Ardını oxu...
Münaqişə zonasında və təbii fəlakət bölgəsində çalışan jurnalistlərin hazırladıqları məhsul auditoriyaya çatanadək xeyli yol keçir. Bu materiallarla tanış olan şəxslərin heç də hamısı onların hazırlanma mərhələsində jurnalistin üzləşdiyi çətinlikləri sorğulamır. Anlaşılandır. Auditoriyaya xəbər lazımdır və bu xəbərin hazırlanmasında media mənsubunun hansı əzablı yollardan keçməsi onu düşündürməyə bilər.

İllərdir, istər Azərbaycanda, istərsə də müxtəlif dövlətlərdə münaqişələri və etiraz aksiyalarını işıqlandıran jurnalist olaraq, bu dəfə Türkiyədəki təbii fəlakət ərazisində rastlaşdığım bəzi məqamları Pressklub.az-ın oxucuları ilə bölüşəcəyəm.

Etiraf edim, bu, peşə fəaliyyətim dövründə işıqlandırdığım ilk zəlzələ hadisəsi idi. Əminəm ki, istər Azərbaycandan, istərsə də dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan həmkarlarımın da ilk təcrübəsi idi. Çünki bu, son illərin ən dəhşətli zəlzələsi idi, üstəlik, ərazinin böyüklüyü, dağıntıların və ölüm sayının yüksək olması vahimənin miqyasını daha da artırırdı.

Müharibədən fərqli olaraq, bu miqyasda təbii fəlakəti işıqlandırmaq qat-qat çətindir. Aydın məsələdir ki, birincisi insan “əməyinin məhsulu”dur, digəri isə təbiət hadisəsidir. Müharibə prosesinə təsir etmək olar, amma təbiətin şıltaqlıqları tamam fərqlidir. Jurnalistlər bu şəraitdə necə işləyirlər?

Zəlzələnin dağıtdığı yerdə yuyunmaq, dincəlmək, qızınmaq və normal qidalanmaq üçün şərait olmur. Bu kimi ehtiyacları qarşılamaq üçün zəlzələ olmayan bölgəyə getməlisən, başqa cür mümkün deyil.

Təbii fəlakət zonasına səfərimizin ilk günü, demək olar ki, yatmadıq. Əslində, buna psixoloji olaraq hazır idik, hara getdiyimizi bilirdik, buna görə də yuxu ehtiyacımızı qarşılamaq üçün təyyarədə, hava limanının gözləmə zalında və avtobusda yatmalı olduq. Yuyunmaq istəsək də, bunu edə bilməzdik, çünki zəlzələnin törətdiyi fəsadlar nəticəsində texniki sudan istifadə gigiyenik deyildi. Suyun tərkibi dəyişmişdi, onun təmizlənməsi isə mümkün deyildi, bunun üçün xeyli zaman lazım olduğu bildirilirdi. Ən yaxşı halda, içməli su ilə yuyunmaq və dişləri fırçalamaq olardı. Biz də səfərdə olduğumuz günlər ərzində bu qaydaya əməl etdik. Duş qəbulu, ümumiyyətlə, əlçatmaz xəyal idi.

Haşiyə: Ötən ilin martında Kiyevdə olanda metrostansiyasında sığınacaq şəraitində belə duş qəbul etmişdim. Qatar tunelə daxil olur ha, bax, elə həmin tunelə doğru bir otaq vardı. Orada hamam idi. İçərisində də saç və bədən üçün şampunlar düzülmüşdü. Kiyevdə müharibə gedirdi və əhali metrodan sığınacaq kimi istifadə edirdi.

Yatmaq üçün çadırlar əlverişli məkan olsa da, onun da çatışmayan cəhəti var idi, ələlxsus, odun peçi ilə qızınırdıq. Çünki gecə saatlarında, yuxunun şirin yerində soyuqdan titrəyə-titrəyə yuxudan ayılırdıq. Odun sobasının içindəki taxtalar yanıb kül olduqdan sonra çadır tez soyuyurdu. Buna görə də çadırlarda yatarkən yalnız ayaqqabılar çıxarılırdı, üst geyimimiz, hətta gödəkçə, şərf və papaq da üzərimizdə olurdu.

