Hər bir quruluşun aqibətini xalqın təfəkküründəki hökmün təbiəti müəyyən edir və rus təfəkküründə hökmün məğlubiyyəti həzm olunmur.
Rusiyada Birinci Pyetordan başlayaraq hər bir hərbi məğlubiyyət kardinal dəyişikliklərə səbəb olub.
1853-1856 ci illər Krım müharibəsi təhkimçiliyin ləğvi, məhkəmə islahatı, təhsil islahatı, torpaq islahatı, hərbi islahatlara səbəb oldu.
1904-1905 ci illər Rus-Yapon müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra ilk Rus inqilabı baş verdi.
Birinci Dünya Müharibəsində məğlubiyyətdən sonra Çar II Nikolay devrildi və bolşeviklər hakimiyyətə gəldi.
1962-ci ildə Kubaya ballistik raketlər göndərib sonra da bu addımın yaratdığı böhranın idarə edə bilməməsi üzərindən geri çağırması məğlubiyyət kimi qəbul olunan Nikita Xruşşov cəmi 1 il 5 aydan sonra vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı.
Əfqanıstan müharibəsində uğursuzluq Mixail Qorbaçova “islahatlar adı altında” müharibəni başlamış köhnə, arzuedilməz qrupları kənarlaşdırmaq kursunu müəyyənləşdirməsinin əsas faktorları idi.
Bu addımların hamısının nə ilə nəticələndiyini elə SSRİ-nin aqibətində görmək olar.
Rusiya dövlətçiliyi yenilənə bilən quruluş deyil və liberal şərtlərlə yenilənmir , həmişə təhlükə yaranan kimi siyasi elita özü rəhbəri dəyişir.
Dünən Lukaşenkoya təşəkkür və ümumiyyətlə qiyamın yatırılmasında Batkanın adının hallanması Putinin özünü elitada müdafiə cəhdidir.
Təşəkkür Lukaşenkoya yox Vaynoya , Patruşevə və Qrızlova düşür, onlar hər şeyi həll edəndən sonra Batkaya təklif ediblər.
Telemüraciətdən sonra “prezident yanılır” deyə fikirindən dönməyən qiyamçını hakimiyyət daxilində kiminsə dayandıra bilməsi Putinin onsuz da laxlamış legitimliyini sındırdı.
Xüsusi ilə bu adam Ukraynaya hücumun əleyhinə olan, bunu prezidentin hələ ən güclü vaxtında aşkar səsləndirə bilən biridirsə demək ki, real alternativ var.
Lukaşenkoya nümayişkaranə təşəkkür və sonra səslənən fikirlər ( bəzilərini açmıram hələ ) daxildə Putindən güclü biri var həqiqətini gizlətmək üçün idi.
Amma Batka özünü Rusiyanın ( Putinin yox ) güvənli dostu kimi tarixə yazdı , rus dövləti bunu unutmaz, unutdurmaz…
Priqojin isə gəzən meyiddir, sadəcə zaman məsələsidir , çünki qiyam nəticəsində hakimiyyətə gələnlər belə ilk qiyamçını öldürür.
Mən onun tək, sığortasız belə riskə gedəcəyinə inanmıram və mütləq kənar qüvvə ilə ittifaqda idi.
3 gün ərzində Bayden də daxil 8 ölkənin rəsmiləri “Priqojin və qiyam bizlik deyil” mesajı verib, bir ölkədən başqa…
Əslində bu səssizliyin özü elə onu müdafiədir…
Yegana Haciyeva

