“Ertagro” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən Türkiyədən idxal edilən 18840 kq limon, 2448 kq portağal, 963 kq qreypfurt məhsulunda “Citrus tristeza virus” (Sitrus tristeza virusu) aşkarlansa da, satışı həyata keçirilib.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) Bakı Regional Bölməsinin 11 avqust 2023-cü il tarixlə qərarı ilə “ERT AGRO” MMC-nin rəhbərliyi barəsində İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 544.2-ci maddəsilə 4000 manat məbləğində inzibati cərimə cəzası tətbiq edilib.

“ERT AGRO” MMC-nin qanuni təmsilçisi Quliyev Məmmədəli Musa oğlu AQTA-nın qərarından məhkəməyə şikayət verib. Şirkətin direktoru hadisəyə görə AQTA-nı günahlandırıb:

“AQTA-nın Qida Fitosanitar Labaratoriyası tərəfindən verilmiş sınaq protokollarına baxış keçirilərkən onlar tərəfindən olunan müraciət tarixləri ilə sınağın bitdiyi və protokolun təsdiq tarixləri, həmçinin həmin nəticələr əsasında qərarın çıxarılaraq onlara təqdim edilməsi orta hesabla 15 gün çəkib. Həmin tarixdə məhsulları havanın isti keçdiyi günlərdə (iyun-avqust ayları) saxlaya bilməzdik. Həmçinin bizə gec cavab daxil olduğu üçün məhsulların xarab olmasını gözləmədən, artıq labaratoriya nəticələrinin müsbət olduğunu düşünərək satışınınə həyata keçirmişik”.

Sahibkar hesab bildirib ki, bu da onların deyil, AQTA-nın günahı səbəbindən baş verib və tərtib olunan protokol əsassızdır.

AQTA-nın Bakı Regional Bölməsinin nümayəndəsi isə sahibkarın açıqlamasının əsassız olduğunu bildirib.

Məhkəmə MMC-nin direktoru barəsində qəbul edilən 11 avqust 2023-cü il tarixli protokolu dəyişdirmədən saxlayıb.

Sahil Babayev əsas bu suallara kim cavab verəcək? Sahil Babayev deyir ki, Azərbaycanda insanlar pensiya yaşına çıxandan 15 il sonra yaşayırlar. Azərbaycanın əmək və əhalinin sosial müdafiə naziri bu gün Milli Məclisdə çıxışında deyir ki, bəzilərinin düşündüyü kimi ölkədə pensiya yaşını 50-55 endirmək gələcək illərdə fəaləktə gətirib çıxara bilər. Açığı mən bilmirəm hansı ekspert və ya ictimai şəxs belə bir təklif edib. Lakin bildiyimiz başqa həqiqətlər var. Və bu həqiqətləri illərdir ki, ifadə edirik. Görək bu dəfə əsas suallara cavab verən tapılacaqmı?

GUNDEMİNFO.AZ xəbər verir ki, bu barədə iqtisaçı ekspert Razi Abasbəyli açıqlamasında qeyd edib.

O daha sonra yazır:

- Rəsmi açıqlamaya görə, bu ilin əvvəlinə Azərbaycanda gözlənilən ömür uzunluğu 73.6 ildir.

Qadınların orta ömür uzunluğu 76 yaşa, kişilərdə isə 71 yaşdır. Azərbaycanda qadınların kişilərdən 5 il çox yaşadığı güman edilir.

Son illərdə ömür uzunluğu ilə bağlı göstəricilər daha da pisləşib. Məsələn 2019-cu ildə Azərbaycanda ömür uzunluğu 76.4 ilə bərabər idi.

Amma son 3 ildə ölkədə ömür uzunluğu ciddi şəkildə azalıb. 2022-ci ildə qeydə alınan ömür uzunluğuna dair rəsmi statistika 2010-cu ilin səviyyəsinə qədər enib.
İndi Azərbaycanda təyin olunan pensiya yaşı ilə bağlıdır. Sahil Babayev iddia edir ki, Azərbaycanda effektiv pensiyada olma müddəti 15 ildir və bu rəqəm dünyada olan ən yüksək rəqəmlərdəndir. Məhz Sahil Babayevin çıxış etdiyi 15 illik pensiya ili hansı statistikaya əsaslanır məlum deyil. Əgər ölkədə qadınlar üçün pensiyaya çıxma yaşı 63.5, kişilər üçünsə 65 yaşdırsa, o zaman normalda ömür uzunluğuna dair statistika, yəni pensiya alma dövrünə görə qadınlar üçün (63.5+15=78.5) 78.5 yaş, kişilər üçünsə (65+15=80) 80 yaş olmalıdır.

Lakin rəsmi statistikada qadınlar üçün ömür uzunluğu 73.6 yaş müəyyən dilib. Kişilər üçünsə 71 yaş ömür uzunluğu. Deməli Sahil Babayevin dediyi 15 illik pensiya yaşı azı 5 il saxtalaşdırlmış faktdır.

Bu saxta statistika özünü pensiya təyinatında da göstərir. Məsələn sadə dildə desək, sizin pensiya kapitalınız var və pensiyaya çıxmalısınız. Statistika Komitəsi və ya Sahil Babayev rəsmən açıqlayır ki, pensiya yaşama müddəti 15 ildir. Bu zaman sizin illərlə toplanan pensiyanız 15 ilə bölünür və sizə pensiya təyin olunur. Əgər sizin pensiya kapitalınız 15 ilə yox, reallıqda olduğu kimi 8 və ya ən çoxu 10 ilə bölünsə ən azı ölkədə əmək pensiyalarının minimum həddi 550 manat olar.
Amma rəsmi statistikaya əsasən pensiya təyin olunur və hesab edirlər ki, siz 65 yaşdan sonra 15 il yaşayacaqsınız. Düzdür indiyə qədər ölkədə pensiyaya çıxanlara pensiya təyin edilən zaman onların pensiyaları 144-ə, yəni 12 ilə bölünür. Lakin Sahil Babayev hesab edir ki, siz 15 il yaşayaraq prnsiya alırsınız.

Heç 12 il də pensiya ala bilmək üçün rəsmi statistikada ömür uzunluğu kimi göstərilmir. Yəni rəsmən ölkədə kişilər 65 yaşdan sonra 71 yaşa qədər, yəni 6 il, qadınlar isə 64 yaşdan 76 yaşa qədər, yəni 12 il pensiya ala bilirlər. Baxmayaraq ki, hər il 6 ay artırılmaqla 2026-cı ildə qadınların pensiyaya çatma yaşı 65 olacaq.

Bu ömür uzunluğu statistikası da pensiyaların məbləğinin aşağı təyin edilməsinə səbə olur.

Başqa bir statistika da var. 2022-ci ildə rəsmi statistikaya əsasən ötən il Azərbaycanda 76 min 878 nəfər vəfat edib.

Onların 30 min 544 nəfəri, yəni 40 faizi 65 yaşa çatmayanlardır. Pensiya ala bilmədən vəfat edənlərin 47 faizi kişilər, 32 faizi isə qadınlardır.

Vəfat edən insanların pensiya kapitalının istifadəsinə dair isə hələ də Azərbaycanda müvafiq qanun qəbul edilməyib.

Ölüm göstəricisi tək ortayaşlı şəxslər arasında deyil, gənclər arasında da yetərincə çoxdur. Ötən il vəfat edən 3 min 300 nəfərin yaşı 29-dan az olub. Bu, bütün ölümlərin 4 faizi deməkdir. 27 min 255 nəfər 30-64 yaş arasında ölənlərin sayıdır.

Ötən il dünya üzrə doğulanda gözlənilən ömür uzunluğu 75 il olub. Deməli, Azərbaycan dünya ortalamasından 1.4 il geri qalır.

Dünyada qitələr üzrə ən aşağı göstərici Afrikada qeydə alınıb. 2021-ci ildə Afrikada doğulan kişilər üçün gözlənilən ömür uzunluğu 63, qadınlar üçünsə 66 yaşdır.
Bu, qitələr arasında ən aşağı göstəricidir. Ən yüksək göstərici Şimali Amerikada qeydə alınıb. Ötən il Şimali Amerikada doğulan kişilərin orta gözlənilən ömür müddəti 75 il, qadınlarda isə 81 il olub.

Qonşu ölkələrdən Ermənistanda kişilər üçün doğulanda gözənilən ömür uzunluğu 73 il, qadınlarda 80 ildir. Deməli, Ermənistan hər iki cins üzrə göstəricisi Azərbaycandan daha yüksəkdir.

Gürcüstanda isə kişilərin gözlənilən ömür müddəti kişilər üçün 70 il, qadınlar üçün 78 ildir. Başqa sözlə, gürcü qadınların azərbaycanlı həmcinsləriylə müqayisədə daha çox yaşaması ehtimal edilir.

Deməli Sahil Babayevin dediyi kimi əslində heç kim demir ki, ölkədə pensiya yaşı 50 və ya 55 olsun. Sadəcə pensiya təyinatında ömür uzunluğu statistikası ədalətli olsun. Toplanan kapitala görə pensiya 144 və ya ondan çox aya deyil, 96 aya bölünsün ki, əmək pensiyalarının həcmi artsın. Heç olmasa pensiya yaşına çatanlar yerdə qalan ömürlərini (kişilər 6 il, qadınlar 11 il) normal məbləğdə pensiya ala bilsinlər.

Məsələ bu qədər sadədir.

Ölkə başçısının tapşırığı ilə Azərbaycanın Qarabağda başlatdığı lokal antiterror əməliyyatının uğuru hər kəsə məlumdur. Ölkəmiz bu uğuru əldə edib düşmən ölkələrə göz dağı verdiyi bir vaxtda itkilərimizdə oldu.

Daimi baş tacmız olan bu əməliyyatlar zamanı 200 dən artıq şəhidlərimizə hörmətlə yanaşanlarda oldu, onların şəhid olduğu gün şənlik edib konsert verib çal-çağır edənlərdə...

Xatırlayırsızsa "Azərbaycan Reallığı" olaraq şəhidlərimizin şəhid olan gün bir neçə restorandan reportajlar yayımlayıb ictimai qınaq etmişdik. Bunu başa düşüb üzr istəyən restoran sahibləri də oldu, səhvini anlayıb efir vasitəsi ilə bu cür xoşagəlməz hal bir hada təkrarlamayacaqına söz verənlərdə oldu. Amma ən qəribəsi Nərimanov ərazisində yerləşən "Sahra Restoran"da baş verdi.

Deməli, bu məkanın Elçin Allahverdiyev adlı rəhbər şəxsi şəhidlərmiz olan gün restoranında konsert verib çal-çağır etdi, məsələ ictmailəşdikdə çıxıb şəhidlərimin ruhundan və onun ailələrindən üzr istəmək əvəzinə hörmətsizliyini ictimailəşdirən media nümayəndələri barəsində hüquq-mühafizə orqanlarına şikayət etməklə özünü çirkablı sulardan saf çıxarmağa çalışdı.

Elçin müəllim adını çəkmək istəmədiyimiz hüquq-mühafizə orqanlarından birinə şikayət edərək bildirir ki, guya biz onun "Sahra Restoran"ından paylaşım edərək onun şantaj etmişik, işgüzar nüfuzuna xələl vurmuşuq. Bunun restoranına gələn mini yupkalı, dodağı silikonlu, bahalı maşınlı müştərilərinin qarşısını almışıq. Müəllimin gedib hüquq-mühafizə orqanlarında uydurduğu bu əfsanələrə, bu cəfəngiyyatlara bişmiş toyuq gülməsin neyləsin?

Müəllim düşünür ki, 19 cu əsrdə yaşayır, bu gedib yalnış ifadə verəcək hüquq-mühafizə orqanlarını aldadacaq onlar da buna inanacaq. Yəqin ki, indi hansı dövrdə, texnalogiyanın necə inkişaf etdiyi bir əsrdə yaşadığımızı anlamır, müəllim düşünmür ki hüquq-mühafizə orqanları onun uydurmalarına yox faktlara söykənərək qərar verir.

Biz məsələnin nədən ibarət olduğunu yazandan sonra Elçin müəllimə hansı düşüncə hansı fikirlə yanaşdılarsa onu elə özü bilməsədə yaxşı olar. Çünki bizim polislərimiz gecə-gündüz xalqın keşiyindədir, xalqın təhlükəsizliyini qoruyur, son antiteror hadisələrində onlarla polisimiz qəhrəmancasına şəhid oldu. Təbii ki, cəsarətli və məğrur polisimizi şəhid verdiyimiz gün Elçin müəllimin etdiyi hərəkətə göz yumub onun xeyrinə hər hansı qərar verə bilməzdi.

Nəysə, bizdən hələlik bu qədər, bizim Elçin Allahverdiyevlə hər hansı düşmənçliyimiz yoxdur heç etmək niyyətində də deyilik amma görünür müəllim bu cür primitiv addımlar atmaqla bizim peşə fəaliyyətimizə təzyiq edə biləcəyin düşünür. Bu istiqamətdə ona kim göstəriş və tapşırıq verirsə Elçin müəllim biz dedik biləsiz sizi bərk aldadırlar.

Bütün bu yazılara baxmayaraq "Azərbaycan Reallığı" olaraq "Sahra Restoran" və onun rəhbəri Elçin Allahverdiyevində söz haqqın tanıyırıq

“Spirtli içkilər, ət və ət məhsulları sexlərdə hazırlanır, brend ad altında satılır, buna göz yuman məmurlar isə...”
“Sovet dövründə nisbətən nəzarət var idi, kolbasalar at, eşşək ətindən, kağızdan hazırlanmırdı. İndi isə spirtli içkilər, ət və ət məhsulları, geyimlər - hamısı ölkə daxilində müəyyən sexlərdə hazırlanır, brend ad altında satılır. Keyfiyyətin aşağı olması bir tərəfə, paralel olaraq hamısı bahalaşır. Əlbəttə ki, bu, anomallıq yaradır. İctimai təşkilatlar var, məsələn, Azad İstehlakçılar İctimai Birliyi (AİİB) bu sahədə ciddi fəaliyyət göstərir. Amma açıq deyək, AİİB-nin tək başına gücü çatmır, nə etsin? Axı aidiyyatı dövlət orqanları, müvafiq məsuliyyət məsələləri var. Hazırda daxili bazarda inzibati cəzalar nəzərdə tutula biləcək hallar, Cinayət Məcəlləsində əksini tapan daha böyük cinayət halları mövcuddur. Hüquq-mühafizə orqanları və aidiyyatı qurumlar bu məsələyə nəzarət etməlidirlər. Bu işdə məhkəmə perspektivi olmalıdır. Biz isə nə görürük? Görürük ki, göz yumurlar. Nəyin müqabilində? Onun müqabilində ki, əlbəttə, həmin qurumların nəzarət etdikləri sahələrdə mağaza müdirləri ilə, istehsalçılarla əldirlər. Təbii ki, öz şəxsi mənfəətləri olur, buna görə də göz yumurlar. Əziyyəti isə xalqımız, istehlakçılar çəkir. Ağrılı məsələdir..."

TEREF.AZ bildirir ki, bu sözləri Pravda.az-a açqılamasında Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsinin sədr müavini Tahir Kərimli deyib.

Deputat bildirib ki, hər şeydən əvvəl millətin məmurlarının şüuru yüksək olmalıdır: “Məmurlar öz mənafelərindən çox dövlətin, xalqın mənafeyini düşünməlidirlər. Amma bu, arzu olaraq qalır, həyata keçmir. Hətta buna göz yuman məmurların özləri haqqında da ciddi tədbirlər görmək lazımdır ki, vəzifə borclarını vicdanla yerinə yetirsinlər. Açıq deyirəm, nə qədər incisələr də, əsasən bu hallar müsəlman ölkələrində daha çox olur. Avropa və digər ölkələrdə belə şeylər azdır. Çox ciddi qanunların tətbiqinə və tətbiqi üzərində nəzarətə əhəmiyyət vermək lazımdır. Bu məsələlər ən yüksək səviyyədə ortaya qoyulmalı, nəzarət edilməlidir. Hökumət nəzarəti olmalıdır. Hökumət özü yüksək səviyyədə bu işə göz yuman məmurlara iradlarını bildirməlidir ki, vəzifələrini layiqincə yerinə yetirmirlər”.