 |
|
|
Xaricdən internet trafiki daşıyaraq ölkəyə gətirən iki magistral (backbone) provayderimiz var, Delta Telekom və AzerTelecom. Hansı ki, digər 200 provayder interneti bu iki qurumdan alaraq bizlərə satırlar.
Bir müddət öncə dövlət operatoru olan Aztelekom -un da magistral provayderə çevrilməsi ilə bağlı məsələ gündəmə gəlmişdi. Qurum bu istiqamətdə araşdırmalar apardığını bildirmişdi.
Əldə etdiyimiz son məlumatlar da onu göstəırir ki, 3-cü backbone provayder reallaşmaq üzrədir.
3-cü magistral provayder Azərbaycanın internet bazarında nələri dəyişəcək?
Ötən gün Baktelecom bildirib ki, 1 Gbit/s internet sürəti verməyə hazırdı.
Çox ciddi mesajdı.
Güman ki, Baktelecom yaxın perspektivdə aldığı və satdığı trafikin həcmini xeyli qaldıracaq.
Nəzərə alsaq ki, Baktelecom və Aztelekom ölkənin ən böyük provayderləridir, məsələnin ciddiliyi məlum olur.
Hər iki operator ölkənin əsas internet təchizatçısı olan Delta Telekom -dan indiyədək təxminən 300 Gb-dən çox trafik alırdı.
Bu isə Delta-nın xaricdən aldığı toplam tutumunun çox böyük hissəsini təşkil edir.
RİNN-nin "Onlayn Azərbaycan" layihəsi və internet sürətin 1 Gbit/s ilə bağlı mesajlarl göstərir ki , yaxın perspektivdə bu operatorların Delta-dan aldığı trafik kəskin artacaq.
Beləliklə, təxmini hesablamaqla müəyyən etmək olar ki, RİNN-nin hər iki operatoru hər ay aldıqları trafikə görə Delta-ya toplam 1-2 milyon manat ödəniş edirlər.
Eyni zamanda zaman-zaman bəzi provayderlər aldıqları trafikin beynəlxalq deyil, daxili trafik olduğunu vurğulayırlar və ödənişin buna uyğun hesablanmasını istəyirdilər.
Düşünmək olar ki, 3-cü magistralın gəlişi həm də bununla bağlıdır.
Yəni, görünür ki, dövlət operatorları artıq bu tip böyük ödənişləri etməyi arzulamırlar.
Nəzərə alsaq ki, dövlət şirkəti olan Azercell və RİNN-nin digər qurumları da Delta-dan xeyli trafik alır, şübhəsiz ki, yeni operatorun bazara daxil olması xeyli dəyişiklik yaradacaq.
Bizim rəqəmsal bazar onsuzda çox kiçikdir.
RİNN operatorlarının Delta-dan ayrılması, güman ki, bu operatora təsirsiz ötüşməyəcək. Ölkənin ən qədim telekom operatoru olan Delta Telekom əvvəldən də artlq yerli bazardan daha çox qonşu ölkələrə, İrana və onun vasitəsilə Asiya istiqamətində trafik satdığını açıqlamışdı.
Düşünmək olar ki, Delta bu istiqamətdə, xarici bazarlara yönəlik biznesi daha da canlandırmağa çalışacaq.
Bununla belə, mövcud geopolitik durumda, İranla bağlı sanksiyaları da nəzərə alsaq bu istiqamətdə də risklər qaçılmazdır.
Yeri gəlmişkən, hökumətin, həmçinin yeni tənzimləyici qurumun, İKTA-nın da 3-cü magistral provayder məsələsində, onun bazarda yaradacaq yeni situasiyada, internet bazarında dövlətin xüsusi çəkisinin artması və rəqabətin azalacağı fonunda mövqeyi maraqlıdır.
Xatırladıram ki, 3-cü magistral provayderin bazara daxil olması bir neçə il öncə təsdiqlənmiş Strateji Yol Xəritəsində də öz əksini tapmış , lakin o zamanlar bunu reallaşdırmaq mümkün olmamışdır.
Osman Gunduz
Teref.az
Çin Yerin ən dərin deşiklərindən birinin qazıntısına başlayıb, bu, nəyə lazımdır?
"Layihənin məqsədi Yerin daxili quruluşu və təkamülünün öyrənilməsidir..."
"Çinin qazmanın aparıldığı Sintszyan regionu faydalı qazıntılar və neft yataqları ilə zəngindir..."
Çinin şimal-qərbindəki səhrada Sintszyan regionunda ölkədə ən dərin quyunun qazıntısına başlanılıb.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə dövlət "Sinxua" agentliyi məlumat yayıb.
Bu quyu alimlərə geoelmi tədqiqatların gedişində Yerin daxili quruluşunu və təkamülünü öyrənməyə imkan verəcək.
Plana uyğun olaraq, dərinliyi 11 100 metr olan, 10 qitə qatlarından keçən və Yer qabığında 145 milyon illər ərzində süxurların toplandığı dayaz sistemə çatan dar şaxta qazılacaq.
Çinin "Yerin dərin tədqiqatlarında görkəmli mərhələ" adlandırdığı layihənin 457 günə başa çatdırılması planlaşdırılır.
Qazma üçün çəkisi 2 min ton olan avadanlıqdan istifadə edilir. O, Selsi üzrə 200 dərəcəyədək hərarətə və Yer səthində olandan 1300 dəfə çox atmosfer təzyiqinə hesablanıb.
Qazmaya həm də yerli iqlim mane olur, layihə ən isti və quru səhrada gerçəkləşdirilir. Texniki ekspert Van Çunşen qazmanın mürəkkəbliyini nazik polad tros üzərində böyük yük maşınının hərəkəti ilə müqayisə edib.
Qazmanın həyata keçirildiyi Çinin Sintszyan regionu faydalı qazıntılar və neft yataqları ilə zəngindir.
Mayın əvvəlində Çinin "Sinopec" ən iri neft emalı şirkəti Tarımsk hövzəsində kəşfiyyat quyusunda səthin altında 8500 metr dərinliyində xeyli neft və qaz axınları aşkar edib.
Yer kürəsində ən dərin quyu ifrat dərin Kol və ya SQ-3 quyusudur, Rusiyada Murmansk vilayətinin Nikel qəsəbəsindən 15 km şərqə və Zapolyarnı şəhərindən 12 km qərbə doğru yerləşir.
1990-cı ildə onun dərinliyi 12 km 262 metrə çatıb. Bu rəqəmi planetimizin diametri ilə müqayisə etsək, bunun Yerin mərkəzinə gedən yolun cəmi 0, 2 faizi olduğu müəyyən ediləcək.
“WhatsApp” növbəti yeniliyi istifadəyə verir.
Metbuat.az xəbər verir ki, yeniliyə əsasən “iPad” planşeti “Android” əməliyyat sistemi ilə işləyən cihazlara qoşula biləcək. “WABetaInfo” portalının məlumatına görə, yenilik sayəsində “WhatsApp” “iPad”ı qoşulu cihaz kimi tanıyır. Bildirilir ki, yenilik hələlik test mərhələsindədir. Mütəxəssislər “WhatsApp”ın “iPad”a uyğunlaşması üçün yeni proqramların hazırlaması üzərində işləyir. Hazırda test mərhələsində olan funksiya yeni proqramın yeniləməsində “beta” istifadəçilərinə təqdim olunacaq.
Yeni funksiyanın bütün istifadəçilər üçün nə vaxt əlçatan olacağı hələ açıqlanmır.
Bu gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür.
1950-ci il iyunun 1-də BMT Baş Assambleyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən qadınların beynəlxalq konfransında iyunun 1-ni uşaqların müdafiəsinə həsr etmək qərara alınıb. Bundan sonra həmin gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günü kimi tarixə düşüb.
BMT-də uşaq hüquqlarına dair konvensiya qəbul edilib, Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra bu konvensiyaya qoşulub. Bütün demokratik dövlətlərdə olduğu kimi, Azərbaycanda da uşaq hüquqlarının qorunmasına xüsusi önəm verilir.
Azərbaycanda uşaqların sağlam, hərtərəfli, Vətənə layiqli övladlar kimi böyümələri üçün hər cür şərait yaradılıb. Təbii ki, uşaq hüquqları da insan haqlarının ən mühüm və ayrılmaz hissələrindən biridir. Uşaqlar bizim gələcəyimizdir və ölkənin gələcəyi onların əlindədir.
“WhatsApp” messenceri üçün çox faydalı ola biləcək yeni funksiya hazırlanır: istifadəçilər özləri üçün ləqəb yarada biləcəklər ki, bu da onları telefon nömrəsi olmayan kontaktlarda tapmağı asanlaşdıracaq, WABetaInfo xəbər verir .
Hazırda WhatsApp-a kontakt əlavə etmək üçün şəxsin telefon nömrəsini bilmək lazımdır; QR kodu da istifadə edilə bilər. Tərtibatçıların fikrincə, ləqəblərin tətbiqi potensial olaraq kontaktların əlavə edilməsini asanlaşdıracaq və daha çox məxfilik təmin edəcək, çünki istifadəçilər şəxsi telefon nömrəsini heç kimlə paylaşmaq məcburiyyətində qalmayacaqlar.
WABetaInfo-nun qeyd etdiyi kimi, proqramın Android versiyasına edilən son yeniləmədə hər bir kontaktın xüsusi istifadəçi adı sahəsi var.
Hələlik bu funksiya aktiv inkişaf mərhələsindədir və messencerin gələcək yeniləmələrində görünəcək. Ola bilsin ki, belə funksiya gələcəkdə iOS versiyasında da görünəcək.
WhatsApp bu yaxınlarda istifadəçilərə artıq göndərilmiş mesajları redaktə etməyə imkan verən çoxdan gözlənilən funksiya əlavə edib . Ancaq bu, göndərildikdən sonra 15 dəqiqə ərzində edilə bilər.
Bu yaxınlarda messencerdə ortaya çıxan daha bir yeni funksiya istifadəçilərə şəxsi yazışmaları parol və ya biometrik məlumatlarla qorumağa imkan verir.
Günəşin üzərində Yerdən 4 dəfə böyük olan qara ləkələr yaranıb.
“AzPolitika.info” Qərb mediasına istinadla xəbər verir ki, ABŞ-ın Nyu-York, Nyu-Cersi, Nebraska və Pensilvaniya əyalətlərindən gözlə görüləcək qədər böyük olduğu bildirilən qara nöqtələr təhlükəli Günəş partlamasından xəbər verə bilər.
Günəş ləkələri çox vaxt Günəşin səthindən kosmosa yayılan günəş alovları adlanan kütləvi "foton partlayışları" ilə əlaqələndirilir.
Ən böyüyü Yerdən dəfələrlə böyük olan nöqtələrin partlaması elektron cihazlarıni, elektrik sistemlərini söndürə, texniki olaraq dünyada elektrik enerjisinin kəsilməsinə səbəb ola bilər. Mütəxəssislərə görə, partlayışın belə bir risk yaratması üçün o, Günəşin yerə baxan tərəfində baş verməlidir.
NASA bildirir ki, bu partlayışlar 1 milyard hidrogen bombası gücündə enerji yaya bilər.
Bir müddətdir günəş fırtınalarını tədqiq edən mütəxəssislər kritik xəbərdarlıqlar ediblər.
Buna səbəb Yerdən dörd dəfə böyük olan günəş ləkəsinin lentə alınmasıdır.
Astronomların sözlərinə görə, nəhəng Günəş ləkəsinin istiqaməti Yerə baxır. Onu düzgün avadanlıqla adi gözlə belə görmək olar.
Rekord qıran görüntülərin memarı Daniel K.İnouye Günəş Teleskopu bu dəfə Günəş ləkələrini yaxından göstərə bilib.
ABŞ Milli Günəş Rəsədxanası tərəfindən paylaşılan görüntülərdə Günəşdəki qara nöqtələr aydın görünüb.
Günəş ləkələrinə nəyin səbəb olduğu dəqiq bilinməsə də, bu ləkələri yaxından müşahidə etmək çox vacibdir. Çünki onun yaratdığı tac kütləsinin atılması radioaktiv plazma hissəciklərinin kosmosda hərəkət edərək Yerə çatmasına səbəb olur.
Günəş ləkələrinin Günəşin maqnit sahələrinin xüsusilə aktiv ola biləcəyi ərazilər olduğunu bildirən mütəxəssislər, nəhəng nöqtənin Yerə baxdığı zaman güclü X sinifli partlayış ehtimalının 20% olduğunu qeyd ediblər.
Məlumata görə, Günəş bu cür günəş ləkələrini ortaya çıxara bildiyi 11 illik dövrünün ən yüksək aktivliyinə hazırlaşır. Bu da son aylar Nyu Meksikoya qədər müşahidə edilən auroralar, günəş plazması şəlalələri və günəş qasırğalarının meydana gəlməsinə səbəb olub. Mütəxəssislər qarşıdakı aylarda daha çox aktivliyin olacağını bildiriblər.
Astroloqların hesabatlarına görə, partlayış nəticəsində əmələ gələn hissəciklər Yer kürəsinin ətrafında fırlanan peykləri poza bilər və bu ehtimal 50 faiz civarındadır. Eyni zamanda, mütəxəssislər elektrik enerjisinin kəsilməsi ehtimalının olduğunu diqqətə çatdırıblar.
Bundan əlavə, sözügedən axın Yerdəki bir çox texnoloji cihazı sıradan çıxara bilən radiasiya ehtiva edir.
Günəş küləklərinin Yerin maqnitosferini sarsıdan təsiri də var. Baş verən geotermal fırtınalar orbitdəki peykləri xarab edə bilər.
Kornell Universitetindən olan astronomların və Portuqaliyalı astronomların verdiyi açıqlamalara görə, sonuncusu 1582-ci ildə qeydə alınan nəhəng günəş fırtınalarından yenisi bu əsrdə baş verə bilər.
Həmin dövrə aid yazılı mənbələrdə təbiət hadisəsinin üç gecə yaşanmış kimi səmanı işıqlandırdığı əks olunub. Avropa və Asiyanın onlarla şəhərində müşahidə olunduğu da məlumatlar arasındadır. Hadisə ilə bağlı üzə çıxarılan mətnlərdən birində nəhəng günəş fırtınaları ilə bağlı “Bütün səma alov içində idi, sanki səma alovlanırdı” - deyə bəhs olunub./BAKU.WS
Vatsap sosial platforması istifadəçilər üçün yeni funksiya təqdim edir.
Bu barədə sosial şəbəkənin rəsmi saytında məlumat verilib.
Bildirilib ki, artıq vatsap istifadəçiləri mesajı göndərdikdən sonra 15 dəqiqə ərzində redaktə edə biləcəklər.
Əvvəllər istifadəçilər yalnız e-poçtu silə və ya ayrı mesajda düzəliş göndərə bilərdilər.
Mesaj redaktə funksiyası bütün platformalarda vatsap istifadəçiləri üçün əlçatandır. Redaktə etmək üçün mesajı basıb saxlamalı və “düzəliş et” seçimini seçməlisiniz. Dəyişikliklər etmək üçün mesajın göndər düyməsini sıxmaq lazımdır, bundan sonra “dəyişdirildi” imzası ilə qeyd olunacaq.
Qeyd edək ki, bu funksiya qlobal miqyasda yayılmağa başlayıb və yaxın həftələrdə bütün istifadəçilərə təqdim ediləcək.
Çin Xalq Respublikasının Dövlət Kiberməkan İdarəsi mühüm informasiya infrastrukturunun milli operatorlarına ABŞ-ın çip istehsalçısı Micron Technology-dən məhsul almağı qadağan edib.
APA xəbər verir ki, bu barədə rəsmi strukturun saytında yerləşdirilən məlumatda deyilir.
Agentlik bazar günü bildirib ki, audit şirkətin məhsullarının milli kibertəhlükəsizliyə təhlükə yaratdığını müəyyən edib.
"Audit göstərdi ki, Micron məhsullarının şəbəkə təhlükəsizliyi ilə kifayət qədər ciddi potensial problemləri var və ÇXR-in milli təhlükəsizliyinə təsir göstərir" – məlumatda bildirilir.
Tənzimləyici bildirib ki, “Çində kritik informasiya infrastrukturu operatorları Micron məhsullarını almağı dayandırmalıdır”.
“Whatsapp” tətbiqi vasitəsilə vətəndaşlara iş tapmağı və 10 azn bonus qazanmağı vəd edən mesajlar göndərilir.
Tribunainfo.az Elektron Təhlükəsizlik Xidmətinin məlumatına istinadən xəbər verir ki, vətəndaşlara belə vədlərə etimad etməməyi, bu kimi mesajların tərkibindəki qeyd olunan veb ünvanlara daxil olmamağı, bank və digər fərdi məlumatlarını daxil etməməyi tövsiyə edir.
Qeyd edək ki, 180-dən çox ölkədə 2 milyarddan çox insan istənilən vaxt və hər yerdə dostları və ailəsi ilə əlaqə saxlamaq üçün “WhatsApp”dan istifadə edir.
“WhatsApp” ödənişsizdir və bütün dünyada telefonlarda mövcud olan sadə, təhlükəsiz, etibarlı mesajlaşma və zəngetmə xidmətlərini təklif edir.
