ABŞ "Gürcü Arzusu - Demokratik Gürcüstan" partiyasının yaradıcısı Bidzina İvanişviliyə qarşı sanksiyalar tətbiq edib.
Sitat.info xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin məlumatında deyilir.

"Rusiya hələ də sutkada ən azı 14 milyon kubmetr qazı tranzitlə nəql edir. Bu qaz Ukrayna ərazisindən keçir və Rusiya bunun üçün pul ödəyir".

TASS xəbər verir ki, bunu Rusiya Prezidenti Vladimir Putin deyib.

"Müharibə öz yerində, lakin biz mütəmadi olaraq qazı çatdırırıq və tranzit üçün pul ödəyirik", - deyə dövlət başçısı bildirib.

Putin qeyd edib ki, Kiyevin Kursk vilayətində silahlı təxribatlarına baxmayaraq, tranzit dayanmayıb. Döyüşlərin getdiyi Sucada da borular işləyir:

"Biz sadəcə olaraq hər gün 14 milyon kubmetr qaz tədarük etməyə davam edirik", - o vurğulayıb.

Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) 2024-cü ilin noybar ayının yekunları üzrə 138 çeşiddə qida məhsullarına dair qiymət monitorinqinin nəticələrini açıqlayıb. Hesabata görə, son 1 ildə bu məhsulların qiymətində inflyasiya 4,4 faiz təşkil edib. Bu o deməkdir ki, insanlar ötən il 100 manata aldıqları şərti qida səbətinə indi 104,4 manat ödəməli olurlar.

Ucuzlaşan məhsullar

Qiymət monitorinqinin nəticlərinə görə, ən çox ucuzlaşan əsas qida məhsulları aşağıdakılar olub:

badımcan - 37%;

xiyar (istixana) - 34%;

pomidor (istixana) -12%;

kartof - 16,2%;

qarabaşaq yarması – 13%;

armud - 12,6%;

günəbaxan yağı – 10%;

manna yarması – 8,3%;

kök – 7%;

alma – 3,1%;

mərci – 2,7%;

noxud – 2,3%;

soğan 1,4%

buğda unu – 1,1%;

vermişel – 1,1%.

Bu azalmalar orta qiymət göstəricisinə əsasən müəyyənləşdirilib. Lakin DSK-nın hesabatında yerli və idxal məhsullarında qiymət dəyişikliyinin fərqli olduğu görünür. Məsələn, Azərbaycanda istehsal edilən uzun düyünün 6,3% ucuzlaşdığı, idxal olunan uzun düyünün isə 9,1% bahalandığı qeyd edilib. Yaxud yerli kartofun 17%, idxal olunan kartofunsa cəmi 4% ucuzlaşdığı göstərilib.

Bahalanan məhsullar

Aylıq monitorinqin nəticlərinə görə, səbətə daxil olan 138 qida növünün böyük əksəriyyətinin qiymətində artım olub. Ən çox bahalanan əsas qida məhsulları aşağıdakılar olub:



sarımsaq - 48,5%;

göyərti – 21%;

kələm – 20%;

qoyun əti – 16%;

filtirli siqaretlər – 15%;

şokoladlı konfetlər- 12,5%;

zeytun yağı – 11,5%;

kərə yağı – 11%;

araq – 10%;

kəsmik – 6,4%;

sümüksüz mal əti-6%;

balıq konservi – 5,5%;

meyvə şirəsi – 5,5%;

yumru düyü -4.9%:

kolbasa – 4,5%;

toyuq əti - 3,7%;

xama - 3%.

Hesabata görə, bir sıra meyvə və tərəvəz növlərində də qiymət artımları qeydə alınıb.



4,4%-lik qida inflyasiyasiyası nə dərəcədə realdır?

