 |
|
|
Azərbaycan banklarında əcnəbilərə məxsus depozitlərin həcmi kəskin şəkildə artıb.
“AzPolitika.info” xəbər verir ki, ötən il yanvarın sonunda onların həmin vəsaitlərinin həcmi toplam 294 milyon manat idisə 2022-ci ilin sonunda eyni göstərici artıq 1 milyard 174 milyon manat ekvivalentinə yüksəlib.
Məlumatda qeyd olunur ki, 2023-cü ilin əvvəlində qeyri-rezidentlərin Azərbaycan banklarındakı vəsaitlərində nisbi azalma gözə çarpıb. Martın sonuna əcnəbilərin Azərbaycan banklarında saxladığı vəsaitlərin həcmi 1 milyard 167 milyon manata enib. Bu, ilin əvvəli ilə müqayisədə 7 milyon manat azalma deməkdir.
“Qeyri-mövsüm dövründə pomidorun yetişdirilməsi xərcləri artırır. İstixanalar üçün ciddi xərc yaranır. Digər tərəfdən, pomidor mövsümü olmadığı üçün məhsul azdır”.
Bunu Bakupost.az -a iqtisadçı Xalid Kərimli bazarda pomidorun qiymətinin baha olmasının səbəblərini izah edərkən deyib.
O bildirib ki, məhsul az olduğu üçün sahibkarlar onu istədiyi qiymətə sata bilirlər:
“İstixana məhsulları həmişə baha olub və olacaq. Çünki istixananın istehsal xərci ilə açıq sahədə yetişdirilən pomidorun istehsal xərci eyni deyil. Bu da mövsümdən əvvəl istixana məhsullarının daha baha qiymətə satılmasına gətirib çıxardır”.
İqtisadçı qeyd edib ki, əgər ixrac daha çox olsaydı, hazırda pomidor 4-6 manata yox, 8-9 manata satılardı:
"İxracın azalması qiymətlərin bu intervalda formalaşmasına gətirib çıxarır. Hazırda sahibkarın işçi, logistika və digər xərcləri əvvəlki illərin xərcləri ilə eyni deyil, daha yüksəkdir. Ümumi inflyasiya səviyyəsi istixana sahiblərinə də təsir göstərir. Bazarda pomidorun qiyməti tələb-təklif əsasında formalaşır".
Bu il Azərbaycanın pambıq mahlıcının ixracından gəliri 2 dəfədən çox azalıb.
2023-cü ilin yanvar-fevral aylarında 26 648.5 pambıq mahlıcı, 1 715.5 ton pambıq iplik istehsal olunub ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən müvafiq olaraq 6.9% artım və 45.4% azalma deməkdir.
Qeyd edək ki, bir sıra mütəxəssislər ölkədə pambıq istehsalının heç də gəlirli olmadığını deyir ki, bunun müqabilində digər ehtiyac olan sahələrin inkişafını təklif edirlər.
Belə ki, bu gün ölkədə qiymət artımı müşahidə edilən bir sıra ərzaq məhsulları var ki, həmin sektorla bağlı daha çox inkişaf ehtiyac var.
Məsələn, bu ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycan 11 min 367 ton ət idxal edib ki, bu həcmdə ətin dəyəri 19 milyon 259 min ABŞ dolları olub.
Bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 min 206 ton (24 % ), dəyər baxımından isə 3 milyon 585 min dollar (22,8 %) çoxdur.
Hazırda pambıqçılığın deyil, daha çox ehtiyac olan, gəlir gətirən sahələri inkişafı önəmli deyilmi?
TEREF.AZ-ın məlumatına görə, Cebhe.info-ya açıqlama verən Liberal İqtisadçılar Mərkəzinin sədri Akif Nəsirli xatırladıb ki, 2017-2018-ci ildə pambıqçılıq strateji sahə kimi elan edildiyi zaman Azərbaycanda pambıqçılığın perspektivi olmadığını bəyan edib:
“Pambıqçılıq Azərbaycanda inkişaf etdirilə bilən sahə deyil. Çünki burada iqlim, pambıq yetişdirməyə imkan vermir. Ölkəmizdə pambıq yetişdirməyə imkan verən yeganə ərazi Bərdə rayonudur. Ancaq digər ərazilərin heç birində şərait yoxdur. Pambıqçılığın inkişaf perspektivlərini seçəndə diqqət yetirilir ki, pambıq formaları, məsələn, Qossipium Barbadenze (Gossypium barbadense) növlərindən biri həmin ərazidə yetişirsə, demək orada pambıq yetişdirmək olar. Əgər o növlər yetişməsə, demək ki, pambıq yetişdirmək mümkün deyil. Yəni 10 minlərlə hektar sahədə pambıq yetişdirib əlində qalmaqdansa, həmin sahələrdə yonca sahələri əkib, yem bitkiləri əkib heyvandarlığı inkişaf etdirsəydik bu, daha yaxşı olardı.
Bu gün Azərbaycanda kənd təsərrüfatı mənşəli ərzaq idxalına ildə təxminən 2 milyard dollardan çox vəsait xərclənir. Əgər biz pambıqçılığa ayrılan sahələrdə heyvandarlıq və bitkiçiliyi inkişaf etdirsək, məsələn, ərzaq buğdası əksəydik, ətlik heyvanlar üçün yem bitkiləri əksəydik, həmin 2 milyard dolların 80-90 faizinə qənaət etmiş olardıq. Halbuki həmin məhsulları idxal edirik. Bizim pambıq istehsalında 2015-ci ildən bəri illik əldə etdiyimiz gəlir 200 milyon dolları keçməyib. Ərzaq idxalı ilə bağlı qazandığımızın fərqinə baxsaq, burada nəticəni görmək mümkündür. Pambıqçılığın strateji sahə elan edilməsi Azərbaycan iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı sektorunun çökdürülməsi deməkdir”.
İqtisadçı deyir ki, Azərbaycanın daxilində ehtiyac olan məhsullar istehsal etməliyik:
“Hazırda neftdən kifayət qədər valyuta gəlir. İldə dövlət büdcəsinin 10-12 milyard dolları neftdən gələn gəlirlər hesabına formalaşır. Həmin büdcəni biz perspektivli sahələrə yönəltməliyik. Məsələn, istəyiriksə, neft erası bitdikdən sonra bizə valyuta gətirən sahə olsun, niyə baramaçılığı, tütünçülüyü, şərabçılıq sahəsini inkişf etdirib dünyada brendini yaratmırıq. Hazırda pambıqçılığı Sovet dövründən nümunə götürərək inkişaf etdirirlər. Ancaq bu çox yalnış addımdır.
Çünki Sovet dövründə də Azərbaycanda pambıqçılıq gəlirli sahə olmayıb. Burada nə qədər pambıq istehsal edilsə də, Səmərqənddəki pambıq emalı zavodunda yanıb, məhv olub. Azərbaycandan nefti aparırdılar, onun gəlirinin 20 faizini pambıqçılığa qoyurdular ki, vətəndaşlar işsiz qalmasın, başını qatsın. Digər tərəfdən də Səmərqənddə Azərbaycan pambığı heç bir emal peosesinə göndərilmirdi, yalnız çiyidi çıxarılırdı, qalan hissəsi isə məhv olurdu. O dövrdə də Azərbaycanda pambıq istehsalına nail ola bilməyiblər. Ona görə də pambığın “prepiskası” başladı. Səmərqənddən təklif gəldi ki, sizin pambığı heç nəyə cəlb edə bilmirik, ona görə də bizə pambıq dəyərində pul gətirin. Belə də etdilər. Bu isə bir çox insanlar üçün problemlər yaratdı”.
Köhnə avtomobillərin ölkəyə gətirilməsini məhdudlaşdıran qərarın qüvvəyə minməsi maşın bazarında qiymətlərə təsir göstərib.
BAKU.WS xəbər verir ki, qiymətlərdə ötən aydan dəyişiklik olsa da, həftəsonu qərarın qüvvəyə minməsindən sonra qiymətlərin bir qədər də bahalaşacağı ehtimal olunur.
Ekspertlərin fikrincə, may ayından ikinci əl avtomobil bazarında 3-5 faiz bahalaşma olacaq. Bahalaşmanın dünya bazarındakı yeni avtomobillərə də şamil ediləcəyi gözlənilir. Avropa, Cənubi Koreya, ABŞ və Çindəki avomobil şirkətləri bunu əvvəlcədən elan ediblər.
Ətraflı ATV-nin videomaterialında izləyə bilərsiniz:
"Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan BMT- dən Rusiya kənd təsərrüfatı məhsullarının ödənilməsi üçün Türkiyə ilə əməkdaşlığı nəzərdə tutan “taxıl müqaviləsi”nə dair “yol xəritəsi” alıb".
Bunu Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Mövlud Çavuşoğlu bildirib.
“Baş katib (BMT, Quterreş) yol xəritəsi (“taxıl müqaviləsini” uzatmaq üçün) təşəbbüsü ilə çıxış edib, o, Rusiya və Ukraynaya göndərildi . Bənzər bir “yol xəritəsi” olan məktubu cənab prezident (Tayyib Ərdoğan) alıb. Yol xəritəsində “taxıl sövdələşməsi”nin uzadılması, o cümlədən Odessa limanından rus ammiakının ixracı və ödəniş məsələsində (Rusiya kənd təsərrüfatı məhsulları üçün) Türkiyə ilə əməkdaşlığı nəzərdə tutan müxtəlif təkliflər var”, - Çavuşoğlu bildirib.
Bir müddət əvvəl Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş katibinin sözçüsü Antonio Quterreş Stefan Düjarrik bildirib ki, BMT baş katibi rəsmi kanallar vasitəsilə Rusiya tərəfdən taxıl sazişi ilə bağlı ötürülən mesaja cavab gözləyir. \\Unikal
Bu ilin ilk 3 ayı ərzində Türkiyə ilə Ermənistan arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi 12 milyon 969 min dollar olub.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, bu barədə məlumat Türkiyə Statistika İdarəsinin rəsmi saytında yerləşdirilib.
Açıqlanan məlumatlarda qeyd olunur ki, bir il əvvəl – 2022-ci ilin analoji dövründə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin həcmi builkindən 28 dəfə az – 465 min dollar olub.
Bu ilin yanvar-mart aylarında Türkiyənin Ermənistandan idxalı əvvəlki illə müqayisədə cüzi artaraq 441 mindən 504 min dollara yüksəlib.
Bu dövrdə Türkiyənin Ermənistana ixracı isə 519 dəfə artaraq 24 min dollardan 12 milyon 465 min dollara çatıb.
"Rubl-dollar cütlüyündə praktiki olaraq heç bir transsərhəd pul köçürmələri yoxdur".
Publika.az xəbər verir ki, bunu Rusiya Federasiyası Maliyyə Nazirliyinin rəis müavini Aleksey Moiseyev "Banklar. Transformasiya. İqtisadiyyat. 2.0" konfransında çıxış edərkən bildirib.
"Deyərdim ki, onlar yoxdur", - Moiseyev deyib.
O əlavə edib ki, dollarla hesablaşmalar sporadik həyata keçirilir və sistemli deyil:
Nazir müavini bildirib ki, rubl-avro cütlüyündə hesablaşmalar da sakitcə öz nəticəsini itirir.
Ramazan ayından sonra artıq bir necə gündür ki, toy mösümü başlayıb.
Yeniavaz.com Xezerxeber.az-a istinadla xəbər verir ki, bir çox restoranda yayın sonuna qədər yer yoxdur.
Cütlüklər nigah və nişan mərasimlərini də açıq havada keçirməyə üstünlük verirlər.
İnzibatçılar bildirir ki, qiymətlərin baha və ucuz olmasına səbəb meynuyda yeməklərindən birdə içkilərdən asılı olur.
Ümumilikdə isə restoran sahibləri menyuların qiymətində bu il təxminən 8-15 faiz arasında bahalaşma olduğunu deyirlər.
Ətraflı videomaterialı təqdim edirik:
Qara dənizdə qaz hasilatı Türkiyəyə bu il enerji idxalına 2 milyard ABŞ dollarına qədər qənaət etməyə kömək edəcək.
Bu barədə “Dünya” qəzeti yazıb.
Qəzet yazır ki, ortamüddətli perspektivdə Qara dəniz yataqlarının işlənilməsi idxalı ildə 10 milyard dollardan çox azaldacaq. Qara dənizdəki bütün qaz yataqlarının işlənməsindən sonra, yəni 2028-ci ilə qədər buradan hasil olunacaq yanacaq daxili istehlakın 30%-ə qədərini ödəyə biləcək.
Enerji idxalından asılılıq birbaşa Türkiyənin yüksək cari kəsirində özünü göstərir. 2022-ci ildə kəsir 97 milyard dollar təşkil edib. Bu vəziyyəti düzəltmək üçün rəsmi Ankara, eyni zamanda qaz və neftin kəşfiyyatı və hasilatına da bel bağlayır. Qazma işləri təkcə Qara dənizdə deyil, həm də Aralıq dənizində, ölkənin şimal-qərb hissəsində quruda, cənub-şərqdə və Egey dənizində aparılır.
Qəzetin yazdığına görə, ölkə daxilində qaz və neft hasilatı sayəsində Türkiyə özünü dünya bazarlarında enerji qiymətlərinin dəyişkənliyindən müəyyən qədər qoruya biləcək.
Aprelin 18-dən 25-dək Rusiyada benzinin qiyməti 13 regionda, ən çox Komi Respublikasında - 0,6% artaraq litr üçün 45,58 rubl təşkil edib.
Redaktor.az TASS-a istinadla xəbər verir ki, buna baxmayaraq, bu göstərici ölkədə ən aşağı səviyyədə olaraq qalır.
Sankt-Peterburq da daxil olmaqla, 5 regionda isə benzin ucuzlaşıb.
Bununla belə, qiymət endiriminin əhəmiyyətsiz olduğu ortaya çıxdı, məsələn, Pskov və Tver vilayətlərində bir litr benzin 0,2% ucuzlaşıb.
Həmçinin Sankt-Peterburqda benzinin qiyməti 0,1% azalıb, Moskvada isə qiymətlər eyni səviyyədə qalıb.
Eyni zamanda, Uzaq Şərqdə bu markanın benzini Buryatiyada litr üçün 48,23 rubldan Çukotkada 60 rubla qədərdir.
"AI-98" markalı benzin ən ucuz Altay, Primorsk və Xabarovsk əraziləri, Voloqda, Tambov, İvanovo və Yaroslavl vilayətləri və Yəhudi Muxtar Vilayətindədir. Burada Aİ-98-in litri 59 rubldan bir qədər aşağıdır, Rusiyada orta qiymət 61,68 rubl təşkil edir.
64 rubldan daha bahalı, 98-ci benzin Krımda, Sevastopolda, Altayda, Trans-Baykal ərazisində, Saxalin və Ryazan bölgələrindədir.