 |
|
|
Hatayın mərkəzi Antakya rayonunda, Oymak küçəsində yerləşən "Uğur Apartman"ın dağıntıları altlndan 228 sonra ana və iki uşağı (Ana Ela, uşaqları Meysam və Əli Bağdəti) xilas edilib.
Teref.Az xəbər verir ki, ana onu xilas edən heyətinə "hansı gündəyik?" deyə sual verib.
Həmin anın videogörüntülərini təqdim edirik:
gundem.az
Kahramanmaraşda baş verən 7,7 bal gücündə zəlzələdə Adıyamandan olan gənc dağıntılar altında qalan zaman öz videosunu çəkib.
Teref.az Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, Taha Erdem zəlzələ anında yuxudan oyanıb və qaçmaq istəyərkən qapıya çırpılıb. Huşunu itirən 17 yaşlı gənc daha sonra binadakı insanların qışqırıq səslərinə oyanıb. Ayılanda üzərində dağıntıların olduğunu anlayıb. Onun ayağı dağıntılar arasında ilişib qalıb və hərəkət edə bilməyib.
11-ci sinif şagirdi olan Taha Erdem xilas ola bilməyəcəyini düşünüb və buna görə özünün dediyinə görə, “son videosu”nu çəkib.
Onun özünü lentə aldığı anlarda şiddətli afterşoklar da videoya düşüb.
“Öləcəyəm, hazırda üzərimdə tavan var. Çox peşman olduğum şeylər var. Allahım, bütün günahlarımı bağışla”, – deyə Erdem kədərini dilə gətirib.
O, həmçinin davamlı silkələnmələrin də olduğunu qeyd edib. Taha Erdem növbəti və son dəfə çıxmağa cəhd edəcəyini dedikdən sonra video sona çatıb.
Taha Erdem zəlzələdən iki saat sonra qohumlarının köməkliyi ilə dağıntılar altından çıxarılıb. Yüngül yaralanan gəncin valideynləri də xilas ediliblər.
“Zəlzələ olanda qapıya doğru getdim və başımı vurdum, yerə yıxıldım. Gözümü açanda özümü tabutun içində hiss etdim. Kürəyimdə tavan var idi. Ayaqlarım dağıntılar altında qalmışdı. İlk oyananda bunun yuxu olduğunu düşündüm. Sonra özümü xilas etmək istəyərkən dağıntılar altında olduğumun fərqinə vardım. Telefonum əlimdə idi. Özümü qısa bir videoya çəkdim. Video çəkilişi zamanı davamlı olaraq zəlzələlər olurdu. Afterşoklar çox şiddətli idi. Aşağı mərtəbələrdən səslər gəlirdi. Qonşularımızın qışqırıqlarını eşitdim”, – deyə Taha Erdem yaşadıqlarını nəql edib.
"Təxminən Şabran zonasından başlayaraq Şamaxı və oradan da Gəncəyə qədər olan ərazi əsas seysmoloji həssas nöqtələr sayılır”.
Teref.Az xəbər verir ki, bunu Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin şöbə müdiri Tahir Məmmədli "Xəzər Xəbər”ə açıqlamasında bildirib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın bütün ərazisi seysmik cəhətdən aktiv zonadır və zəlzələ ocaqlarının sayı çoxdur.
Seysmoloq deyib ki, Bakıya yaxın olan ən güclü zəlzələ ocaqları Xəzər dənizində - Abşerondan cənubda 50-60 km aralıda yerləşir.
Bakıda zəlzələ baş verməsə də, Xəzər dənizində baş verən yeraltı təkanlar paytaxtda hiss edilə bilər.
Daha ətraflı videomaterialda:
Türkiyənin Malatya şəhərində zəlzələ zamanı dağılan binanın altında qalan 4 azərbaycanlı tələbələrdən daha ikisinin meyiti tapılıb.
Bu barədə “Report”un Ankara bürosuna Türkiyənin hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) Malatyadan olan millət vəkili Ahmet Çakır bildirib.
Millət vəkili deyib ki, dağıntılar altında qalan digər tələbənin axtarışı davam edir. Ahmet Çakırın sözlərinə görə, tələbələrin yaşadığı bina böyük, dağıntılar çox olduğu üçün axtarış işləri uzun vaxt tələb edib.
Qeyd edək ki, fevralın 6-da Türkiyədə baş vermiş və çoxsaylı insan tələfatına səbəb olmuş zəlzələ qurbanları arasında Malatya şəhərindəki İnönü Universitetinin tələbələri olan - Samir Quliyev, Şahin Verdiyev, Hümam İsmayıllı və Gündüz Nəzərzadə haqqında zəlzələ baş verdiyi vaxtdan bu günədək heç bir məlumat yox idi. Onların yaşadığı bina zəlzələnin təsirindən ağır dərəcədə dağıntıya məruz qalıb.
Tələbələrin valideynləri və yaxınları övladlarının axtarışı ilə bağlı Malatyaya gedib və doğmaları haqqında ümidverici xəbərlər gözləyiblər.
Bununla da dağıntılar altında meyiti tapılan tələbələrin sayı 3-ə çatıb. Qeyd edək ki, daha əvvəl 2001-ci il təvəllüdlü Verdiyev Şahin Nail oğlunun meyiti tapılıb.
“Aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, 33 min 143 binada 153 min 506 mənzilin təcili sökülməsinə ehtiyac var”.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu barədə məlumatı Türkiyə Ekologiya, Şəhərsalma və İqlim Dəyişikliyi Nazirliyi yayıb.
Bildirilib ki, zəlzələdən təsirlənən 13 vilayətdə 236 min 410 binada zərərin qiymətləndirməsi aparılıb:
“Nəticələrə əsasən, Kahramanmaraşda baş verən zəlzələlərdən zərər çəkmiş Kayseri, Niğde və Kilis də daxil olmaqla, 13 vilayətdə zərər qiymətləndirmə işləri davam etdirilir. Bu işə 6 mindən çox mütəxəssis cəlb edilib”.
Professor Okan Tüksüz: "İndiyə qədər bu səviyyədə bir zərər qeydə alınmayıb"
Yaponiyalı professor Toda Şinjin: "Bu böyüklükdə zəlzələlər min ildə bir dəfə müşahidə olunur"
Kahramanmaraşda baş verən və 10 vilayətdə hiss edilən zəlzələ nəticəsində böyük insan tələfatı və dağıntılar baş verib. Hazırda zəlzələ nəticəsində baş verən dağıntıların miqyasının bu dərəcədə böyük olmasıyla bağlı müxtəlif fikirlər səsləndirilir. Bəziləri dağıntıların bu qədər böyük olmasını tikintilərdəki səhlənkarlıqla bağlasa da, əksər mütəxəsislər bunu fəlakətin miqyasının böyük olmasıyla əlaqələndirir.
“AzPolitika.info” Türkiyə mətbuatına istinadla xəbər verir ki, zəlzələ mütəxəssisi, professor Okan Tüksüz təbii fəlakət nətcəsində baş verən dağıntıların miqyasının bu dərəcədə böyük olmasıyla bağlı bir sıra açıqlamalar verib.
Mütəxəssis baş verən təbii fəlakətin dünyada nadir zəlzələlərdən biri olduğunu bildirib: “Belə bir təbii fəlakət indiyə qədər dünyada cəmi 8-10 dəfə baş verib. Bu zəlzələlərin də əksəriyyəti yaşayış olmayan ərazilərdə olub. Ona görə də indiyə qədər bu səviyyədə bir zərər qeydə alınmayıb. Bu zəlzələnin ən mühüm cəhətlərindən biri odur ki, 10 vilayətdə və yaşayış məntəqələrinin sıx olduğu bölgədə baş verib”.
O. Tüksüz qeyd edib ki, bölgədə iki dəfə, ardıcıl zəlzələnin olması təbii fəlakətin miqyasına böyük ölçüdə təsir edib: “Geologiya tarixində bu böyüklükdə zəlzələlər nadir hallarda baş verir. Bu, son dərəcə gözlənilməz bir zəlzələ idi. Birinci zəlzələnin vurduğu ziyan, ikinci dəfə daha da artıb. Daha dəqiq desək, birinci zəlzələdə binaya ziyan dəydi, ikinci zəlzələdə isə dağıntı baş verdi. Həmçinin zəlzələnin yer səthində yaratdığı sarsıntı da güclü idi. Bu 3 amili yan-yana qoysaq, doğrudan da bu zəlzələni 20-21-ci əsrlərin ən mühüm zəlzələləri sırasına daxil edə bilərik”.
“Bu fəlakət iki zəlzələnin gücünə mütənasib idi. İkincisi, yer səthiylə əlaqəlidir. Dağılmış şəhərlərə baxdığımızda onların çox əhəmiyyətli bir hissəsinin çox zəif bir yerdə inşa edildiyini görərik. Zəif torpaq zəlzələ dalğalarını gücləndirir və onları binalara ötürür.
