zərfin qiyməti 820 manatdır.

Məsimə Məmmədova

Avropa Komissiyası tərəfindən Rusiyaya 12-ci sanksiyalar paketi çərçivəsində almaz idxalına qoyulan qadağa Moskvanı 4 milyard avrodan məhrum edəcək.

Gununsesi.info-nun xəbərinə görə, bu barədə AK-nın bəyanatında deyilir.

Bu, “Böyük Yeddiliy”in (G7) almaz hasilatına dair beynəlxalq səviyyədə razılaşdırılmış qadağasının bir hissəsidir.

Sənəddə vurğulanır ki, G7-nin bütün üzvləri 2024-cü il yanvarın 1-dən gec olmayaraq Rusiyadan almazların ixracına birbaşa qadağa tətbiq edəcəklər.

2024-cü il martın 1-dən üçüncü ölkədə emal olunmuş Rusiya almazlarının ixracına qoyulan qadağa qüvvəyə minəcək, sentyabrın 1-dən isə qadağa brilyantlar, zərgərlik məmulatları və bahalı saatlar daxil edilməklə genişləndiriləcək.

Rusiya bərk buğda ixracına qadağa qoyur. Qərar gələn ilin may ayının sonuna qədər qüvvədə olacaq.

Azərbaycan buğda ehtiyatlarının böyük hissəsini Rusiyadan təmin edir. Rusiya Ukrayna müharibəsi başlayanda dünyada yaşanan taxıl böhranı çörəyin qiymətinin bahalaşması ilə nəticələnmişdi. Üstəlik, taxıl qıtlığı təhlükəsi də yaranmışdı. Onda söhbət əla növ buğdadan gedirdi. Bu dəfə ixraca qadağa qoyulan bərk buğdadır. Daha çox makaron istehsalında istifadə edilir. Amma Azərbaycanda bərk buğdadan çörək istehsalında da istifadə edənlər var.

Çörəyə bərk buğda qatmaq olarmı? Əsas sual: Rusiyanın qoyduğu qadağa çörəyin qiymətinin qalxmasına səbəb olacaqmı?
Ətraflı İctimai TV-nin süjetində:

Dekabrın 16-da Rusiyanın “Qazprom” enerji konserni “Sibirin gücü” qaz kəməri ilə Çinə rekord həcmdə qaz tədarük edib.

"Report" xəbər verir ki, bu barədə şirkətin mətbuat xidməti teleqram kanalında məlumat yayıb.

Məlumata görə, tədarükün gündəlik həcmi Çinin CNPC şirkəti ilə razılaşdırılmış müqavilə öhdəliklərini üstələyib.

"Qazprom" Çin tərəfinin tələbini tam yerinə yetirib və bununla da ÇXR-ə gündəlik qaz tədarükü üzrə yeni tarixi rekorda imza atılıb.

Hazırda “Qazprom” Rusiya qazını Çinə 30 illik müqavilə əsasında ildə 38 milyard kubmetr həcmində tədarük edir. İxrac 2019-cu ilin dekabrında başlayıb.

Həcmləri artırmaq qərarı Çin istehlakçılarının artan tələbini ödəmək üçün qəbul edilib.

Ukrayna ilə müharibədən sonra Rusiya bazarını tərk edən Qərb şirkətləri 103 milyard dollardan çox itki verib.

APA xəbər verir ki, bu barədə "New York Times" məlumat yayıb.

Yazıda qeyd edilir ki, analitiklər Qərb şirkətlərinin getməsi ilə “Rusiya iqtisadiyyatının boğulacağını” proqnozlaşdırırdılar.

Nəşr bildirib ki, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin gözlənilən uğursuzluğu öz xeyirinə dəyişə bilib.

Vurğulanıb ki, əksər xarici şirkətlər yatırılan milyardları itirməmək üçün Rusiyada fəaliyyətini davam etdirirlər.

Bundan əvvəl Putin sanksiyalar nəticəsində təxminən 50 milyard dollar itirildiyini deyib.

O, bu rəqəmin böyük olduğunu bildirsə də sanksiyalar dövləti bəzi məsələlərdə "baş işlətməyə" məcbur edib deyə açıqlama verib.