Əgər kainatda soxulcan dəlikləri varsa, onlar da qara dəliklər kimi qravitasiya mikrolinzası kimi tanınan, lakin uzaq işığı 100.000 dəfə böyütmək qabiliyyətinə malik bir fenomen yaratmalıdırlar.
Elm adamları hələ də Soxulcan dəliklərinin (kainatın iki uzaq nöqtəsini birləşdirən bir növ tunelin) həqiqətən mövcud olub-olmadığını bilmirlər, lakin Albert Eynşteynin Ümumi Nisbilik Nəzəriyyəsindən istifadə edərək onları təsvir etmək mümkündür.
Əvvəlki tədqiqatlar, Soxulcan dəliklərinin çox qeyri-sabit ola biləcəyini, keçmək mümkün olmadığını və "açıq" qalmaq üçün ekzotik bir maddə növü və çoxlu enerji tələb etdiyini irəli sürdü.

Ümumi nisbilik nəzəriyyənin proqnozlaşdırdığı kimi, Qara dəlik kimi nəhəng bir cisim qravitasiya mikrolinza effekti yaratmalıdır. Bu, cismin kütləsinin yaratdığı fəza-zaman təhrifidir və daha da uzaq qalaktikadan gələn işığın böyüdülməsinə və bəzən çoxalmasına səbəb olur.
Yeni araşdırmaya görə, Soxulcan dəlikləri də mikrolinza yarada bilər, lakin bunun səbəbi kütlədən çox elektrik yüküdür. Axı, Qara dəliklərdən fərqli olaraq, Soxulcan dəlikləri tam olaraq bir obyekt deyil, məkan-zamanın parçasındakı əyilmədir.
Beləliklə, Soxulcan dəliyinin elektrik yükü birbaşa dəliyinin “boğazının” arxasında qalaktikadan gələn işığı böyütmək və parçalamaq qabiliyyətinə malik mikrolinza yarada bilər. Tədqiqat müəlliflərinin hesablamaları düzgün olarsa, bu böyütmə 100.000 dəfəyə qədər ola bilər.
Digər maraqlı xüsusiyyət bu mikrolenzin işığı üç yerə bölə bilməsidir; bu o deməkdir ki, soxulcan dəliyi tərəfindən yavaşlamış qalaktika “boğaz” ətrafında üçə vurulmuş görünür.

Tədqiqatın məqsədlərindən biri Soxulcan dəliyi mikrolinzalarının Qara dəliklərin yaratdığı mikrolinzaya çox oxşar olub-olmadığını öyrənməkdir.
Təxminlər isə ondan ibarətdir ki, Soxulcan dəliyinin obyektivləri Qara dəliklərdə müşahidə olunanlardan çox fərqli olacaq. Nəticə isə bu təsirlə yavaşlamış uzaq qalaktikaları kəşf etmək və öyrənmək çox faydalı ola bilər.
Başqa sözlə, əgər elm adamları nə vaxtsa kainatda Soxulcan dəliyi tapsalar, ola bilsin ki, o, gənc kainatdan bir qalaktika (və ya digər növ parlaq obyektlər) aşkar edərək, onun şəklini yüz min dəfə böyütmüş olacaq.
Mənbə: Physical review letters
(Fiziki İcmal məktubları)
Teref.az

Mask “Twitter”də populyarlığının getdikcə azaldığını göstərən mühəndisi işdən çıxardı
Mühəndislərdən biri İlon Maska “Twitter”də ictimai marağın olmaması səbəbindən azala biləcəyini söylədikdə, Mask mühəndisi işdən çıxarıb.
Noyabr ayında sosial mediada Maskı tənqid edən 3 “Twitter” əməkdaşı işdən çıxarılıb.

Qeyd edək ki, İlon Mask impulsiv şəkildə işçiləri işdən çıxarmağa davam edir.

Onu da bildirək ki, İlon Maskın “Twitter” hesabında ötən aylardan bəri baxışlar və qarşılıqlı əlaqə azalıb.

ABŞ Aerokosmik Agentliyinin (NASA) "Curiosity" adlı kosmik gəmisi, Marsda kifayət qədər quru olduğu təxmin edilən qədim gölün varlığına dəlil kimi göstərilə biləcək izlər tapıb.

Sitat.info xəbər verir ki, NASA, Curiosity kosmik gəmisinin 2012-ci ildən bəri ekspedisiyada olduğu Marsda, milyonlarla il əvvəl mövcud olan gölün meydana gətirdiyi qaya səthlərində dalğaların buraxdığı izləri xatırladan görüntülər göndərdiyini açıqlayıb.

Kaliforniyadakı Jet Propulsion Laboratoriyasının layihə meneceri Ashwin Vasavada bildirib ki, bu, bütün missiyamız ərzində su və dalğaların mövcudluğuna dair əldə etdiyimiz ən güclü sübutdur.

Vasavada qeyd edib ki, missiya zamanı bir çox göl yatağı araşdırıblar, lakin heç vaxt belə aydınlıqla dalğa izləri ilə qarşılaşmayıblar.

Curiosity-nin yerləşdiyi ərazinin Marsın quruduğu zaman əmələ gəldiyinə diqqət çəkən Vasavada bu vəziyyətin olduqca diqqətçəkən olduğunu bildirib.

Çin hava şarları geniş kəşfiyyat proqramı çərçivəsində məlumat toplamaq üçün beş qitə üzərində ən azı 20 uçuş həyata keçirib.

Bu barədə çərşənbə axşamı CNN ABŞ administrasiyasındakı mənbələrə istinadən məlumat yayıb.

Məlumata görə, təxminən beş-altı uçuş ABŞ hava məkanında həyata keçirilib. Fevralın 4-də Cənubi Karolina sahillərində vurulan şarla müxtəlif ölkələrin əraziləri üzərindən uçan bütün hava şarları eyni model olmayıb.

Mənbə kanala bildirib ki, həmin şarın kifayət qədər çoxlu prototipləri var.

Qeyd edək ki, “The Washington Post” ABŞ kəşfiyyatına istinadən yazıb ki, Çin ordusu bir neçə ildir ki, bir sıra ştatlarda obyektlər haqqında məlumat toplamaq üçün hava şarlarından istifadə edir. Qəzetin yazdığına görə, Amerika rəsmiləri ərazilərində Çin tərəfinin müşahidə apardığı iddia edilən obyektlər barədə müttəfiqlərini və tərəfdaşlarını məlumatlandırmağa başlayıb.

ABŞ kəşfiyyatının məlumatına görə, müşahidə prosesində Pekin “hərbi aktivlər”, xüsusən Hindistan, Yaponiya, Vyetnam, Filippin və Tayvanda “hərbi aktivlər haqqında məlumat toplayıb. Nəşr bildirib ki, ABŞ dövlət katibinin müavini Vendi Şerman məsələ ilə bağlı brifinq keçirib. Orada “40-a yaxın səfirlikdən 150-yə yaxın adam” iştirak edib.

Nəşrin məlumatına görə, Dövlət Departamenti ABŞ-ın bütün səfirliklərinə Çin tərəfinin həyata keçirdiyi iddia edilən kəşfiyyat fəaliyyəti ilə bağlı “təfsilatlar” göndərib. \\Redaktor

Tariximizi yazanlar bizə xəyanət etdi? Gəlin bu sualları özümüzə verək və cavab axtaraq..
1- Anadoludan gələn türkmənlərin qurduqları Səfəvilər dövləti niyə tariximizdən kənarda qaldı?
2- Nə üçün Talkan və Curcan qırğınları dərsliklərdə təsvir olunmur?
3- Osmanlılar Kayı soyundan deyildilərsə, onların mənşəyi nə idi?
4- Şərqi Türküstanda piramidaları elmi cəhətdən araşdırmaq niyə qadağandır?
5-Çingiz xanın türk deyil deyənlərin nəvəsi Batu xanın qurduğu Qızıl Orda Dövlətini türk sayması ikiüzlülük deyilmi?
6- Avropada belə şumerlərin türk kimi qəbul edildiyi Türkiyədə niyə deyilmir?
7- İskitlərin türk olduğu bilindiyi halda türk tarixi niyə hunlardan başlayır?
8- Büyük devletler kurduğumuz Orta Asya’da neden yeterince arkeolojik kazı yapılmaz?
9- Selçuk Bey’in oğullarının hepsi neden Yahudi adları taşır?
10- Malazgirt Savaşı’nda önce Anadolu’da yaşayan Türkler hakkında neden bilgi verilmez?
11- Kardeşlerinin adı Tuğtekin, Börü, Turanşah olan büyük Türk Selahattin Eyyubi neden Kürt ya da Arap olarak gösterilmeye çalışılır?
12- Atatürk zamanındaki tarih ders kitapları, ölümünden sonra neden okutulmadı?
13- Osmanlı’daki dönme - devşirme paşaların Anadolu’da yaptıkları Türk katliamları neden anlatılmaz? Kuyucu Murat Paşa kimdir?
Esen Kalın,Türk Kalın...
Gök Türk
Teref.az

Çin Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, Amerika Birləşmiş Ştatları ərazisi üzərində görünən hava şarı həqiqətən Çindən uçub.
Yeniavaz.com xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, Çin həmin hava şarının elmi tədqiqatlar üçün mülki aparatdır və təsadüfən ABŞ səmasına daxil olub.
Bildirilib ki, hava şarı tədqiqat, əsasən meteoroloji məqsədlər üçün istifadə edilən cisimdir.
ABŞ Departamenti isə şarın qəsdən ABŞ hava məkanına daxil olmasından təəssüfləndiklərini qeyd edib.

Dünyada ortalama ən sürətli mobil intenet Çindədir.

İndex.az xəbər verir ki, Çində mobil internetin ortalama sürəti 1 saniyədə 112.22 megabitdir.

Norveç, Kanada, ABŞ, Səudiyyə Ərəbistanı da sürətli mobil internetlərinə görə seçilən ölkələrdəndir.

İndex.az ən sürətli mobil internetə sahib ölkələri sizə təqdim edir:

Türkiyənin milli və beynəlxalq arenada yüksək texnologiyalı, innovativ və milli sistemlər istehsal edən STM Müdafiə Texnologiyaları Mühəndislik və Ticarət şirkəti (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ) Türkiyə müdafiə sənayesinin proqram təminatı sahəsində ən mühüm ixrac uğurlarından birinə imza atıb.

NATO-da qərar qəbul edən şəxslər və komandanlıq üçün rabitə və informasiya sistemlərinin təmin edilməsi, quraşdırılması və saxlanmasına cavabdeh olan NATO Rabitə və İnformasiya Agentliyinin (NCI Agency) NATO çərçivəsində kəşfiyyat məlumatlarının yönləndirilməsi, toplanması, istifadəsi və paylanması üzrə elan etdiyi iki mühüm tenderin de qalibi STM olub. Qiymət və texniki kvalifikasiyanın qiymətləndirilməsi nəticəsində NCI Agency NATO üzv ölkələri arasında elan edilən və dünyanın aparıcı proqram təminatı şirkətlərinin iştirak etdiyi hər iki layihədə STM-ə üstünlük verib. Texniki və inzibati danışıqlardan sonra STM ilə NCI Agency arasında müqavilə imzalanıb.

Layihə çərçivəsində hazırlanacaq proqram təminatı ilə STM, NATO komandanlıqları üçün kəşfiyyat məlumatlarının yönləndirilməsi, toplanması, istifadəsi və paylanmasını təmin edəcək. Dünyadakı bütün NATO qərargahları və bazaları kəşfiyyat məlumatlarını STM-in inkişaf etdirəcəyi və modernləşdirəcəyi bu proqram vasitəsi ilə həyata keçirəcək. NATO-nun kəşfiyyat infrastrukturunu modernləşdirəcək INTEL-FS layihələrinin təxminən 3 il yarım çəkməsi planlaşdırılır. INTEL-FS layihələri türk şirkətinin NCI Agency ilə imzaladığı ən irimiqyaslı müqavilələrdən biri kimi seçilir.

INTEL-FS inkişaf prosesi tətbiq olunacaq texnologiya və ortaya qoyacağı həll yolları ilə ilkləri özündə cəmləşdirən bir layihə olacaq. INTEL-FS NATO üçün çevik proqram idarəetməsi ilə yazılacaq ilk layihələrdən biridir. Layihə NATO-nun öz platformasında hazırlanacaq və həyata keçiriləcək. Məlumatların inteqrasiyasını da ehtiva edən layihə; mikroservis əsaslı, paylanmış və genişləndirilə bilən olacaq.

Türkiyə Müdafiə Sənayesi İdarəsinin rəhbəri İsmail Dəmir tam müstəqil müdafiə sənayesi hədəflərinə gedən yolda beynəlxalq kritik qurum və təşkilatlara proqram təminatı sahəsindəki bacarıqlarını ötürmə səviyyəsinə çatdıqlarını söyləyib.

Türkiyənin müdafiə sənayesi şirkətlərindən olan STM-in dünyanın aparıcı proqram şirkətlərinin iştirak etdiyi INTEL-FS tenderini qazanaraq NATO-nun kəşfiyyat infrastrukturu üçün proqram təminatı hazırlayacağını vurğulayan İ.Dəmir “Türkiyənin proqram təminatı sahəsində NATO-dan aldığı ən böyük ixrac layihələrindən biri olan INTEL-FS layihəsinin xeyirli olmasını arzulayır, layihədə əməyi olan dostlarımı təbrik edirəm. İnformatika sahəsində yaratdığımız infrastruktur nəticəsində şirkətlərimizin beynəlxalq arenada əldə etdiyi nəticələr bizi sevindirsə də, sahəmizin bundan sonra da böyük uğurlara imza atacağına inanıram. Müdafiə sənayemiz yüksək əlavə dəyərli məhsul və həll yolları ilə Türkiyənin ixrac hədəflərinə töhfə verməyə davam edəcək”, – deyə bildirib.

Mövzu ilə bağlı açıqlama verən STM şirkətinin baş direktoru Özgür Güleryüz də şirkətin Türkiyədə xüsusilə proqram təminatı və müdafiə sənayesi sahəsində NATO ilə ən uzun müddət əməkdaşlıq edən və həll yolları təqdim edən şirkətlərdən biri olduğunu bildirib.

Daha əvvəl döyüş meydanında situasiya şüurunu əhəmiyyətli dərəcədə dəstəkləyəcək NATO İnteqrasiya Əsası (INT-CORE) layihəsini həyata keçirdiklərini xatırladan Güleryüz həmçinin Əfqanıstanda müxtəlif ölkələrin komanda və nəzarət birlikləri üçün proqram təminatı təmin etdiklərini və bu fəaliyyətlərin 10 il əvvələ qədər uzandığını qeyd edib.

“STM ThinkTech vasitəsilə biz xüsusilə böhran vəziyyətlərində NATO-nun qərar qəbul etməsi üçün həm proqram təminatı, həm də məsləhət xidmətləri yaradırıq. Biz onların paket olaraq ixracını həyata keçirdik. 2022-ci ildə biz 5-ci və 6-cı paketləri imzaladıq. NATO ilə imzalanan ən böyük işimiz, təşkilatın kəşfiyyat infrastrukturunu həm arxa plan dediyimiz mexanizmi meydana gətirən proqram həllini həm də ön planda istifadəçilərin qarşısındakı ekran və interfeyslərin təşkil etdiyi tenderləri qazandıq. Bunlar ölkəmizdə proqram təminatı sahəsində NATO-dan alınan ən böyük işlərdəndir və çox mühüm layihələrdir. NATO-nun kəşfiyyat məlumat axını bundan sonra STM-in proqram təminatı vasitəsilə həyata keçiriləcək. NATO-nun bütün istifadəçiləri dünyadakı bütün qurumlardan girişləri bu proqramlardan istifadə edərək edəcəklər. Bu mənada çox vacib proqramdır”, – Güleryüz deyib.

Sözügedən proqram təminatının texniki olaraq ən qabaqcıl texnologiyaları ehtiva etdiyini vurğulayan Ö.Güleryüz burada formalaşacaq infrastrukturların həm ölkənin müxtəlif sahələrdəki ehtiyacları üçün istifadə oluna biləcəyini, həm də NATO-nun gələcək proqram təminatına zəmin yaradacağını bildirib, bu texnologiyaları inkişaf etdirən və ilk dəfə istifadəyə verən şirkət olmalarının onlar üçün son dərəcə vacib olduğunu sözlərinə əlavə edib.