İstanbul Fond Birjasında çökmə davam edir.

TEREF Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, Türkiyə vaxtı ilə 10:52-də alqı-satqı dayandırılıb. İtkilər davam etdiyindən birja 11:27-də bağlanıb.

Günə 0,53% enişlə və 9.758,53 indekslə başlayan birjada yerli vaxtla 10:12-də eniş 5%-ə çatıb. Bu səbəbdən də alqı-satqının dayandırılmasına qərar verilib.

"Saat 10:52-dən etibarən indeksin söndürülməsi sistemi işə salınıb. Birjanın səhm, füçers və opsiya bazarlarında ticarət edilən səhm və səhm indekslərinə əsaslanan müqavilələr, Dövlət Qiymətli Borc Bazarında isə əməliyyatlar müvəqqəti olaraq dayandırılıb", - İstanbul Fond Birjasının açıqlamasında deyilir.

Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədri Tahir Rzayev açıqlamasında bildirib ki, heyvanların kəsilməsi üçün yaş həddinin müəyyən edilməsi, qadağaların qoyulması, cərimələrin tətbiqi yaxşı olardı.

Mövzu ilə bağlı Redaktor.az-a danışan Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov bildirdi ki, Azərbaycanda son iki ayda heyvanların kəsilməsi məsələsi ilə bağlı təbliğatlar gedir.

"Bəzi mənbələrdə quzuların kəsilməməsi və quzu ətinin pis olduğu barədə çağırışlar edilir. Bu barədə dövlət orqanlarından eşitdikdə, 1982-ci ili xatırladım. 1982-ci ildə SSRİ dövründə siyasi büro - Moskva qərar qəbul etmişdi ki, toylarda heyvan kəsilməsin, ümumiyyətlə ət kəsilməsin. Əhali kolbasa ilə toylarda iştirak edirdi. Sovet İttifaqı ərzaq proqramı həyata keçirirdi. Effektiv kənd təsərrüfatı siyasəti aparmaq əvəzinə, istehlakçıların seçim hüququ məhdudlaşdırılırdı. Bir çox məsələlər istehlakçıdan asılıdır. Bazarda baş verən müsbət və mənfi nəticələr istehlakçının seçimlərinə əsaslanır. İstehlakçıların israfçılığının qarşısını almaq əsas məsələlərdən biridir. Mütəxəssislər bəzən hökumətin çağırışına cavab olaraq deyirlər ki, quzu əti pisdir.

Düşünürəm ki, dədə-babadan və tarixdən bizə miras qalan, milli adət-ənənələrə daxil olmuş quzu əti ən üstün ətdir düşüncəsindən uzaq olmaq, kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək siyasəti ilə uyğun gəlmir. Gözləyirdim ki, azad olmuş torpaqlarda hökumət böyük kənd təsərrüfatları yaradacaq. Daim proqnoz verirdim ki, yaxın 5 ildə Azərbaycan özünü ətlə tam təmin edəcək. Ancaq çağırışlar edilir ki, quzu əti yeməməli və hətta zərərli olduğu barədə məlumatlar yayılır. Hamımıza məlumdur ki, heyvanları böyütmək üçün mütləq onlara baytarlıq dərmanları vurulur. Ən uca dağ kəndlərində belə, mala və qoyuna heyvan dərmanları vurulmasa, onlar qırılacaqlar".

Müsahibimiz qeyd etdi ki, quzu antibiotik və digər dərmanlar qəbul etməmiş bir canlıdır.

"Əlbəttə, quzunun “yazıqlığı”, baxışı ayrıdır. Quzu, baytarlıq dərmanlarından kənarda qalmış daha yaxşı ətə malik yeməli heyvandır. Quzu yeməmək, qocalmış heyvan ətinin daha yaxşı olması təbliğ edilir. Hətta Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin idarə rəisi mənimlə mübahisə edərək bildirib ki, o, kənddə ən yaşlanmış xoruzu seçib, ətini yeyir. Belə çıxır ki, arabaya qoşulmuş öküz ətləri ən baha qiymətə olmalıdır. Hindistandan yaşlanmış heyvan əti Azərbaycana daha ucuz göndərilir. Vaxtilə öküzləri, yaşlanmış heyvanları ümumiyyətlə kəsməzdilər. Kənd təsərrüfatı siyasətinə bu cür primitiv yanaşma doğru deyil. İstehlakçının seçim hüququ var. İstehlakçı istəsə, pul verib alar, istəməsə almaz. Bazarda hər cür ət olmalıdır. Kim ki, qocalmış xoruz, toyuq, öküz əti yemək istəyir, buyurub, bazardan alıb yesinlər.

