AZAL-ın Rusiya ərazisində vurulan təyyarəsində oksigen balonunun partlaması ilə bağlı iddia təsdiqini tapmayıb

"AzPolitika" xəbər verir ki, bu barədə AZAL-ın Aktauda qəzaya uğrayan təyyarəsi ilə bağlı təhqiqata dair ilkin hesabatda məlumat verilir.

“Oksigen balonunun partlaması ilə bağlı faktı ehtiva edən hər hansı bir məlumat qeyd olunmamışdır”, - hesabatda deyilir.

Qeyd edək ki, Rusiya tərəfi AZAL-ın təyyarəsinin oksigen balonunun partlaması nəticəsində qəzaya uğraya biləcəyini iddia edirdi.

"Bu gün səhiyyə 1000 manat maaş alan həkimlərin çiyinlərindədir, onların yox"

"Bu gün səhiyyədə ciddi problemlər mövcuddur. Bunu hamımız bilirik. Vəziyyətin düzəlməsi, həlli hansısa qadağa ilə olmur".

Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında radioloq Aydın Əliyev həkimlərin reklamının qadağan olunması ilə bağlı deputat Musa Quliyevin təklifinə münasibət bildirərkən deyib.

Aydın Əliyev hesab edir ki, ilk növbədə həkimin maddi rifah halı düzəlməlidir:

"Həkim niyə özəl klinikalara üz tutur? Məcburdur, çünki dövlət xəstəxanalarında həkimə 1000 manat maaş veririlir, 300-500 manat da bonus əlavə edilir. Heç bir həkim bu maaşa işləmək istəməz. Mən geridə qalan ölkələri nəzərdə tutmuram. Bunu deyən kimi "Semaşko"dan bir həkim çıxarırlar ki, "filankəs 10 min bonus alır". 10 min bonus alan həkim bir, yaxud da iki nəfərdir. Ölkənin səhiyyəsi onların çiyinlərində deyil. Bu gün ölkənin səhiyyəsi 1000 manat maaş alan həkimlərin çiyinlərindədir. O biri də baxır, olanlarla qane olmur, demirəm ey, milyonçu olmaq istəyir. Normal həyat yaşamaq istəyir. Məcbur olub işini reklam edir, kefindən etmir ki? Deyiləsi problemlərimiz çoxdur".

Həkim bildirib ki, hər şeyi qadağan etməyin sonu yaxşı olmayacaq:

"İndi hansı zəmanədir? Ona qadağa, buna qadağa? Məlum verilişlərə çıxan həkimlərdən biz özümüz də razı deyilik, əksəriyyət də narazıdır. Onlar məlum verilişlərə 10-15 min manat verirlər, sonra da gəlib həmin pulu xəstələrdən çıxarırlar. Bütün bunları ümumiləşdirib həkimləri qaralamaq olmaz. Mən normal həkimlərdən danışıram, hansı ki, ölkənin səhiyyə yükünü çiyinlərində çəkir. Onlar bu sahəyə illərini verib. Bunların hamısını bir yerə qatıb qaralamaq, pis gözlə baxmaq yalnış addımdır".

Aydın Əliyev bu gün tibb sahəsinə üz tutan abituriyentlərin sayının azaldığını diqqətə çatdırıb:

"Çox gənclər bu sahəyə getmək istəmir. Tanıdığım adamlar var, deyirlər ki, "sizin əziyyətə baxırıq, biz həkim olmaq istəmirik". Onsuz da sahədə kadr çatışmazlığı var. Bölgələrdə 20-30 sayda həkim çatışmazlığı var. Bu problem getdikcə artacaq. Çünkü normal həkimlərdən söhbət gedir. Onlar intelektual çəhətdən üstün insanlardır, bütün ölkələrdən xəbardardırlar. Harada yaxşı vəziyyət var ora üz tutacaqlar. Onsuz da bir hissəsi gedib, yerdə qalanlar da getməyi planlaşdırırlar. Hərə əlinə bir silah alıb düşüb həkimlərin üstünə. Sonra kim müalicə edəcək insanları? Deputat danışanda məsuliyyətli olmalıdır. Məsələnin kökündən danışmırlar. Demirlər ki, həkim saxtadırsa, buna diplomu kim verib? Cəsarətin çatırsa, get ona diplom verəndən soruş. Ona sertifikatı kim verib, get onu araşdır. İşin həmişə kökü qalır, amma başqa səmtə üz tuturlar, yalandan pafosla danışmaqla deyil. Guya bunlar millətin adından danışırlar".

