İrlandiyanın “Ryanair” aviaşirkətinin Afinada eniş edən təyyarəsində bomba olması ilə bağlı məlumatı yalan çıxıb.

Bu barədə Yunanıstanın “ERT-1” televiziya kanalı xəbər verib.

Məlumata əsasən, Katovitsedən uçan “Ryanair” şirkətinin “Boeing 738” təyyarəsi yerli vaxtla saat 17:40-da Afina Beynəlxalq Hava Limanına eniş edib.

Sərnişinlər və ekipaj üzvləri təxliyə edilib. Sərnişinlər və baqajda partlayıcı maddə olub-olmaması ilə əlaqədar yoxlanılıb, təyyarənin özü də yoxlanılıb. Heç bir partlayıcı və ya partlayıcı qurğu aşkar edilməyib.

İfadə azadlığı demokratik cəmiyyətin əsas sütunlarındandır. Bu səbəblə demokratiyası geniş olan ölkələrdə təbii olaraq ifadə azadlığının çərçivəsi daha geniş qorunur. Lakin ifadə azadlığı da bir çox azadlıqlar və hüquqlar kimi sərhədsiz deyil. Onun da sərhədləri mövcuddur. Xüsusilə, legitim səbəblərlə ifadə azadlığına demokratik cəmiyyətdə zəruri məhdudiyyətlər gətirilə bilər.

Legitim səbəbləri Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası belə sıralayıb:
- milli təhlükəsizlik,
- ərazi bütövlüyü və ya ictimai asayiş maraqları,
- iğtişaşın və ya cinayətin qarşısını alma,
- sağlamlığın və mənəviyyatın qorunması,
- digər şəxslərin nüfuzu və hüquqlarının müdafiəsi,
- konfidensial şəkildə əldə edilmiş məlumatların açıqlanmasının qarşısını almaq,
- ədalət mühakiməsinin nüfuz və qərəzsizliyini təmin etmək.

Demokratik cəmiyyətdə zərurilik prinsipi ilk baxışda çox subyektiv qiymətləndirmə kimi görünə bilər. Lakin uzun illərin təcrübəsində bu prinsipi Avropa Məhkəməsi daha konkret anlayışlarla zənginləşdirib. “Zərurilik” dedikdə "təxirəsalınmaz ictimai (sosial) zərurət”-ın mövcudluğunu nəzərdə tutduğunu qeyd edib.

21 yanvar 2023-cü ildə İsveç Krallığının paytaxtı Stokholm şəhərində Türkiyə Cumhuriyyətinin Səfirliyi önündə Danimarka Krallığında 2017-ci ildən fəaliyyət göstərən və irqçi siyasəti əsas istiqaməti seçən Stram Kurs (sərt istiqamət) Pariyası lideri Rasmus Paludanın İslam dininə inananların müqəddəs kitabı olan Quranı yandırması ifadə azadlığı kimi təqdim edildi və hər hansı müdaxilə edilmədi.

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi mənəviyyat, əxlaq məsələlərində Avropa dövlətlərində olan müxtəlif fərqlilikləri qəbul edir və bəzi hallarda hüquqi çərçivə müəyyən edərkən dövlətlərə mülahizə sərbəsliyi tanıyır. Lakin bu mülahizə sərbəsliyi ümumi çərçivələri aşmadan istifadə edilə bilər.

AİHM əxlaqi və dini həssaslıqların qorunması ilə bağlı sahələrdə dövlətlərə daha geniş mülahizə sərbəstliyi verir. 1996-cı ildə Wingrove Birləşmiş Krallığa qarşı işində Məhkəmə Xristianları təhqir edən qısa videonun qadağan edilməsi qərarını dəstəkləyərək qeyd etdi ki: "Əxlaq və ya, xüsusilə dini sahədə şəxsi əqidələri təhqir etmək üzrə məsuliyyət ilə bağlı söz azadlığını tənzimləyərkən üzv dövlətlərə ümumən geniş mülahizə sərbəstliyi verilir.”

İsveç hökuməti bu aksiyanı önləsə AİHM standartları baxımından ifadə azadlığına mdaxilə sayılardımı?

İsveçdə əhalinin 8,1 %-nin (810 000) islam dini mənsubları olduğu bildirilir. Deməli Quranın yandırılması hərəkəti həm də ölkədə yaşayan dini azlığa məxsus qrupu, onun inancını, müqəddəs dəyərlərini hədəf alıb. Bu zaman hökumətlərin daha ciddi tədbir görməsi və azlıqları diskriminativ hədəfdən qoruması zəruridir. Bu pozitiv öhdəlik kimi dövlətin öncəliklərindəndir. Çünki, yuxarıda bəhs edilən məhkəmə işində çoxluğun dini inancını hədəf alan hərəkət qadağan edilmişdisə, bu olayda dini azlıqları qoruma məqsədi ilə “təzirəsalınmaz ictimai zərurət” daha da ön plana çıxır.

Üstəlik bu hərəkət İsveçdə yox, Danimarkada fəaliyyət göstərən və minlərlə tərəfdarı və üzvləri olan bir siyasi partiyanın lideri tərəfindən hadisə üçün İsveç müslüman azlığın “əsas” kimi qiymətləndirilə biləcəyi hər hansı olayla əlaqəli olmadan baş verib. Yəni, bu siyasi partiyanın fəaliyyət sahəsi öncəlikli olaraq Danimarkadır, İsveç deyil.

Ayrıca, İsveçin milli təhlükəsizliyi Avropada Rusiyanın artan aqresiv, işğalçı siyasətindən qorunmaq üçün NATO-ya üzvlüyü zəruri edib və ölkə bu istiqamətdə ciddi cəhdlə NATO-ya üzv olaraq, milli təhlükəsizliyini qoruma altına almağa çalışır. Bu məqsədlə NATO-ya giriş vizəsi əlində olan Türkiyə ilə müəyyən dialoq mərhələsindədir. Baxmayaraq ki, münasibətlər PKK terrorçularının fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması, bəzilərinin verilməməsi səbəbindən o qədər də hamar deyildi. İndi islama bağlılığı və münasibəti tartışılmayan Ərdoğan hökumətinin hər şeydən öncə öz seçicisi önündə öhdəlikləri baxımından İsveçlə normal bir dialoqda olmayacağı şübhə yaratmır. Məhz İsveç müdafiə nazirinin Türkiyə səfəri öncəsində bu hərəkətin İsveç xaricindən olan bir siyasi partiya liderinin təşəbbüsü və provokasiyası ilə baş verməsi, başlı-başına bu provokasiyanı önləmək üçün əsas təşkil edə bilərdi. Çünki, olaydan dərhal sonra İsveç müdafiə Nazirinin səfəri ləğv edildi. Bu böyük ehtimalla İsveçin NATO üzvlüyünə də müəyyən problem yaradacaq və İsveçin milli təhlükəsizlik mənafeləri bəlkə də irəlidə ciddi zərər görəcək.

Bununla yanaşı, ictimai asayiş maraqlarını da nəzərdən keçirmək olardı. Sıradan bir protestoçunun Quran yandırması ictimai asayışı bəlkə ciddi təhdid edə bilməz və ifadə azadlığı aspektindən daha rahat müdafiə olunar. Lakin on minlərlə üzvü olan, irçiliyi, miqrant düşmənçiliyını, islam düşmənçiliyini əsas məqsədi hesab edən bir siyasi partiya liderinin bunu etməsi, həmin ölkədə yaşayan yüz minlərlə müsəlmanın dəyərlərinə hücum, həmin iki fərqli qrup arasında istənilən münaqişəni, qarşıdurmanı körükləyər ki, bu da ictimai asayiş maraqlarının qorunmasına potensial təhlükə kimi qiymətləndirilə bilərdi və önləyici tədbirlər görülə bilərdi.

Unutmaq olmaz ki, Fransada nəşr olunan “Charlie Hebdo” jurnalı İslamın peyğəmbəri Məhəmməd peyğəmbəri hədəf alanda ifadə azadlığı aspekti önə çəkildi, ictimai asayış maraqları nəzərə alınmadı. Bir müddət sonra 2015-ci il 7 yanvar tarixində bu hadisə ilə bağlı olaraq həmin redaksiyaya məhz Fransada yaşağan dini azlığın nümayəndələri tərəfindən silahlı terror baş verdi, 12 nəfər öldürüldü, 8 nəfər yaralandı.
Azadlıqlar, hüquqlar hamısı önəmlidir. Birinin üstünlüyü digərlərini yox edəcəksə qızıl orta tapılmalıdır. Əks halda insan itkiləri, mühariblərər, konfrantasiyalar qaçılmaz olur...
Ələsgər Əhmədoğu
Teref.az

İspaniyada polis qanunsuz siqaret fabriklərində ukraynalı qaçqınları istismar edən və külli miqdarda tütün qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan cinayətkar şəbəkəni ifşa edib.

Bu barədə “Report” “n-tv.de”yə istinadla xəbər verir.

İspaniyanın mülki polisi külli miqdarda siqaret istehsalı və tütün qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan cinayətkar şəbəkənin üzvlərini saxlayıb. Məlum olub ki, fabriklərdə ukraynalı qaçqınlar qeyri-insani şəraitdə işçi kimi istismar ediliblər.

“Europol”un da iştirak etdiyi istintaq zamanı İspaniyanın müxtəlif bölgələrində 27 nəfər həbs edilib. Bundan başqa, ümumilikdə 37,5 milyon avro dəyərində olan 10 ton tütün yarpağı və 3,5 milyon siqaret qutusu müsadirə edilib.

Bildirilib ki, Rusiyanın işğalçı müharibəsi səbəbindən Ukraynadan qaçan və sığınacaqlarda saxlanılan ukraynalı qaçqınlar qeyri-qanuni fəaliyyət göstərən üç tütün fabrikində işlədiliblər. Onların fabrik ərazisini tərk etmələrinə icazə verilməyib və son dərəcə ağır şəraitdə işlədiliblər.

Cəmiyyətdə yeni münasibətlər modelini formalaşdırmaq, vətəndaş təşəbbüsünü artırmaq, milli maraqların qorunmasını təmin etmək, Azərbaycan həqiqətlərini və haqlı mövqeyini dünyaya çatdırmaq üçün qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) fəaliyyətinə böyük ehtiyac var. Ona görə də QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyi tərəfindən III sektor təmsilçilərinin ən müxtəlif layihələri maliyyələşdirilir. İnsafən, bu maddi dəstək müqabilində bir çox QHT-lər tərəfindən ortaya sanballı iş qoyulur.

“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı araşdırma aparıb. Həmin yazını təqdim edirik:

Bu çərçivədə atılan addımlardan biri də müxtəlif sahələri əhatə edən, cəmiyyətin maariflənməsinə töhfə verən onlayn media resurslarının – saytların yaradılmasıdır. Bu, müsbət haldır və birmənalı olaraq təqdir edilir. Təəssüf doğuran məqam ondan ibarətdir ki, vaxtilə yaradılan belə saytların bir qismi hazırda işlək vəziyyətdə deyil. Halbuki əhalinin maariflənməsində, informasiya müharibəsinin aktuallığını itirmədiyi indiki dövrdə həmin saytların fəaliyyət göstərməsi zəruridir. Amma di gəl ki, bir-iki il mövcudluğunu qoruyan bu saytlar indi fəaliyyətsizdir. Əgər bir-iki ildən sonra bu saytlar mövcud olmayacaqsa, nə üçün dövlət səviyyəsində onların yaradılmasına dəstək göstərilməli, bu işə maliyyə vəsaiti xərclənməlidir? Buna bir nəzarət mexanizmi varmı?

QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin Layihələr departamentinin müdiri Elnur Bağırlı mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, təmsil etdiyi qurum III sektor təmsilçilərinin müxtəlif istiqamətlərdə təqdim etdikləri saytların yaradılması və saxlanması istiqamətində layihələrə dəstək olur. Onun sözlərinə görə, saytların yaradılması və onların saxlanılması Agentlik və QHT arasında bağlanmış qrant müqaviləsi ilə tənzimlənir: “İnternet saytı yaradılması nəzərdə tutulan layihələr üzrə hazırlanmış saytlar müqavilə öhdəliyinə görə 3 il müddətində aktiv fəaliyyət göstərməlidir. Bu öhdəlik qrant müqaviləsinin müvafiq bəndində QHT-nin vəzifəsi kimi qeyd olunub. QHT-lər Agentliyin qrant müsabiqəsi çərçivəsində hazırlanmış saytların həm işləkliyini, həm də akvitliyini 3 il müddətində təmin etməlidirlər. Agentlik olaraq biz də ildə bir dəfə hazırlanmış saytların monitorinqini aparırıq. Burada əsas meyar saytın aktivliyi və yenilənməsi götürülür. Əgər sayt qeyd olunan kimi aktiv deyilsə və ya yenilənmirsə, bu haqda qeyri-hökumət təşkilatı rəsmi olaraq xəbərdar edilir. Bildiyimiz kimi Agentlik 2021-ci ildən fəaliyyət göstərir. 2021-ci il kiçik qrant müsabiqəsi çərçivəsində 20-dən çox saytın yaradılması və saxlanılması üçün vəsait ayrılıb. Layihələrin hesabatları qəbul edilib və hazırlanmış saytlar aktiv fəaliyyət göstərir”.



“Avrasiya Miqrasiya Təşəbbüsləri Platforması” İctimai Birliyinin sədri Azər Allahverənov qeyd edib ki, istər Şura, istərsə də Agentlik dövründə bir çox QHT-lərin təqdim etdikləri layihələr əsasında müxtəlif saytlar yaradılıb. O, Agentlik dövründə yaradılan saytların funksional olaraq hazırda işlək vəziyyətdə olduğunu diqqətə çatdırıb. Şura dövründə QHT layihələri əsasında yaradılan və hazırda fəaliyyət göstərməyən saytlara gəlincə, A.Allahverənov deyib ki, maliyyələşdirilən layihələrin davamlılığı arzu olunandır: “Müxtəlif layihələr əsasında yaradılan saytlar davamlılıq baxımdan daha geniş imkanlara və əsaslara malikdirlər. Təəssüflər olsun ki, 4-5 il, hətta daha əvvəl yaradılmış bəzi saytlar bu reallıqlara baxmayaraq hazırda fəaliyyətsizdirlər. Halbuki yeni yaradılan sayt normal fəaliyyət göstərdiyi təqdirdə qısa müddətdə populyarlaşır, oxucu auditoriyası toplayır, layihə sahibinə reklam gəlirləri gətirməklə özü-öz maliyyələşməsini təmin edə bilir. Bəzi QHT-lərin bu imkanlardan yararlanmaması məyusluq doğurur. Bu, ya saytların idarə edilməsini bilməməkdən, ya da uzunmüddətli konseptual baxışın olmamasından qaynaqlanır. Nəticə etibarilə görülən iş yarımçıq qalır. Bu, həm də dövlət vəsaitinin qeyri-rasional xərclənməsidir. Ortaya elə bir yanaşma qoyulmalıdır ki, auditoriya, hədəf qrupları düzgün müəyyənləşdirilsin, davamlılıq və faydalılıq təmin olunsun. Bu çərçivədə yaradılan hər hansı saytın uzunömürlü olması üçün kommunikasiyanın yüksək səviyyədə qurulması da vacib şərtlərdən biridir”.

Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin Müşahidə Şurasının üzvü, “Azərbaycan Gənc Alim, Doktorant və Magistrlər Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri İlqar Orucov da təəssüflə vurğulayıb ki, Şura dövründə bəzi QHT layihələri əsasında yaradılan önəmli saytların böyük əksəriyyəti hazırda işləmir. O bildirib ki, belə hallara indiki dönəmdə də rast gəlinir: “Bir çox QHT-lər layihə təkliflərilə çıxış edərkən müəyyən saytların yaradılması ideyasını irəli sürürlər. Biz buna çox həssas yanaşırıq. Belə layihələrin böyük əksəriyyəti maliyyələşdirilməyib. Səbəb budur ki, aparılan monitorinqlər vaxtilə hazırlanmış saytların ümumiyyətlə işlək olmadığını ortaya çıxarıb. Yaxud sayt yaradılarkən yerləşdirilən məlumatlar ötən vaxt ərzində yenilənməyib. Bu o deməkdir ki, həmin sayt heç bir əhəmiyyət daşımır, ayrılan vəsait düzgün idarə olunmur. Əgər bu sayt yenilənməyəcəksə, davamlılığı təmin olunmayacaqsa, onun yaradılmasına dövlət vəsaitinin xərclənməsi əbəsdir. Belə layihələr birmənalı olaraq maliyyələşməməlidir”.

Şimal bölgəsində havanın şaxtalı olması səbəbindən şəlalə donub.

Donan şəlalə Quba rayonunun Künxırt kəndi ərazisində yerləşən Suatan şəlaləsidir.

Hazırda dağlıq yaşayış məntəqələrində 10 dərəcə şaxta müşahidə edilməkdədir. Bəzi günlərdə isə temperatur mənfi 20 dərəcəyə qədər enib.
Qeyd edək ki, Suatan şəlaləsi Quba-Qonaqkənd yolunun yaxınlığında, rayon mərkəzidən 35 km aralıda yerləşir.

Gəncə Regional Mədəniyyət İdarəsində kadr islahatı dalğası davam edir.

Teref.az Publika.az-a istinadən xəbər verir ki, rəis müavini Asəf Səyyah oğlu Məmmədov da bu gün işdən çıxarılıb.

Məlumat üçün bildirək ki, bir neçə gün öncə Gəncə Regional Mədəniyyət İdarəsinin rəisi vəzifəsindən azad olunub.

İŞİD terror təşkilatının rəhbər şəxslərindən olan, əvvəllər Rakkanın təhlükəsizlik əmiri və Ninova valisi vəzifələrini icra etmiş terrorçu tutulub.

APA-nın İstanbul müxbiri xəbər verir ki, H. A. adlı terrorçu Türkiyə Baş Prokurorluğunun nəzdində Terrorla Mübarizə Şöbəsinin əməkdaşları tərəfindən saxlanılıb.

1990-cı ilin 20 Yanvar gecəsi dostu gildən evlərinə dönərkən "XƏZƏR" kinoteatrının yanında faşist Sovet əsşərlər tərəfindən saysız güllələrlə amansızcasına qətl edilmiş
NAMİQ KAMİL OĞLU ƏLİYEV.
Əslən Azərbaycanın İsmayıllı rayonundan olan və Bakıda doğulan Namiq, bir neçə bacının tək qardaşı idi.
Demək olar ki, Onun uşaq və yeniyetmə illəri mənim gözümün qabağında keçib. Atası Kamil dayı, anası Şərqiyyə xala çox mədəni və xeyirxah insanlar idilər. Görəsən onlar indi sağdılarmı?....
Azərbaycan qəribə ölkədir... İstər yaradıcı insanlar olsun, istər şəhidlər və ya qazilər olsun, əgər adamın yoxdursa unudulursan...
ŞƏHİDLƏR XİYABANINDA əbədi uyuyan NAMİQ KAMİL OĞLU ƏLİYEV haqda heç bir yerdə biri yazıya rast gəlçəmişəm.
Ümid edirəm (www.xudaferin.eu) XUDAFERIN jurnalinin Bakıda təmsilçisi Qəvami Sadıqbəyli, sağlığında Patris Lumumba küçəsində universitet binasinda yaşayan Namiqin doğmaların axtatıb tapacaq və onunla bağlı sənədli biri oçerk yazacaq...
Biımirəm nədən həmişə şəhidlərə geniş yer verən 525-in, Təzadlar və Yeni Musavat qəzetlərinin diqqətindən kənarda qalıb NAMİQ...
Ruhun önündə baş əyirəm əziz dostum.
Elman Mustafazade
Avropa "Azərbaycanın Dostları" Cəmiyyətinin sədri, Xudaferin (www.xudaferin.eu) jurnalının baş redaktoru.
Teref.az