Ötən il Azərbaycana xarici ölkələrdən 139,5 milyon dollar dəyərində 24 min 507,5 ton kərə yağı idxal olunub.
Yeniavaz.com açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən xəbər verir ki, idxal olunan kərə yağının 1 kiloqramının orta gömrük dəyəri 5,6 dollar (9,7 manat) olub.
Qeyd edək ki, ötən ilin yanvar ayında idxal olunan kərə yağlarının 1 kiloqramının orta qiyməti ölkənin pərakəndə ticarət şəbəkələrində 19,5 manat olduğu halda, ilin sonunda – dekabr ayında 22,4 manata yüksəlib. Bu ilin yanvar ayında isə 22,6 manat olub.
Rəqəmlərdən də göründüyü kimi, kərə yağı marketlərdə ölkəyə gətirildiyi qiymətdən təxminən 2 dəfədən də baha satılır.
Məlumat üçün bildirək ki, qonşu ölkələrdə idxal kərə yağlarının qiyməti Azərbaycan ilə müqayisədə daha ucuz satılır.
Məsələn, hazırda Azərbaycanın aparıcı supermarketlərindən biri olan “Bravo”da Fransa istehsalı olan 200 qramlıq “President” kərə yağı 8,29 manata (4,9 dollar) satılır.
Eyni məhsul, yəni 200 qramlıq “President” kərə yağı Ermənistanın məşhur SAS supermarketində 4,3 dollara (1 690 dram), Gürcüstanın məşhur “Naturali” supermarketində isə 3 dollara (8,5 lari) satılır.

“S&P Global Ratings” beynəlxalq reytinq agentliyi proqnozlaşdırır ki, 2025-ci ildə Azərbaycanın xarici borcu 6,6 milyard ABŞ dolları təşkil edəcək.

İndex.az agentliyə istinadən xəbər verir ki, uzunmüddətli dövr üçün hesablanan ölkənin xarici borcu 1,8 milyard ABŞ dolları, qısamüddətli borcu isə 4,8 milyard ABŞ dolları təşkil edəcək.

S&P-nin qiymətləndirmələrinə görə, 2025-ci ilin sonuna qlobal kommersiya dövlət borcunun həcmi 77 trilyon ABŞ dollarına çatacaq ki, bu da mütləq ifadədə rekord göstərici olacaq.

Xatırladaq ki, 2025-ci il yanvarın 1-nə Azərbaycanın xarici dövlət borcu 5,129 milyard ABŞ dolları (8,77 milyard manat) və ya ÜDM-in 6,9 %-ni, daxili dövlət borcu isə 18,7 milyard manat və ya ÜDM-in 14,8 %-ni təşkil edib. Ödəniş müddətinə görə xarici dövlət borcu belə bölünür: 49 %-i 5 il ərzində, 44,9 %-i 5-10 il ərzində, 6,1 %-i isə 10 ildən çox müddətdə qaytarılmalıdır.

Kreditorlar üzrə xarici borcun 63,3 %-i çoxtərəfli maliyyə institutlarına, 27 %-i xarici bazarlarda yerləşdirilmiş avroistiqrazlara, 9,7 %-i ikitərəfli maliyyə institutlarının kreditlərinə aiddir. Ən böyük kreditor Asiya İnkişaf Bankıdır (35,1 %), sonra avroistiqrazlar (27 %) və Dünya Bankı (15,8 %) gəlir.

Bu günlərdə bazarda balıq alıcıları ilə satıcıları arasında bir çox müzakirələrə səbəb olan mövzu balıqların azlığı və qiymət artımlarıdır. Hər il olduğu kimi balıq mövsümü gəlib çatsa da, bəzi balıqların mövcudluğu məhdudlaşmış vəziyyətdədir. Ən çox rastlaşılan farel, sazan və beluqa balıqları olsa da, bazarda alıcıların ümid etdiyi kütüm, vobla və ilan balığı tapmaq çox çətindir. Satıcılar, ilan balığının xüsusilə azaldığını və artıq tək-tək satıldığını bildirirlər. Bu isə balıq sevərlərin narahatlığını artırır, çünki qiymətlər yüksəlmiş, sevdikləri balıqları almaq isə daha çətinləşib.

Bəs Xəzərin balıqları niyə yoxa çıxıb?

Milli.Az xəbər verir ki, ekoloqların sözlərinə görə, son 50 ildə ölkəmizdə balıq istehsalı kifayət qədər azalıb.

Ekoloq Rövşən Abbasov qeyd edir ki, çaylarımızdakı suyun azalması, Xəzər dənizinin iqlim dəyişikliklərinin təsiri ilə dayazlaşması və qonşu ölkələrdən, xüsusilə Rusiyadan gələn çayların ciddi şəkildə çirklənməsi bu çayların kürü tökmək üçün uyğun olmaması kimi amillər Xəzər balıqçılığına böyük zərər vurub.O, əlavə edir ki, son 20 ildə Xəzər dənizində nərə balığının istehsalı demək olar ki, kvota ilə məhdudlaşıb. Balıqçılığın inkişafı məqsədilə bir sıra tədbirlər görülüb, xüsusən süni balıq yetişdirmə məntəqələrinin açılması buna nümunədir. Bu məntəqələrdə yetişdirilən çömçəquyruqların ilkin dövrlərində Xəzər dənizinə və oraya axan çaylara, xüsusilə Kür çayının aşağı hissələrinə buraxıldığı bildirilir.

Qeyd edək ki, balıqların kürüləmə dövründə ovlanması bəzi növlərin məhv olmasına səbəb ola bilər. Mütəxəssislər Xəzər dənizinin biomüxtəlifliyinin və ekosisteminin qorunması üçün bir sıra tədbirlərin həyata keçirilməsinin vacib olduğunu bildirirlər.

Rusiya neftinin “Drujba” kəməri ilə Çexiyaya axını dayanıb.

Bakupost.az xəbər verir ki, bu barədə Çexiyanın “Dennik N” nəşri ölkə hakimiyyətinə istinadən məlumat yayıb.

“Rusiyanın “Drujba” neft kəmərindən neftin Çexiyaya axını yenidən dayanıb”, – deyə sənaye və ticarət naziri Lukaş Vlçek xəbəri təsdiqləyib.

Onun sözlərinə görə, Çexiya firmaları və ev təsərrüfatlarını qıtlıq təhlükəsi gözləmir.

Qeyd olunur ki, Çexiya idxal olunan neftin ümumi həcminin 58%-ni məhz bu kəmərlə alırdı.” Drujba” vasitəsilə Çexiyaya neft tədarükü sonuncu dəfə 2024-cü ilin dekabrında dayanmışdı – o zaman ölkə hakimiyyəti bunun müəyyən “inzibati səbəblər”lə bağlı olduğunu iddia etmişdi.

Yanvarda Rusiya hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin eksperti, Milli Enerji Təhlükəsizliyi Fondunun aparıcı analitiki İqor Yuşkov demişdi ki, Çexiya Rusiya Federasiyasından neft tədarükündən imtina edərsə, bu, onun üçün iqtisadi cəhətdən sərfəli olmayacaq.

Son dövrlərdə xüsusilə “Azpulmat” və “Manato” kimi geniş müştəri bazasına malik BOKT-larla bağlı narazılıqlar artmaqdadır. Yüksək faizlə kredit götürən müştərilər borclarını banklara köçürməklə daha sərfəli şərtlər əldə etməyə çalışırlar. Lakin bankların bu müraciətləri qəbul etməməsi suallar yaradır: Kredit tarixçəsi təmiz olan və aylıq ödənişlərində problem yaşamayan BOKT müştəriləri banklar üçün hansı risklər doğurur?
Bu barədə Moderator.az-a danışan iqtisadçı Xalid Kərimli bildirib ki, Azərbaycanda kredit portfeli baxımından banklar və Bank Olmayan Kredit Təşkilatları (BOKT) arasında ciddi fərqlər mövcuddur. Ümumiyyətlə, kredit portfelinin böyük əksəriyyəti banklar tərəfindən təmin edilir. Təxminən 98%-i banklara, yalnız 2%-i isə BOKT-lərə aiddir:

“BOKT-lərin banklardan fərqli olaraq daha az kredit vermələrinin bir neçə səbəbi vardır. BOKT-lərin maliyyə imkanları banklarla müqayisədə məhduddur. Banklar, geniş sərmayə və maliyyə bazarına çıxış imkanları sayəsində daha yüksək həcmdə kredit verə bilirlər. Banklar həmçinin böyük miqdarda depozit toplaya bilirlər, bu da onların daha əlverişli faiz şərtləri ilə kredit verə bilmələrini təmin edir. Banklar üçün borc alma imkanları daha geniş olduğundan, daha aşağı faizlə kredit təklif edə bilirlər. Digər tərəfdən, BOKT-lər daha çox riskli müştərilərə kredit verməyə meyllidirlər. Banklar isə kredit verərkən daha sərt tələblərlə hərəkət edirlər: rəsmi gəlir, kredit öhdəliklərinə nisbət və digər requlyativ tələblər banklar üçün vacibdir. Mərkəzi Bankın tələbləri banklara kredit verərkən riskləri minimuma endirməyə imkan verir. Buna görə də, banklar daha az riskli müştərilərə yönəlir və rəsmi gəliri olmayan, öhdəliklərini yaxşı idarə edə bilməyən şəxslərə kredit vermirlər. BOKT-lər isə bu sərt tələblərə tabe deyillər və banklardan kredit ala bilməyən şəxslərə daha çox kredit verirlər. Bu isə onların kredit portfellərinin daha riskli olduğunu göstərir. BOKT-lər, iqtisadiyyatın kiçik bir hissəsini təşkil etdikləri üçün, tənzimləyici orqanlar tərəfindən daha az sərt qaydalarla fəaliyyət göstərirlər və buna görə də riskləri özləri idarə etməli olurlar”.

İqtisadçının fikirincə, BOKT-lərin daha yüksək faizlə kredit verməsi, maliyyə resurslarının məhdud olması və sərt tənzimləmə olmadığından qaynaqlanır. Buna baxmayaraq, bu təşkilatlar hələ də banklar üçün əlverişsiz vəziyyətdə olan müştərilərə kredit verirlər:
“Bank Olmayan Kredit Təşkilatları (BOKT) ilə banklar arasında əsas fərq müştəri seçimində və risklərin idarə edilməsində ortaya çıxır. Banklar kredit verərkən daha çox rəsmi gəliri olan, borc öhdəliklərini vaxtında yerinə yetirən və kredit tarixçəsi təmiz olan şəxsləri seçirlər. Onlar üçün əsas risk, verilmiş kreditin vaxtında və faizlərlə birlikdə geri qaytarılmamasıdır. Banklar humanitar qurum deyillər – onların əsas işi kapitalı dövriyyəyə buraxıb faizlə geri qaytarmaqdır. BOKT-lər isə daha fərqli yanaşma tətbiq edirlər. Onlar bankdan kredit ala bilməyən şəxslərə kredit təklif edirlər. Müştərinin rəsmi gəliri olmasa belə, qeyri-rəsmi gəlirlərinin olub-olmamasını araşdıraraq kredit verə bilirlər. Lakin bu müştərilər bankların standartlarına cavab vermədiyi üçün daha riskli hesab olunurlar. Məhz bu risklərə görə BOKT-lər kredit faizlərini yüksək tutur. Banklar 15% ilə kredit verə bilirsə, BOKT-lərdə bu rəqəm 18-20%-ə qədər yüksələ bilər. Bu, onların risklərini kompensasiya etməsi üçün tətbiq olunan mexanizmdir. BOKT-lər hər bir müştərini ayrıca qiymətləndirir və fərqli üsullarla onların ödəmə qabiliyyətini analiz edir. Bununla belə, banklar üçün etibarlı müştərilər – rəsmi gəliri olan, öhdəliklərini vaxtında icra edən şəxslər – qızıl dəyərindədir. Onlar belə müştəriləri “göydə çıraqla axtarırlar”, çünki əsas məqsədləri verdikləri kreditlərin vaxtında geri qaytarılmasını təmin etməkdir. Bütün bu səbəblərdən, banklar riskli müştərilərə kredit verməkdən çəkinir, çünki bu, onlara əlavə problemlər yarada bilər. Bu sistemin nəticəsi isə odur ki, kredit ala bilməyənlər BOKT-lərə, daha da çarəsiz qalanlar isə lombardlara və hətta qeyri-qanuni yollarla borc verən şəxslərə müraciət edirlər”.
X.Kərimli hesab edir ki, Azərbaycanda Bank Olmayan Kredit Təşkilatları (BOKT) ilə bağlı yaranan problemlərin bir hissəsi müştərilərin öhdəliklərini vaxtında yerinə yetirməməsidir:
“Banklar üçün əsas problem odur ki, müştəri vəsaiti vaxtında ödəmədikdə, bu, bankların kredit resurslarını idarə etməsini çətinləşdirir. Banklar pulu alır, depozitləri satır və kredit verirlər, amma bu prosesin vaxtında düzgün idarə olunması vacibdir. Əks halda, müştəri banka aktiv olaraq qayıtmalı və öhdəliklərini yerinə yetirməlidir. Əgər müştəri vaxtında borcunu qaytarmırsa, bankın məhkəmə yolu ilə və ya başqa yollarla tələbi təmin etməsi lazım olur ki, bu da əlavə maliyyə və vaxt yükü yaradır.BOKT-lərin daha yüksək faizlə kredit verməsi, maliyyə strategiyası və risklə bağlı məsələlərdən qaynaqlanır. BOKT-lər, banklar üçün riskli olan müştərilərə kredit verirlər, lakin banklar daha sərt tənzimləyici qaydalara tabe olduğundan, yalnız rəsmi gəliri olan və kredit tarixçəsi təmiz olan müştərilərə müraciət edirlər. Bu, bankların daha aşağı faizlə kredit vermələrinə imkan yaradır. BOKT-lər isə məhdud maliyyə imkanları ilə fəaliyyət göstərirlər, buna görə də onlar daha yüksək faizlə kredit verməyə məcbur olurlar.Vətəndaşların BOKT-dan banklara keçid etməsi çətindir, çünki BOKT-lərdə yüksək faizlə verilən kreditlər banklarda daha münasib şərtlərlə yenidən maliyyələşdirilə bilməz. Yalnız riskli olmayan müştərilər, yəni rəsmi gəliri olan, kredit tarixçəsi təmiz və öhdəlikləri uyğun olan şəxslər banklardan daha sərfəli şərtlərlə kredit ala bilərlər. Bu səbəbdən, müştərilər BOKT-dan daha aşağı faizlə banklara keçid etmək istəyərkən, yalnız çox sərt tələbləri ödəyənlər bu imkandan faydalana bilərlər”.
“Alternativ olaraq, BOKT-dən daha yüksək faizlə kredit verən lombardlar və qanunsuz sələmçilər kimi digər maliyyə strukturları da mövcuddur. Lakin bu yollar qanuni olmadığı üçün risklidir və müştərilərin hüquqi baxımdan qorunmamış vəziyyətə düşmələrinə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən, BOKT-dən banklara keçid imkanı çətin və məhdud olduğu halda, müştərilər riskli maliyyə strukturlarına müraciət etməkdən çəkinməlidirlər.Bəli, banklara müraciət edə bilər, banklar onu rifah yenidən maliyyələşdirə bilər. Rifah nəsə eləyə bilər. Amma dediyim kimi, burada rəsmi gəlirlər olmalıdır. Kredit tarixçələri korlanmamalıdır və öhdəlikləri də gəlirlərə nisbətən Mərkəzi Bankın müəyyənləşdirdiyi həddə olmalıdır”,- deyə iqtisadçı Xalid Kərimli qeyd edib.

Agentliyə 320 milyonluq mal-qara satan şirkətin nə saytı, nə də sosial media hesabı var
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən keçirilən tender müsabiqəsinin qalibi məlum olub.
Yeniavaz.com açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən xəbər verir ki, Dövlət Məşğulluq Agentliyinin idxal inək, idxal qoyun, idxal qoç, keçi, təkə, arı ailəsi və digər malların alınması və özünüməşğulluq layihəsi çərçivəsində təchizatı işlərinin satın alınması məqsədilə keçirdiyi tender müsabiqəsinin qalibi “Agro Best” QSC (VÖEN – 1405235391) olub.
Agentlik qeyd olunan mallarının alınması üçün qalib şirkətə 62 milyon 146 min 514 manat vəsait ödəyəcək.
Məlumat üçün bildirək ki, “Agro Best” QSC 20 avqust 2020-ci il tarixində dövlət qeydiyyatına alınıb. Nizamnamə kapitalı 2010 manat olan şirkətin hüquqi ünvanı “Bakı şəhəri, Nəsimi rayonu, Feyzulla Qasımzadə, ev 1, m. 48” olaraq göstərilir. Şirkətin qanuni təmsilçisi isə İsmayılov Anar Əlif oğludur.
Qeyd edək ki, “Agro Best” QSC əvvəllər də Dövlət Məşğulluq Agentliyinin keçirdiyi və dəyəri milyonlarla manat olan analoji tender müsabiqələrində qalib olub:
07.05.2021-ci il tarixində – 40 milyon 399 min 280 manat;
27.04.2022-ci il tarixində – 65 milyon 987 min 525 manat;
20.12.2022-ci il tarixində – 4 milyon 140 min 900 manat;
16.03.2023-cü il tarixində – 73 milyon 574 min 800 manat;
09.10.2023-cü il tarixində – 7 milyon 44 min 690 manat;
14.05.2024-cü il tarixində – 66 milyon 854 min 876 manat;
24.10.2024-cü il tarixində – 175 min 538 manat 88 qəpik.

Maraqlıdır ki, dövlət qeydiyyatından keçdikdən qısa müddət sonra milyonlarla dəyəri olan tenderlərin qalibi olan “Agro Best” QSC-nin nəinki veb-saytı, hətta sosial şəbəkə hesabları belə yoxdur.

"VTB Bank Azərbaycan”ın 2024-cü ildə Mərkəzi Bank və dövlət fondları qarşısında öhdəliklərin həcmi 60 milyon 972 min manat təşkil edib.

Valyuta.az bankın hesabatına istinadən xəbər verir ki, bu, 2023-cü ilin sonu ilə müqayisədə 15,7% və ya 8 milyon 313 min manat çoxdur.

2023-cü ildə "VTB Bank Azərbaycan”ın Mərkəzi Bank və dövlət fondları qarşısında öhdəliklərinin həcmi 52 milyon 659 min manat olub.

Bununla yanaşı, bankın kredit təşkilatları və digər maliyyə institutları qarşısında öhdəliklərinin həcmi 19 milyon 262 min manat təşkil edib ki, bu da 2023-cü illə müqayisədə 63,3% və ya 7 milyon 467 min manat çoxdur.

2023-cü ildə bankın kredit təşkilatları və digər maliyyə institutları qarşısında öhdəliklərinin həcmi 11 milyon 795 min manat təşkil edib.

Xatırladaq ki, "Bank VTB Azərbaycan” 2003-cü ildən fəaliyyət göstərən "AF Bank” ASC-nin bazasında 2009-cu ildə yaradılıb. Onun nizamnamə kapitalı 315,815 milyon manatdır. Bankın səhmlərinin 99,999995%-i "Bank VTB Rusiya” ASC-yə, 0,000005%-i isə Adıgözəl Ağayevə ("Ata Holdinq” MMC-nin keçmiş baş direktoru) məxsusdur.

Böyük Britaniya Ukraynaya hərbi satınalmalar üçün əlavə 1,6 milyard funt-sterlinq və hava hücumundan müdafiə sistemləri üçün 5000-dən çox raket göndərəcək.

Bu barədə Böyük Britaniyanın Baş naziri Kir Starmer Londonda keçirilən sammitdən sonra mətbuat konfransında bildirib.

Hökümət başçısı qeyd edib ki, bu proses Britaniyanın müdafiə sektorunda da yeni iş yerləri yaradacaq.