Kənd təsərrüfatı siyasətini bu cür formalaşdırmaq doğru deyil. İstehlakçıları israfçılıqdan uzaqlaşdırmaq siyasəti aparılmalıdır. Təəssüf ki, ölkədə istehlakçı siyasəti bərbad vəziyyətdədir. Azad İstehlakçılar Birliyi ilə dövlət səmərəli əməkdaşlıq qurmur.

Əgər belə bir siyasət aparılarsa, quzu kəsiminə və ya digər kəsimlərə qadağalar qoyularsa, quzular yenə kəsiləcək. Quzu ətinin qiyməti isə 50-100 manata qalxacaqdır. Bu, çox səhv bir yanaşmadır. Fərqli fəaliyyət göstərmək lazımdır. Kim istəyirsə, qocalmış ətləri yesin, buyurun yesinlər. Bu səhv siyasətdir. 1982-ci ilin sovet siyasətini xatırladır", - deyə E.Hüseynov bildirdi.

Niderlandın ən böyük bank qrupu olan “ING Group” 2025-ci il üçün Azərbaycanda iqtisadi artım üzrə proqnozu 3 %, 2026-cı ildə 2,5 % səviyyəsində proqnozlaşdırır.

İndex.az ING-yə istinadən xəbər verir ki, əvvəlki proqnozlarla müqayisədə 2025-ci il üçün ümumi daxili məhsulun (ÜDM) artım tempi 0,4 faiz bəndi artırılıb, 2026-cı il üçün isə 0,3 faiz bəndi azaldılıb.

Beləliklə, ING 2025-2026-cı illərdə Azərbaycanda ÜDM-in orta illik artımını 2,75 % səviyyəsində proqnozlaşdırır.

ING cari ilin birinci rübü üçün iqtisadi artım proqnozu 2 %, ikinci rüb üçün 3 %, üçüncü rüb üçün 2,5 %, dördüncü rüb üçün isə 4,5 % təşkil edir.

Xatırladaq ki, Azərbaycan İqtisadiyyat Nazirliyi 2025-ci ildə ÜDM artımını 3,5 %, Mərkəzi Bank isə 3,3 % səviyyəsində proqnozlaşdırır.

Beynəlxalq reytinq agentliklərinin 2025-2026-cı illərdə Azərbaycan iqtisadiyyatının artımı ilə bağlı proqnozları fərqlənir. “S&P Global” – hər il üçün 2 %, “Fitch Ratings” – 2025-ci ildə 3 % və 2026-cı ildə 2,4 %, “Moody’s” – hər il 2,5 % səviyyəsində proqnozlaşdırır.

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı Azərbaycanın iqtisadi artımının 2025-ci ildə 3 %, 2026-cı ildə isə 2,5 % olacağını proqnozlaşdırır. Dünya Bankı bu il Azərbaycanda iqtisadi artımın 2,7 %, 2026-cı ildə isə 2,4 % səviyyəsində gözləyir.

2024-cü ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı 4,1 %, 2025-ci ilin yanvar-fevral aylarında isə 0,2 % artıb.

Hazırda Azərbaycanda qiymətləndirmə sahəsində vəziyyət necədir? Hər hansısa bir şirkətin Azərbaycan Qiymətləndiricilər Palatasının 2025-ci il üçün planları nədən ibarətdir? Bu il qiymətləndirmələrə əsasən hansı sahələrdə bahalaşma gözlənilir?

Mövzu ilə bağlı Azərbaycanda Qiymətləndiricilər Palatasının sədri Nüsrət İbrahimov Referans- a açıqlamasında bildirib ki, "Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunun icrası olaraq Dövlət İmtahan Mərkəzində son 6 ayda keçirilən 4 imtahandan 214 nəfər uğur qazanmış, onlardan 126 nəfər qiymətləndirici və 74 qiymətləndirici təşkilatın müraciətləri əsasında Azərbaycan Qiymətləndiricilər Palatasının (AQP) reyestrində qeydiyyata alışıblar.

Palata sədri onu da vurğulayıb ki, hazırda AQP Rəyasət Heyəti tərəfindən bütün normativ və hüquqi sənədlərin hazırlanması prosesi başa çatmaq üzrədir. Digər tərəfdən, AQP rəhbər heyəti tərəfindən müvafiq dövlət və kommersiya qurumları rəhbərləri ilə müxtəlif görüşlər keçirir, qanunun tələbləri və icrası istiqamətdə işlər görülür. Azərbaycanda yeni formalaşan Qiymətləndiricilər Palatasının əsas hədəfi qiymətləndirmə bazarının struktur bölmələrinin inkişaf etdirilməsidir.

