Ardını oxu...
Son günlər ictimaiyyətdə dolların bahalaşması ilə bağlı müxtəlif fikirlər səsləndirilir. ABŞ valyutasının bahalaşacağı, hətta 2 manata qədər yüksələcəyi iddia olunur.

Bəs bu fikirlər nə qədər əsaslıdır? Ölkədə devalvasiya gözlənilirmi?

TEREF xəbər verir ki, mövzunu Globalinfo.az-a şərh edən sabiq maliyyə naziri, iqtisadçı alim Fikrət Yusifov deyib ki, yaxın bir neçə ildə manatın məzənnəsində hər hansı bir dəyişikliyin baş verməsinin iqtisadi və ya maliyyə əsasları yoxdur.

O, bunun şayiə olduğunu bildirib:

“Lakin ölkə daxilində və xaricdə fəaliyyət göstərən bir sıra destruktiv qüvvələr fevral ayının 7-də Azərbaycanda keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində vətəndaşlarda rahatsızlıq yaratmağa çalışır və bu məqsədlə də belə lüzumsuz informasiyaları yayaraq, xaricdəki ağalarının tapşırıqlarını yerinə yetirirlər. Vətəndaşlarımıza birmənalı olaraq bəyan edirəm ki, yaxın illər ərzində manatın məzənnəsində hər hansı bir ciddi dəyişikliyin olması gözlənilən deyil. Belə bir dəyişikliyin baş verməsi – yəni ortada manatın devalvasiyaya uğrayaraq ucuzlaşmasına apara biləcək heç bir səbəb yoxdur. Belə bir təhlükə olsaydı, o halda Mərkəzi Bankın valyuta hərraclarında tələb təklifi bir qayda olaraq üstələməli idi. Amma illərdir bunun əksini görürük. Mərkəzi Bankın valyuta hərraclarında bir qayda olaraq təklif tələbi üstələyir”.

Sabiq nazirinin sözlərinə görə, 2023-cü ildə Mərkəzi Bankda keçirilmiş valyuta hərracının 92 faizində təklif tələbi üstələyib:

“Bu dövrdə manatın nominal effektiv məzənnəsi 19.3 faiz bahalaşıb. Yaranmış durum Mərkəzi Banka manatın uçot dərəcəsini bir qədər də aşağı salmağa imkan vermişdi. Xarici təsirlər hesabına manatın məzənnəsi ilə bağlı hər hansı bir təhlükə yaransa belə, unutmaq lazım deyil ki, bu gün Azərbaycanın strateji valyuta ehtiyatlarının həcmi 70 milyard ABŞ dollarına yaxın bir səviyyədədir. İllik Ümumi Daxili Məhsulumuzun həcminə yaxın olan bu qədər valyuta ehtiyatımız eyni zamanda manatın təhlükəsizlik yastığı rolunu oynayır”.
 
Ardını oxu...
Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) yol nişanları, dirəklər, sürət məhdudlaşdırıcı süni maneələr, məlumat lövhələri və tənzimləyici nəqliyyat güzgülərinin satın alınması ilə bağlı tenderə yekun vurub.

Valyuta.az xəbər verir ki, tenderin qalibi “Yol Xətt” MMC seçilib.

Tərəflər arasında bağlanacaq satınalma müqaviləsinin maliyyə dəyəri 986 031,6 AZN-dir.

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin reyestr məlumatlarına görə “Yol Xətt” MMC 3 iyul 2006-cı il tarxidə dövlət qeydiyyatına alınıb. Nizamnamə kapitalı 200 AZN olan şirkətin hüquqi ünvanı Bakı şəhəri Binəqədi rayonu, 11-ci Dağlıq 3105-ci məhəllədə yerləşir. MMC-nin qanuni təmsilçisi isə Həsənov Zaur Mayıl oğludur.

“Yol Xətt” MMC 2015-ci ilə “3A” MMC adı altında fəaliyyət göstərib. Həmin ildən isə adı dəyişdirilib.

Mediada gedən məlumatlara görə, şirkət Zaur Həsənova məxsusdur. O, Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi (AAYDA) yanında "1 №-li Xüsusi Təyinatlı Yol İstismarı" MMC-nin rəhbəri olub.

Dövlət satınalmalarının vahid elektron portalında yerləşdirilən məlumatlardan aydın olur ki, “Yol Xətt” MMC əsasən ləğv edilmiş Bakı Nəqliyyat Agentliyinin (BNA) tenderlərinin qalibi olub. Məlumat üçün deyək ki, AYNA BNA-nın bazasında yaradılıb.
 
 
 
Ardını oxu...
Rusiya Ukrayna ilə müharibə üçün silah müqabilində Şimali Koreyanın doldurulmuş 9 milyon dollarını xilas edib.

Kim Çen In bu pulu xam neft almaq üçün istifadə edəcək.

Şimali Koreyanın aktivləri əvvəllər BMT sanksiyaları səbəbindən dondurulmuşdu.

Qeyd edək ki, KXDR cəbhə şirkəti bu yaxınlarda tanınmamış Cənubi Osetiyada yerləşən Rusiya banklarından birində daha bir hesab açıb. Bu onu göstərir ki, Rusiya Şimali Koreyaya bankların ölkə ilə iş aparmasını qadağan edən BMT sanksiyalarından yan keçməyə kömək edir.
 
Ardını oxu...
Valyuta hərraclarında dollara tələbin yenidən yüksəlməsi müşahidə olunub. Fevralın 1-də keçirilən hərracda 78.7 milyon dollarlıq sifariş qeydə alınıb. 2 gün öncə isə daha 64.2 milyon dollar satılmışdı. Bu son 2 hərracda 142.9 milyon dolların satılması deməkdir.
Qeyd edək ki, yanvar ayının 25 və 23 tarixlərində keçirilən hərraclarda sifariş ayrı-ayrılıqda 50 milyon dollara çatmırdı. Bu isə ondan xəbər verir ki, son günlər dollara tələb artıb. Bunun psixoloji tərəfləri olsa da valyuta bazarında volatillik ehtimalı ilə bağlı yayılan xəbərlər də tələbi gücləndirir.
Doğrudur, Azərbaycanda idxalın artması da dollara tələbi yüksəldir. Belə ki, 2023-cü ilin ilk 11 ayında Azərbaycan idxalı əvvəlki ilin uyğun dövrü ilə müqayisədə 5.1 faiz artaraq 15.8 milyard dollara çatıb. İllik rekord idxalın qeydə alınacağı istisna deyil.
Belə olan təqdirdə isə cəmiyyətdə dolların bahalaşacağı və manatın məzənnəsinin isə dəyişəcəyi ehtimal olunur. Bəs gözləntilər özünü doğrulda bilər?
Məsələ ilə bağlı iqtisadçı Natiq Cəfərli Referans.az-a açıqlamasında bildirib ki, hazırda dolların kəskin bahalaşacağı ilə bağlı səsləndirilən fikirlər əsassızdır:
“Azərbaycanda valyuta məzənnəsinin dünya bazarları ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bizdə valyutanın məzənnəsi hökumət və Mərkəzi Bank tərəfindən inzibati qaydada müəyyənləşir. Valyuta hərraclarında dollara tələbin artması təbiidir. Hər dəfə ilin sonunda və əvvəlində bu artımı görürük, yay aylarında bir daha bunun şahidi olacağıq. Əvvəlki illərdə tələb bundan da artıq olub, dolların satış həcmi daha yüksək olub. Bu hökumətin qərarından asılıdır. Sabah da qaldıra bilərlər, heç qaldırmaya da bilərlər. Bunun dünyada gedən heç bir proseslə əlaqəsi yoxdur”.
İqtisadçı qeyd edib ki, manat üzən məzənnə rejimində fəaliyyət göstərən valyuta deyil, Azərbaycanda inzibati məzənnə rejimidir və bunlar inzibati qaydada tənzimlənir. Onun sözlərinə görə, bu il Azərbaycanda hər hansı məzənnə dəyişikliyinin olacağı gözlənilən deyil: “Çünki bu il ard-arda seçkilər ilidir. Qarşıdan parlament və bələdiyyə seçkiləri gəlir. Buna görə də bu il manatın məzənnəsinin dəyişəcəyi gözlənilən deyil. Amma bu o demək deyil ki, Azərbaycan manatı həmişə belə sabit qalacaq. Gələn ili sonu və ya 2026-cı ildə bununla bağlı hansısa qərarlar verilə bilər”.
 
 
 
Ardını oxu...
Ötən il ölkəmizə 73 min 62 ton qarğıdalı gətirilib.

Bu miqdarda məhsula 20 milyon 825 min ABŞ dolları ödənilib. Bu rəqəm əvvəlki illə müqayisədə miqdar ifadəsi ilə 2 min 800 ton (3.7%), dəyər ifadəsi ilə 3 milyon 330 min ABŞ dolları (13.7%) azdır.

2022-ci ildə bu, 75 min 864 ton miqdarında, 24 milyon 155 min ABŞ dolları dəyərində olub.

Ötən il ölkəyə gətirilən qarğıdalının bir tonu üçün 285 ABŞ dolları ödənilib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 33 ABŞ dollar (10.3%) azdır. 2022-ci ildə bu, 318 dollar olub.

Qeyd edək ki, ötən il ölkəyə qarğıdalı idxalı ümumi idxalın 0.12 faizini təşkil edib. (Valyuta.az)
Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə hücum etmiş şəxs barəsində edam hökmü çıxarılıb.

APA xəbər verir ki, bu barədə İran Ədliyyə Nazirliyinin saytında məlumat verilib.

Qeyd edək ki, yanvarın 27-də Azərbaycan Respublikasının İrandakı səfirliyinə hücum edən şəxsin cinayət işi üzrə məhkəmə iclası keçirilib. Məhkəmə iclası təqsirləndirilən şəxs və onun vəkillərinin iştirakı ilə keçirilib. Məhkəmə iclasında Azərbaycan Respublikası səfirliyinin bir sıra məsul şəxsləri də iştirak edib.

İclasın əvvəlində təqsirləndirilən şəxsə hakim izahat verib və prokurorun nümayəndəsi ittiham aktını oxuyub. Yayımlanan ittiham aktına əsasən, Azərbaycan Respublikasının səfirliyinə hücum edən şəxs səfirlik daxilində odlu silahdan istifadə etməklə Azərbaycan Respublikası vətəndaşını qəsdən öldürməkdə, qanunsuz silah saxlamaqda, gəzdirməkdə və ictimai asayişi pozmaqda ittiham olunur.

Prokurorun nümayəndəsi ittiham aktını oxuduqdan sonra təqsirləndirilən şəxs və vəkili müdafiə çıxışı edib.

Xatırladaq ki, 27 yanvar 2023-cü il tarixində Bakı vaxtı ilə səhər saat 08:30 radələrində Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı Səfirliyinə silahlı hücum olub.

Hücum edən şəxs “Kalaşnikov” markalı avtomat silahla mühafizə postunu yararaq, mühafizə xidmətinin rəisi Orxan Əsgərovu qətlə yetirib.

Səfirliyin mühafizə xidmətinin iki əməkdaşı - Vasif Tağıyev və Mahir İmanov hücumun qarşısını alarkən yaralanıblar.

Orxan Əsgərov İkinci Şəhidlər xiyabanında dəfn edilib. 3 fevral 2023-cü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Əsgərov Orxan Rizvan oğlu (ölümündən sonra) "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilib.

Tağıyev Vasif Natiq oğlu 1-ci dərəcəli “Rəşadət” ordeni ilə, İmanov Mahir Kamil oğlu “Vətən uğrunda” medalı ilə təltif edilib.

Terror aktını törədən Yasin Hüseynzadə saxlanılıb.

Hadisədən sonra Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinin fəaliyyəti dayandırılıb. Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin əməkdaşları 29 yanvar 2023-cü il tarixində Tehrandan Bakıya təxliyə olunub. Səfirlik əməkdaşları və onların ailə üzvlərindən ibarət ümumilikdə 53 nəfər Vətənə qayıdıb.
 
Ardını oxu...
Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidməti 2 tenderə yekun vurub.

Dia-az.info xəbər verir ki, “Metal rabitə dirəklərinin satın alınması” tenderinin qalibi “Hi World” MMC olub.

Şirkətlə 236 000 manat məbləğində müqavilə imzalanıb .

““Xüsusi geyimlərin və aksesuarların” satın alınması” tenderinin qalibi “Baku Textile Company” MMC olub.

Şirkətlə 133 929 manat məbləğində müqavilə imzalanıb.

Ardını oxu...
“Sərhədlərin bağlı qalması Azərbaycan kimi ölkələrdə əhalinin həyat tərzinə, məişətinə ciddi problem yaradır. Turizm cəhətdən yanaşsaq, bu, həm Azərbaycana gələnlər, həm də ölkədən gedənlər üçün ciddi problemdir”.

Bunu iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov deyib.

Onun fikrincə, bu gün yalnız hava nəqliyyatının qalması, xüsusilə Azərbaycan kimi ölkədə əhalinin həyat tərzinə, məişətinə kifayət qədər ciddi problem yaradır:

“Çünki hava nəqliyyatı Azərbaycanda demək olar ki, vətəndaşların seçimləri sırasında olmayan bir nəqliyyat növüdür. Qiymətləri çox bahadır. Ona görə də quru sərhədlərin açılması vacibdir.

Seçkidən sonra quru sərhədlərin açılması ilə bağlı qərar verilə bilər. Çünki sərhədlərin bağlı qalması iqtisadiyyatın bütün sahələrinə mənfi təsir göstərir.

Sərhədlərin açılması turizm sektorunun inkişafına ciddi təkan verə bilər. Eyni zamanda, sərhədyanı kiçik ticarətin son 3 ildə yaşadığı durğunluqdan müəyyən qədər çıxmasına səbəb olacaq”.

Hazırda quru sərhədlərinin bağlı olması bir sıra sahələrin fəaliyyətinə mənfi təsir edir ki, onlardan biri də turizm sektorudur. Pandemiya ilə bağlı quru sərhədlərini bağlayan bütün ölkələr artıq bir neçə ildir ki, quru sərhədlərini açıblar.

Bunun nəticəsində isə turizmin inkişafı müşahidə edilməkdədir. Məsələn, qonşu Türkiyədə turizm gəlirləri 2023-cü ildə bir əvvəlki ilə görə 56,7 milyon ziyarətçi ilə 16,9 faiz artaraq 54 milyard 315 milyon dollara çatıb. Bu il isə ziyarətçi sayının 60 milyona, turizm gəlirinin isə 59,6 milyard dollara yüksəlməsini gözləyirlər.

2028-ci ildə hədəf 82,3 milyon ziyarətçi ilə 100 milyard dollar gəlir əldə etməkdir. Ölkəmizdə isə onsuzda kifayət qədər inkişaf etməyən turizmin sekorunun daha da geriləməsinə quru sərhədlərinin bağlı olması da öz təsirini göstərir.

Əgər pandemiyadan əvvəl, 2019-cu ildə Azərbaycana 3 milyondan artıq turist gəlmişdisə, 2023-cü ildə bu rəqəm 1 milyon 800 min olub. Bu isə onu göstərir ki, turistlərin sayı kimi ölkə gəlirdən də məhrum olur.

Quru sərhədləri nə vaxta qədər bağlı qalacaq?

“SKAL” Turizm Peşəkarlar Assosiasiyasının sədri Ceyhun Aşurov “Cebhe.info”-ya bildirdi ki, bu günə kimi sərhədlərin bağlı olması ilə əlaqədar fərqli fikirlər səsləndirilib:

“Ötən il ölkəyə gələn turistlərin sayında təxminən əvvəlki illə müqayisədə 30 faiz artım olsa da, pandemiyadan əvvəlki vəziyyətə tam qayıda bilməmişik. Dünyada bu göstərici 95 faizə qədər olub, bəzi ölkələr pandemiyadan öncəki göstəricilərini təkrarlayıb, hətta keçən də olub.

Azərbaycanda quru sərhədləri bağlıdır. Buna baxmayaraq, hava məkanımız açıqdır. Uçuş intensivliyində artım müşahdə edilib ki, bu da bərpaya müsbət təsir edib. Əlbəttə, quru sərhədləri açıq olsaydı bərpa daha çox olardı və ölkəyə gələn və gedənlərin sayı da artmış olardı.

Hazırda Azərbaycan müharibədən çıxmış vəziyyətdədir və təhülkəsizlik məsələlərinə əhəmiyyət verir. Təəssüflər olsun ki, bəzi Avropa ölkələrindən Azərbaycana müəyyən təsirlər, təzyiqlər var. Eyni zamanda qonşu ölkələrlə arzuolunmaz müəyyən gərginliklər yaşanıb.

Bütün bunların fonunda biz cəmiyyət olaraq anlayırıq ki, təhlükəsizlik olmazsa, hansısa turizmdən, səfərdən söhbət gedə bilməz. Bizim üçün ilk növbədə vətəndaşların təhlükəsizliyidir və təhlükəsiz şəraitdə bazarın bərpa olunmasına yönəlməliyik.

İnanıram ki, Azərbaycanda turistlərin sayı artacaq. Çünki ölkəmizdə qəbul olunan turist sayı potensialdan çox aşağıdır. Pandemiyadan öncəki rəqəm belə, böyük deyil. Yəni 3 milyondan artıq xarici turistin ölkəyə səfəri elə də böyük rəqəm sayılmır. Ümid edirəm ki, gələcəkdə bu məsələlər müsbət həllini tapacaq.

Ölkənin təhlükəsizliyi, hər hansı gərginliyin yaşana biləcəyi ilə bağlı bütün məsələlər diqqətə alınır və qərar da təhlükəsizliklə bağlı olduğuna görə müəyyən gecikmələr olur. Buna baxmayaraq, Azərbaycan böyük tədbirlərə ev sahibliyi edir.

Beləliklə, Azərbaycan COP29 kimi böyük bir tədbirə ev sahibliyini öz üzərinə götürüb və buna ciddi şəkildə hazırlaşır. Bu kimi tədbirlər davam etdirilir, hava məkanımız açıqdır. Arzu edərdim ki, bizim paytaxtda olan beynəlxalq hava limanından başqa digər hava limanlarımız da daha aktiv şəkildə çalışsınlar və daha ucuz hava daşıyıcıları şirkətləri Azərbaycana dəvət olunsunlar ki, turistlərimizin sayı da artsın.

Böyük ehtimal ki, bəzi məsələlər öz həllini tapandan sonra quru sərhədlərimiz açılacaq və Azərbaycan da daha çox turisti qəbul edəcək”.
Ardını oxu...
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının (FAO) ərzaq qiymətləri indeksi ötən ilin tendensiyasını davam etdirərək yanvar ayında da düşməkdə davam edib.

Belə ki, ərzaq qiymətlərinin baza səviyyəsi buğda və qarğıdalı qiymətlərinin aşağı düşməsi səbəbindən cüzi də olsa azalıb.

Dünya bazarında bəzi ərzaq mallarının qiymətində aylıq dəyişiklikləri ölçən FAO-nun Ərzaq Qiymətləri İndeksi yanvarda orta hesabla 118 bənd təşkil edib ki, bu da dekabrla müqayisədə 1 %, bir il əvvəl ilə (Yanvar 2022) müqayisədə isə 10,4 % aşağı düşüb.