"Məktəblərdə KSQ (Kiçik Summativ Qiymətləndirmə) və BSQ (Böyük Summativ Qiymətləndirmə) sistemi tətbiq edildiyi gündən bəri müxtəlif problemlərlə üzləşmişdir. Bu qiymətləndirmə üsulunun əsas məqsədi şagirdlərin bilik səviyyəsini ölçmək və onların inkişafını təmin etmək olsa da, bir çox hallarda bu metodun effektivliyi sual altına düşür. Xüsusilə, davamiyyəti zəif olan, dərslərə gəlməyən, lakin test yazılan zaman köçürmə yolu ilə yüksək bal toplayan şagirdlər bu sistemin düzgün işləmədiyini göstərir. Bu kimi hallar məktəbdə tədrisin keyfiyyətini aşağı salır və şagirdlər arasında qeyri-bərabərlik yaradır".

Bunu Sonxeber.az-a təhsil eksperti Kamran Əsədov danışıb.

O, açıqlamasında qeyd edib ki, hazırkı sistemdə problemlərin əsas səbəbi, qiymətləndirmənin daha çox testlər və yazılı imtahanlar üzərində qurulmasıdır:

Şagirdlərin davamiyyəti onların qiymətlərinə təsir edəcək? - AÇIQLAMA"Mövcud qiymətləndirmə sistemi şagirdlərin real bilik səviyyəsini əks etdirmədiyi üçün onun dəyişdirilməsinə ehtiyac var. Statistik göstəricilərə görə, Azərbaycanın müxtəlif məktəblərində şagirdlərin 40%-ə qədəri summativ qiymətləndirmələr zamanı qeyri-rəsmi yollarla yüksək nəticə əldə edir. Bu, onların əsl bilik səviyyəsini əks etdirmir və gələcəkdə ali təhsil və ya əmək bazarında problemlər yaratmağa başlayır. Əgər bir şagird ilboyu dərslərə gəlmədən və tədris prosesində iştirak etmədən yüksək qiymət alırsa, bu, təhsil sistemində ciddi boşluqların mövcud olduğunu göstərir.

Dünya təcrübəsinə nəzər saldıqda, müxtəlif ölkələrdə şagirdlərin bilik səviyyəsinin qiymətləndirilməsi fərqli metodlarla həyata keçirilir. Məsələn, Finlandiyada qiymətləndirmə sistemi fərqli yanaşma üzərində qurulub. Bu ölkədə summativ qiymətləndirmə anlayışı mövcud deyil. Əvəzində müəllimlər şagirdlərin inkişafını dərs boyu müşahidə edir, onların fənnə marağını, dərsdə aktivliyini və praktik tapşırıqları necə yerinə yetirdiyini əsas götürərək qiymətləndirirlər. Bu, şagirdlərin yalnız testlərə fokuslanmasını yox, həm də real bilik və bacarıqlar qazanmasını təmin edir.

Estoniya və Kanada kimi ölkələrdə qiymətləndirmə yalnız yazılı testlərlə məhdudlaşmır. Şagirdlər dərs müddətində iştirakına, layihələr hazırlamasına, tədqiqat işlərinə və yaradıcılıq bacarıqlarına görə də qiymətləndirilir. Bu ölkələrdə tətbiq edilən "portfolyo qiymətləndirməsi" adlanan sistemdə şagirdlər öz inkişaf prosesini əks etdirən tapşırıqlar toplusu təqdim edir və bu, onların yekun qiymətləndirməsinə daxil edilir. Bu metod Azərbaycanda da tətbiq edilə bilər və yalnız test yazmaqla yüksək bal almağın qarşısını ala bilər.

Hazırkı sistemdə problemlərin əsas səbəbi, qiymətləndirmənin daha çox testlər və yazılı imtahanlar üzərində qurulmasıdır. Şagirdlərin bacarıqları çox zaman nəzərə alınmır və onların yalnız müəyyən qaydalara uyğun testlərə cavab verməsi əsas götürülür. Köçürmə yolu ilə yüksək qiymət alan şagirdlər isə real biliklər əldə etmədən, yalnız nəticəyə yönəlik bir sistemdən faydalanmış olurlar. Müəllimlər bu cür halların qarşısını almaq üçün test suallarını çətinləşdirsə də, bu, problemi həll etmir, əksinə, köçürmə hallarının artmasına gətirib çıxarır.

Qiymətləndirmə sisteminin daha obyektiv olması üçün alternativ metodlar tətbiq edilməlidir. Şagirdlərin real bilik səviyyəsini ölçmək üçün onların dərsdə iştirak səviyyəsi, praktik və laboratoriya işləri, məqalə və layihə hazırlama bacarıqları, şifahi təqdimatlar etməsi nəzərə alınmalıdır. Şagirdlərin yalnız testlərə yönəlməsi onların düşüncə bacarıqlarını inkişaf etdirmir və gələcəkdə problemlərin həllində çətinlik çəkmələrinə səbəb olur. ABŞ və Böyük Britaniya məktəblərində tətbiq olunan "formativ qiymətləndirmə" modeli bu problemi həll etməyə kömək edir. Bu sistemdə müəllimlər şagirdlərin dərs müddətində aktiv iştirakına və müzakirələrdə nə qədər fəal olmasına əsasən qiymətləndirmə aparır. Bu, şagirdlərin yalnız imtahana hazırlaşaraq qiymət almasını yox, bilik və bacarıqlarının real ölçülməsini təmin edir".

Təhsil eksperti onu da vurğuladı ki, KSQ və BSQ sisteminin tamamilə ləğv edilməsi yox, onun daha effektiv metodlarla əvəz olunması məqsədəuyğundur. Əks halda şagirdlərin bilik səviyyəsini ölçmək daha da çətinləşəcək:

"Davamiyyət və aktiv iştirak qiymətləndirmə sisteminə daxil edilməlidir. Hal-hazırda bəzi məktəblərdə şagirdlərin davamiyyəti yalnız formal olaraq qeyd olunur, lakin onların qiymətlərinə ciddi təsir etmir. Əgər bir şagird il ərzində davamiyyət göstəricisini müəyyən səviyyədə saxlamırsa, onun qiymətləndirilməsinə yenidən baxılmalıdır. Bu, məktəbə gəlməyən, amma imtahan zamanı yüksək nəticə göstərən şagirdlərin qarşısını almağa kömək edə bilər. Yaponiya və Cənubi Koreyada davamiyyət və dərs aktivliyi şagirdlərin yekun qiymətlərinə ciddi təsir göstərir və bu, məktəbə davamiyyəti artırmağa xidmət edir.

İmtahanların təşkil olunması zamanı şəffaflıq artırılmalıdır. Mövcud sistemdə bəzi məktəblərdə müəllimlər şagirdlərə əlavə imkanlar yaradır və nəticədə real biliklər ölçülmür. Köçürmənin qarşısını almaq üçün imtahanlar fərqli formatda keçirilməli, nəzarət gücləndirilməlidir. Əgər bir şagird il ərzində heç bir fənn üzrə yüksək nəticə göstərməyibsə, lakin summativ qiymətləndirmə zamanı 10 bal alırsa, bu nəticənin nə qədər obyektiv olduğu sual altına düşməlidir.

KSQ və BSQ sisteminin tamamilə ləğv edilməsi yox, onun daha effektiv metodlarla əvəz olunması məqsədəuyğundur. Əgər bu qiymətləndirmə üsulları düzgün təşkil edilməzsə, təhsildə xaos yaranacaq və şagirdlərin bilik səviyyəsini ölçmək daha da çətinləşəcək. Qiymətləndirmə metodları yenilənməli, biliklər yalnız testlərlə yox, praktik və interaktiv üsullarla yoxlanılmalıdır. Əgər bu dəyişikliklər həyata keçirilsə, şagirdlərin bilik səviyyəsinin daha obyektiv qiymətləndirilməsi mümkün olacaq və nəticədə təhsilin keyfiyyəti yüksələcək.

Azərbaycan təhsil sistemində köklü dəyişikliklər edilmədiyi təqdirdə, KSQ və BSQ sistemi təhsilin keyfiyyətini artırmaq əvəzinə, daha çox problemlərə səbəb olacaq. Bu qiymətləndirmə üsulları şagirdlərin real bilik səviyyəsini əks etdirməli və onların dərs prosesində aktiv iştirakına əsaslanmalıdır. Əgər şagirdlər yalnız imtahan zamanı yüksək nəticə göstərməklə qiymət alırsa, bu, təhsilin keyfiyyətsiz olduğunu göstərir. Ona görə də, qiymətləndirmə sistemi köklü şəkildə yenilənməli, beynəlxalq təcrübəyə uyğun daha effektiv və şəffaf mexanizmlər tətbiq olunmalıdır. Əks halda, təhsil sistemi yalnız formal nəticələrə əsaslanacaq və gələcək nəsillərin bilik və bacarıqları zəif olacaq".

Deputat Siyavuş Novruzov Milli Məclisdə çıxışı zamanı İmişli hadisələrinə toxunub. Belə ki, o, rayon icra başçısını, deputatları, polis rəisini və bir sıra rəsmiləri hadisə yerinə getməməkdə günahlandırıb.

Sitat: “Hadisə baş verib və mən İmişlinin hər iki deputatı ilə söhbət etdim. İcra başçısı rayon mərkəzindən üç kilometr aralıdadı, niyə camaatın yanına gəlmədi? Polis rəisi niyə o camaatın qabağına çıxmadı? Bir dənə prokurordan savayı başqa bir adam o camaatın qabağına çıxmadı. Bu xalqdır. İnsanları başa salmaq lazımdır. Səni orada öldürəcəkdilər?”

Globalinfo.az-a danışan İmişlidən seçilən deputat Səyyad Salahlı hadisə baş verdiyi gündən İmişli rayonunda olduğunu bildirib.

O, hətta dəfndə də iştirak etdiyini deyib:

“7 gün rayonda oldum. Vəzifəli şəxslərlə, eləcə də rayon başçısı ilə birlikdə dəfn mərasimlərinin hamısında iştirak etdik. Hətta uşaqlardan biri Mərkəzi Klinikada olanda da ziyarət etmişəm. 2-ci və 3-cü günlərində ailələrdə olduq, daha sonra 7 mərasimində iştirak etdik. Uşaqlardan birinin 7 mərasimi Ağdamda keçirildiyi üçün başçı Heydər Əliyev Fondunun nümayəndələri ilə ora getdi. Hamı məclislərdə iştirak edib, məsələ də araşdırılır. Kimin günahkar olduğu da araşdırılacaq. Siyavuş Novruzovun hardan və necə məlumat aldığını bilmirəm”.

İmişli Rayon İcra Hakimiyyətinin ictimai-siyasi və humanitar məsələlər şöbəsinin müdir müavini Rüfət Muradov deyilənlərin həqiqətə uyğun olmadığını bildirib:

“18 yanvar 2025-ci il tarixdə hadisə baş verdikdən dərhal sonra İmişli Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elçin Rzayev, müavinlər və aparatın digər əməkdaşları prokurorluqla birlikdə hadisə yerində olub. Bundan başqa, yaralıları və həlak olan uşağı xəstəxanaya aparan zaman başçı da onlarla birlikdə ora getdi. Saat 15:30-a qədər reanimasiyada olan uşağa baş çəkdi, sonra orada yaralıların valideyinləri ilə söhbət apardı, ürək sözlərini dedi. Bunun ardınca hadisə baş verən yerə gediblər. Orada da toplaşan insanlarla görüşdülər, söhbət apardılar. Həmin şəxslər də öz sözlərini dedilər”.

R.Muradov dövlət və dövlətçiliyə qarşı heç bir şüar, aksiya olmadığını qeyd edib:

“Hadisə zamanı həlak olan və xəsarət alanlar azyaşlı uşaqlar idi. Buna görə də toplaşan şəxslər aqressivlik göstərmişdilər. Hətta xəbər gəldi ki, insanlar polis idarəsinin qarşısına yürüş etmək istəyirlər. Dərhal polis rəisi, başçı və prokuror kütlənin qarşısına gəldilər, onları dinlədilər və həmin şəxslərə qanunvericilik izah olundu. Bundan sonra da aksiya sonlandırıldı”.

Rüfət Muradov deyib ki, Elçin Rzayev azyaşlıların dəfn, 3 və 7 mərasimində də iştirak edib, ailələrdə olub, başsağlığı verib.

Ötən il xarici ölkələrə 2 milyon 158 min 938 nəfər Azərbaycan vətəndaşı səfər edib.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, xaricə səfər edən Azərbaycan vətəndaşlarının 63,3%-i və ya 1 milyon 365 min 589 nəfəri ölkəni turizm məqsədilə, 36,7%-i və ya 793 min 349 nəfəri digər məqsədlərlə tərk edib.
Turizm məqsədilə xaricə səfər edənlərin böyük əksəriyyəti – 98%-i və ya 1 milyon 337 min 88 nəfəri ölkədən hava yolu ilə çıxıb. Turistlərin yalnız 2%-i və ya 28 min 501 nəfəri ölkəni dəniz yolu ilə tərk edib. Quru yolla ölkəni tərk edən turist olmayıb.
Açıqlanan rəsmi məlumatlarda bildirilir ki, ötən il xarici ölkələrə səfər edən Azərbaycan vətəndaşlarının 69,4%-i hava, 28,5%i dəmir yolu və avtomobil, 2,1%-i isə dəniz nəqliyyatından istifadə edib.
Qeyd edilən bu məlumatlara istinadən apardığımız hesablama göstərir ki, hava yolu ilə (təyyarə) ölkəni tərk edənlərin sayı ümumilkdə 1 milyon 498 min 303 nəfər (2 158 938 x 69,4 / 100) olub. Bunların 1 milyon 337 min 88 nəfərini turistlər təşkil etdiyi üçün ölkəni hava yolu ilə tərk edənlərin 161 min 215 nəfəri (1 498 303 – 1 337 088) xaricə digər məqsədlərlə gedənlər olub.
Rəsmi məlumatlarda həmçinin qeyd olunur ki, ötən 793 min 349 nəfər digər məqsədlərlə xaicə səfər edib. Digər məqsədlərlə xaricə gedənlərin 161 min 215 nəfəri hava yolundan istifadə ediblərsə, onda 632 min 134 nəfər (793 349 – 161 215) xaricə quru və dəniz yolu ilə gedib.
Xaricə dəniz yolu ilə gedənlərin ümumi sayının 45 min 338 nəfər (2 158 938 x 2,1 / 100) olduğunu və bununların da 28 min 501 nəfərinin turist olduğunu nəzərə alsaq, o zaman, digər məqsədlə ölkədən çıxan 16 min 837 nəfər (45 338 28 501) dəniz yolundan istifadə edb.
Apardığımız hesablamadan da görünür ki, xaricə səfər edən 615 min 297 nəfər (623 134 – 16 837) ölkədən quru yolla çıxıb.
Qeyd edək ki, açıqlanan rəsmi məlumatlarda ölkədən quru yolla çıxanların kimlər olduğu barədə məlmat verilmir. Lakin bildirilir ki, digər məqsədlə xaricə gedənlər mövsümi, qısa və ya uzun müddətə işləməyə gedənlər, ictimai nəqliyyat vasitələrinin heyəti, ixrac yüklərini daşıyan avtomobillərin sürücüləri və yükləri müşayiət edən şəxslər, Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki səfirliklərində, konsulluqlarında, beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərində işləyənlər və onlarla birlikdə yaşayan ailə üzvləri, təhsil müəssisələrində təhsil alanlar və s. şəxslər ola bilər.

İsmət İnönü rayonunda özəl xəstəxananın reanimasiya şöbəsində naməlum səbəbdən yanğın baş verib.

NTV xəbər verir ki, 112 Təcili Tibbi Yardım, polis və yanğınsöndürmə briqadaları əraziyə yönəldilib.

Ətrafda tədbir gördükdən sonra yanğına müdaxilə edən qruplar xəstəxana işçilərini və xəstələri təxliyə etməyə başlayıb.

Yanğının nəzarət altına alınması üçün işlər davam etdirilir.

Xəbər verdiyimiz kimi, bu gün dövlət başçısının Sərəncamı ilə Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinə rektor təyin edilib.

“Qafqazinfo”nun məlumatına görə, sözügedən universitetin rektoru Mustafa Babanlının 2023-cü ilin iyulunda vəzifəsindən azad edilməsi ilə həmin post iki ilə yaxındır, boş qalmışdı. Bundan sonra ADNSU-ya Rüfət Eyvaz oğlu Əzizov rəhbərlik edəcək.

Kimya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru olan Rüfət Əzizov 2023-cü ildən Sumqayıt Dövlət Universitetinin rektoru vəzifəsini tuturdu.

Qeyd edək ki, 45 yaşlı Rüfət Əzizov 1998-ci ildə Beynəlxalq Mendeleyev Kimya Olimpiadası qalibi kimi Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsinə imtahansız olaraq qəbul olub. Həmin universitetdə aspirantura təhsilinə davam edərək, 2006-cı ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib və Kimya Elmləri Namizədi (PhD) elmi dərəcəsi alıb.

2014-2016-cı illərdə ADA/Maastricht Universitetlərinin birgə MBA proqramını və 2018-2020 illərdə isə Oxford Universitetinin (Said Business School) ali biznes idarəçiliyi, Executive MBA proqramını bitirib.

“Cornell” Universiteti Ali İdarəetmə, “George Washington” Universiteti Layihələrin İdarə olunması və “Oxford” Universiteti Süni İntellekt Proqramlarını bitirib.

7 yanvar 2021-ci ildə elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin Əmri ilə Təhsil İnstitutunun direktoru vəzifəsinə təyin olunub.

Son illər Azərbaycanda kosmetoloji prosedurlara tələbat artdığından bu xidməti göstərən “kosmetoloqlar”ın, estetik mərkəzlərin sayı artıb. Sözsüz ki, bu da qeyri-peşəkar kosmetoloqların və onların qurbanlarının sayını artırır. Bəs 3-4 aylıq kurs bitirməklə gözəllik salonlarında, estetik mərkəzlərdə həkim-kosmetoloq işləmək nə dərəcədə düzgündür? Müvafiq tibbi təhsili olmayan, insan anotomiyasını bilməyən şəxslərin gözəllik salonlarında qanla bağlı müxtəlif prosedurlar həyata keçirməsi mümkündür?

Lent.az bu suallar ətrafında araşdırma aparıb.

Qeyd edək ki, bu gün hər addımbaşı bir gözəllik salonu ilə qarşılaşırıq. Əslində bu, heç də pis deyil, üz-gözünə, saçlarına düzən vermək istəyən xanımlar bunun üçün uzaq məsafə qət etməli olmurlar. Ancaq pis olan odur ki, 3-5 ay ya hardasa kosmetoloq kursunu bitirən, ya da hansısa kosmetoloqun yanında bu sənətin sirlərini öyrənənlər bu gün salonlarda qanla bağlı müxtəlif prosedurlar həyata keçirirlər. Məsələn, plazma liftinq (PRP), lazer epilyasiya, xalların yandırılması, ləkələrin ağardılması, piqment ləkələrinin aradan qaldırılması, varikoz genişlənmənin qarşısının alınması, qırışların aradan götürülməsi, mezoterapiya, pilinq, botks, dodaqların təbii və süni gel ilə korreksiyası və s. kimi qanla əlaqədar, həmçinin bədənə yad maddələr yeridilən prosedurlar salonlarda gerçəkləşdirilir. Plazma liftinq proseduruna diqqət edək. Bu prosedur zamanı damardan 100-200 qram qan alınır və qanın trombositlərlə zəngin plazma (PRP) hissəsi götürülərək müalicə olunacaq bölgəyə vurulur. Bu zaman həmin bölgədəki hüceyrələr yenilənir. PRP saç tökülməsi zamanı, üzü gəncləşdirmək üçün, ayaq, çiyin, dizdəki kirəcləşmələr və s. zamanı istifadə olunan prosedurdur. Göründüyü kimi, bu zaman qan bədənin bir yerindən alınır və kənarda müxtəlif əməliyyatlar aparılaraq trombositlərlə zəngin plazma bədənin digər yerinə vurulur. Bu zaman proseduru düzgün həyata keçirmək üçün tibbi biliyin olması, bundan da əlavə gigiyenik qaydalara əməl edilməsi vacibdir. Ancaq etiraf edək ki, bu gün salonların əksəriyyətində bu şərait və tibbi personal yoxdur.

Apardığımız araşdırmalar əsasında bir sıra dövlətlərin təcrübələri ilə də tanış olduq. Əldə etdiyimiz məlumatlara görə, Rusiyada bu sahə kifayət qədər inkişaf edib. Həkim-kosmetoloq ixtisası rəsmi şəkildə ölkənin Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən qeydiyyatdan keçib. Türkiyədə də kifayət qədər professional mütəxəssislər var. Hazırda Türkiyənin ən tanınmış ali təhsil ocaqlarında kosmetoloq olmaq üçün azı 3 il təhsil almaq şərtləri qoyulub.

Avropada isə kosmetoloq olmaq üçün mütləq müalicə işi üzrə ali tibbi təhsil almaq tələb olunur.

Bəs Azərbaycanda qanun nə deyir?

Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən kosmetoloji iş üzrə özəl tibb xidməti fəaliyyətinin göstərilməsi üçün lisenziya tələb olunur. Nazirlər Kabinetinin 15 may 2017-ci il tarixli 206 nömrəli Qərarı ilə təsdiq olunmuş “Özəl tibb fəaliyyəti üzrə lisenziyalaşdırılan xidmətlərin və işlərin Siyahısı”nda “kosmetoloji” iş üzrə tibbi xidmətin göstərilməsi tibbin bir sahəsi kimi qeyd olunub:

“Burada tibbi kosmetologiyaya daxil olan estetik problemlər, onların korreksiyasına və profilaktikasına yönəlmiş, örtük toxumalarına müdaxilə ilə müşayiət olunan müxtəlif kompleks prosedurları nəzərdə tutulub. Tibbi kosmetologiyaya, cərrahi müdaxilələr istisna olmaqla (plastik cərrahiyyəyə aid olduğundan) konservativ və korreksion üsullar daxildir. Bu üsullara inyeksion prosedurlar, müxtəlif növ aparat kosmetologiyası (o cümlədən lazer üsulu epilyasiya), biorevitalizasiya, mezoterapiya, pilinq prosedurları, müalicəvi masaj üsulları, plazmoliftinq aid oluna bilər. Bu üsulların hamısı “kosmetoloji” işə aid olunduğundan müvafiq iş üzrə özəl tibb xidməti fəaliyyətinin göstərilməsi üçün lisenziya tələb olunur. Bu sahədə praktiki tibbi fəaliyyət üzrə müvafiq sertifikatı olan həkim-dermatoveneroloqlar və tibbi kosmetologiya üzrə ixtisaslaşmış keçmiş ali tibbi təhsilli mütəxəssislər məşğul olmaq hüququna malikdirlər”.

Lakin çox zaman bizdə xarici ölkələrdən fərqli olaraq adi qadın salonlarında "kosmetoloq” işləyən şəxslər çox zaman orta təhsilə malik olurlar. Mütəxəssislər isə deyir ki, kosmetoloq olmaq üçün farmakologiya, kimya, anatomiya, biokimya, dəri xəstəlikləri, onlara diaqnoz qoyulması və müalicə olunması sahəsində dərin biliklərə malik olmalıdır. Ali tibbi təhsili, kimya, biologiya, fizika və psixologiyadan ətraflı məlumatı olmadan necə kosmetoloq işləmək olar?

Fikirləşdik ki, bu suala ən yaxşı elə işin içində olan biri cavab verə bilər.

Bu səbəblə plastik cərrah Ülviyyə Ağazadəyə müraciət etdik.

O bildirib ki, həkim kosmetoloqlar əslində tibbi təhsilli dermatoveneroloqlar olmalıdırlar:

“Təbii ki, salon şəraitində kosmetoloji prosedurların aparılması çox təhlükəlidir. Nəinki pasiyentə iynə vurmaq, hətta adi maskanın edilməsi belə düzgün deyil. Çünki maskanın tərkibində belə allergen ola bilər, hansı ki pasiyentin bədəni buna əks-reaksiya göstərə bilər. Bu zaman əgər pasiyent şoka düşsə, salon şəraitində onu vəziyyətdən necə çıxarmaq olar? İnyeksiya, yəni iynə vasitəsilə həyata keçirilən, orqanizmə yad maddənin daxil olması ilə gerşəkləşən prosedurları gözəllik salonlarında etmək düzgün deyil. Çünki inyeksiyaların tərkibi o qədər də məsum deyil. Onların bəziləri tam gigiyenik və klinik şəraitdə həyata keçirilməlidir. Ona görə də belə asanlıqla insan həyatını təhlükəyə atmaq olmaz".

Bəs gözəllik salonlarında gigiyenik vəziyyət nə yerdədir?

Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzindən saytımıza verilən məlumata görə, “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların dayandırılması haqqında” 20 oktyabr 2015-ci il tarixli Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən, Azərbaycan Respublikası ərazisində sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamalar dayandırıldığı üçün Dövlət sanitariya xidməti tərəfindən bərbərxana və gözəllik salonlarında müvafiq nəzarət tədbirləri həyata keçirilmir:

““Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası 2 iyul 2013-cü il tarixli Qanununun 16.1.3. bəndinə əsasən, sahibkarlıq subyektində yoxlama insanların həyat və ya sağlamlığına, ətraf mühitə və dövlətin əmlak maraqlarına birbaşa və mühüm təhlükənin olması və ya mühüm zərərin vurulması barədə konkret faktlara əsaslanan rəsmi məlumatlar, şikayətlər daxil olduqda aparıla bilər”.

Məlumatda bildirilib ki, “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2013-cü il 2 iyul tarixli Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar bəzi məsələlər barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 31 oktyabr 2014-cü il tarixli Fərmanına əsasən “İnsan həyatı və ya sağlamlığına, ətraf mühitə, dövlətin əmlak maraqlarına birbaşa və mühüm təhlükə və ya mühüm zərər” dedikdə aşağıdakılar başa düşülür:
1. bir və ya bir neçə insanın əmək qabiliyyətinin müvəqqəti və ya daimi itirilməsi, yaxud bir və ya bir neçə insanın ölümü, habelə yoluxucu xəstəliklərin yayılması, epidemiyaların yaranması təhlükəsi, yaxud belə halların baş verməsi;
2. ekoloji sistemin ayrı-ayrı komponentlərinin kəmiyyət və keyfiyyətcə dəyişməsi, ekoloji tarazlığın pozulması təhlükəsi, yaxud belə halların baş verməsi;
3. dəyəri 50000 (əlli min) manat və ondan yuxarı olan dövlət əmlakının zədələnməsi və ya məhv edilməsi təhlükəsi, yaxud belə halların baş verməsi.
Bundan başqa, həmin qanunun 8.3. bəndinə əsasən “sahibkar metodiki köməklik göstərilməsi, məsləhət almaq və vəziyyəti qiymətləndirmək üçün yoxlayıcı orqana müraciət etmək və onu yerləşdiyi və ya faktiki fəaliyyət göstərdiyi ünvana dəvət etmək hüququna malikdir”.

Əziz xanımlar, hər zaman gözəl görünmək istəmək hər birimizin haqqıdır. Lakin bunun üçün xeyli diqqətli olmaq gərəkdir. Gözəlliyin tələb etdiyi qurban canınız olmasın.