Rəsmi inflyasiya ölçümünə etibarın zədələndiyi ölkələrdə (məsələn,Türkiyədə) infyasiyanı həm də müstəqil tədqiqat mərkəzləri hesablayırlar. Azərbaycanda belə institutlar sıradan çıxarılıb. Mütəxəssislər hesab edirlər ki, hətta üzdə olan rəsmi məlumatlara əsasən də hökumətin inflyasiya göstəricisilərindəki uyğunsuzluğu üzə çıxarmaq imkanları qalır.

Əvvəla, media hər ay elan olunan qiymətlərin reallığa nə dərəcədə uyğun gəlib-gəlmədiyini yoxlaya bilər. Məsələn, əhalinin böyük əksəriyyəti 19-20 manatdan yuxarı qoyun əti ala bilmirsə, amma qiymət monitorinqi orta qiyməti 16-17 manat olaraq göstərirsə, bu halda cəmiyyət qiymətlərlə bağlı məlumatların doğru toplandığına şübhə edə bilər.

Doğrudur, statistika orta qiymət göstəricisində həm yoxsul əhali qrupunun aldığı nisbətən ucuz qoyun ətinin, həm də nisbətən imkanlı təbəqənin aldığı quzu ətinin qiymətini nəzərə alır. Lakin burda ən vacib məqam odur ki, statistika hər ikisinin satış göstəriciləri barədə də etibarlı məlumatlar toplamalıdır. Əks halda infyasiya göstəricisinin etibarlılığı əhəmiyyətli dərəcədə azalır və rəsmi qurumlar üçün manipulyasiya imkanları yaranır.

Öyrənilməsi vacib olan digər məlumat pərakəndə satış şəbəkələrində ayrı-ayrı qida məhsullarının satışında yerli və ixal məhsullarının xüsusi çəkisidir. Onların satışının real həcmi inflyasiyanın real səviyyəsini ortaya çıxarır.

Məsələn, DSK-nın noyabr ayı üzrə açıqladığı son qiymət monitorinqi məhz bu göstərici ilə bağlı bəzi şübhələr yaradır. Hesabata görə, son 1 ildə uzun düyünün orta pərakəndə satış qiyməti cəmi 0,6% artıb. Amma idxal edilən uzun düyü 9,1%, eyni növ yerli məhsul isə 6,3% ucuzlaşıb. Yekun infyasiya rəqəmini hesablamaq üçün əsas göstərici olan orta qiymətsə faktiki olaraq dəyişməyib. Halbuki elə həmin rəsmi statistikanın ərzaq təhlükəsizliyi ilə bağlı məlumat sistemində bildirilir ki, Azərbaycan əhalisinin düyüyə olan tələbatının 80%-i idxal məhsulu hesabına təmin edilir. Başqa sözlə, əgər bu məlumat doğrudursa, qiymət müşahidəsinin nəticəsi olaraq yerli məhsulun qiymətindəki dəyişiklik orta qiymətə 20% azaldıcı, idxal məhsulunun qiymətində baş verən dəyişiklik isə 80% artırıcı təsir göstərməli idi. Hesablama buna əsasən aparılsaydı, uzun düyünün qiymətində son 1 ildə 0,6% yox, ən azı 5,5% artım qeydə alınmalıydı; məhsulun orta qiymətində isə cəmi 2 qəpiklik deyil, 20 qəpiklik bahalanma təsbit edilməliydi. Hətta bir məhsula aid statistikanın da doğru olmadığını görə biliriksə, insanları inflyasiya barədə rəsmi rəqəmlərə niyə şübhə eləməsinlər ki?

Pərakəndə satış şəbəklərindəki yerli və idxal məhsullarının həcmi, ayrı-ayrı qida məhsularının istehlakı barədə statistika şəffaf olsa, müstəqil araşdırmaçılar və jurnalistlər üçün alternativ qiymət ölçümü vasitəsilə analiz etmək daha asan olar. İndiki şərait isə qaranlıq otaqda qara pişik axtarmağa bənzəyir.
toplummedia.tv

Elm və Təhsil Nazirliyinin Təsərrüfat Hesablı Əsaslı Tikinti və Təchizat İdarəsi respublikanın bir sıra təhsil müəssisələrində abadlıq və təmir işlərinin satın alınması ilə bağlı tenderə yekun vurub.