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan 44 günlük müharibənin araşdırılması üzrə komissiyasının iclasında deyib ki, müharibə vaxtı bəzi silahların istifadə hüququ Ermənistana aid olmayıb. Bəs kimə aid olub? Paşinyan bu barədə heç nə deməsə də, söhbətin Rusiyadan getdiyi aydındır. Paşinyan iclasın qapalı hissəsində Ermənistan silahlı qüvvələrinin arsenalında olan həmin silahlar barədə ətraflı məlumat verəcəyini söyləyib. Baş nazir bu silahların Rusiya istehsalı olan “İskəndər-M” əməliyyat-taktiki raket kompleksi olub-olmaması ilə bağlı suala aydınlıq gətirməyib.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev müharibədən sonra “İskəndər-M” raketi ilə bağlı Kreml qarşısında bir neçə dəfə məsələ qaldırıb. İlham Əliyev Rusiya istehsalı olan və bu ölkənin daxili istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuş “İsgəndər-M” raketi qalıqlarının Şuşada tapılmasından sonra bu məsələni rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə müzakirə edib. “Bu çox həssas məsələdir, Azərbaycan xalqından gizlədə bilmərəm” – deyən İlham Əliyev Rusiya prezidenti ilə telefon danışığı zamanı bu sualı ona verdiyini və cavabı bilmək istədiyini vurğulayıb. Putinin cavabı olmayıb. Rusiya prezidenti nə cavab verə bilərdi? Kreml sahibi bəlkə də özünün əmriylə “İskəndər-M” raketi ilə Azərbaycan ərazisinə zərbə endirdiyini etiraf etməyəcəkdi ki. Rusiya genellarından biri Putinin xəbəri olmadan Ermənistana “İskəndər-M” raketi verə və ya həmin raketi Azərbaycana tuşlaya bilərdimi? Paşinyan son çıxışında buna işarə edib.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az

Kimliyindən asılı olmayaraq ölkəmin qanunlarını pozan,dövlət dilinə hörmətsizlik edən hər bir kəs cəzalanmalıdır
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsinə əsasən əmək münasibətlərində dövlət dili ilə əlaqədar işçilər arasında hər hansı bir məhdudiyyət və ya ayrı seçkilik qoyulması qadağandır,
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası
Maddə 21. Dövlət dili:
I. Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası Azərbaycan dilinin inkişafını təmin edir.
II. Azərbaycan Respublikası əhalinin danışdığı başqa dillərin sərbəst işlədilməsini və inkişafını təmin edir.
Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi Maddə 16. Əmək münasibətlərində ayrı-seçkiliyin yolverilməzliyi:
Əmək münasibətlərində DİLİNƏ GÖRƏ, həmçinin işçinin işgüzar keyfiyyətləri, peşəkarlıq səriştəsi, əməyinin nəticələri ilə bağlı olmayan digər amillərə görə işçilər arasında hər hansı ayrı-seçkiliyə yol verilməsi, bu amil zəminində bilavasitə və ya dolayısı ilə imtiyazların və güzəştlərin müəyyən edilməsi, habelə hüquqlarının məhdudlaşdırılması qəti qadağandır.
Azər Quliyev.
Teref.az

Rauf Mirqədirov: “Putinin ətrafı başa düşdü ki, o, istənilən yaxın adamını təslim etməyə hazırdır”

Rusiyada maraqlı hadisələr baş verir. “Vaqner” özəl hərbi şirkətinin (ÖHŞ) rəhbəri Yevgeni Priqojin üsyan qaldırdı, Rostov-Dondakı hərbi obyektləri bağladı, Baş Qərargah rəisinin, Rusiya Federasiyasının müdafiə nazirinin ona təhvil verilməsini tələb etdi və Moskvaya yürüşə çıxdı.

Baş verənləri AYNA-ya tanınmış politoloq Rauf Mirqədirov şərh edib:

“Əvvəla, mən Priqojinin üsyanının uğuruna inanmıram. Rusiyada bu üsyanı darmadağın edə bilən döyüşə hazır bölmələr var ki, Putin və onun ətrafı axmaq deyil. Rusiya ordusunun bütün elit bölmələri Ukraynada döyüşmür. Mövcud hakimiyyəti qorumaq üçün ayrı-ayrı hərbi hissələr var, bu cür ssenarilər prinsipcə indiki hökumət tərəfindən proqnozlaşdırılır, ona görə də mümkün üsyanları yatırmaq üçün ehtiyatda olan qoşunların olması tamamilə təbiidir.

Bu təcrübə bütün ölkələrdə var və hesab edirəm ki, Rusiyada da fəaliyyət göstərir. Xüsusilə nəzərə alaq ki, Putin öz təhlükəsizliyini təmin etmək məsələsində ciddidir. Bu səbəbdən Priqojinin bölmələrinin məqsədlərinə çatmasının çox çətin olacağına inanıram.

Priqojinin aviasiyası yoxdur. Bu, çox ciddi çatışmazlıqdır və bu amil vacib olacaq və onun ordusu havadan hücuma məruz qalacaq. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, rəy sorğuları Rusiyada Ukrayna ilə müharibəyə qarşı çıxanların sayının hər gün artdığını göstərir, lakin bu, ölkə əhalisinin əksəriyyəti deyil.

Rusiyada bir çox insan Ukraynaya qarşı müharibəyə başlamağın səhv olduğunu düşünür, lakin eyni zamanda, həmin insanlar hesab edir ki, bu gün Rusiya ordusu qələbə qazanmalıdır. Bu, olduqca qəribə mənzərədir, amma reallıq belədir. Bu, rus cəmiyyətinin imperiya təfəkkürü ilə bağlıdır. Onlar hesab edirlər ki, hərbi məğlubiyyət halında Rusiya sadəcə olaraq dövlət kimi mövcudluğunu dayandıracaq. Bu vəziyyət onları Rusiyanın müharibədə qələbəsinin tərəfdarı olmağa məcbur edir. Rusiya cəmiyyətinin sağlam düşüncəli hissəsində bu tendensiya kifayət qədər ciddidir. Eyni zamanda, Rusiya əhalisinin əksəriyyəti hakim rejimə az-çox müqavimət göstərmək üçün təşkilatlanmayıb.

Priqojinin şəxsiyyətini də nəzərə almaq lazımdır. Bu odioz fiqurun Rusiya cəmiyyətində ciddi dəstəyi yoxdur. Hətta Putinə nifrət edənlər belə, çox mübahisəli keçmişi olan Priqojin kimi bir adamın ölkəyə başçılıq etməsini istəməzdilər.

Mən uzağa getməyəcəyəm, sadəcə son 200 ilə diqqət yetirin. Krım müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra Rusiyada ciddi siyasi və iqtisadi dəyişikliklər baş verdi, təhkimçilik hüququ ləğv edildi, münsiflər məhkəməsi yaradıldı, imperator II Aleksandr hətta konstitusiya monarxiyası tətbiq etmək, parlament yaratmaq və s. istəyirdi. Lakin onun öldürülməsi sonrakı islahatların qarşısını aldı.

Sonradan Rusiya Yaponiyaya qarşı müharibədə məğlub oldu. Məhz bundan sonra 1905-ci il inqilabı baş verdi və yatırıldı. Dövlət Duması yaradıldı, Stolıpin islahatları baş verdi, sonra Stolıpin öldürüldü. Sonra Rusiyanın uduzduğu Birinci Dünya müharibəsi başladı. Onun ordusu dağıldı, Fevral İnqilabı baş verdi, respublika idarəetmə forması yaratmaq üçün uğursuz cəhd oldu. Sonra bolşeviklər hakimiyyətə gəldi və Rusiya yenidən tarixin qaranlıq tərəfində qaldı.

Gələcəkdə SSRİ-nin dağılması daha çox Əfqanıstanda məğlubiyyət və sovet qoşunlarının oradan çıxarılması ilə bağlı idi. Bundan sonra SSRİ-nin demək olar ki, sürətlə süqutu baş verdi.

Hesab edirəm ki, hələlik Rusiya ordusu Ukraynada sarsıdıcı məğlubiyyətə uğramayıb. Və sarsıdıcı məğlubiyyətə qədər Rusiya cəmiyyəti bütövlükdə Putinə sadiq qalacaq. Bu, mənim fikrimdir. Ona görə də Priqojinin üsyanı çətin ki, uğurlu olsun. Üsyanın əzilməsinin qarşısını ala biləcək yeganə şey Putinin yavaş hərəkət etməsidir. Bu halda Priqojin böyük əraziləri ələ keçirə və lazımi sayda insanı öz tərəfinə çəkə, silahlandıra bilər. Belə olan halda qarşıdurmanın Kreml üçün kifayət qədər ciddi nəticələri olacaq. Əgər Putin cəld hərəkət edib üsyanı yatırsa, o zaman Priqojinin şansı qalmayacaq.

Baş verənlər Ukraynaya qarşı müharibədə acizliyini göstərən Rusiyada təbii hadisədir. İstənilən adam öz ordusunu yaratmağa başladı. Bütün bunlar gec-tez hərbi elita arasında qarşıdurmaya səbəb olmalı idi.

Ukraynada müharibə gözlənildiyi kimi getmir, əmin qələbələr yoxdur. Rusiyada hərbi məğlubiyyətlər üçün günah keçisi tapmağa çalışırdılar və gec-tez bütün bunlar Rusiya siyasi elitasındakı müxtəlif fraksiyalar arasında qanlı toqquşmalara səbəb olmalı idi. Priqojin üsyanının yatırılıb-yatırılmamasından və çox güman ki, yatırılacağından asılı olmayaraq, gələcəkdə bu hadisənin çox ciddi nəticələri olacaq.

İstənilən halda presedent yaranıb. Müasir Rusiyada üsyan mümkündür və əgər Ukraynada hərbi əməliyyatlar Rusiya üçün hərbi məğlubiyyətə qədər ciddi nəticələrə səbəb olarsa, o zaman belə bir üsyan yenidən baş verə bilər. Ola bilər ki, bir neçəsi olsun.

Priqojin Putinin ən yaxın adamlarından biri olub. O, Putinin xaricdəki və daxildəki siyasi rəqiblərini zərərsizləşdirmək də daxil olmaqla, çirkli işləri görüb. İndi üsyandan sonra Putinin ətrafı anlayır ki, vəziyyət bunu tələb edərsə, onlardan hər hansı birini təslim etməyə hazırdır. Yəni, bu presedent sonrakı oxşar hadisələrə səbəb olacaq, çünki Putinə inamı kəskin şəkildə zəiflədəcək.

Üsyan yatırılsa belə, hər halda bunun Rusiya üçün ağır nəticələri olacaq. Digər oyunçular getdikcə daha güclü olmağa çalışacaq, sonrakı tədbirlər üçün öz hərbi hissələrini yaradacaqlar. Güman edirəm ki, Qafqazda maraqlı hadisələr baş verə bilər. Ordusu olan Çeçenistanın rəhbəri, döyüş effektivliyini qoruyub saxlaya bilən və Ukraynada ciddi itkilər olmadan işğal olunmuş ərazilərin təmizlənməsində iştirak edən Ramzan Kadırov öz dövlətini yaratmaq əmrini verə bilər. Azərbaycan üçün bu, ümumiyyətlə, pis deyil, ona görə ki, bizimlə Rusiya arasında sanitar dəhliz yaradılacaq.

Rusiyada daxili qeyri-sabitlik istənilən halda Azərbaycana sərfəlidir. Rusiya öz problemləri ilə məşğul olacaq və az qala öz ərazisi hesab etdiyi qonşuları ilə məşğul olmağa vaxtı olmayacaq. Putinin SSRİ-nin dağılmasının beynəlxalq hüquq nöqteyi-nəzərindən qeyri-legitim baş verdiyi barədə sözlərini xatırlatmaq kifayətdir. Yəni, Putin Rusiyası keçmiş sovet respublikalarının suverenliyini və müstəqilliyini şübhə altına alır.

Daxili qeyri-sabitlik olarsa, bu siyasət dayandırılacaq. Bu şəraitdə Cənubi Qafqaz regionunun həqiqi müstəqillik şansı olacaq. İnanıram ki, Qərb bundan istifadə edib bütün münaqişələri, xüsusən də Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsini həll etməyə çalışacaq. Rusiyanın özünün daxili qeyri-sabitliyi halında Cənubi Qafqazda qoşunlarını saxlamasına heç bir əsas yoxdur.

Və indiki qüvvələr nisbəti Azərbaycanın xeyrinə olduğundan, qurulan dünyada ölkəmizin maraqları daha çox nəzərə alınacaq. Ona görə də Rusiyada hər hansı qeyri-sabitlik Azərbaycanın uzunmüddətli maraqlarına zidd deyil”.

Müəllif: Asif Aydınlı

Ayını ilana bənzətmək nə qədər doğrudur, bilmirəm. Rusiya ayı kimi yaralıdır.
Yaralı ayının isə nə edəcəyini təxmin etmək o qədər çətin deyil. İmperiyaları ilana bənzətmək mümkündür. Çünki tarixə baxdıqda görürük ki, imperiyalar dağılmır, sadəcə olaraq qabığını dəyişir, yeni şəkil alır. Rusiya bu qəzəblə çox irəli gedə bilməz. Çünki Rusiyanın bu aqressivliyi özünü məhvə apara bilər. Məntiq onu deyir ki, Rusiya var gücünü qoyub Ukrayna müharibəsini həll etsə, ardınca Polşaya girməlidir. Rusiyanın buna gücü çatarmı? Bu, mümkün görünmür. İndiki mərhələdə Rusiya şəklini dəyişməyə məcbur görünür.
Putin Ukraynaya hücum əmri verdikdən qısa zaman sonra anladı ki, ordu onun əmrlərini icra edəcək səviyyədə deyil. Orduya ayrılan pullar yeyilib, döyüş hazırlığı aşağı səviyyədədir, ordu strateji tapşırıqları heç taktiki səviyyədə belə yerinə yetirə bilmir. Putin anladı ki, orduda reform lazımdır. Döyüş apara-apara Putinin "time out" götürmək şansı yox idi. Reform etmək üçün Rusiya nə etməli idi? Suriyada, Afrikada döyüşən, faktiki olaraq nizami ordudan daha çox döyüş təcrübəsinə malik olan "Vaqner"i prosesə cəlb etməkdən başqa şans yox idi. "Vaqner" xüsusilə Baxmut istiqamətindəki döyüşlərdə son dərəcə uğurlu əməliyyatlar həyata keçirdi və şəhəri tamamilə işğal edə bildi. Düzdür, bu zaman kifayət qədər itkilər də verdi. Ancaq etiraf etmək lazımdır ki, nizami ordu bunu bacara bilməzdi. "Vaqner" bunu həm də kimlərlə həyata keçirdi? Türmədən, küçədən yığılanlarla... İtirəcəyi heç nəyi olmayan şəxslərlə...
Bir neçə gün əvvəl ukraynalıların bir paylaşımı diqqətmi çəkdi. Bir rus hərbçisi əsir düşüb. Yaşlı, əyninə hərbi forma geyindirilmiş bomj. Ukraynalılar özləri belə yazırdı ki, Rusiya daxilini təmizləməklə məşğuldur. Təmizlik məsələsi təkcə Rusiya ilə bağlı səslənmir. Hətta Qərbin bir çox ekspertləri də deyirdi ki, Ukrayna-Rusiya müharibəsi təmizlikdir. Həm köhnə silahlar sıradan çıxarılır, invertardan silinir, həm də potensial cinayətkarlar savaş meydanında xərclənir. Məsələyə təmizlik yönündən baxsaq, bu, çox məntiqli görsənir.
Rusiya-Ukrayna müharibəsində təkcə Vaqneri yox, ondan əvvəl Çeçenistan prezidenti Ramzan Kadırovun dəstəsini də cəlb etmişdi. Çeçenlər daha çox Mariapolda aktiv oldular. Müharibə davam edən zaman Rusiya ordusu reform həyata keçirməyə başladı. Onlar reform edən zaman ərazidə döyüşən daha çox muzdlular idi. "Vaqner" döyüşlərə başlayandan bir müddət sonra təminatla bağlı problemlərin yaşandığını Priqojin dilə gətirirdi. Baxmutun işğalı yekunlaşandan sonra Vaqnerlə Rusiya müdafiə nazirliyinin münasibətləri kəskinləşdi. Priqojin hətta arxadan onların artileriya ilə vurulduğunu da bildirmişdi. Şoyqu bütün könüllü silahlılar müdafiə nazirliyinə tabe olmalıdır əmrini imzaladıqdan sonra "Vaqner"dən başqa digərləri bu əmrə tabe oldular.
"Vaqner" rəhbəri Priqojin öz üzərinə qarşı haqsızlığı aradan qaldırmaq üçün ölkə daxilinə doğru hərəkət edir. Artıq Rostovu nəzarətə götürüblər. Baş verənlərlə bağlı belə bir fikir formalaşıb ki, Rusiyada vətəndaş müharibəsi başlayıb. Obyektiv yanaşma isə bunun olmadığını deyir. Çünki vətəndaş müharibəsi üçün birinci növbədə vətəndaşlar ayağa qalxmalıdır.
Rusiya tarixinə nəzər saldıqda Priqojinin etdiyinin analogiyasına rast gələ bilirik. Stepan Razinin rəhbərlik etdiyi üsyan Priqojinin etdiyindən o qədər də fərqlənmir. Razinin yaşadığı dönəmdə muzdlu döyüşçülərin təşkilat kimi qeydiyyatdan keçməsi mümkün deyildi, adına quldur deyirdilər. Bir çoxları da dövlətin qara işlərini görməklə məşğul idi.
Priqojin kimdir?
Dövlətin qara işlərini gördürdüyü şəxsdir. Razin kəndləri qarət etmək üçün yola çıxıb, daha sonra kəndlilərin simvoluna çevrilərək siyasiləşmişdi. Priqojin də generalları cəzalandırmaq üçün yola çıxıb, siyasiləşmə ehtimalı var mı? Mümkünsüz heç nə yoxdur. Sadəcə baş verənlər Rusiya dövlətinin öz oyununa daha çox bənzəyir. "Vaqner" vasitəsilə ölkəni potensial cinayətkarlardan Ukraynada təmizləyən Putin, elə həmin "Vaqner" vasitəsilə daxildə siyasi iddiaları baş qaldıranları və "şişmiş" generalları təmizləmək istəyəcək. Rusiya tarix boyu vətəndaş müharibələri, üsyanlar görüb. Çox maraqlıdır ki, Rusiya tarixinin ən çətin dönəmlərində bu tip hadisələr baş verib və ardınca toparlanma yaşanıb.
Tarixə baxsaq, Rusiyada baş verən vətəndaş müharibələrindən və üsyanlardan dərhal sonra Cənubi Qafqaz təhlükə altına düşüb. Ona görə də hadisələrə hissi yox, məntiqi yanaşmaqda və ağıllı addımlar atmaqda fayda var.
Səxavət Məmməd
Teref.az

“İşğal dövründə bizim şəhərlərimiz yerlə-yeksan edilmişdir. Tarixi abidələrimiz dağıdılmışdır. Bizim müqəddəs ocaqlarımız təhqir edilmiş və dağıdılmışdır. Bunu edən bizim mənfur qonşularımız idi”.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bu sözləri Azərbaycan Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev Müdafiə Nazirliyinin komando hərbi hissələrinin birinə Döyüş bayrağının təqdim olunması mərasimində çıxışı zamanı söyləyib.

Dövlət başçısı bildirib ki, buna göz yuman beynəlxalq aləm, beynəlxalq ictimaiyyət və indi hər gün Ermənistana baş çəkən rüşvətxor Avropa məmurları və deputatlarıdır:

“Onları bu ədalətsizliyə vadar edən nədir? İkili standartlar və rüşvət! Bunun başqa izahatı ola bilməz. Gedirlər, bizim sərhədimizə yaxın yerlərdə şəkillər çəkdirirlər, bizə hansısa mesajlar ünvanlayırlar. Hünərləri varsa gəlsin yaxınlaşsın bizim sərhədimizə. O vaxtlar artıq tarixdə qaldı. Yenə də onların ayağını biz qırdıq. Çünki İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra biz bunu unutmamışıq. Bəzi Avropa ölkələrinin rəsmi nümayəndələri bizim ərazimizə, Xankəndiyə icazəsiz soxulmuşdular. Mən o vaxt demişdim ki, əgər bizim bundan xəbərimiz olsaydı, onları buraxmayacaqdıq. Bu gün də deyirəm, hünəriniz varsa gəlin, görək sonra axırınız nə olacaq?”.