Palata sədri həmçinin deyib ki, onların əsas hədəfi Azərbaycanın qiymətləndirmə sistemini beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırmaq, daha keyfiyyətli xidmətlərin təmin olunmasına şərait yaratmaq və sektorda davamlı inkişafı təmin etməkdir.

Nüsrət İbrahimov eyni zamanda bildirib ki, inflyasiyanın aşağı düşməsi hələ qiymətlərin aşağı düşməsi deyil. Çünki Azərbaycandakı qiymət artımı birbaşa və dolayısı ilə beynəlxalq aləmdə baş mühüm iqtisadi proseslərdən asılıdır.
"Konkret olaraq bahalaşmanın ehtimal edildiyi sektorlar var. Misal üçün daşınmaz əmlak bazarında, müəyyən qida məhsullarının qiymətlərində və elektronika sahələrində bahalaşmanın olacağı real görünür",- deyə Nüsrət İbrahimov qeyd edib.

Ötən il Azərbaycanın xalis maliyyə aktivləri 2,7 milyard ABŞ dolları artıb.

Bu barədə Azərbaycan Mərkəzi Bankından məlumat əldə edib.

Məlumata görə, bu göstərici xaricə yönəldilmiş birbaşa investisiyalar (742.4 milyon ABŞ dolları), portfel investisiyaları (700.4 milyon ABŞ dolları) və digər investisiyalar (1,3 milyard ABŞ dolları) hesabına formalaşıb.

Qeyd edək ki, 2023-cü il üzrə ölkənin xalis maliyyə aktivləri 3,3 milyard ABŞ dolları artıb. Bu göstərici xaricə yönəldilmiş birbaşa investisiyalar (1,9 milyard ABŞ dolları), portfel investisiyaları (-11.4 milyon ABŞ dolları) və digər investisiyalar (1,4 milyard ABŞ dolları) hesabına formalaşmışdır.

Ötən il Azərbaycandan xarici ölkələrə fiziki şəxslər tərəfindən 526,7 milyon dollar pul göndərilib.
Yeniavaz.com açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən xəbər verir ki, 2023-cü illə müqayisədə xaricə göndərilən pulların miqdarı 4,2% və ya 23,4 milyon dollar azalıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycandan ən çox Türkiyəyə pul göndərilib. Ötən il ərzində xaricə köçürülən pulların 28,8%-i (151,8 milyon dollar) Türkiyənin payına düşüb. Türkiyəyə göndərilən pullar əvvəlki illə müqayisədə 5,7 milyon dollar artıb.
Ötən il Azərbaycandan ən çox aşağıdakı ölkələrə pul köçürülüb:
Türkiyə – 151,8 milyon dollar (ümumi pulların 28,8%-i);
ABŞ – 60,4 milyon dollar (11,5%);
Rusiya – 58 milyon dollar (11%);
Gürcüstan – 45 milyon dollar (8,5%);
Böyük Britaniya – 28,5 milyon dollar (5,4%);
Almaniya – 23,3 milyon dollar (4,4%);
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri – 14,4 milyon dollar (2,7%);
Çin – 11,8 milyon dollar (2,2%);
Kanada – 10 milyon dollar (1,9%);
Qazaxıstan – 8,6 milyon dollar (1,6%);
Fransa – 7,7 milyon dollar ( 1,5%);
Ukrayna – 7,7 milyon dollar (1,5%);
İspaniya – 6,8 milyon dollar (1,3%);
İsveçrə – 6,5 milyon dollar (1,2%).

“Avropa ölkələrində bayram ərəfəsində qiymətlər ucuzlaşır. Azərbaycanda isə tam əksinə, bayram üçün alınan məmulatların qiyməti ikiqan, hətta üçqat bahalaşır. Bu bütün iqtisadiyyatın quruluşundan asılı olan məsələdir. Azərbaycanda bazarın, iqtisadiyyatın xarakteri ondan ibarətdir ki, hansı məhsullarda dövriyyə çoxalırsa, o zaman qiyməti artırmağa başlayırlar”.
Bunu Bakupost.az -a iqtisadçı ekspert Akif Nəsirli deyib.
O bildirib ki, məhsulların satışı, dövriyyəsi, tədarükü hamısı monopoliyadadır. Ona görə inhisarçı rəqibi olmadığına görə dövriyyəni nəzarətdə saxlayır. Dövriyyə aşağı düşəndə qiymətlər sabitləşir, hətta bəzən ucuzlaşır, nə vaxt ki dövriyyə artır, onda qiymətlər bahalaşmağa başlayır:
“Məsələn, onlar düşünürlər ki, 100 kq qozu 7 AZN-ə satsam, 100 AZN əlavə gəlir əldə edirəm. Qiyməti qaldırır və daha artıq qazanır. Hər zaman çox satılan məhsulun qiyməti qalxır. Lakin rəqabətli bazarda mənzərə tamam başqadır. Burada sahibkarlar arasında amansız mübarizə gedir. Hər bir sahibkar qiyməti 1 qəpik belə qaldıran zaman yüz ölçür, bir biçir. Yəni, araşdırmalar, tədqiqatlar apararaq, öz rəqiblərinin satış qiymətləri ilə maraqlanırlar. Rəqabətli bazar üçün ən çətin iş qiyməti bahalaşdırmaqdır. Ona görə də sahibkarlar rəqabətli bazarda mənfəəti artırmaq üçün qiymət bahalaşmasına getmirlər. Başqa variantlar axtarırlar. Məsələn, məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması üçün qiymətləri qaldıran vaxt keyfiyyət dəyişikliyinə gedirlər, üzərində daha əlavə məhsullar təklif edirlər və s”.
İqtisadçının sözlərinə görə, hər kəs qiyməti daha ucuz təqdim etmək istəyir ki, rəqib qarşısında öz üstünlüyünü nümayiş etdirsin. Bununla da özünə daha çox müştəri cəlb edir. İnhisarçı bazarda rəqib yoxdur: “Müştəri hara getsə, yenə həmin yerdən satın alacaq. Bizdə bazarlar, mağazalar və marketlər də çoxdur. Amma onların hər birinin mərkəzləşmiş bir neçə sahibi vardır və bu sahələr inhisardadır. Azərbaycanda nəyin qiyməti qalxırsa, o bütün bazarlarda bahalaşır. Ölkədə ərzaq məhsulları qıtdır. Buna görə də biz məcbur olaraq onu idxal edirik. İdxal yerli istehsala nisbətən daha baha başa gəlir”.
İqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimli qeyd edib ki, bayramqabağı bu cür bahalaşmalar təkcə Azərbaycanda deyil, bütün ölkələrdə olur:
“Azərbaycanda uzun illərdir ənənəvi olaraq Novruz bayramından öncə tələbin yüksəlməsi nəticəsində ərzaq məhsullarının qiyməti artır. Çünki yerli məhsulların bazara çıxmasında müəyyən çətinliklər olur. Onların sayı və həcmi azalır. Eyni zamanda yerli istehsalımız zəifdir və buna görə xaricdən daha çox məhsullar gətirilir. Dünyada daşınma xərclərində də artımlar müşahidə olunur".

Bu ilin yanvar-fevral aylarında Azərbaycandan Gürcüstana köçürülmüş pul vəsaitlərinin həcmi 6,53 milyon ABŞ dolları təşkil edib.

Gununsesi.info xəbər verir ki, bu barədə Gürcüstanın Milli Bankının (GMB) məlumatında bildirilib.

Ötən ilin eyni dövrünə nisbətdə pul köçürmələrinin həcmi 7% azalıb.

Son iki ayda Gürcüstandan Azərbaycana göndərilən pul vəsaitlərinin məbləği isə 7,69 milyon ABŞ dollarına bərabər olub ki, bu da ötən ilin analojidövrü ilə müqayisədə 27% çoxdur.

GMB-nin aylıq hesabatına əsasən, təkcə fevral ayında Gürcüstana xarici ölkələrdən ümumilikdə 252,28 milyon ABŞ dolları köçürülüb.

İllik müqayisədə məbləğdə 5,3% azalma qeydə alınıb. Gürcüstandan xarici ölkələrə isə köçürmələr 2% azalaraq 28,7 milyon ABŞ dolları olub.

2025-ci ilin yanvar ayında ölkə iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq nominal əməkhaqqı 2024-cü ilin eyni dövrünə nisbətən 12,8 faiz artaraq 1062,9 manat olub.

Hafta.az Dövlət Statistika Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, əməkhaqqı neft-qaz sektorunda 3 min 830,2 manat, qeyri-neft-qaz sektorunda isə 1010,8 manat təşkil edib. Dövlət müəssisələrində işləyənlərin əməkhaqqı 1017,2 manat, özəl sektorda çalışanların maaşı isə 1110,0 manat olub.

Əmək haqqının ən yüksək olduğu sahələr arasında mədənçıxarma sənayesi (3 min 596 manat), maliyyə və sığorta fəaliyyəti (2 min 768 manat), informasiya və rabitə fəaliyyəti (1 min 854 manat), nəqliyyat və anbar təsərrüfatı (1 min 645 manat) xüsusi yer tutur.

Ən aşağı əmək haqqı isə kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq sahələrində qeydə alınıb (644 manat), eyni zamanda inzibati və yardımçı xidmətlərin göstərilməsi sahəsində də əməkhaqqı nisbətən aşağı olub (669 manat).