Çadırlardan əlavə, media mənsubları həm də bölgələrdə yerləşən AFAD inzibati binalarında gecələyirdilər. Burada isə birbaşa dəhlizdə yatmaq mümkün idi. Çadırlarda səhra çarpayısı olsa da, binalarda yalnız yerdə yatmaq olurduq, yəni daşın üzərində. Binalar da soyuq olduğundan altda qalın döşək, üstünüzdə yorğan olmasının da ciddi əhəmiyyəti yoxdur. Təhlükəsizlik tədbirlərinin artırılması üçün qazın verilişində məhdudiyyətlər vardı. Bəzi həmkarlarımız gecəni küçədə, ocaq qarşısında keçiriblər, gündüzlər isə vəzifə borclarını yerinə yetiriblər. Zəlzələdən əziyyət çəkənlərin çadırlarında elektrik sobaları olurdu. Ümid edirik ki, onlar üşümürdülər…

Ardını oxu...
Biz bir gecəni də media avtobusunda keçirdik. Jurnalistlər buraya işləməyə gəlirdilər – məqalə yazır, fotolara baxış keçirirdilər. Xüsusi internetverici cihazlar ilə hazır materialları redaksiyaya göndərirdilər. Bölgədə internet yox idi.
Ardını oxu...
Avtobus bütün gecəni işlək vəziyyətdə qalırdı. Yalnız bu yolla onun içərisini isti və işıqlı saxlamaq mümkün idi. İlk və son dəfə həmin gün uzun müddətdən sonra gödəkçəmi, şərfimi və papağımı çıxardım.
Ardını oxu...
Media avtobusunun içərisində çay, kofe və bəzi çərəzlər var idi. Təbii ki, bütün həmkarlarımız avtobusda gecələmədi. Bir qismi şəxsi nəqliyyat vasitələrinə getdilər və bu avtomobillər də bütün gecə işlək vəziyyətdə idi. Əks halda, onların da içərisi bumbuz olacaqdı.

Türkiyəli həmkarlarımdan birindən maşında gecələmək barədə soruşdum. Cavabı bu oldu ki, indiki şərtlər daxilində ən yaxşısı budur. Bizim media avtobusu və digər nəqliyyatların dayanacağı yanacaq doldurma məntəqəsi idi. Bütün gecə boşalan yanacağı gündüz elə orada doldururdular. Yanımızda da İstanbuldan göndərilmiş yanğınsöndürənlər vardı. Zəlzələdən əziyyət çəkənlərin bir qismi də nəqliyyat vasitələrində gecələyirdi. Gündüzlər avtomobillərin arxa oturacaqlarındakı yorğan və döşəklər aydın görünürdü.
Ardını oxu...
Qida ehtiyacımızı isə zəlzələdən əziyyət çəkənlərin toplaşdığı çadır şəhərciklərində və inzibati binalarda qarşılayırdıq. Cibimizdə pul olsa da, ərzaq almaq üçün mağaza yox idi… Balıq konservi, bulqur, plov, üzərində mal və toyuq əti, bir də mərci və pomidor şorbası.

