Canlı aləmin varlığı və yaşaması üçün suyun nə qədər vacib olduğu məlumdur.

İnsan orqanizminin orta hesabla 60 faizdən çoxu sudan ibarətdir və onun lazımi fəaliyyəti üçün kifayət qədər suyun qəbul edilməsi şərtdir.

Həkimlər tərəfindən böyük insanların gündə 1,5-2 litr su içməyi tövsiyə olunur.

Digər tərəfdən, qəbul edilən suyun miqdarı ilə yanaşı, keyfiyyəti də çox vacibdir. Nəinki içdiyimiz, məişətdə istifadə etdiyimiz suyun keyfiyyəti çox əhəmiyyətlidir.

İçməli su ilə bağlı yüksək tələb və standartlar var. Əsas tələblər suda kimyəvi qarışıqların, xəstəliktörədən bakteriyaların və virusların olmamasıdır. Suyun turşu-qələvi balansının (pH səviyyəsi) və reduksiya-oksidləşmə dərəcəsinin də lazımi səviyyədə olması vacib hesab edilir.

Mütəxəssislər bildirir ki, suyun pH dəyərinə bir çox kimyəvi və bioloji proses təsir göstərir. Su heyvanlarının əksəriyyəti suda pH 6,5-8,0 aralığına üstünlük verir. Bu diapazondan kənar pH dəyəri ümumiyyətlə orqanizmin fizioloji sistemini gərginləşdirir və çoxalmanı azaldır.

Coğrafiya İnstitutunun Ekocoğrafiya şöbəsinin müdiri Ənvər Əliyev TNS-ə açıqlamasında suyun pH səviyyəsinin normada olmasının əhəmiyyətindən danışıb: “Su, gələcəkdə planetimizin əhalisinin ən çox axtaracağı, daha çox ehtiyac hiss edəcəyi bir element olacaq. Hazırda su ehtiyatı çox olan ölkələr, məsələn, Kanada, Norveç gələcəkdə onu satacaqları ilə öyünürlər.

Ona görə də su məsələsində hərtərəfli diqqətli olmaq çox vacibdir.

Su ehtiyatları ilə yanaşı, su mühitinin-suyun turşu-qələvi balansının (pH səviyyəsi) lazımi səviyyədə olması vacibdir. Suda pH səviyyəsinin 7,5 vahid olması həmin suyun neytral olduğunu göstərir. İçməli və məişətdə istifadə olunan suyun qələvi mühitinin bu göstəricidə olması onun keyfiyyətli olduğunu göstərir. Amma bundan 0,5 artıq olanda artıq su qələvi mühitə keçir. 0,5 az olduqda isə suda turş mühit yaranır. Suyun tərkibində olan müxtəlif qatqılar onun mühitini dəyişir”.

Mütəxəssis bildirib ki, suyun pH səviyyəsinin normada olması içmək üçün yararlı olduğu kimi, insanın dərisinə də ziyan vurmur: “Bir sıra ölkələr suyun bu göstəricisinin normal olmasına çox diqqət göstərir. Suyun qələvi mühiti yüksək olduqda paltar yuyulan zaman yaxşı təmizlənmir, həddən artıq çox miqdarda yuyucu toz tələb olunur. pH səviyyəsi normal olan suda sabun yaxşı köpüklənir, yuduqdan sonra əllərdə ağ ləkələr yaranmır. Adicə əl-üz sabunu ilə ağ paltarın çirkini yuyub-təmizləmək olur. Ən vacibi də bu cür su içmək üçün daha yararlıdır”.

Ənvər Əliyev Bakıda istifadə olunan suyun pH səviyyəsini yoxlayıb: “Bizim istifadə etdiyimiz Oğuz-Qəbələ-Bakı kəmərindən gələn sudur. Test aparatı ilə öz istifadə etdiyimiz suyun pH səviyyəsini ölçdüm və pH 11,02 səviyyəsində çıxdı. Bu, suyun artıq qələvi mühitə keçdiyini göstərir. Suyun qələvi mühitinin yüksək olduğunu adi adamlar da istifadə zamanı hiss edə bilərlər. Əlində bir yara varsa, suya vuran kimi sızıldayır, qıcıqlanır. Üzü təmizləyəndə adi zədələnmə ağrı verir və s. Ona görə balansın qorunmasına ciddi fikir verilməlidir. Oğuz-Qəbələ suyunda kalsium-karbonat çoxdur. O ərazilər vaxtilə okean altında olub və orada çoxlu miqdarda yumuşaq orqanizmlərin skeletləri çürüyüb və nəticədə kalsium-karbonat çoxalıb. Nəticədə həmin ərazidə suyun pH səviyyəsi yüksəlib. Yaxşı olar ki, həmin suyu istifadə etməzdən əvvəl neytrallaşdırıcı maddələr vurulsun və optimal mühit yaransın. Təəssüf ki, bizdə bu məsələni həll etmirlər. İl ərzində küllü miqdarda yuyucu toz istifadə edirik. Paltar yuyanda yaxşı təmizlənmir. Əllərimizi yuduqdan sonra ağappaq olur. Suyu içən zaman da bu problem hiss olunur. Bəzi insanlar suyu neytrallaşdırmaq üçün müəyyən cihazlardan istifadə edirlər ki, buna da çox vəsait sərf olunur. Halbuki, bunu hökumət suya verdiyimiz vəsait daxilində həyata keçirməlidir”.

Meymun çiçəyi virusunun yeni variantı 13 ölkədə sürətlə yayılıb.

Bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatında bildirilib.

Qeyd olunub ki, 14 min yoluxma və 524 ölüm halı qeydə alınıb.

ÜST virusun qarşısının alınması üçün təcili olaraq beynəlxalq müdaxilənin lazım olduğunu bəyan edib.

Yediyimiz yeməklər yuxumuza təsir edir. Məsələn, qəhvənin yuxu qaçırtdığını bir çoxları bilir, lakin yatmağa mane olan digər qidalar da var.Foodinfo.az xəbər verir ki, yuxu mütəxəssisi Dipti Tait rahat yatmağımıza kömək edəcək məsləhətlərini paylaşıb. Onun sözlərinə görə, acı və ədviyyatlı yeməklər, xüsusən də vasabi, kimçi və acı bibər yuxuya mane olur. Bu qidaların tərkibindəki kapsaisin bədənin daxili temperaturunu artırır. Lakin yatmazdan əvvəl bədən özünü soyutmalıdır, ona görə də ədviyyatlı yeməklər yuxunuzu qaçıra və hətta gecə tez-tez oyanmağınıza səbəb ola bilər.Kapsaisin həmçinin ağrı və istiliyi hiss edən reseptorları aktivləşdirir, bu isə rahatlamağı və yuxuya getməyi çətinləşdirə bilər. Bundan əlavə, ədviyyatlı və acı yeməklər həzmsizlik və mədə yanğısı yarada bilər, xüsusən də uzanıqlı vəziyyətdə.Ədviyyatlı qidalar həmçinin qoruyucu reaksiyaya səbəb ola bilər, bu isə adrenalin artırır. Bütün bunlar yuxu-oyanma dövrünü idarə edən serotonin və melatonin hormonlarının səviyyəsinə dolayı təsir göstərə bilər.

Bu dənli bitkilər şəkər səviyyəsini artırır və artıq çəkiyə səbəb olur.Foodinfo.az xəbər verir ki, uşaqlıqdan bizə dənli bitkilərin səhər yeməyi, nahar və şam yeməyi üçün faydalı olması barədə danışılır. Amma bəzilərinin orqanizmimiz üçün faydasız, bəziləri üçün isə hətta zərərli olması nədənsə gizli saxlanılır. Mütəxəssislər aşağıdakı dənli bitkilərdən hazırlanana sıyıqları zərərli hesab edir.MannaDüyüHazır yulafQarğıdalı

Tərəvəzlərdə çoxlu faydalı vitaminlər və minerallar var. Buna görə də onları hər gün yemək çox vacibdir.
Onlar immuniteti artırmağa kömək edir.
Pəhrizdə bu məhsulların olmaması qaçılmaz olaraq sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Yetkinlər üçün sağlamlığı qorumaq üçün yalnız 200 qram kifayətdir.
Dietoloqlar insanları təkcə pomidor və xiyar deyil, digər tərəvəzləri də qida rasionuna daxil etməyə çağırır.
Brokoli, ispanaq, yerkökü və gül kələmi yemək çox faydalıdır.

İranın Hərbi Dəniz Qüvvələri ölkənin şimalında, Xəzər dənizində hərbi təlim keçirir.
Bakupost.az xəbər verir ki, bu barədə Mehr agentliyi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, bu axşam Astarada hərbi dəniz bazası ərazisində İran İslam Respublikası Ordusunun dəniz müdafiə təlimi keçiriləcək.
“Təlimlə bağlı Astara şəhərinin bəzi yerlərində partlayış səsləri eşidiləcək, əhali üçün narahatlığa heç bir əsas yoxdur”.

İstilik psixikaya təsir göstərir: mənfi nəticələrdən necə qaçmaq olar?

Qızmar yay mövsümü davam edir. Bəzən istilər geri çəkilir, lakin sonra geri qayıdır. Vəziyyət yüksək rütubətlə daha da ağırlaşır. Yeri gəlmişkən, ötən ilin avqustu bütün planet üçün tarixdə ən isti avqust olub. Ölkəmizdə bu ay ənənəvi olaraq isti keçir. Sentyabrın ilk yarısı çətin ki, çox fərqli olsun. Tədris ilinin başlanğıcını onun ikinci yarısına keçirmək heç də boş yerə deyil.

Bir çox klimatoloqlar qeyd edirlər ki, iqlim dəyişikliyi öz töhfəsini verir. İsveçrənin “Swiss Re” təkrarsığorta şirkətinin vitse-prezidenti Gepa Yansen-Klausun əvvəllər dediyi kimi, Azərbaycanda havanın temperaturu dünya üzrə orta göstəricidən daha sürətlə yüksələcək. Qeyd edək ki, həm isti günlərin sayı, həm də onların müddəti artır.

Bu, bir çox insanın düşündüyü qədər zərərsiz deyil. Çünki özünü soyutmaq üçün bədən, sözün həqiqi mənasında, öz gücündən daha artıq işləyir. İstilik susuzluğa gətirib çıxarır, qan damarlarına və ürəyə mənfi təsir göstərir. Bu zaman infarkt və insult daha tez-tez baş verir, hipertansif xəstələrdə qan təzyiqi yüksəlir.

Xroniki xəstəlikləri olan insanlar, uşaqlar və yaşlılar mənfi nəticələrə xüsusilə həssasdırlar. Amma Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) xəbərdarlıq etdiyi kimi, belə hava psixikaya da ziyan vurur. Hava istiliyinin əhəmiyyətli dərəcədə artması bədənimiz tərəfindən stress kimi qəbul edilir və ruhi xəstəliklərin artmasına səbəb ola bilər.

Psixiatr və psixoterapevt Eldar Haqverdi AYNA-ya deyib ki, istidə beynimiz fasilələrlə işləməyə başlayır: “İndiki vəziyyət saunada düşünməyə çalışmaq kimidir: diqqət dağınıqdır, yaddaş zəifləyir və əhval-ruhiyyə isə... Burada necə yaxşı əhval-ruhiyyə ola bilər? Biz narazı və əsəbi oluruq. Bəzi hallarda ruhi xəstəlik daha da ağırlaşa bilər. Təsəvvür edin ki, bir qaşıq dondurma belə, qaldıra bilməyəcək qədər yorğunsunuz. Bu, asteniyadır - zəiflik, başgicəllənmə, başda "duman" və daimi heç bir şey etməmək istəyi. Beyniniz tətildə olduğunu hiss edir, ancaq bədəniniz sadəcə hərəkət etmək istəmir. Bu, adətən əsəbilik və yuxusuzluqla müşayiət olunur”.

“İsti havalarda orqanizmdə istilik tükənməsi baş verə bilər. Bu, vücudunuz "bəsdir, mən təslim oluram” dediyi zamandır. Çox yorğun, güclü tərləmə, zəiflik və hətta ürəkbulanma hiss edirsiniz. Sanki karuseldən sonra başgicəllənmə hiss edirsiniz, bəzən çaşqınlıq və narahatlıq hissi ola bilər. Bu vəziyyət dərhal soyutmağınız və maye ehtiyatlarınızı doldurmağınız lazım olan ciddi bir siqnaldır”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

İstidə yatmaq isə başqa bir problemdir. Yüksək hərarət yuxuya getməyi çətinləşdirir, gecə bir neçə dəfə oyanmağa səbəb olur və düzgün istirahət etməyinizə mane olur. Nəticədə, səhər insan yatdığı vaxtdan daha yorğun oyanır.

“Əgər kifayət qədər yuxu almasanız, konsentrasiyanız aşağı olacaq, əsəbiliyiniz qrafiklərdən kənarda qalacaq və hətta sadə tapşırıqlar belə, hədsiz çətin görünəcək. Daimi yuxu qıtlığı depressiyaya və digər xoşagəlməz şeylərə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, istidə iştah əziyyət çəkir. Çöldə isti olanda ağır yemək yeməkdənsə su içmək istəyirsən. Bir tikə yeməyə başlayırıq, yumşaq desək, hər halda acından ölməmək üçün. Bu, qida çatışmazlığına və daha da yorğunluğa səbəb ola bilər”, - deyə Haqverdi vurğulayıb.

Psixoterapevt bürküdə psixi vəziyyətinizi necə yaxşılaşdırmaq barədə məsləhətlər verib:

– Kondisioner və sərinkeşlər bizim ən yaxşı dostlarımızdır. Üstəlik, yatmazdan əvvəl otağı havalandırırıq;

- Yatmazdan əvvəl sərin duş alın. Bu, bədənin soyumasına və rahatlaşmasına kömək edəcək;

- Susuzlaşdırma ilə mübarizə aparmaq üçün gün ərzində su içmək daha yaxşıdır, ancaq yatmazdan əvvəl stəkanı birnəfəsə başa çəkmək olmaz. Normal günlərə nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə daha çox maye istehlak etməlisiniz.

İsti havalarda çoxları soyuq pivənin susuzluğu yatırtdığını düşünə bilər. Amma bu, doğru deyil. Pivə isti havalarda ən yaxşı seçim olmaya bilər, çünki spirt sidikqovucudur. Bundan əlavə, pivə içmək tərləməni artırır. Bu, su-duz balansının pozulmasına səbəb ola bilər. Susuzluğunuzu yatırtmaq əvəzinə daha da susuzlaşa bilərsiniz. Alkoqol diqqəti azaldır, koordinasiyanı pozur və reaksiyaları ləngidir. İsti havalarda bu təsirlər daha da güclənə bilər ki, bu da insanı istilik vurması və digər problemlərə daha həssas edir.

Yüksək hava istiliyinin sağlamlığınıza mənfi təsir göstərməsinin qarşısını almaq üçün aşağıdakı həkim tövsiyələrinə qulaq asmalısınız:

- Yüngül və doyumlu qidalar yeyin - meyvə, tərəvəz və sərin bir şey. Ağır qidaları dayandırmaq daha yaxşıdır;

- Səhər və ya axşam, o qədər də isti olmayanda vacib işlərlə məşğul olun;

- Aktiv olun! İsti günlərdə bir çox insanlar evdə sərinlikdə qalmağa üstünlük verirlər, lakin mümkünsə idmanla məşğul olmaq və gəzintiyə çıxmaq təkcə bədən forması üçün deyil, həm də ümumi rifah üçün çox vacibdir.

Müəllif: Elya Belskaya
ayna.az

Qarışqalar haqqında araşdırmalar maraqlı nəticəyə gəlib. Florida dülgər qarışqaları yaraları kəsərkən, Matabele qarışqaları isə xəsarət alanları xüsusi ifrazatlarla sağalır.
Webtekno xəbər verir ki, qarışqalar yaralanan dostlarının infeksiyalarını müalicə edə bilirlər.

Bəli, düz oxudunuz; Bəzi qarışqalar "cərrah" qabiliyyətlərini nümayiş etdirirlər! Alimlər qarışqaların müalicə üsulları ilə bağlı apardıqları araşdırmalarda heyvanlar aləmində amputasiyanın ilk nümunələrini aşkar ediblər.

Bu kəşflə qarışqaların yaralı dostlarına göstərdikləri tibbi yardımın nə qədər təsirli olduğunu görürük. Qarışqaların bu bənzərsiz təbiətinə təəccüblənməmək mümkün deyil!

Florida qarışqaları yaralı dostlarının ayaqlarını kəsdilər!

Florida dülgər qarışqaları zədələnmiş yuva yoldaşlarını ayaqlarını “əməliyyatla” müalicə edirlər. Florida dülgər qarışqalarının digər qarışqalarla döyüşlərdə yaralanmağa meylli olduqları bilinsə də, yaraları müalicə etmək üçün lazım olan xüsusi vəziləri olmadığı üçün bu üsuldan istifadə edirlər.

Elm adamları Matabele qarışqalarının yaralı dostlarını yuvalarına apardığını və yaralarını yaladığını müşahidə ediblər. Saharaaltı Afrikada nəhəng koloniyalarda yaşayan bu qarışqalar termitləri ovlayarkən tez-tez ciddi xəsarət alırlar. Onlar yaralarını müalicə edərkən tərkibində 50-dən çox yara sağaldan inqrediyent olan xüsusi maddə ifraz edirlər. Florida dülgər qarışqaları yaralı dostlarını ayaqlarını kəsərək müalicə edərkən, Matabele qarışqaları bir xüsusi ifrazatla yoluxmuş yaraları sağaldır.

Amerika Yuxu Dərnəyinin məlumatına görə, insanın ümumi sağlamlığı yaxşı, rahat gecə yuxusundan asılıdır. Foodinfo.az Ferra.ru-ya istinadən xəbər verir ki, “Sleep Foundation-a” əsasən, hər gecə ən azı 7 saat yatmaq lazımdır.Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, çobanyastığı çayı yaşlı və xroniki yuxusuzluğu olan insanlarda ümumi yuxu keyfiyyətini yaxşılaşdırır. Onun yumşaq sakitləşdirici təsiri sinir sistemini sakitləşdirir, stress və narahatlığı azaldır.Çobanyastığı çayının həzmsizlik və şişkinlik kimi mədə-bağırsaq problemlərini sakitləşdirmək üçün də əla olduğu bilinir. Nəhayət, çobanyastığı iltihab əleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir.Yatmadan təxminən 30 dəqiqə əvvəl çobanyastığı çayı için. Beləliklə, bu içkinin sakitləşdirici təsirini hiss edə bilərsiniz.

Yer kürəsində G1 sinfinə aid zəif maqnit qasırğası başlayıb.

Oxu.Az xəbər verir ki, bu barədə "Fobos" mərkəzinin aparıcı mütəxəssisi, sinoptik Mixail Leus şəxsi "Telegram" kanalında məlumat verib.

Məlumata görə, üç gün ərzində proqnozlaşdırılan maqnit qasırğası Bakı vaxtı ilə saat 19:09-dan sonra başlayıb.

O qeyd edib ki, səhər geomaqnit sahəsində pozuntular artıq zəif maqnit qasırğasına uyğun gələn beş Kp indeks vahidi işarəsinə yaxınlaşırdı, lakin bu, günün ikinci yarısında baş verib.

Leus həmçinin əlavə edib ki, bu fenomenin zəifləməsini, güclənməsini və ya sonunu proqnozlaşdırmaq mümkün deyil.

Avqustun 5-i Günəşdə yüksək dərəcəli "X" partlayışı aşkar edilib.

Həmçinin, M1.0, M1.2/SF, M6.1/1N, M1.7 partlayışları qeydə alınıb. Onlar Günəş plazmasının emissiyaları ilə müşayiət olunur ki, bu da Yerə çatdıqda maqnit qasırğalarına və radio rabitəsində fasilələrə səbəb ola bilər.