Tenderin qalibi "Global İnteriors Group" şirkəti seçilib. Nazirlik abadlıq və təmir işlərinə 1 658 500 manat xərcləyəcək. Abadlıq və təmir işlərinin hansı təhsil müəssislərində aparılacağı məlum deyil.

"Global İnteriors Group" şirkəti 1998-ci ildən fəaliyyət göstərir. Nizamnamə kapitalı 20 manat olan şirkətin qanuni təmsilçisi Hacıyev Ruslan Şahin oğludur.

Şirkətin təsisçisi isə iş adamı Yaqub Hüseynovdur. O, həm də "Bridge Group" şirkətinin təsisçisidir.

"Global İnteriros Group" şirkəti tikinti, interyer dizayn və mebel sahəsində fəaliyyət göstərir.

Yaqub Hüseynovun adı bir neçə il əvvəl xalq artisti Zeynəb Xanlarovanın bacısı oğlu Daşqın Nəsirovun əsas fiqurant olduğu torpaq qalmaqalında hallanırdı. Həmin vaxt mediada gedən məlumatlarda iddia edilirdi ki, Xəzər rayonunun Türkan qəsəbəsində qanunsuz yollarla ələ keçirilən torpaqları Yaqub Hüseynov satın alıb.

Varlı ruslar lüks brendləri əldə etmək üçün sanksiyalardan yan keçməyin yollarını tapıblar. Onlar şəxsi alıcılar, vasitəçilər və sərhədyanı qaçaqmalçılar şəbəkəsindən istifadə edirlər.

Qaynarinfo xəbər verir ki, "Financial Times" nəşrinin məlumatına görə, sosial şəbəkələr bahalı çantalar və yüksək moda məhsullarına tətbiq olunan sanksiyaları aşmağa yardım edən vasitəçilərlə dolub. Bu vasitəçilər həm böyük riteylerlər, həm də fərdi müştərilər üçün xidmət göstərir.

Lüks brendlərə sanksiyalar və qaçaqmal bazarının çiçəklənməsi

2022-ci ildə Ukraynaya hücumdan sonra Avropa lüks brendləri Rusiyada satış məhdudiyyətləri ilə üzləşib. Avropa İttifaqı 300 avroya qədər dəyəri olan malların satışına icazə verib. Halbuki elit moda məhsullarının orta qiyməti bu limiti aşır. Buna baxmayaraq, ruslar, inkişaf edən kölgə bazarından əldə etdikləri ən son qərb kolleksiyalarını geyinməyə davam edirlər.

Gömrük qeydlərinə əsasən, sanksiyalar ticarətin üçüncü ölkələr vasitəsilə yönləndirilməsinə səbəb olub. Məsələn, sentyabr ayında çinli vasitəçi tərəfindən Dubaydan Rusiyaya göndərilən, hər birinin orta qiyməti 1800 dollar olan 300-dən çox "Bottega Veneta" çantası partiyası qeydə alınıb.

Analitiklərin və gömrük orqanlarının məlumatlarına görə, bəzi brendlər və Rusiya idxalatçıları təkliflərini sanksiyalardan yayınmaq üçün uyğunlaşdırıblar. "IBC Real Estate" konsaltinq şirkətinin məlumatına əsasən, 2020-ci ilin əvvəlində Rusiyada fəaliyyət göstərən böyük qərb dizayner brendlərinin təxminən yarısı hələ də ölkədə mövcuddur və yeni məhsul xətləri gətirir.

Vasitəçilik biznesi və məhdudiyyətlərin təsiri

Sanksiyaların tətbiqindən sonra vasitəçilik biznesi çiçəklənməyə başlayıb. İtaliyada fəaliyyət göstərən bir alıcı, həftəlik 10-20 bağlama göndərərək 6000 avroya qədər komissiya qazandığını bildirib.

"İtalyanlara fərqi yoxdur. Onlar üçün məhsulun satılması vacibdir, sonra onun haraya getməsi bizim işimizdir. Bu mağazalarda artıq məni və həmkarlarımı yaxşı tanıyırlar. Hamı məhsulun hara göndərildiyini bilir", deyə özünü Mixail adlandıran bu alıcı bildirib.

Latviyanın gömrük orqanları isə bildiriblər ki, ilin əvvəlindən bəri süni şəkildə dəyəri azaldılmış qiymətlə bəyan edilən 60 lüks məhsul partiyasını ələ keçiriblər. Vasitəçilər tez-tez malları şəxsi alış kimi təqdim etməyə çalışır, məsələn, çantaların etiketlərini çıxarırlar. Qərb brendləri isə məhsullarının Rusiya bazarına daxil olması səbəbilə ixrac nəzarəti qaydalarını pozduqlarına görə məsuliyyətə cəlb edilə bilərlər.

Yeni sanksiyalar və onların təsiri

Dekabr ayının ortalarında Avropa İttifaqı Rusiyaya qarşı 15-ci sanksiya paketini qəbul edib. Bu məhdudiyyətlər, xüsusilə, Rusiyanın kölgə donanmasını hədəfə alır. Ümumilikdə, Avropa İttifaqı 84 fiziki və hüquqi şəxsə, o cümlədən Ukraynanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təhlükə altına alan 54 şəxsə və 30 şirkətə qarşı sanksiya tətbiq edib.

Bundan əlavə, "The Washington Post" yazıb ki, ABŞ prezidenti Co Bayden Rusiyanın enerji sektoruna qarşı yeni genişmiqyaslı sanksiyaları nəzərdən keçirir.

İndiyə qədər İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun zəmanəti ilə Azərbaycan sahibkarlarına güzəştli şərtlərlə 540 milyon manatdan çox kredit verilib.

Bunu Fondun Kredit zəmanət departamentinin direktoru Elşən Kərimov qurumun təşkil etdiyi "Yaşayış maliyyəsi və sahibkarlığa dəstək alətləri" adlı seminarda bildirib.

Onun sözlərinə görə, bunun 282,2 milyon manatlıq hissəsinə dövlət zəmanəti verilib.

"Kreditlər tikinti və emal sənayesi daxil olmaqla müxtəlif sahələrə ayrılır", - deyə Fond rəsmisi vurğulayıb.

Maraqlıdır, sahibkarlara güzəştli şərtlərlə verilən 540 milyon manatdan çox kredit hansı sektora xərclənib?

Bu barədə əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Azadov “Cebheinfo.az”-a açıqlamasında bildirib ki, indiyə qədər İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu tərəfindən sahibkarlara ayrılan 540 milyon manatdan çox kredit məhz kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərin inkişafına xərclənib:

“Bildirim ki, İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu təkçə vətəndaşları ipoteka kreditləri ilə təmin etmir, eləcə də sahibkarlara uzunmüddətli kreditlər də verir. Bu kreditlər əsasən kiçik və orta sahibkarlığın, o cümlədən aqrar sənaye, eləcə də digər sektorların inkişafına xərclənib. Bu da yeni iş yerlərinin açılmasına, həmçinin biznes mühütinə müsbət təsir edib”.

O qeyd edib ki, bu proses davam edərsə, biznes mühiti daha çox inkişaf edə bilər:

“Bu gün İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun zəmanəti ilə Azərbaycan sahibkarlarına güzəştli şərtlərlə 540 milyon manatdan çox kredit verilib. Bu gün o kreditlərin əlçatanlığı yüksək səviyyədə təmin edilməlidir ki, digər sahibkarlar da bundan faydalana bilsinlər.

Belə tendensiya davam edərsə, həm rəqabət mühiti, həm də sahibkarlıq inkişaf edər”.

İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən "Tikinti-Təchizat Birliyi" MMC "Caspel" şirkəti ilə satınalma müqaviləsi bağlayacaq.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, şirkət "Milli Məkan Məlumatları İnformasiya Sistemi"nin yaradılması və əlaqədar təlim xidmətlərinin satın alınması ilə bağlı keçirilən tenderin qalibi olub.

Tərəflər arasında bağlanacaq satınalma müqaviləsinin maliyyə dəyəri 19 842 880 manatdır.

"Caspel" MMC 2005-ci ildə təsis edilib. 2023-cü ilə qədər şirkətə rəhbərliyi iş adamı Namiq Məmmədov edib. O, eyni zamanda şirkətin ilk qanuni təmsilçisi olub.

Namiq Məmmədovdan sonra isə şirkəti Quliyev Ceyhun Məhi oğlu təmsil edib. Ceyhun Quliyev keçmiş vergilər naziri Fazil Məmmədovun kürəkəni Namiq Quliyevin qardaşıdır.

Namiq Quliyev Fazil Məmmədovun nazir olduğu dövrdə Vergi Cinayətlərinin İbtidai Araşdırma Departamentinin birinci müavini vəzifəsində işləyib.
Bəzi iddialara görə, şirkət əslində Fazil Məmmədova məxsusdur.

2000-2017-ci illərdə Azərbaycanın vergilər naziri vəzifəsində çalışçan Fazil Məmmədov 2022-ci ildə böyrək çatışmazlığından vəfat edib.

Beynəlxalq birjalarda ABŞ dollarının məzənnəsi yeni zirvəyə yüksəlib. Əsas valyutalara qarşı ABŞ dollarının orta dəyərini əks etdirən Dollar İndeksi 107,8 səviyyəsinə çatıb. Bu, 2022-ci ilin noyabrından bəri qeydə alınan ən yüksək göstəricidir.
Dolların möhkəmlənməsi xüsusilə 2024-cü ilin sentyabr ayının sonlarından başlayaraq sürətlənib. Həmin dövrdə 99,9 həddində olan indeks son 3 ay ərzində 8 vahid artış göstərib. Bununla yanaşı Azərbaycanda üzən məzənnə rejiminə keçid də

Məsələ ilə bağlı Ajans.az-a danışan deputat Vüqar Bayramov bildirib ki, Azərbaycanda hələlik üzən məzənnə rejiminə keçid müzakirə olunmur. Deputatın sözlərinə görə, ölkədə manatın məzənnəsi birbaşa Mərkəzi Bankın siyasətindən asılıdır:

"Azərbaycan üzən məzənnə rejiminə keçmədiyi üçün manatın məzənnəsi birbaşa Mərkəzi Bankın mövqeyindən asılıdır. Mərkəzi Bank məzənnə siyasəti həyata keçirən zaman həm qlobal dəyişikliklər, həm də ölkəyə daxil olan valyutanın həcmini nəzərə alır. Xüsusən, FED-in qəbul etdiyi qərarların və neft bazarlarındakı dəyişikliklərin həm iqtisadi, həm də psixoloji təsirləri mövcuddur."

Deputat qeyd edib ki, üzən məzənnə rejimi milli valyutanın məzənnəsinin bazar qüvvələri – yəni tələb və təklif əsasında formalaşdığı sistemdir. Bu rejimdə Mərkəzi Bankın müdaxiləsi məhduddur və yalnız bazar iştirakçılarının həddindən artıq dalğalanmalarını tənzimləmək üçün tətbiq olunur.

"Azərbaycanda isə hazırda fix məzənnə rejimi mövcuddur. Bu sistemdə manatın məzənnəsi Mərkəzi Bank tərəfindən sabit saxlanılır və müəyyən intervalda dəyişir. Üzən məzənnə rejimində Mərkəzi Bank xarici valyuta bazarına müdaxilə etmədiyi üçün valyuta ehtiyatlarının istifadəsi azalır. Valyuta məzənnəsi qlobal bazarlardakı dəyişikliyə daha tez uyğunlaşır, bu da ixracın rəqabət qabiliyyətini artırır.

Vüqar Bayramov əlavə edib ki, yaxın zamanda Azərbaycanda üzən məzənnə rejiminə keçid gözlənilmir. Amma hər şey Mərkəzi Bankın qərarından asılıdır.

Bu ilin əvvəlindən İmişli rayonunda ət və süd istehsalı ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə çox olub.

Bu barədə İmişli Rayon Statistika İdarəsindən məlumat verilib.

Bildirilib ki, yanvar-noyabr aylarında rayonda 11 625 ton ət istehsal olunub. Bu rəqəm 1 il əvvəl 11 606 ton olub. 11 ay ərizndə İmişlidə 49 328 ton süd istehsal edilib. Bu rəqəm 2023-cü ilin eyni dövründə 46 489 ton təşkil edib.

Maraqlıdır ki, ət və süd istehsalı artdığı halda qiymətləri niyə ucuzlaşmır?

Məsələ ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli “Cebheinfo.az”-a açıqlamasında deyib ki, ölkəmizdə ət istehsalı ümumilikdə ildən-ilə azalıb:

“Təkcə bu il qoyun və mal ətinin kilosi 2-3 manat bahalaşıb. Həmçinin süd və süd məhsullarının qiymətində də artım var. Belə olan halda istehsal artımından danışıla bilməz. Əgər istehsal artsaydı, o zaman ölkəmizə ət idxalı azalmalıydı. Lakin gözlənildiyi kimi, ət idxalı azalmaq əvəzinə artmaqda davam edir. Hələ üstəlik idxal olunan ətin qiyməti daxili bazarda satılan ətdən yüksəkdir”.

O qeyd edib ki, açıqlanan statistika həqiqəti əks etdirməyə bilər:

“İmişli Rayon Statistika İdarəsindən tərəfindən açıqlanan rəqəmlər sadəcə siyası rəqəmlərdir. Bu rəqəmlərin praktikada heç bir sübütu yoxdur. İdxal rəqəmlərinə baxsaq, görərik ki, ət idxalı ildən-ilə artmaqda davam edir. Bu səbəbdən yenidən statistikaya nəzər salınmalıdır”.

Mərkəzi Bankın bu ilin noyabr ayının əvvəlinə olan sonuncu məlumatında göstərilir ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən banklar üzrə əmanət fazilərinin orta dərəcəsi 4,28% olub.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, əmanət faizləri bu ilin əvvəlindən ötən dövr ərazində 0,60 faiz bəndi artıb.
Belə ki, bu ilin əvvəlinə olan məlumata görə, banklarda əmanət fazilərinin orta dərəcəsi 3,68% olub.
Əmanət fazilərindəki artım həm milli, həm də xarici valyutada yerləşdirilən əmanətlərdə qeydə alınıb. Milli valyutada yerləşdirilən əmanətlər üzrə orta faiz dərəcəsi 4,94%-dən 5,58%-ə, xarici valyutada yerləşdirilən əmanətlər üzrə orta faiz dərəcəsi isə 1,15%-dən 1,70%-ə yüksəlib.
Müddətli əmanətlər üzrə orta faiz dərəcələri milli valyutada 9,26%-dən 9,54%-ə, xarici valyutada isə 2,08%-dən 2,83%-ə kimi artıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda qorunan əmanətlər üzrə maksimal faiz dərəcəsi 12%-ə bərabərdir.
Azərbaycanda fəaliyyət göstərən banklar tərəfindən milli valyutada təqdim edilən ən yüksək əmanət faizləri aşağıdakı kimi olub: