 |
|
|
Azərbaycanda 674 adda peşədə (vəzifədə) qadınların əməyinə qoyulan qadağa ləğv edilir.
“Report” xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin oktyabrın 7-də onlayn keçirilən iclasında komitə sədri Musa Quliyev deyib.
O, toplantının gündəliyinə 4 məsələnin daxil edildiyini söyləyib. M.Quliyev müzakirəyə çıxarılan “Əmək pensiyaları haqqında” qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsində (ikinci oxunuş) təklif olunan dəyişikliklərin mahiyyətini açıqlayıb. O, dəyişikliklərin pensiya artımlarının vahid indeksasiya metodunun tətbiqinin genişləndirilməsi və müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən əmək pensiyaçılarına edilən maddi yardımın pensiyaya əlavə edilməsi istiqamətləri üzrə ətraflı izahat verib, həmçinin xüsusi şərtlərlə pensiya alan pensiyaçıların pensiyalarının indeksləşdirilməsi mexanizmlərinin tətbiqinin üstünlüklərinə toxunub.
M.Quliyev gündəliyin ikinci məsələsi olan Əmək Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanun layihəsini (ikinci oxunuş) insan kapitalının inkişafı sahəsində ölkədə həyata keçirilən işlərin davamı kimi xarakterizə edib. Layihə işçilərin peşə hazırlığının səviyyəsinin yüksəldilməsi, yeni ixtisasa yiyələnməsi, habelə ixtisasının artırılması kimi məsələlərin hüquqi tənzimlənməsini nəzərdə tutur. Həmçinin dəyişikliklərə əsasən, işçilərin attestasiyası, ixtisarı kimi hallarda işçinin peşə hazırlığı səviyyəsinin yüksəldilməsinin, yeni ixtisasa yiyələnməsinin və ixtisasının artırılmasının nəticələri nəzərə alınır.
Gündəliyin üçüncü məsələsi olan Əmək Məcəlləsində dəyişiklik edilməsi haqqında qanun layihəsi (ikinci oxunuş) barədə məlumat verərkən M.Quliyev bildirib ki, bu dəyişikliklər Azərbaycanın gender bərabərliyi siyasətinə növbəti töhfədir. O, təklif olunan qanun layihəsinin qadınların əmək hüququnun daha da genişləndirilməsinə, qadınların daha çox əməkhaqqı ödənilən sahələrə çıxışına olan məhdudiyyətlərin azaldılmasına xidmət etməsindən danışıb. Qeyd olunub ki, Əmək Məcəlləsinə təklif olunan bu dəyişikliklər 674 adda peşədə (vəzifədə) qadınların əməyinə qoyulan qadağanı ləğv edir, yalnız hamilə və ya bir yaşınadək uşağı olan qadınlara 204 iş yeri və ya peşədə işləməyə məhdudiyyət qoyur.
M.Quliyev “Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında” qanunda dəyişiklik edilməsi barədə qanun layihəsi (ikinci oxunuş) ilə bağlı bildirib ki, sənəd Azərbaycan Prezidentinin “Dövlət icbari şəxsi sığortası sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında” 18 may 2021-ci il tarixli Fərmanının icrasının təmin edilməsi ilə əlaqədar hazırlanıb. Qanunun 6-cı maddəsinə təklif edilən dəyişikliyə görə, şəhid ailələrinin maliyyə dəstəyinin mənbələri artırılıb.
Qanun layihələrinin müzakirələrində Əmək və sosial siyasət komitəsi sədrinin müavini Məlahət İbrahimqızı, komitə üzvləri Vüqar Bayramov, Arzu Nağıyev, Jalə Əliyeva, Aqil Məmmədov, Rauf Əliyev, Sevinc Hüseynova və Milli Məclis Aparatının Sosial qanunvericilik şöbəsinin müdiri Adil Vəliyev çıxış ediblər, fikirlərini səsləndiriblər.
Sonra gündəlikdəki 4 qanun layihəsinin hər biri Milli Məclisin plenar iclasına tövsiyə olunub.
Onlayn iclasda deputatlar Soltan Məmmədov, İlham Məmmədov və digər rəsmi şəxslər iştirak ediblər.
"Ölkədə təkcə marketlərdə deyil, bütövlükdə istehlak bazarında müxtəlif sahələr üzrə qiymət artımı ilə günü gündən rastlaşırıq və bu bütövlükdə Azərbaycan cəmiyyətini, əhalisini, hər birimizi narahat edən amilə çevrilib. Kommunal xidmətlərin qiymətləri bir müddət bundan əvvəl qalxıb, yanacağın qiyməti qalxıb və bu fonda təbii ki, ərzaq məhsullarının, dərman və digər istehlak məhsullarının, əhalinin daha çox gündəlik tələbat məhsullarının günü gündən qiymətlərinin pərakəndə şəkildə nəzarətdən kənar artması hər birimizi narahat eləməlidir. İlk əvvəl onu deyim ki, Azərbaycanda istehlak bazarında qiymət artımının heç bir obyektiv əsası yoxdur. Bu daha çox subyektiv amillərlə əlaqələndirilə bilər".
DİA.AZ xəbər verir ki, bu sözləri SİTAT.İNFO-ya açıqlamasında Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının sədri Arzuxan Əlizadə deyib.
O, hesab edir ki, hazırki dönəmdə sahibkarlar mövcud yaranmış vəziyyətdən, cəzasızlıqdan, nəzarətsizlikdən sui-istifadə edərək günü gündən qiymətləri qaldırmaqla məşğuldurlar: "Diqqət eləsək görərik ki, Azərbaycan manatı dollara nisbətdə, digər valyutalara nisbətdə dəyişməyib. Həmçinin ölkədə son bir neçə ildə manatın devalvasiyası da baş verməyib. Ölkədə qıtlıq yoxdur, müxtəlif ərzaq, dərman və digər məhsullarda qıtlıq yoxdur. Yəni tələb təklifi üstələmir. Belə bir vəziyyətdə təbii ki, qiymət artımı yalnız möhtəkirlərin, sahibkarların vəziyyətdən sui-istifadə edərək qiymətləri süni şəkildə qaldırması nəticəsində ortaya çıxır və bu narahatlığa səbəb olur. Təbii ki, ilk növbədə dövlət bu məsələlərə nəzarət eləməlidir. Süni qiymət artımının qarşısı alınmalıdır".
A.Əlizadə bildirdi ki, Azərbaycanda bu sahədə qanunvericilik bazası formalaşıb və istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında qanunu var: "Eyni zamanda "Antiinhisar fəaliyyəti haqqında" qanun var. Təəssüflər olsun ki, bu qanunvericilik bazasının olmasına baxmayaraq, faktiki olaraq qanunun məcburedici gücündən dövlət qurumları istifadə etmir. Həmçinin bu sahəyə bilavasitə nəzarət etməli olan Antiinhisar və İstehlak Bazara Nəzarət Dövlət Xidməti də var ki, biz bu son dövr ərzində bu dövlət xidmətinin bahalaşmanın qarşısının alınması istiqamətində hər hansısa bir addım atılmasının şahidi olmamışıq. Bu təbii ki, heç bir halda qəbul olunan məsələ deyil, insanların onsuz da maddi rifah halı günü-gündən pisləşir. Bunun fonunda qiymətlərin pərakəndə şəkildə nəzarətdən kənar artırılması iqtisadi vəziyyəti yaxşı olmayan Azərbaycan vətəndaşının günü-gündən kasıblaşmasına, iqtisadi vəziyyətinin çətinləşməsinə səbəb olur. Bu da hər birimizi narahat eləməlidir. İlk növbədədə hesab edirəm ki, dövləti, dövlət qurumlarını narahat eləməlidir və dövlət qurumları bu məsələlər üzrə ciddi addımlar atmalıdırlar".
Partiya sədri qeyd etdi ki, mövcud hakimiyyət bunu bilavasitə qəbul eləməlidir ki, yalnız vətəndaşı iqtisadi cəhətdən güclü olan dövlət güclü dövlət ola bilər: "Vətəndaşı zəif, incidilmiş vəziyyətdə olan, vətəndaşının iqtisadi vəziyyəti pis olan, gündəlik çətinliklərlə üzləşən vətəndaşı olan dövlət heç bir halda güclü dövlət ola bilməz. Ona görə bu sahədə hesab edirəm ki, ciddi təxirəsalınmaz addımlar atılmalıdır, dövlətin gücündən istifadə olunmalıdır, mövcud müvafiq qurumlar bu məsələlərlə bağlı Azərbaycan qanunvericiliyinə müvafiq addımlar atmalıdırlar.
Mütəxəsislər qeyd edirlər ki, bir dövlət tam təhlükəsizliyini təmin etmək üçün ən azından istehlak bazarının 80%-ni özü istehsal etməlidir. Azərbaycanda bu yoxdur düzdür, hələ o həddə gəlib çatmamışıq.Bir çox məhsullar ölkə kənarından idxal olunur, amma bütün bunlara baxmıyaraq bu əsas vermir ki, ölkədə bu cür bahalaşmanın qarşısı alınmasın. Çünki ölkədə ən azından qıtlıq yoxdur, məhsul bolluğu var, kənd təsərrüfatı sahəsində irəliləyişlər var və digər sahələrdə istehsal artımı da var. Manatın devalvasiyaya uğramadığı, məzənnənin qorunub saxlandığı dönəmdə heç bir halda belə bahalaşma ola bilməz. Bu onu deməyə əsas verir ki, bahalaşma obyektiv amillərlə deyil, subyektiv amillərlə baş verir. Bu subyektiv amillərin qarşısının alınması bilavasitə dövlət qurumlarının vəzifə borcudur".
İqtisadçı ekspert: “Hazırda Azərbaycanda aclıqla bağlı hər hansı narahatlığa əsas yoxdur”
Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan sonra dünyanı ərzaq böhranı bürüyəcəyinə dair rəylər kifayət qədər ciddi hesablamalara əsaslanırdı. Həm bu mühribə, həm də dünyada baş verən digər siyasi-iqtisadi çalxalanmalar, dünyanın yenidən bölüşdürülməsi prosesi xeyli ölkəni artıq aclıq həddinə gətirib.
Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) təcili şəkildə qida yardımı ilə bağlı maliyyə dəstəyi istəyə biləcəyi 48 ölkənin adını açıqlayıb.
Fondun rəhbəri Kristalina Georgiyeva bildirib ki, “ərzaq şoku pəncərəsi” üçün potensial namizədlər aşkar ediblər. Bunlar tədiyyə balansında ciddi problemlərlə üzləşən 48 ölkədir.
Siyahıda olan ölkələrdən heç də hamısı yeni alətdən istifadə edə bilməyəcək. 10-20 qədər əsasən Afrika ölkəsinin bu alətdən faydalanacağı gözlənilir. Digər ölkələrin Dünya Bankı kimi mənbələrə baş vuracağı BVF rəhbəri tərəfindən qeyd olunub.
Xatırladaq ki, daha əvvəl Fond il ərzində fəaliyyət göstərəcək “ərzaq şoku pəncərəsi” adlanan yeni aləti istifadəyə verib.
Ərzaq yardımına ehtiyacı ola biləcək ölkələr arasında Əfqanıstan, Pakistan, Tacikistan, Şri-Lanka, Ukrayna, Vyetnam və Tailand var.
Beləliklə, artıq dünyada qlobal aclığın başladığını hesab etmək olar. Dünyanın mövcud 200-ə yaxın dövlətinin dördə biri aclıqla üzləşibsə, ərzaq yardımı istəyirsə, deməli vəziyyət kifayət qədər kirtikdir. Çıxış yolu nədir? Yoxsa bu “dünyada insanların sayını azaltmaq” projesinin düşünülmüş bir elementidir?
İqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, hazırda Azərbaycanda aclıqla bağlı hər hansı narahatlığa əsas yoxdur: “Tədiyyə balansı kifayət qədər müsbətdir. Ötən illə müqayisədə göstəricilər qənaətbəxşdir. Dünyada ciddi problemlər var. Böhranlar bir çox ölkəyə ciddi təsir edəcək. Lakin hesab edirəm ki, qorxulu heç nə yoxdur. 2014-cü ildən başlayaraq verilən proqnozlar özünü doğrultsa idi, dünya iqtisadiyyatı alt-üst olmalı idi”.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ticarət və İnkişaf üzrə Konfransı bildirib ki, mütəxəssislərin proqnozlarına görə, 2022-ci ildə qlobal iqtisadiyyatın artımı 2,5% olub, 2023-cü ildə isə bu temp 2,2%-ə qədər azalacaq. Gələn ilin sonuna qədər qlobal ÜDM-in artım tempi hələ də koronavirus pandemiyasından əvvəlkindən aşağı olacaq. İqtisadi geriləmə planetin bütün regionlarına təsir edəcək, lakin BMT-nin qurumu xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdəki vəziyyətdən narahatdır. Proqnozlara görə, bu ölkələrdə artım templəri 3%-dən aşağı düşəcək və davamlı inkişaf üçün kifayət etməyəcək. Eyni zamanda Afrikanın aşağı gəlirli ölkələrinin demək olar ki, 60%-i artıq borc stressi və ya yüksək risk altındadır və qitə ölkələrinin 60%-dən çoxunun ərzaqla təmin olunması üçün xarici yardıma ehtiyacı var. Hazırda dünyanın 46 inkişaf etməkdə olan ölkəsi çoxsaylı iqtisadi sarsıntılara məruz qalır, daha 48 ölkə isə ciddi şoklara məruz qalır ki, bu da qlobal borc böhranı təhlükəsini artırır. Ticarət və İnkişaf üzrə Konfrans dünya ictimaiyyətini inkişafa yardımı artırmağa çağırır.
Bakıda keçirilən XII Beynəlxalq Taxıl Ticarət Konfransı çərçivəsində “Report”a açıqlama verən İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin rəisi Məmməd Abbasbəyli bildirib ki, Azərbaycan özünü istehsalı ilə təmin etmək üçün geniş imkanlara malik ölkə deyil: “Məhz bu səbəbdən də dövlətin qarşısında duran vacib məsələlərdən biri daha rəqabətqabiliyyətli sahələri müəyyənləşdirmək və əsasən diqqəti həmin sahələrə yönəltməkdir. Biz olduqca çətin bir dövrdə yaşayırıq. Zəmanəmizdə çox sayda həm klimatik, həm də geosiyasi çağırışlar mövcuddur. Biz elə bir yolayrıcına gəlib çatmışıq ki, artıq qloballaşma, yoxsa fərdiləşmə istiqamətində hərəkət edəcəyimizə qərar verməliyik. Hər birimiz anlayırıq ki, belə bir vəziyyətdə əsas diqqəti ölkələrimizin ərzaq təhlükəsizliyinə yönəltməliyik”, - xidmət rəhbəri vurğulayıb.
M.Abbasbəylinin sözlərinə görə, Azərbaycan üçün hazırda taxıl istehsalına görə dünya liderləri olan Rusiya, Ukrayna, Rumıniya, Fransa, Kanada və digər ölkələrlə rəqabət aparmaq olduqca çətindir: “Dövlətimiz üçün hazırda ən doğru siyasət bu məhsulun idxalı və ixracı arasındakı düzgün nisbəti müəyyənləşdirməkdir. Bu istiqamətdə son zamanlar ciddi işlər görülüb. Həm texniki, həm də qida məqsədli taxılın ölkəmizdə mümkün həcmdə geniş istehsalı təmin olunub. Lakin bu, ölkənin taxıla olan ehtiyacını tam ödəmir. Sonuncu hədəfə çatmaq üçün biz yerli sahibkarlarla da olduqca məhsuldar işləyirik. Biz onları ölkənin ərzaq təhlükəsizliyini təmin etmələri üçün hər cür dəstəkləyirik”, - M.Abbasbəyli bəyan edib.
O, həmçinin Azərbaycanın əsasən Rusiya, qismən də Qazaxıstandan taxıl idxal etdiyini, son zamanlarda isə ölkədaxili bazarda Qazaxıstan taxılının öz payını artırdığını qeyd edib.
Nigar HƏSƏNLİ,
“Yeni Müsavat”
Əksər banklar əlilliyi olan şəxslərə kredit verməkdə maraqlı deyil.
Teref.az Xəzər Xəbər-ə istinadən xəbər verir ki, bu cür problemlə üzləşənlərdən biri də görmə qabiliyyətini itirmiş Səftər Əliyevdir. Onun dediyinə görə, dəfələrlə istehlak krediti üçün müxtəlif banklara müraciət etsə də, bütün cəhdləri cavabsız qalıb.
Hüquqşünas Anar Ramazanov bildirir ki, əlilliyi olan şəxslər də bütün vətəndaşlar kimi kredit almaq hüququna malikdirlər. Ancaq Bankların özünəməxsus kredit siyasəti var. Buna görə də, kredit verilərkən risk ehtimalları nəzərə alınır.Anar Ramazanovun fikrincə bu cür hallarda banklar risk ehtimalını minimuma endirə bilərlər.
Hüquqşünas həmçinin deyir ki, əgər bank heç bir əsas göstərmədən əlilliyi olan şəxsə kredit verməkdən imtina edərsə, bu zaman vətəndaş həm Mərkəzi Banka, həm də Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinə müraciət edə bilər.
Müəllim adını şərəfli edən ən əsas meyar - qarşılıq güdmədən öyrətmək!
Dünyada müəllimlik peşəsinə sahib milyonlarla insan var. Daha dəqiq rəqəmlərlə desək dünya əhalisinin təxminən 85 milyonu müəllimdir. Digər sahələr ilə müqayisədə bu həqiqətən də böyük bir göstəricidir. Ta qədim zamanlarda tanınmış filosofların belə özləri kimi müəllimləri olub və tələbəsi müəllimindən çox tanınan, dünya tarixinə iz buraxmış saysız nümunələr gətirə bilərik. Bəlkə də müəllim adını şərəfli edən ən əsas meyar da helə budur - qarşılıq güdmədən öyrətmək!
Kəmiyyət çoxaldıqca keyfiyyətin aşağı düşməsi hər kəsə məlumdur. Böyük təəsüf hissi ilə bildirmək istərdik ki, bu yanaşma özünü müəllimlik sahəsində də göstərir. Müəllim sayı çox, amma peşəkar, işini sevən, həqiqətən öyrətməyi bacaran, yəni fitri pedaqoji bacarığı olan isə azdır. Amma belə bir paradoks cəmiyyətin həm xeyrinə, həm də zərərinə ola bilər. Ya yalnış insan sizin övladınızın təlim, tərbiyə və təhsili ilə məşğul olacaq, bu da mənfi nəticələr ilə sonlana bilər. Ya da ki, düzgün seçim parlaq qələbə ilə sonlanacaq və əsl müəllim həmişə dəyərli, müəllimlik peşəsi də şərəfli olacaq.
Bəs əsl müəllim necə olmalıdır?
Təəsüf doğuran bir şablon yanaşma var: "Müəllimin yaşı və pedaqoji fəaliyyətinin çoxluğu onun peşəkar təcrübəsini göstərir". Bir düşünün ki, hər hansı fənni tədris edən müəllimdir, 50 yaşı var, 30 ildir ki, orta məktələrdə, kolleclərdə, universitetlərdə dərs keçir və təcrübəli kadr adını daşıyır. Digər müəllim isə 28 yaşındadır, 5 ildir ki orta məktəbdə dərs keçir. İlk baxışda hamıya görə 50 yaşındakı şəxs əsl müəllim, 28 yaşındakı isə el dili ilə desək hələ "uşaqdır". Amma gəlin məsələyə başqa rakursdan yanaşaq. O, 50 yaşındakı müəllim əgər 28 yaşındakı müəllim kimi təhsildə innovasiyaları, XXI əsrin tələbatlarına uyğun dərs metodunu araşdırmırsa, ixtisasında 30 ildəki dəyişiklikləri nəzərə almırsa, yeni nəslin dünyasına daxil ola bilmirsə, hər gün dərsdən öncə öz üzərində işləmirsə biz ona necə əsl müəllim deyə bilərik?! Əminəm ki, çoxları bu fikri təkzib edib, öz arqumentlərini üst səviyyəyə qaldırmağa çalışacaq. Amma qəbul etmək lazımdır ki, tonlarla kitab bilgisi və hər gün tədris prosesində qazanılmış təcrübə cəmiyyətə şəxsiyyət bəxş etdirmək üçün kifayət deyil. Bu, o zaman yetərli ola bilər ki, qazanılan bilgilərin ən vacibi və düzgün formada istifadə edilsin.
Deməli əsl peşəkar müəllim hər zaman yeni nələrsə öyrənməlidir. Bəlkə də dünyada yeganə peşədir ki, burada stabillik yalnız süqutdur. Çünki, dövr dəyişirsə dünya da dəyişir, dünya dəyişirsə cəmiyyət də dəyişir, cəmiyyət dəyişirsə onun fərdlərinin baxışı da dəyişir. Əsl müəllim olmaq əslində böyük bir mübarizədir, daim yeniliklər ilə silahlanıb, keçmiş biliklərini inkişaf etdirməkdir.
Müəllimin qarşısındakı şagirdi, tələbəni öyrətməyi üçün sevməyi və bu sevgini ötürməyi də əsas şərtlərdən biridir. İnsan nəyisə sevməsə onu ürəksiz etdiyi kimi, öyrənən də həm öyrəndiyini, həm də onu öyrədəni sevməlidir. Ona görə də öyrədən və öyrənən arasında simpatiya vacib amildir.
Çox şükür ki, müəllim ordusu arasında bizlərə daim yol göstərən, bilikləri ilə bizim savadımızı artıran, müasir dövr ilə uzlaşan əsl müəllimlərimiz də var. Gənc müəllimlər hər zaman özlərinin peşəkar müəllimlərindən nümunələr götürürlər.
"Müəllimlik sənəti şərəfli bir sənətdir." - Heydər Əliyev
Müəllimlik peşəsinin dəyərini göstərən bundan gözəl bir cümlə ola bilməz. Çünki, hansı sahədə olmağından, milliyyətindən, cinsindən, irqindən asılı olmayaraq hər kəsin müəllimə ehtiyacı var. Düşünürəm ki, çətin peşə olmasına baxmayaraq milyonlarla insanın məhz müəllim olmasının səbəbi digər fərdlərin həyatına işıq salıb günəş şəfəqləri ilə işıqlandırmaq istəyidir. Müəllim gələcək nəslin, yəni özünün davamçılarının həm təlim, tərbiyə, həm də qazanacağı savadına görə məsuliyyət daşıyır.
Ümidvaram ki, hər bir müəllim qarşısındakı fərdi cəmiyyət üçün şəxsiyyət kimi yetişdirib, Azərbaycan Respublikasına layiqli vətəndaş qazandıracaq. Bütün müəllim kollektivinə fəaliyyətində uğurlar arzulayıb, belə şərəfli adı daşıdıqları üçün təbrik edirəm.
Elnurə Cəfərzadə,
Lənkəran rayon A.Əsədullayev adına Şağlaser kənd ümumi orta məktəbinin ingilis dili müəllimi
“Qlobal ərzaq böhranı ilə mübarizə aparmaq üçün 20-yə qədər ölkənin təcili yardıma ehtiyacı ola bilər”.
“Report” xəbər verir ki, bunu Beynəlxalq Valyuta Fondunun (IMF) icraçı direktoru Kristalina Georgiyeva Səudiyyə Ərəbistanında keçirilən konfransda çıxışı zamanı deyib.
Onun sözlərinə görə, ərəb dünyasında 141 milyon insan qida çatışmazlığından əziyyət çəkir: “Dünyanın 48 ölkəsi ərzaq böhranından xüsusilə təsirlənib. 48 ölkədən təxminən 20-sinin təcili yardım üçün müraciət etmə ehtimalı var. Onların çoxu Afrikadadır”.
Ölkədə, xüsusilə də Bakı və Abşeron ərazisində fərdi yaşayış evlərinin sayı davamlı olaraq artır.
Həmin evlərin əksəriyyəti uzun illərdir ki, tikilməsinə baxmayaraq, hələ də onlara çıxarış verilməyib. Sənədsiz evlərə çıxarışların verilməsi ilə bağlı problemlərə dəfələrlə toxunulsa da, bu məsələ həllini tapmır. Bu gün elə ərazilər ki, orada yaşayan sakinlərdən bəziləri yaşadığı ünvana çıxarış alıb, digər qonşu isə hələ də sənədsiz evdə yaşamalı olur. Bəziləri həmin problemin həllinin icra hakimiyyətində, bəziləri isə bələdiyyədə olduğunu desələr də, hələ ki, heç bir nəticə yoxdur.
Mövcud problemin həlli yolu dəfələrlə səslənsə də, reallaşmayan kütləvi çıxarışların verilməsindənmi keçir? DİA.AZ-ın məlumatına görə, daşınmaz əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev Cebhe.info-ya bildirdi ki, Abşeron ərazisində sənədsiz, çıxarışı olmayan evlərin sayı qeyri-rəsmi rəqəmlərə görə, 500 mindən çoxdur:
“Bu evlərə çıxarış ala bilinməməsinin müxtəlif səbəbləri var. Səbəblərdən biri, həmin torpaqların fərqli təyinatlı olmasıdır. Yaşayış massivi olmasına baxmayaraq, həmin torpaqlar əkin sahəsi və yaxud digər təyinatlı torpaqlardır ki, onların özəlləşməsi üçün birinci, mütləq şəkildə torpağın təyinatı dəyişib, yaşayış məntəqələrinə çevrilməlidir. Bir çox qadağan olunmuş ərazilərdə evlər tikilib. Məsələn, vulkanik dağların ətəyi, yüksək gərginlikli cərəyanların altında, dəniz zolağına yaxın məsafələr və digər yerlər var ki, burada tikilən evlərə qanunla sənədlərin verilməsi qadağandır. Ancaq fakt odur ki, həmin evlər artıq uzun illərdir tikilib. Həmin ev sahiblərinin hansısa bir formada əllərində sənədləri var. O sənəd əsasında da evləri tikiblər. Maraqlı odur ki, həmin evlərin hər birində kommunikasiya xətləri, qaz, su, işıq, sayğaclar da var. Oradakı sayğaclar sahibinin adınadır, bir çox evlərə ünvan verilib, burada qeydiyyatda olanlar var. Ancaq çıxarış məsələsi uzun illərdir ki, öz həllini tapa bilmir. Ən çox alqı-satqı prosesləri həmin sənədsiz həyət evləri olan ərazilərdə baş verir ki, digər çıxarışlı evlərə baxsaq, onların qiymətləri çox aşağıdır. Burada da itirən həm iqtisadiyyat, dövlət büdcəsi, həm də vətəndaşlardır”.
Bunun həlli yolu nədir?
Ekspert bildirib ki, həmin ərazilərdə başdan-başa fərdi həyət evləri tikilibsə, o torpaqların təyinatı kütləvi şəkildə dəyişilməlidir:"Bu halda həmin evlərə çıxarışlar verilə bilər”.
Ekspertin sözlərinə görə, qanunvericiliyə görə, vətəndaş bir ünvanda 30 ildən artıq yaşayırsa və bunu hansısa formada sübut edə bilirsə, o məhkəmə yolu ilə həmin ünvana çıxarış ala bilir:
“Bir vaxtlar tikinti ilə bağlı sərəncamı icra hakimiyyətləri verirdi. Daha sonra bələdiyyələr verdi. Bələdiyyənin 2007-ci ilə qədər torpaq satmaq səlahiyyəti olub. Ancaq bələdiyyənin satdığı torpaqlara əksər vətəndaşlar çıxarış ala bilmir. Çünki dövlət bələdiyyəyə torpaq ayırıb, ancaq xəritəsini ayırmayıb. Əslində inkişaf etmiş Avropa ölkələri, Türkiyədə idarəetmə bələdiyyələrdədir. Bizdə bələdiyyələr inkişaf etmir, bələdiyyə institutu yoxdur. Məsələn, Türkiyədə bütün işləri bələdiyyə görür, bizdə isə vətəndaş bələdiyyəni başqa cür tanıyır. Bizdə bələdiyyə, “JEK”, icra hakimiyyələri var və üç natamam qurumu birləşdirib mükəmməl iş görən bir qurum yaratmaq olar”.
Ekspert deyib ki, kütləvi şəkildə çıxarışların verilməsi ilə bağlı təkliflər dəfələrlə olub, ancaq nəticə göz qabağındadır: “Təkcə bələdiyyə torpaqları deyil, Bakının digər əraziləri var, məsələn, Yasamal, “Alatava”, “Papanin” qədim yaşayış massivləridir, onların yaşı 100 ili ötüb, ancaq ərazidə çıxarış yoxdur, həmin torpaqlar bələdiyyə torpağı, əkin sahəsi, neft əraizisi deyil. Sırf yaşayış massivləridir”.
Ekspert Elyar İslamoğlu şəhid Səbuhi Əhmədovun qardaşı Sənan Əhmədova qarşı edilmiş daha bir qanunsuzluqla bağlı məlumat paylaşıb.
TEREF.AZ AzToday.az-a istinadla xəbər verir ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Sosial Xidmətlər Agentliyi pandemiya vaxtı Sənan Əhmədovun 190 manat almaq üçün etdiyi müraciəti də cavabsız qoyubmuş.
Belə ki, pandemiya zamanı ofisiant işləyən Sənan Əhmədov restoranlar bağlandığı üçün işsiz qalıb. Üstəlik həmin ərəfədə övladı da doğulub. Yeni doğulan övladının və ailəsinin ehtiyaclarını qarşılamağa məcbur olan, kirayədə yaşayan Sənan 190 manat yardım almaq üçün Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə, Sosial Xidmətlər Agentliyinə dəfələrlə müraciət etsə də, ona cavab belə verilməyib:
“Həmin o cavabsız müraciətlər bilirsiniz haçan cavablanıb?
Səbuhi şəhid olduqdan sonra, Sənan Sosial Xidmətlər Agentliyinə dəvət edilib. Ordakı əməkdaşlara pandemiya müddətində işsiz qaldığını, 190 manat üçün etdiyi müraciətlərə indiyədək sayıb cavab vermədiklərini, sübut üçün etdiyi müraciətləri göstərəndən sonra.
190 manatın ehtiyacı olmayan çoxsaylı şəxsə verildiyi ilə bağlı mətbuatda kifayət qədər sübutlar var idi. Amma Sənan kimi imkansız, uşaq evində böyüyən, kirayədə yaşayan ehtiyaclı şəxsə nəinki 190 manat, heç cavab da verilməyib”.
Azərbaycanda nikaha daxil olma yaşı kişilərdə 31, qadınlarda 26 yaşa qalxıb. Bu 30 ilin ən yüksək rekordudur, 2019-cu il ilə müqayisədə evlilik yaşı daha 3 il qocalıb.
Bu statistikaya görə ortalama rəqəmlərdir, 40+ yaşı keçib də ailə həyatı qurmayan yetəricə tanıdığım var. Bu kasıbçılıqdan əvvəl gənclərin evsizlik problemi ilə bağlıdır.
MİDA-nın 442 mənzil üzrə keçirdiyi güzəştli mənzil satışına 25 min ailənin müraciəti ölkədə evsizlik sayının nə qədər yüksək olduğunu göstərir.
Bütün bunlar əsasən kişilər arasında pozğunçuluğun, sapıqlığın, intiharların artımına gətirir çıxardır. Elə də qızların nikah yaşına qədər bədənlərini ər üçün qorumaları keçmişdə qalıb.
Artıq ölkəmizdə də dəbə minib, cütlüklər rəsmi evlilik deyil, öz aralarında anlaşaraq, tələbatlarını ödəmək üçün vətəndaş nikahı yaşayırlar.
Teref.az-ın poçtuna daxil olmuş şikayət məktubunu təqdim edirik!
Ucar şəhəri Həbibi küçəsi ev 10 sakini Eminova Xatirə Faxrət qızı tərəfindən
ŞİKAYƏT
Mən ağır xətəliyə görə yataq xəstəsiyəm hərəkət edə bilmirəm.Buna görə mənə 2-ci qrup əlillik dərəcəsi təyin edilmişdir.Əlilliyin müddəti bitdi deyə əlillik təyin edilməsi üçün müayinə və müalicə sənədlərimi Tibbi Sosial Ekspert Komissiyasına göndərilib.Ancaq heç bir qanunu əsas olmadan mənə əlillik təyin edilməsindən imtina olunub.Əsas kimi əlavə müalicəyə ehtiyac olması və ixtisaslaşmış əlavə müayinə və müalicəyə ehtiyac var.
Mən ağır formalı hipertoniya, şəkərli diabet və iflic xəstəliyindən əziyyət çəkirəm.Buna görə tez-tez burnumdan qam gəlir, yeriyə bilmirəm.Qan təzyiqim 140/250 olur.Sağ tərəfim işləmir iflic olub.
Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin mənə əlillik dərəcəi təyin olunmasından iki dəfə imtina edib.
Bu səbəbdən acınacaqlı duruma düşmüşəm dərmanlarımı ala bilmirəm deyə xəstəliyim dahada ağırlaşıb.
Son 6 ayda dəfələrlə müayinələr olunmuşam, müalicə almışam.Ancaq Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyi qanunsuz əməllərindən əl çəkmək istəmir.Sanki mənim qəsdimə dayanıblar kimi davranırlar.
Mənim rüşvət verməyə pulum və yüksək vəzifədə işləyən dayım olmasada vətəndaşı olduğum ölkənin Mehriban Əliyeva kimi birinci xanımı var.
Mənim vəziyyətimi gəlib gözləri ilə görən olsa dəhşətə gələr.
Mən mətbuat vasitəsi ilə Mehriban xanım Əliyevaya, Sahil Babayevə və Anar Bayramova müraciət ünvanlayıb xahiş edirəm mənim vəziyyətimi gəlin yoxlayın və mənə əlillik dərəcəsi təyin edilməsinə köməklik göstərin.