Həm də uzun müddətdir bu bölgədə zəlzələ baş vermirdi. Bu fayda sonuncu zəlzələ 1513-cü ildə baş verib. Yəni, 510 ildir ki, burada enerji toplanılırdı. Nəticədə də sonda belə bir miqyasda təbii fəlakət baş verdi”,-deyə o, bildirib.
Yaponiyalı professor Toda Şinjin bildirib ki, Türkiyədə baş verən zəlzələ dünyanın quruda baş verən ən böyük zəlzələlərindən biridir.
Onun sözlərinə görə, bu böyüklükdə zəlzələlər min ildə bir dəfə müşahidə olunur: "Türkiyədə baş verən zəlzələ dünya tarixində böyük iz buraxdı. Dünyada belə bir zəlzələ, dəyişiklik və qırılma yalnız min ildə bir dəfə olur. Türkiyədəki zəlzələnin buraxdığı enerji Yaponiyada baş verən Kobe zəlzələsindən 15 dəfə çoxdur".
Daha əvvəl Türkiyədə araşdırmalar aparan Şinjin bu zəlzələnin Çində Siçuan, Alyaska, Yeni Zelandiya və Tibetdəki zəlzələlərdən daha böyük və daha şiddətli olduğunu deyib. Şinjin fevralın 6-da Kahramanmaraşda ard-arda baş verən iki zəlzələnin birbaşa yaşayış məntəqələrində baş verməsinə xüsusi diqqət çəkib.
Hatayda zəlzələlərdə dağılan "Renesans Residence"in həbsdə olan podratçısı Mehmet Yaşar Coşqun prokurorluğa verdiyi ifadədə binanın niyə dağıldığını bilmədiyini və bunun onun evə getmək istəməsi ilə heç bir əlaqəsi olmadığını bildirib.
"Operativ Media" Türkiyə KİV-ə istinadən xəbər verir ki, zəlzələdən sonra Monteneqronun paytaxtı Podqoritsaya qaçmaq istəyərkən İstanbul Hava Limanında saxlanılan və bu gün hakim tərəfindən barəsində həbs qərarı çıxarılan Mehmet Yaşar Coşkun prokurorluğa verdiyi ifadəsində bildirib ki, Antis Yapı İnşaatın sahibi və podratçısıdır. Firmanın digər ortağının isə qardaşı olduğunu deyən Coşqun "Renesans Residence"in ortağı olduğu şirkət tərəfindən tikildiyini bildirib.
“Həmin binanın tikintisinə 2011-ci ildə başlanıb, 2013-cü ildə tamamlanıb. İki illik tikinti müddətində heç bir problem olmadı, tikintini qəzasız başa çatdırdıq. Bina 10 ildir istifadədədir, bu müddət ərzində heç bir problem yaşanmayıb. Sonradan binada əsaslı dəyişiklik edilməyib, biz qanunvericilikdə nəzərdə tutulan bütün prosedurları yerinə yetirmişdik. Dəmir-beton konstruksiyasını İstanbulda həyata keçirdik. Bu işi Yapı İnşaat adlı şirkətə verdik. Yadımdadır, bu şirkətin də iki ortağı var idi".
Daha sonra iş adamı binanın niyə çökdüyünü bilmədiyini bildirib.
"Renesans Residence"in də niyə çökdüyünü bilmirəm. "Renesans Residence" tikilərkən yeraltı tədqiqat aparılıb və yaxşı vəziyyətdə idi. Bütün lisenziyalar alınıb, lazımi nümunələr həm bələdiyyə, həm də tikinti yoxlama firması tərəfindən götürülüb. Tikinti işləri zamanı lazımi ekspertizalar aparıldı və onlara nəzarət təmin edildi. Bu mərhələlərdə heç bir problem olmadı. Əslində biz "Renesans Residence"i tikərkən onun tikintisini mərhələ-mərhələ foto və videoya çəkdik. Məncə, onlar kompüterlərdə saxlanılır. Bacarsam, sonra təqdim edəcəm".
M.Yaşar Coşqun binanın çökməsi ilə bağlı öz ehtimalını bildirib:
"Bununla bağlı ağlıma yalnız bir şey gəlir: Düşünürəm ki, zəlzələnin dalğa uzunluğu indiyədək baş vermiş bütün zəlzələlərdən fərqlidir. Bundan əlavə, zəlzələ yerə çox yaxın, bir neçə kilometr aralıda olduğundan bu qədər dağıntılar ola bilər. Fevralın 6-da ard-arda iki zəlzələ baş verib. Episentri Elbistan olan ikinci zəlzələ daha şiddətli zəlzələ olub. Mən zəlzələ mütəxəssisi deyiləm, bunlar mənim təxminlərimdir".
O, nə üçün Monteneqroya getdiyini də açıqlayıb:
"Monteneqroya səfərim əvvəlcədən planlaşdırılsa da, təyyarə biletini fevralın 8-də almışdım. Zəlzələ nəticəsində “Renessans Residence”in çökməsi və Monteneqroya getməyim arasında heç bir əlaqə yoxdur. Mən şübhəsiz ki, araşdırmadan qaçmaq üçün Monteneqroya getməyə çalışmadım. İşimlə əlaqədar Monteneqroya gedirdim. Plana, layihəyə, qanunvericiliyə uyğun tikinti aparmışıq. Ona görə də üzərimə atılan iddiaları qəbul etmirəm" - deyə o vurğulayıb.
Dağıdıcı 2 zəlzələdə şüşələri belə qırılmayaraq sapsağlam qalan tikililərdən biri də Malatyadakı Battalqazi dövlət xəstəxanasının binasıdır.
Binanın memarı Hamza Keser sirrlər haqda Türkiyə mətbuatına müsahibə verib.
Memarın müsahibəsini təqdim edirik:
FHN-in zəlzələ bölgəsindəki qərargahında türkiyəli həmkarlarla toplantı keçirilib. Bu barədə "Report"a Azərbaycan Fövqəladə Hallar Nazirliyindən bildirilib.
Məlumat verildiyi kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin çevik xilasetmə qüvvələri Türkiyə Respublikasında baş vermiş güclü zəlzələnin fəsadlarının aradan qaldırılması və axtarış-xilasetmə əməliyyatlarını davam etdirir.
Bu çərçivədə, Kahramanmaraş rayonu ərazisində təşkil edilmiş FHN-in xilasetmə qüvvələrinin qərargahında Türkiyə Respublikasının Fövqəladə Halların İdarə olunması Agentliyinin (AFAD) nümayəndələri ilə birgə toplantı keçirilib.
Toplantıda hazırki əməliyyat şəraiti və atılacaq növbəti addımlar müzakirə edilib. Həmçinin, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tapşırığına əsasən zəlzələdən ziyan çəkmiş insanların yerləşdirilməsi üçün FHN tərəfindən qardaş ölkəyə göndərilmiş çadırların qurulması ilə bağlı məsələlər nəzərdən keçirilib.
Seysmoloq Hartmann: “Yaxınlaşan təhlükəni dərk etmək lazımdır”
“6 fevral zəlzələsi İstanbul zəlzələsini gecikdirdi. Lakin bu, İstanbul üçün ağrılı bir ön xəbərdarlıqdır”.
Bunu Almaniya Geologiya Elmləri Tədqiqat Mərkəzinin (GFZ) professoru Marko Bohnhoff deyib.
Xəbəri Türkiyənin “Cümhuriyyət” qəzeti yayıb.
Marko Bohnhoff xəbərdarlıq edib ki, rəsmi rəqəmlərə görə 16 milyon insanın yaşadığı İstanbul üçün 7,4 bal gücündə zəlzələ gecikir: “Bu, hər an baş verə bilər”.
M.Bohnhoff Şimali Anadolu fay xəttinin İstanbula yaxın olması səbəbindən erkən xəbərdarlıq sistemlərinin etibarsız olduğunu bildirib.
Hannoverdəki Federal Geologiya Elmləri İnstitutundan seysmoloq Gernot Hartmann da oxşar açıqlama səsləndirib: “Mövcud zəlzələlər İstanbulun zəlzələ riskini dəyişməyib, orada zəlzələ riski hələ də yüksəkdir”.
Ancaq İstanbul zəlzələsinin nə vaxt baş verə biləcəyini təxmin etməyin mümkün olmadığını xəbərdar edən Hartmann əlavə edib ki, zəlzələ yaxın gələcəkdə, hətta onilliklər sonra da baş verə bilər: “Ona görə də yaxınlaşan təhlükəni dərk etmək lazımdır. İndidən hazırlaşmaq vacibdir”.
Fevralın 6-da Türkiyənin cənub şərqində 7,7 bal gücündə zəlzələ baş verib.
Episentri Kahramanmaraşın Pazarcık bölgəsi olan zəlzələ baş verdiyi ərazidən başqa Kilis, Diyarbəkir, Adana, Osmaniye, Qaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya və Hataya da təsir edib.
Zəlzələnin əhatə etdiyi 10 bölgədə fövqəladə vəziyyət elan edilib.
Türkiyədə baş verən zəlzələ Suriyanı da vurub.
Son açıqlanan rəqəmə görə, Türkiyədə zəlzələ nəticəsində ölənlərin sayı 22 minə çatıb.