Zəlzələ bölgəsində fövqəladə vəziyyət elan olunsa da, şəhərlərə giriş-çıxış intensivdir. Türkiyənin və dünyanın müxtəlif yerlərindən buralara yardımlar göndərilir. Bundan əlavə, ölkənin müxtəlif şəhərlərindən polis, jandarma, tibb heyəti əhaliyə xidmət üçün cəlb olunub. Bu halları həm Kahramanmaraş, həm də Hatayda müşahidə etdik. Təbii fəlakətdən istifadə edən bəzi qruplar dağıntılar arasında dalıb, oradan qızıl, pul və digər qiymətli əşyalar axtarırdılar. Buna görə də hər iki şəhərdə dağıntılar qarşısında əli silahlı əsgərlər keşik çəkirdi. Axşam saatlarında isə insanlara hücumlar barədə də eşidirdik. Buna görə də, əsasən Hatay vilayətində təhlükəsizlik tədbirləri ən yüksək səviyyədə idi.
Ardını oxu...
Hərbçilər gecə-gündüz şəhər boyu patrul xidməti aparırdılar. Axşam Hatayın Antakya şəhəri “ruhlar şəhəri” nə çevrilirdi. Qaranlıq, ətrafda insan boyunu aşan dağıntılar, küçələrdə əllərində avtomat gəzən hərbçilər. Onlar naməlum obyekt görən kimi yaxınlaşır, ya da əllərindəki fənərin işığını həmin obyektin üzərinə salırdılar.
Ardını oxu...
Xarabalıqlar arasında irəlilədikcə müxtəlif yerlərdə xilasedicilərlə rastalışırdıq. Onlar bu gün kiminsə ya canlı, kiminsə də cansız bədənini o dağıntılar altından çıxarıblar…

Dağıntılar altında insan cəsədləri vardı. Bəzən ya bilərəkdən, ya da bilməyərəkdən onların qarşısından keçir, yanındakı betonun üzərində fotolar da çəkirdik. İnfeksion xəstəliklərin yayılması riskini nəzərə alaraq, tibbi maskadan və spirtdən istifadə edirdik. Xoşbəxtlikdən bəzi məntəqələrdə bu tip vasitələri əldə edə bilirdik. Gigiyenik şərtlərin minimum səviyyədə olduğu bölgədə özümüzü qorumalıydıq.
Ardını oxu...

Gözləyirlər…
Məsələnin emosional və psixoloji tərəfləri isə tamam başqa yazının mövzusudur. Təsəvvür edin, bir dağıntının qarşısında iki nəfər dayanırdı – onlardan biri kiminsə sağ çıxacağına ümidli idi, digəri isə artıq həyatda olmayan yaxınının cansız bədənini gözləyirdi.

Təcili tibbi yardım və cənazə maşınları eyni cür gözləyirdi. Bizə deyilirdi ki, təcili tibbi yardım maşınını təqib edin, bu o deməkdir ki, hansısa dağıntının altından kiminsə sağ çıxma ehtimalı var.

Bunlar zəlzələ bölgəsində fəaliyyət göstərərkən üzləşdiyimiz halların bir qismi idi, açıq desək, ifadə edə bildiklərimizi yazdıq. Qalanı isə bizdə qalsın…

Seymur Kazımov
Bakı-Ankara-Qaziantep-Kahramanmaraş-Hatay-İstanbul-Bakı
Ardını oxu...
Milli Məclisin sabiq sədri Rəsul Quliyev 1990-cı illərin əvvəllərində Etibar Məmmədovun rəhbərlik etdiyi partiyaya “Mercedes” markalı avtomobil hədiyyə etdiyini qeyd edib.

“Etibar Məmmədovla dost idim. Daxili İşlər Nazirliyi üçün də 10 “Mercedes” almışdım”, - deyə R.Quliyev əlavə edib.

Məsələni dəqiqləşdirmək üçün AMİP siyasi şurasının üzvü Əli Orucovla əlaqə saxladıq.

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, Ə.Orucov Cebhe.info-ya açıqlamasında deyib ki, o zaman Etibar Məmmədova bir maşın verilmişdi:

“Amma o maşının kim tərəfindən verildiyini dəqiq bilmirəm. Ola bilsin ki, Rəsul Quliyev verib. Etibar Məmmədova verilən maşının dövlət qeydiyyat nişanı isə “13 AQT” idi”.

Əli Orucov Rəsul Quliyevin hədiyyəsini isə Etibar Məmmədov təşəkkür etmək üçün verdiyini deyib:

“Etibar Məmmədov Rəsul Quliyevi də o vaxt müəyyən məsələlərlə bağlı Azərbaycanın sabiq daxili işlər naziri, mərhum İsgəndər Həmidovdan müdafiə etdi. Yəqin o maşını da təşəkkür niyyətində Etibar Məmmədova hədiyyə edib”.
Ardını oxu...
“Airbnb”də təbii mühitə qarışan bir evi kirayələmək mümkündür.

Ev İtaliyanın Bolzano şəhəri yaxınlığında yerləşir. Divarları dağların və alma bağlarının ətrafdakı mənzərəsini əks etdirən güzgülərdən ibarət olduğu üçün ev gözəgörünməz adlandırılıb.

Onun ön tərəfində şüşə qapıları var.

Bina iki mənzildən ibarətdir. Hər biri 45 kv.m olan mənzillərdə iki nəfərlik yataq otağı, vanna otağı, qonaq otağı, mətbəx və divan-çarpayı var. İnteryer ağ və ağac tonlarında müasir üslubda bəzədilib.

Evin üzgüçülük hovuzu da mövcuddur. Görünməz evin bir gecəlik kirayəsi 235 dollara başa gəlir.
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Mənbə: gazeta.ru
Ardını oxu...
“Yeni evlər fay xəttindən ən az 500 metr aralıda tikiləcək”.

“Qafqazinfo” Türkiyə mediasına istinadən xəbər verir ki, bunu TOKİ sədri Ömər Bulut bildirib.

O qeyd edib ki, zəlzələdən zərərçəkmiş şəhərlərdə ehtiyat yaşayış sahələri müəyyən edilib.
 
Ardını oxu...
Xırdalanda 1974-cü il təvəllüdlü Mehriban Hüseynova 1996-ci il təvəllüdlü oğlu Orxan Hüseynzadə tərəfindən qətlə yetirilib.

Hadisə zamanı Orxan Hüseynzadənin atası işdə, bacısı isə Bakıda olub.

Qeyd edək ki, Mehriban Hüseynova Abşeron rayon Mehdiabad qəsəbəsində yerləşən musiqi məktəbində pianino müəllimi işləyirmiş.

 

Ardını oxu...
Bərdə rayonunda məktəb direktorunu döyən ingilis dili müəllimi cərimələnib.

DİA.AZ-ın Qaynarinfo-ya istinadən məlumatına görə, 18 yanvar 2023-cü il tarixdə rayonun Nazırlı kənd 1 №-li tam orta məktəbinin direktoru Nəcəfov Yusif Şahlar oğlu məktəbin ingilis dili müəllimi Nuruyeva Aytən Mülkədar qızı tərəfindən döyülməsilə bağlı şikayət edib. İşə Bərdə Rayon Məhkəməsində baxılıb.

Aytən Nuriyeva məhkəmə ifadəsində özünü təqsirli bilməyərək deyib ki, direktor Yusif Nəcəfov ona məktəbdə qanunsuz işlər
görmək üçün əlbir olmağı təklif edib. Müəllim bildirib ki, direktorun təklifilə razılaşmayıb, bu zaman aralarında mübahisə yaranıb, onun qolundan tutmağa çalışıb, sonra isə onu çölə itələyib. Bundan sonra anasına zəng edərək, məktəbə çağırıb və bu barədə polisə məlumat verib. Məktəb direktorunu döyməyib, ona xəsarət yetirməyib.

Yusif Nəcəfov isə ifadəsində bildirib ki, 2015-ci ildən Bərdə rayonu Nazırlı kənd orta məktəbinin direktoru vəzifəsində çalışır. Direktor qeyd edib ki, müəllimlərin diaqnostik qiymətləndirməsi ilə bağlı Aytən Nuruyevadan narazılığı olub, bu vaxt aralarında mübahisə yaranıb. Mübahisə zamanı müəllim, həyat yoldaşı və anası onunla dalaşıb. Aytən Nuriyeva onu döyərək, xəsarət yetirib. Direktor müəllimlə barışmadığını və məhkəmə tərəfindən cəzalandırılmasını xahiş edib.

Bərdə Rayon Məhkəməsinin hakimi Fuad Babaşovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə Nuruyeva Aytən Mülkədar qızı İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 157-ci mаddəsi ilə təqsirli bilinib və 300 manat cərimə edilib.

Ardını oxu...
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Fevralın 6-da ocağı Türkiyənin Kahramanmaraş şəhərinin Pazarcık rayonunda baş verən və zəlzələ nəticəsində 41 mindən çox insanın ölümü Azərbaycanda da əmlak bazarına təsirsiz ötüşməyib.

Belə ki, Bakının əmlak bazarında vətəndaşlarda zəlzələ fobiyası yaranıb. Zəlzələdən sonra yeni tikilən binalardakı mənzil satışında da durğunluq hiss olunur. Ekspertlər hesab edir ki, buna səbəb qonşu ölkədə zəlzələnin ən çox yeni tikili binaları dağıtmasıdır.
Digər tərəfdən, həmin binaların zəlzələyə davamlı olması barədə reklamların verilməsi, daha sonra bu reklamın özünü doğrultmaması da insanları qorxudur.

Maraqlıdır, Azərbaycanda binaların zəlzələyə dayanıqlı olması barədə vətəndaşlara sənəd verilir?

Cebhe.info-ya açıqlamasında əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev bildirib ki, zəlzələ ilə bağlı hər hansı sənəd verilmir:

"Azərbaycanda vətəndaşlara satılan daşınmaz əmlakların zəlzələyə davamlılığı ilə bağlı hər hansı bir sənəd verilmir. Yeni tikili binalar inşa olunan zaman onun zəlzələyə davamlılığı aidiyyəti qurumlar tərəfindən yoxlanılır. Lakin köhnədən tikilən binalarda isə bu belə deyil.

Köhnədən tikilmiş binların böyük əksəriyyəti istismar müddətini bitirdiyinə görə, artıq onların zəlzələyə davamlılığı ilə bağlı rəyin bildirilməsi yalnız aidiyyəti qurumlar tərəfindən yoxlamalar aparıldıqdan sonra bilinə bilər. Məhz fərdi yaşayış evlərində də vəziyyət belədir.

Vətəndaş özü üçün fərdi həyət evi tikdirirsə, tikintinin möhkəmliyini nəzərə alırlar, amma zəlzələyə davamlı olmasını bilə bilməzlər. Bunu yalnız mütəxəssislər yoxlayıb sonra məlumat verə bilərlər.

Biz gördük ki, Türkiyədə satılan binaların zəlzələyə davamlı olması barədə öncədən reklamlar gedib. Amma zəlzələdən sonra bunun reklam xarakteri daşıdığı bəlli oldu.

Zəlzələyə davamlılıqla bağlı məlumatlar reklam xarakterli deyil, birbaşa rəsmi qurumlar tərəfindən verilməlidir ki, vətəndaşlarda əminlik yaransın və bütün qorxu hissi silinsin".
 
Ardını oxu...
“Növbəti həftələrdə Türkiyədə yenidən zəlzələ baş verə bilər”.

Bu barədə Rusiyanın fizika-riyaziyyat elmləri doktoru Sergey Pulinets proqnoz verib.

Onun sözlərinə görə, təkanlar daha az nəzərə çarpacaq, lakin onlar yeni qurbanlara və yaralılara səbəb ola bilər.

“Şübhəsiz ki, yaxın gələcəkdə biz yeni zəlzələnin afterşoklarının şahidi olacağıq. Üstəlik, yaxın bir neçə həftə ərzində Türkiyənin cənub-şərqində yeni sarsıntılar gözlənilir. Düzdür, təkanlar daha az nəzərə çarpacaq. Lakin bu, yeni qurbanların və zərərçəkənlərin olma ehtimalını inkar etmir”, - deyə Pulinets bildirib.

Xatırladaq ki, ötən gün Türkiyənin cənub-şərqində iki yeni zəlzələ baş verib. Seysmoloqların sözlərinə görə, təkanların maqnitudası 6,4 və 5,8 bal olub, onlar 17 dəqiqəlik fasilə ilə baş verib. Yeraltı təkanlar Misir, İsrail, Kipr, Livan və Suriyada da hiss olunub. Son məlumatlara görə, Türkiyədə son zəlzələdə 6 nəfər ölüb, 300-dən çox insan yaralanıb.

Geoloq, İstanbul Universitetinin professoru Okan Tüysüz iddia edib ki, bu zəlzələ fevralın 6-da baş verən dağıdıcı təsirdən sonra afterşok olmayıb; qırılma xəttində müstəqil təkan olub. Alim gələcəkdə oxşar gücdə yeni zəlzələlər ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib.
 
 
 
Ardını oxu...
Tanınmış iş adamı İsfəndiyar Axundov bəzi media qrumlarında inşaa etdiyi binalarla bağlı yaylılar məlumatlara aydınlıq gətirib.

Avropa.info-ya açıqlamasında İsfəndiyar Axundov tikdiyi bütün binaların keyfiyyətinə cavabdeh olduğunu bildirib.

"Hətta FHN yaranmadan öncə inşa olunan binalarımızda normativlərdən artıq qaydada təhlükəsizliyin təmin edilməsini nəzərə almışıq. Hər kim buna şübhə edirsə, istənilən dövlət qurumları və mütəxəsisləri ilə bütün yaşayış və qeyri-yaşayış obyeklərimizə baxış keçirə bilərlər. Əgər birində belə uyğunsuzluq olarsa, bunun bədəlini ödəməyə hazıram. Yox əgər bunun əksini deyib sübüt edə bilməyən insanlar varsa, biz onlarla qanunlar çərcivəsində danışacığıq. Minlərlə insanın evinə çörək apardığı bir müəssəyə bu cür qara yaxmaq insanlqdan uzaq hərəkətdir. Şirkətdə fəaliyyət göstərən tikinti üzrə mütəxəsislər, təcrübəli, peşəkar və elmi işlə məşğul olan insanlardır", - deyə iş adamı vurğulayıb.

Onun sözlərinə görə, "Şərur" MTK-nın tidkiyi binalarla bağlı danışan əmlak ekspertlərinə də müraciət edib:

""Əmlak Ekspert Mərkəzi"nin direktoru Ramil Osmanlı adında bir şəxs bu yaxlnlarda baxıram, Televizyada "Şərur" MTK-nı müzakirə edir. Bunlara kim ixtiyar verib, hansı haqla, hansi əsasla "Şərur" MTK-ya qara yaxırlar? Əllərində bir dəlil, sübut varmı?"

İş adamı qeyd edib ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi kollegiyasının 04.12.2012 -ci il tarixli qərarına əsasən mənzillərin ümumi -yaşayış otaqları, köməkçi otaqların ( s\q, mətbəxt, dəhliz, yığınaq yeri) sahələrinin eləcə də balkon, lociya, terras şüşəbənd və eyvanların azaltma əmsallara vurulmuş sahələrinin məcmusundan ibarətdir.

"Mənzillərin ümumi sahəsi hesablanarkən balkon və terrasların sahələri - 0,3; şüşəbənd və lociyaların - 0,5; eyvanlar (verandalar) -1,0 azaltma əmsallarına vurularaq hesablanır. R.Osmanlının öz yaşadığı mənzilin kv.m-dən xəbəri varmı? Öncə şirkətimizə borcunu ödəsin, sonra çıxıb qarayaxma kampaniyası keçirsin.

Bundan sonra bu cür səxlər şər və böhtan xarakterli məlumatlar yaydıqlarına görə qanun qarşısında cavab verməli olacaqlar".
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti