Azərbaycana idxal edilən bəzi məhsullar daha 2 il gömrük rüsumundan azad edilib.

Nazirlər Kabineti bununla bağlı “Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası, idxal gömrük rüsumlarının dərəcələri və ixrac gömrük rüsumlarının dərəcələri”ndə dəyişiklik edib.

Dəyişikliyə əsasən, ölkəyə idxal edilən inəklər, toyuqlar, toyuq əti, kərə yağı, rekombinə edilmiş yağ, zərdab yağı, təzə və soyudulmuş tomat, xiyar və kornişonlar, üzümün süfrə növləri, alma, armud, bəzi portağal və digər sitrus meyvələrinin şirələri, meyvə və tərəvəz şirələri əsasında içkilər, bəzi energetik içkilər, istehsal məqsədli tütün növləri, emal edilməmiş gönlər, südlü pastalar daha 2 il gömrük rüsumundan azad edilib.

Azərbaycana idxal edilən bəzi məhsullar 15 faiz gömrük rüsumuna cəlb ediləcək.

Nazirlər Kabineti bununla bağlı “Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası, idxal gömrük rüsumlarının dərəcələri və ixrac gömrük rüsumlarının dərəcələri”ndə dəyişiklik edib.

Dəyişikliyə əsasən, ölkəyə idxal edilən şalot soğanı və digər soğanlar, qabıqlı və qabığı təmizlənmiş meşə fındığı, xurma, gips, anhidrit, bəzi keramika məmulatları 15 faiz gömrük rüsumuna cəlb ediləcək.

Bu gün qüvvədə olan sığorta müqavilələrinə əsasən, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən sığorta şirkətlər 500 milyard manatlıq riskə təminat verib.

Bunu Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) baş direktoru Ziya Əliyev bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu da, il ərzində ölkədə istehsal edilən ümumi daxili məhsulun (ÜDM) 5 misli deməkdir: "Yəni ölkənin 1 illik gəlirlərinin 5 qatına təminat verilir. Bu da, sığorta sektorunun iqtisadiyyatda nə qədər böyük rol oynadığının göstəricisidir. Ancaq biz bununla qətiyyən kifayətlənməməliyik. Bu göstəricinin daha da artması üçün çalışmalıyıq. Bu göstərici bəzi ölkələrdə ÜDM-nin 10-20 qatı səviyyəsində olur. Məsələn, Türkiyədə bu rəqəm ÜDM-nin 20 qatına bərabərdir".

AMB-nin baş direktoru vurğulayıb ki, əgər sığorta bazarı bu templə böyüməyə davam etsə, əhalinin və iş adamlarının daha böyük risklərinə təminat verə biləcək: "Bununla da, fərdlərin, iş adamlarının və müəssisələrin maliyyə vəziyyətinə, onların rifahına dəyəcək zərərlərdən müdafiə xəttini gücləndirə biləcəyik".

Xatırladaq ki, ölkədə yalnız təkrarsığorta fəaliyyəti ilə məşğul olan 1 şirkət - "AzRe Təkrarsığorta" ASC fəaliyyət göstərir. Bununla yanaşı 5 sığorta şirkəti təkrarsığorta fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün lisenziyaya malikdir.

Orta Dəhliz kimi də tanınan Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (TITR) üzrə tranzit müddətinin 2024-cü ildə 18-23 gündən 14-18 günə, o cümlədən Qazaxıstan ərazisində 6 gündən 5 günə endirilməsi planlaşdırılır.

Bu barədə “Report” Qazaxıstan mətbuatına istinadən xəbər verir.

Daha əvvəl bu marşrut üzrə malların çatdırılma müddəti 38-53 gün arasında dəyişirdi.

2023-cü ilin ilk 9 ayı ərzində TITR çərçivəsində yükdaşımaların həcmi 88 % artaraq 2 milyon tona çatıb. 2022-ci ilin analoji dövründə bu rəqəm 1,1 milyon ton olub. 2022-ci ildə marşrut üzrə yükdaşımaların həcmi 2,5 dəfə artaraq 1,5 milyon tona çatıb.

Qeyd olunur ki, dəhliz mövcud marşrutlara ciddi alternativə çevrilib. Onun ümumi ötürücülük qabiliyyəti ildə 5,8 milyon ton yük təşkil edir.

2022-ci ildə konteyner daşımaları 33 000 iyirmi fut ekvivalentli (TEU) konteyner olmuşdusa, Orta Dəhlizin hazırkı tutumu 80 000 TEU konteynerdir.

Qazaxıstanın strateji hədəfi 2030-cu ilə qədər Orta Dəhlizin ötürücülük qabiliyyətini 10 milyon tona çatdırmaqdır. Bu səyləri asanlaşdırmaq üçün adıçəkilən ölkə 2027-ci ilə qədər “dar keçidləri” aradan qaldırmaq və Orta Dəhlizi inkişaf etdirmək üçün Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə ilə yol xəritələri imzalayıb.

Oktyabrın 26-da Tbilisidə “Qazaxıstan Dəmir Yolu”, “Gürcüstan Dəmir Yolları” və “Azərbaycan Dəmir Yolları” şirkətləri arasında TITR üzrə multimodal daşımaların inkişafı üzrə birgə müəssisənin yaradılması haqqında saziş imzalanıb. Noyabrda “Astana” Beynəlxalq Maliyyə Mərkəzində yeni “Middle Corridor Multimodal” şirkəti qeydiyyatdan keçib.

Şirkət “bir pəncərə” prinsipi əsasında xidmətlər göstərəcək, çatdırılma müddətlərinə zəmanət verəcək və Çin-Avropa/Türkiyə-Çin marşrutu üzrə multimodal xidmətin inkişafı üçün koordinasiya edilmiş siyasət həyata keçirəcək.

Həmçinin Avropanın nəqliyyat və logistika şirkətlərinin də dəhlizə cəlb edilməsi istiqamətində işlər davam etdirilir. Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayerin iyun ayında Astana səfəri zamanı Almaniyanın “Rhenus” şirkəti ilə “Qazaxıstan Dəmir Yolu” şirkəti arasında TITR üzrə yükdaşımaların artırılmasına dair anlaşma memorandumu imzalanıb.

Sənəd logistik mərkəzlərin inkişafı, Aktau və Kurık limanlarının terminal imkanlarının artırılması sahəsində əməkdaşlığı nəzərdə tutur.

İyun ayında Litvanın “LTG Cargo” şirkəti TITR Beynəlxalq Assosiasiyasına qoşularaq, Qazaxıstandan Litvaya və əks istiqamətdə yük axınının diversifikasiyası üçün yeni imkanlar açıb.

Hazırda Qazaxıstan Nəqliyyat Nazirliyi ilə Avstriya “Rail Cargo Group” şirkəti arasında ikincinin TITR assosiasiyasına daxil olması və Qazaxıstanda nümayəndəliyinin açılması ilə bağlı danışıqlar aparılır.

Qeyd edək ki, Trans-Xəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu Çin, Qazaxıstan, Xəzər dənizi, Azərbaycan, Gürcüstan ərazisindən keçərək Türkiyə və Avropa ölkələrinə keçir.

Planetin ən zəngin 500 adamının ümumi sərvəti 2023-cü ildə 1,5 trilyon dollar artıb.

Bu barədə “Report” illik “Bloomberg Billionaires” reytinqinə istinadla xəbər verir.

Reytinqdə birinci yeri yenidən amerikalı milyarder İlon Mask tutub. “Tesla Inc” şirkətinin rəhbərinin xalis sərvəti bu il 95,4 milyard dollar artaraq 232,393 milyard dollara çatıb. Buna şirkətin səhmlərinin dəyərinin 105% (iki dəfədən çox) artması birbaşa təsir edib.

Nəticədə o, keçən il reytinqdə birinci olmuş fransalı milyarder Bernar Arnonu geridə qoyub. Arno dünyanın ən böyük lüks mallar istehsalçısı “LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton SA” şirkətinə rəhbərlik və nəzarət edir. Qlobal iqtisadiyyatda ümumi tənəzzül və dəbdəbəli mallara tələbatın azalması LVMH səhmlərinin dəyərinin artımını məhdudlaşdırıb, şirkətin səhmləri bu il 8,4% bahalaşa bilib.

Hazırda Maskın sərvəti Arnonunkunu (178,979 milyard dollar) 50 milyard dollardan çox üstələyir.

“Amazon.com Inc”nin təsisçisi. Ceff Bezos bu il sərvətinə 70 milyard dollar əlavə edərək, onu təxminən Arnanun sərvətinə bərabər hala gətirib.

“Microsoft” korporasiyasının təsisçisi Bill Geytsin sərvəti 2023-cü ildə 140,511 milyard dollara qədər artıb. “Microsoft”un keçmiş baş direktoru Stiv Balmerin sərvəti isə 130,529 milyard dollara bərabər olub. Geyts və Balmer “Bloomberg Billionaires” reytinqində ilk beşliyi tamamlayıb.

Ekspert: “Camaat pulunu daşınmaz əmlaka yatırmağı banklara yerləşdirməkdən üstün tutur”

Daxili kredit və maliyyə sahəsi əhalinin artan yastıqaltı yığımları problemi ilə üz-üzədir. Bu il vətəndaşların bank əmanətlərinin artmasına baxmayaraq, vəsaitin əhəmiyyətli bir hissəsi kredit və maliyyə strukturları xaricində saxlanılır və bu tendensiya artmağa meyllidir.

Deputat və iqtisadçı alim Vüqar Bayramovun dediyinə görə, bu gün banklar xaricində nağd pulun həcmi artmaqda davam edir: “Bu ilin səkkiz ayının nəticələrinə görə, əhalinin əlində nağd pul miqdarı 14 milyard 741 milyon manat təşkil edibsə, doqquz ayın nəticələrinə görə 14 milyard 941 milyon manata çatıb. Keçən illə müqayisədə bu ilin on ayında bu rəqəm 17% artıb”.

Mütəxəssis bu qədər miqyasda yastıqaltı yığımlarının real sektoru maliyyələşdirmək baxımından iqtisadiyyata zərər verdiyinə əmindir: “Bu vəsaitlərin bir hissəsi banklar vasitəsilə iqtisadi sahələrin inkişafına yönəldilə bilərdi. Pulların kəş kimi yığıldığı bir vəziyyətdə, vətəndaşların banklara etimadını artırmaq üçün işin sürətləndirilməsi vəzifəsi ilə qarşılaşırıq. Buna görə də zəif bankları bağlamaq yox, onların birləşməsinin mexanizmlərindən istifadə etmək lazımdır”.

Bayramov hesab edir ki, bu, yerli bank sektoruna vətəndaşlarda inam dərəcəsini dəstəkləyəcək və əhalinin əmanətlərinin axını iqtisadiyyata kredit vermək üçün maliyyə zəmini olacaq.

Bununla birlikdə, deputat daha əvvəl bildirmişdi ki, daxili maliyyə strukturlarının kreditləri biznesin inkişafına yönəlmir. Xüsusilə ölkənin bölgələrində bankların yüksək faiz dərəcələri biznes qurumlarının gəlirliliyi səviyyəsi ilə əlaqələndirmir.

Bankların kredit dərəcələri paytaxtda regionlardan iki dəfə aşağı səviyyədədir. Məsələn, Bakıda orta faiz dərəcəsi 11,5% təşkil edir. Müqayisə üçün, Yuxarı Qarabağda 19,67%, Qarabağda 19.32%, Muğan iqtisadi rayonunda 19,13%, Lənkəran-Astarada 19,1%, Şirvan-Salyan zonasında 18,75% təşkil edir. Mərkəzi Bankın açıqlamasına görə, ölkədə orta faiz dərəcəsi 2,56%-i keçmir.

Qayıdırıq mövzumuzun ən aktual hissəsinə: əhalinin yastıqaltı pulları banklara axın etsə, bu vəsait iqtisadiyyata çatacaqmı?

İqtisadçı ekspert Pərviz Heydərov AYNA-nın sualına cavab olaraq deyib ki, bu vəziyyətin yaranmasının müxtəlif səbəbləri var: “Birincisi, bu, davam edən istehlakçı inflyasiyadır - hansı ki, gəlirləri azaldır və bir çox vətəndaşımızın praktik olaraq saxlamaq üçün heç bir şeyi yoxdur. İkincisi, əmanətlər tərəfindən gəlirlilik səviyyəsinin aşağı olması təsir göstərir. Bundan əlavə, banklara etibar səviyyəsi də prosesə təsir göstərir”.

“Əhali uzunmüddətli perspektiv üçün bank əmanəti kimi bir məhsula etibar etmir. Vətəndaşlar bir bank depozitindənsə, daşınmaz əmlak sərmayəsinə üstünlük verirlər. Eyni zamanda, qısamüddətli əmanətlərin həcmi uzunmüddətli depozitlərin həcmini dəfələrlə üstələyir. Əmanətlərin ümumi həcmində bir ilədək qoyulan investisiyaların payı 81% təşkil edir. Yeri gəlmişkən, Mərkəzi Bankın rəhbəri Taleh Kazımov vətəndaşların əsasən az miqdarda investisiya qoyması ilə birlikdə bu faktoru da “həyəcanlandıran fenomen” adlandırmışdı”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Heydərovun sözlərinə görə, bu gün əmanətlərin qoyuluşunda 75%-i 30 min manata qədərdir: “Bütün bunlar etibarın olmaması və depozitlərin qeyri-qənaətbəxş gəlirliliyinin nəticəsidir. Vətəndaşların qorxusu, bankın iflas vəziyyətində pullarını itirəcəkləri ilə bağlı deyil: əmanət sığortası sistemi və təhlükəsizliyinə zəmanət verən profil fondu var. Əsas problem inflyasiyadadır: uzun müddətə qoyula əmanət öz dəyərini itirə bilər və bunun qarşısını almaq üçün sığorta mexanizmləri yoxdur”.

“Adətən, banklara qoyulan hər hansı bir vəsait istehlak qiymətləri, inflyasiya və devalvasiya riski altındadır. Bununla birlikdə, daşınmaz əmlaka sərmayə qoyurlarsa, öz dəyərini hətta heç bir gəlir gətirməsə də, saxlayır. Çünki bu bazardakı qiymətlər heç vaxt azalmır. Buna görə əhali bu investisiya alətinə investisiya qoymağı üstün tutur”, - deyə ekspert fikrini yekunlaşdırıb.

Müəllif: Emma Rzayeva

“Mərkəzi Bankın 2024-cü il üçün pul siyasətinin əsas istiqamətləri barədə verdiyi bəyanat göstərir ki, gələn ildə də manatın məzənnəsi tədiyyə balansının vəziyyətindən, daha dəqiqi neftin qiymətindən asılı olacaq”.

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, bunu iqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib.
Onun sözlərinə görə, fiskal sektorun valyuta təklifi və tələbi, eləcə də iqtisadi subyektlərin məzənnə gözləntiləri valyuta bazarındakı tarazlığa təsir göstərən əsas amillər kimi qruplaşdırılsa da, aydındır ki, bu indikatorlar da birbaşa enerji bazarındakı volatillikdən asılı olacaq. “Digər tərəfdən, Mərkəzi Bank manatın nominal effektiv məzənnəsinin inflyasiya idxalını məhdudlaşdıracağını proqnozlaşdırır. İnflyasiya proseslərinin idarə edilməsində mühüm rolunu nəzərə alaraq Mərkəzi Bank 2024-ci ildə də nominal effektiv məzənnənin dinamikasını sıx monitorinq edəcək”, - o əlavə edib.

Ekspert vurğulayıb ki, sənəddən göründüyü kimi, gələn ildə də neft gəlirlərimiz manatın məzənnəsinə təsir edən əsas faktor olacaq: “Mərkəzi Bankın məzənnə siyasəti üzrə əməliyyat hədəflərinə nail olmaq üçün valyuta bazarına zəruri hallarda müdaxilə edəcəyini bildirməsi isə ondan xəbər verir ki, enerji bazarında ciddi volatillik baş verəcəyi halda valyuta ehtiyatlarımızdan istifadə edə bilər. Bu isə o deməkdir ki, gələn il manatın məzənnəsi birbaşa Mərkəzi Bankın mövqeyindən asılı olacaq”.

Sberbank və Bank Melli İran Rusiyadan İrana zəruri malların idxalı üçün 6,5 milyard rublluq (təxminən 70 milyon dollar) kredit xətti açmağa razılaşıb.

Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə İran Mərkəzi Bankı məlumat yayıb.

Məlumatda qeyd olunur ki, İran Mərkəzi Bankının rəhbəri Məhəmməd Rza Fərzinin Rusiyaya səfəri çərçivəsində Sberbank və Bank Melli İranın rəhbərləri arasında görüş keçirilib və bu görüşdə Rusiyadan zəruri malların idxalı üçün 6,5 milyard rubl məbləğində kredit xəttinin açılmasına dair qərar qəbul olunub.

Bildirilir ki, bu addım İran və Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) arasında azad ticarət zonası haqqında sazişin imzalanmasından sonra Moskva ilə Tehran arasında maliyyə-bank əməkdaşlığının inkişafı yolunda ilk addımlardan biridir.

İran Mərkəzi Bankı Tehran və Moskva arasında “maliyyə və bank əməkdaşlığı tarixində yeni səhifənin başladığını” vurğulayıb.

Xatırladaq ki, dekabrın 25-də Aİİ ölkələri (Ermənistan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Rusiya) İranla tam miqyaslı azad ticarət sazişi imzalayıb. Sənədin imzalanması mərasimi Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iştirak etdiyi Sankt-Peterburqda Ali Avrasiya İqtisadi Şurasının iclası çərçivəsində baş tutub.

Ötən gün Fərhad Abdullayevin sədrliyi ilə Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun növbəti iclası keçirilib.

İclasda Biləsuvar Rayon Məhkəməsinin müraciəti əsasında Mülki Məcəllənin 6.2, 390.1-ci və 390.5-ci maddələrinin və “Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19-cu maddəsinin III hissəsinin Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 61-ci maddəsi və Mülki Məcəlləsinin 16.1-ci və 560.2-ci maddələri ilə əlaqəli şəkildə şərh edilməsinə dair konstitusiya işinə baxılıb.

Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumu iş üzrə hakim C.Qaracayevin məruzəsini, maraqlı subyektlər Biləsuvar Rayon Məhkəməsi və Milli Məclis Aparatının mülahizələrini, Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin, Vəkillər Kollegiyasının mütəxəssis mülahizələrini və iş materiallarını araşdırıb müzakirə edərək qərar qəbul edib.

Qərarda deyilir ki, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 61-ci maddəsinin tələbləri, Mülki Məcəllənin 6.2, 390.1-ci və 390.5-ci maddələri və “Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19-cu maddəsi baxımından hüquqi yardımın göstərilməsi haqqında müqavilələrə işin uğurlu nəticəsinə görə mükafatın ödənilməsi ilə bağlı müddəaların daxil edilməsi yol veriləndir.

Mülki Məcəllənin 16.1, 339.1-ci və 560.2-ci maddələrinə uyğun olaraq, hüquqi yardım xidmətinin göstərilməsi haqqında müqavilələrin işin uğurlu nəticəsinə görə mükafatı nəzərdə tutan müddəalarının ağır şərtli əqd olaraq hüquqdan sui-istifadə təşkil edib-etmədiyi məhkəmələr tərəfindən qanunvericiliyin tələbləri və bu Qərarın təsviri-əsaslandırıcı hissəsində əks olunan hüquqi mövqelər nəzərə alınmaqla müəyyən edilməlidir.

Qərar dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir, qətidir, heç bir orqan və ya şəxs tərəfindən ləğv oluna, dəyişdirilə, yaxud rəsmi təfsir edilə bilməz.

Bəs ölkəmizdə vəkillərin sayı və maaşı nə qədərdir?

"Cebhe.info" bununla bağlı müvafiq araşdırmalar aparıb.

Belə ki, 2017-ci il üçün vəkillərin ümumi sayı 931 nəfər təşkil edib. 2018-2022-ci illər arasında keçirilən 10 yazılı test imtahanlarının nəticəsində 1303 nəfər ixtisas imtahanlarını müvəffəqiyyətlə başa vuraraq icbari təlimə cəlb olunub. Bu gün isə vəkillərin sayı 2 387 nəfər təşkil edir.

Vəkillin qazancı şəxslə arasında bağlanan müqavilədən asılı olaraq dəyişir. Bu müqavilə əsasında ödənilən pul isə vəkilin yekun gəlirini təşkil etmir.
Ödənilən məbləğdən 30 faizə qədər - 14 faiz gəlir vergisi, 10 faiz Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna ayrılan vəsait, 2 faiz vəkil məsuliyyətinin sığorta haqqı tutulur.

Vəkil də buna uyğun olaraq, şəxslə müqaviləyə baxır. Bu peşənin çətinliyini də nəzərə alsaq, əslində 300-350 manatlıq bir müqavilə vətəndaşa sərf etsə də, vəkil üçün yetərli hesab olunmur.

Bəzən isə vəkil tuta bilməyən şəxslər üçün dövlət hesabına vəkillə təminat həyata keçirilir. Belə olduğu halda isə vəkil saatına 6 manat qazanc əldə edir.