FAO-nun Taxıl Qiymətləri İndeksi, tədarük edən ölkələr arasında güclü rəqabət səbəbindən qlobal buğda ixrac qiymətlərinin düşməsi səbəbindən əvvəlki ayla müqayisədə 2,2 % azalıb.

Argentinada əkin şəraitinin yaxşılaşdırılması və məhsul yığımına başlanması ilə əlaqədar olaraq qarğıdalı qiymətləri kəskin şəkildə aşağı düşüb.

Ətin qiyməti indeksi ötən ilin dekabr ayı ilə müqayisədə 1,4 % azalaraq yeddinci aydır ki, enişini davam etdirib.

Eyni zamanda, FAO şəkər qiyməti indeksində artım qeydə alıb - yanvarda müvafiq indeks əvvəlki ayla müqayisədə 0,8 % artıb.

Bəs niyə dünya bazar qiymətlərindəki azalma ölkəmizdəki qiymətlərə təsir etmir?

Mövzu ilə bağlı fikirlərini “Cebhe.info”-ya açıqlayan iqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli bildirib ki, ölkəmizdə ərzaq məhsullarının qiymətinin artmasına səbəb inhisarçılıqdır:

“Dünya bazarında baş verən qlobal iqtisadi rəqabətlərdən dolayı bir çox ərzaq məhsullarının qiyməti uçuzlaşır. Lakin ölkəmizdə 3 ildir ki, çörəyi qiymətinin 10 qəpik ucuzlaşmasından başqa heç nə görməmişik. Taxıl bazarında un və buğdanın qiyməti təxminən 40 faiz ucuzlaşıb. Buna baxmayaraq ölkəmizdə isə çörəyin qiyməti 10 faiz ucuzlaşıb. Bu qida məhsulu yalnız "Zavod çörəyi" adı ilə tanınan çörəklərə şamildir. Bundan başqa ölkəmizə idxal olunan bitki yağları, ət, şəkər kimi məhsulların qiyməti ucuzlaşmayıb, əksinə artıb. Bunun da əsas səbəbi məhz inhisarçılıqdır”.

Ekspert bildirib ki, daxili bazarda kənd təsərrüfatı məhsuların istehsalı ildən-ilə azalır:

“Hər il ölkəmizdə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında azalma baş verir. Ölkə daxilində istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsulları daxili bazarı ödəməyə gücü çatmır. Ona görə də ölkəmiz idxaldan asılı olan bir dövlətə çevrilir. Məhz idxalçıların da əksəriyyəti inhisarçılardı. Nəticədə dünya bazarında ərzaq məhsulların qiyməti nə qədər ucuzlaşsa da, daxili bazarda ucuzlaşma baş vermir”.
 
Ardını oxu...
Azərbaycanda 2014-cü ilin yanvar və fevral aylarında xarici valyutaya tələbatın yüksəlməsi davam edib.

Bəs xarici pul vahidlərinə kütləvi ehtiyacın yaranması nə ilə bağlıdır? Milli valyutanın ABŞ dollarına qarşı məzənnəsində dəyişiklik ola bilərmi?

İqtisadçı Eyyub Kərimli hesab edir ki, xarici valyutaya və əsasən də dollara tələbatın artması ilin əvvəlində ölkəyə idxal olunan məhsulların artması, idxalın dövriyyəsinin artması ilə daha çox əlaqələdir:
“Bu da dollara tələbatı artırır. Dollara tələbatın artması da manatın məzənnəsinə qarşı müəyyən təzyiqlər yarada bilər”.

Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:

 
Ardını oxu...
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Mərkəzi Bankın sədri Hafizə Qaye Erkanın
istefasından sonra onun keçmiş müavini Fatih Karahanı banka rəhbər təyin edib.
Bu barədə Prezidentin hökumətin rəsmi qəzeti “Resmi gazete”də dərc olunan sərəncamında
deyilir.
Prezident tərəfindən imzalanan sərəncam dərc olunduğu andan qüvvəyə minib.
Qeyd edək ki, Türkiyə Mərkəzi Bankının rəhbəri Hafizə Qaye Erkan dünən istefa verib
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti