Limonlu su dietoloqların "reklamları" sayəsində bütün dünyada məşhur içkiyə çevrilib. Onlar iddia edirlər ki, belə bir içki metabolik prosesləri sürətləndirir, arıqlamağa kömək edir, toksinləri çıxarır, həzmi və daxili orqanların işini yaxşılaşdırır. Ancaq belə çıxır ki, siz hələ də daim və nəzarətsiz içə bilməzsiniz.

Teref.az lent.az-a istinadən bildirir ki, tibb ekspertlərinin fikrincə, limonlu suyun, şübhəsiz, bir çox faydası var və şəkərli içkilərə və şirələrə yaxşı alternativ ola bilər. Dəmirlə zəngin qidalarla birləşdirildikdə dəmirin daha yaxşı mənimsənilməsinə kömək edən C vitamini ilə zəngindir. Əlavə olaraq limonlu su böyrək daşlarının əmələ gəlməsinin qarşısını almağa və maddələr mübadiləsini sürətləndirməyə kömək edə bilər.

Bu aşağı kalorili içkini tez-tez içmək digər yüksək şəkərli içkilərin qəbulunu azaltmağa kömək edə bilər ki, bu da öz növbəsində ümumi sağlamlığınızı yaxşılaşdırmağa yardımçı olur.

Bununla belə, limon suyunun diş minasına və mədənin selikli qişasına zərərli təsir göstərə biləcəyini xatırlamaq lazımdır. Limon suyu turşudur və dişlərinizin qoruyucu təbəqəsini zədələyə bilər ki, bu da zamanla diş problemlərinə səbəb ola bilər. Limonlu suyun müntəzəm istifadəsi də ürək yanması və mədə-bağırsaq narahatlığına səbəb ola bilər, xüsusən də bu cür problemlərə meylli insanlarda.

Mütəxəssislər limonlu suyu az miqdarda içməyi və dişlərin zədələnməsinin qarşısını almaq üçün onu içərkən çöpdən istifadə etməyi məsləhət görürlər. Limonlu su içdikdən dərhal sonra dişlərinizi fırçalamaq tövsiyə edilmir, çünki bu anda mina yumşaq olur və mexaniki təsirlərə həddindən artıq həssas olur.

Mütəxəssislər təhlükəsiz dozanı 1 litr isti suya 60 ml limon suyu hesab edirlər. Limonlu su içdikdən sonra xoşagəlməz əlamətlər görünsə, dərhal onu içməyi dayandırmaq və ya heç olmasa içkidəki şirənin konsentrasiyasını azaltmaq tövsiyə olunur.

“Sağalam qidalanma dedikdə, bizə lazım olan maddələri qidalardan almağımız nəzərdə tutulur. Qəbul etdiyimiz qidalardan lazımi bütün maddələri aldıqda bu zehni qabiliyyətimizə, həyat fəaliyyətimizə, iş aktivliyimizə, hormonlarımıza olduqca müsbət təsir edir və bizə yaşamaq stimulu verir, müsbət təsir edir. Bir sözlə, insan sağlam qidalanmalı, bəslənməlidir”.

Bu sözləri tanınmış həkim-diyetoloq Ləman Süleymanova Musavat.com-a açıqlamasında deyib. Diyetoloq qeyd edib ki, xüsusilə də payız, qış fəslində qəbul etdiyimiz qidalar daim mineral və vitaminlərlə, zülal, yağ, karbohidratlarla zəngin olmalıdır. Onun sözlərinə görə bu fəsillərdə menyuda mütləq şəkildə ət məhsulları yer almalıdır:

“Payız, qış fəsillərində diqqət etməliyik ki, menyumuzda daim ət məhsulları olsun, heyvan mənşəli zülala üstünlük verilməlidir.

Ət məhsulları dedikdə bəzi insanlarda sual formalaşır ki, hansı ət məhsulu nəzərdə tutulur. Bir mütəxəssis kimi cavabım budur ki, xüsusilə payız, qış fəslində qırmızı ətə, xüsusən də mal ətinə üstünlük verilməlidir. Çünki mal ətinin tərkibində xüsusi maddələr var ki, insan orqanizmi üçün çox xeyirlidir. Məsələn, dəmir ən çox qırmızı ətdə olur. Onun tərkibindəki maddə bizə lazımdır. Xüsusən də qan az azlığından əziyyət çəkənlər, anemiyalar olan, ürək-damar xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlar məsələn yağlı ətdənsə rahat orta ətlərə üstünlük verməlidir ki, bu da mal ətidir.

Toyuq ətinin özü də faydalıdır. Həmçinin balıq əti payız-qış fəslində çox faydalıdır. Onun tərkibində insana vacib olan komponentlər var ki, ürək-damar xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlara mütləq şəkildə tövsiyə olunur ki, menyularında həmişə balıq əti olsun.

Bəzi insanlar ət məhsullarından imtina edir ki, bu da doğru deyil. Məsələn, elə vegetarianlar var ki, onlar ümumiyyətlə, heyvan mənşəli heç nədən istifadə etmirlər. Onları müayinə edəndə görürük ki, həmin şəxslərdə qan, hemoqlobin çox aşağıdır. Belə insanlar daima çox halsız, yorğun olur, aktiv olmurlar. Onların həyat keyfiyyəti aşağı düşmüş olur.

Bəzi insanlar keçi ətindən də istifadə edir. Qeyd edim ki, keçi ətinin də tərkibində xüsusi vacib olan komponentlər var. Məsələn, xolesterini yüksək olan, ürək-damar xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanlar həmişə keçi, balıq əti məsləhət görülür Bunlar menyuda daim olmalıdır”.

Həkim-diyetoloq bəzi heyvan ətlərinin insan sağlamlığı üçün təhlükəli olduğunu da vurğulayıb:

“Çox təəssüf ki, bəzi insanlar normativdən kənara çıxır, dəvə, at ətindən istifadə edir. Doğrudur, bəzi ölkələrdə at əti istifadə edilir. Bir mütəxəssis kimi deyə bilərəm ki, ümumiyyətlə at, qatır, eşşək, dəvə ətlərindən istifadə etmək tibbi baxımından qadağandır. Xüsusilə, at əti. Çox təəssüflər olsun ki, bəzi işbazlar xüsusən də kolbasa-sosiska istehsalı ilə məşğul olan işbazlar ən çox vaxtı keçmiş ətlərdən və yaxud at, eşşək ətlərindən istifadə edir. Deyə bilərəm ki, ölkədə 70 faiz kolbasa-sosiska istehsalında at və eşşək ətindən istifadə olunur.

Həmçinin bəzi dönərxanalara verilir ki, bəzən də bu zəhərlənmələrə səbəb olur”.

Ləman Süleymanova at ətinin hansı səbəbdən tibbi baxımından qadağan olunmasına bu cür aydınlıq gətirib:

“İlk öncə çünki at kəsilən kimi artıq 5-10 dəqiqə ərzində əti keyfiyyətsiz olur. Xüsusən də yay fəslində kəsilən at, eşşək, qatır kəsiləndə onların ətində kimi onların tərkibində ağır zəhərlənməyə yol açan 3 maddə olur. Araşdırmalara görə, eşşək və dəvədən fərqli olaraq bu maddə at ətində 70 faiz daha çoxdur. Bu maddə hətta öldürücü xassəyə malikdir bu maddə.

Atlarda çox qorxulu - zoonos mənşəli infeksiya olur ki, bu infeksiya daha çox baytar işçilərində rast gəlinir, çünki onlar mütəmadi olaraq atlarla təmasda olurlar.

Beləliklə də at əti orqanizmdə zəhərlənmələrə səbəb olur. Böyrəyində problem olan insanlar cəmi bir ay ərzində bir neçə dəfə at ətindən istifadə edərsə, tez bir zamanda böyrəyi tamamilə sıradan çıxır, yəni, böyrəyin fəaliyyətinə çox mənfi təsir göstərir. Həmçinin qaraciyərə dağıdıcı zərbə vurur, qaraciyərdə problem varsa, onun kəskinləşməsi baş verə bilir.

Bəs satışda olan at ətinin necə tanımalı?

At ətini bişirəndə rəngi qabarıq olur, tündləşir, onun qeyri-adi ət olduğu həmən bilinir. Onun ətinin tündləşməsi tərkibində olan təhlükəli maddələrin birləşməsi deməkdir”.
Xalidə Gəray
Musavat.com

Son vaxtlar Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən istehlaka yararsız bəzi ət məhsullarının satışının qarşısının alınması üçün bir sıra tədbirlər həyata keçirilir.

Oktyabrın 5-də vətəndaş şikayəti əsasında Sabunçu rayonu, Maştağa qəsəbəsi, B.Bağırov küçəsi, döngə 1 ünvanında fəaliyyət göstərən ət satışı məntəqəsində aparılan yoxlama zamanı baytarlıq ekspertizasından keçməmiş, mənşəyi məlum olmayan, kəskin qoxuya malik, orqanoleptik göstəricilərinə görə normativ tələblərə cavab verməyən 40 kiloqram istehlaka yararsız ət aşkarlanıb.

Ətdən götürülən nümunələr Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasında yoxlanılıb, at DNT-si və bakterioloji çirklənmə aşkar edilib.

Mal əti adı altında istehlakçılara təqdim olunan məhsulların satışa çıxarılmasının və dövriyyəyə buraxılmasının qarşısı alınıb, müəssisənin fəaliyyəti dayandırılıb və sahibkar inzibati məsuliyyətə cəlb olunub.

Bununla bağlı “Bizim.Media”ya açıqlama verən aqrar sahə üzrə ekspert Eyyub Hüseynov, Azərbaycanda at ətinin satışının qadağan edilmədiyini bildirib:

“Çox təəssüf ki, bununla bağlı heç bir sənəd yoxdur. Ölkəmiz üçün yeyilməsi ənənəvi olmayan heyvan ətlərinin satışının qadağan edilməsi üçün bir sənədin olması mütləqdir. Belə çıxır ki, qadağalar olmadığı üçün eşşək, hətta it ətinin yeyilməsi mümkün hesab edilə bilər”.

Müsahibimiz, DİN-nin Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin bu kimi hallarla mübarizə tədbirlərində çox uğurlu fəaliyyət göstərdiyini diqqətə çatdırıb:

“İdarə təkcə cərimə etmir, eyni zamanda, ekspertiza edir, mənbəyini tapır, cinayət işi açır və bu işlə məşğul olanları həbs edir. Ancaq məhkəmələr qısa müddətdə onlara bəraət qazandıraraq həbsdən azad edir. Artıq bunun kökünü kəsmək çox müşkül bir işə çevrilib.
At kənd təsərrüfatında istifadə olunan bir heyvandır və sağlam heyvanı heç kim kəsmir. Qocalmış atı isə əti çox bərk olduğu üçün kəsmirlər. Yalnız xəstə olduğu zaman onu kəsirlər ki, bu zaman da onun xəstəliyi insana keçə bilər. AQTA küçə kəsimini və satışını qadağan etmək və ona qarşı mübarizə aparmaq istəyir, ancaq bacarmır”.

Eyyub Hüseynovun sözlərinə görə, insanlar belə faktları görsələr də, yenə də əti qəssablardan almaq istəyirlər:

“Amma mağazalara və marketlərə getmək istəmirlər. Gözləri ilə gördükləri məhsulu almağa üstünlük verirlər. Bəzən isə gözlərinin qarşısında kəsilən heyvan da sağlam olmaya bilər, bununla belə insanlar ət və eşşək ətindən qaçmaq üçün belə etməyə məcbur olurlar”.

Ekspert at ətini digərlərindən ayırmağın mümkün olduğunu da qeyd edib:

“At əti qırmızı olur, spesifik qoxuya malikdir və qabırğalarının enli olmasından tanınır. Əgər Maştağa kimi konservativ, milli adət və ənənələrinə malik bir məntəqədə at əti satılırsa, bundan artıq deməyə söz qalmır.

Bu ətin ölkəmizdə istifadəsinin qarşısı alınmalıdır. Eyni zamanda, alıcılar ehtiyatlı olsunlar və satış məntəqələrindən ətin mənşəyi ilə bağlı sənədləri tələb etsinlər, ona görə ki, bu hüquqa malikdirlər. Satıcı da bu sənədi göstərməyə borcludur”.

İçki içməyə qısa fasilə vermək belə orqanizmə böyük fayda gətirir.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, həkim Nikita Kotelniçskiy alkoqoldan cəmi 1 ay imtinanın 4 xeyrini açıqlayıb.

“Həftədə 7 dəfə içki içmək qaraciyəri yükləyir, maddələr mübadiləsini pozur.
İçən adamlarda piylənmə başlayır, çətin arıqlayırlar, ona görə arada içkiyə fasilə vermək bu adamlara lazımdır. Alkoqol boş kalorilər adlandırılsa da, əslində, kalorisi çoxdur, amma faydalı maddələri yoxdur.
Məhz bu boş kalorini həftəlik rasiondan çıxarmaqla çəki itkisini aktivləşdirə bilərsiz.
Alkoqol aclıq hissi yaradır,içən kimi iştaha artır, ona görə içən adamlar daha çox yağlı yeməklər yeyir.
Alkoqola 1 ay fasilə vermək psixi vəziyyəti də yaxşılaşdırır.
Çünki içki beyində informasiyanın qəbulu və həll olunması prosesini yavaşıdır, insana yalançı emosiya və reaksiyalar verir. Neqativ hiss və fikirləri artırır. Çünki alkoqolda olan maddələr beynin kimyəvi tamlığını pozur, orda naharatlıq mərhələsini akitvləşdirir.
Eləcə də alkoqoldan imtina orqan və toxumalara qan dövranını artırır, dəri yaxşılaşır, qaraciyər və qan alkoqol qalıqlarından, kimyəvi maddələrdən təmizlənir”.

Qoz-fındıq, şirniyyat və spirtli içkilər sizi ağır yuxuya aparır.

Bu barədə endokrinoloq Natalia Tananakina xəbərdarlıq edib.

O, qeyd edib ki, yorğunluq hissi sadə karbohidratlar: desertlər, makaron, düyü, kartof və ağ çörək yedikdən sonra yarana bilər.

"Ölçülü şəkildə bu məhsullar enerjini saxlamağa kömək edir. Lakin, həddindən artıq olduqda, onlar qan şəkərinin kəskin artmasına səbəb olur, sonra isə yuxululuqla müşahidə olunur", - o bildirib.

Tananakina spirtli içki qəbul etdikdən sonra tez-tez yuxululuq hiss etdiyini də qeyd edib.

"Yuxu dərmanı əvəzinə onları qəbul etməyə ehtiyac yoxdur, çünki sərxoş halda yuxu səthi olur və fayda vermir", - endokrinoloq vuröulayıb.\\Redaktor.Az

Ən asan yetişdirilən tərəvəzlərdən biri olan acı bibərin əslində bir çox faydaları var.

Cebhe.info antioksidant xüsusiyyətlərindən tutmuş qripin qarşısının alınmasına qədər acı bibərin 6 faydasını təqdim edir.

*Ağrıları azaldır

Yanma hissi verən acı bibər sinirləri yumşaldır və beyninizdə endorfin ifraz edir. Beyində ifraz olunan bu endorfin bütün bədən üçün ağrı kəsici rolunu oynayır.

*Qripdən qoruyur

Gündə ən az bir dəfə istehlak edilməsi lazım olan acı bibər tək başına bütün vücudunuzun beta-karoten ehtiyacını qarşılayır. Acı bibərdə yüksək miqdarda C vitamini var ki, bu da orqanizmdə dözümlülüyü artırır.

*Ürək-damar xəstələiklərinij qarşısını almağa yaxşı təsir edir

İnsult riskini minimuma endirən və qan dövranını sürətləndirən acı bibər, tərkibindəki antioksidantlar və C vitamini sayəsində xərçəng riskini də azaldır.
Həmçinin, bədəni infarkt riskinə qarşı davamlı edir.

*Xolesterolun aşağı salır

Bir çox elm adamı və universitet tərəfindən aparılan araşdırmalara görə, acı bibərin xolesterini aşağı saldığı müşahidə edilib.

*Qəbizlik probleminin qarşısını alır

Qəbizlik problemi olanlar adətən acı bibərdən istifadə edirlər. Maddələr mübadiləsini sürətləndirən acı bibər iştahaaçan qida olduğu üçün qəbizliyi aradan qaldırır, həmçinin, arıqlamağa kömək edir.

*Mədə xorasının qarşısını alır

Acı bibər mədədəki bir çox mikrobları öldürür, beləliklə mədəni təmizləyir və mədə xorası kimi mühüm mədə xəstəliklərinin aradan qaldırılmasına kömək edir.

Əsrlərdən bu yana xalq arasında yayğın olaraq istifadə edilən və "nəzər qaytardığı" iddia edilən üzərlik bitkisinin tüstüsünə məruz qalan insanlar özlərini daha xoşbəxt hiss etməyə başlayırlar.
Buna səbəb heç də iddia edildiyi kimi "üzərimizdən nəzər götürülməsi" deyil.
Bitkinin tərkibində xüsusən də toxumlarında yüksək miqdarda mövcud olan Harman alkaloidləri təsirli monoamin oksidaza inhibitorlarıdır.
Yəni beynimizdə serotonin, noradrenalin və dopamin artıqlığı yaratdığı üçün təsirə məruz qalan insanların özlərini daha xoşbəxt hiss etməsinə səbəb olurlar.
Tibbdə antidepressiv vasitə kimi istifadə edilən bu maddələr yüksək dozada hallusinasiyaya da səbəb ola bilər.