 |
|
|
APA "Sputnik Armenia"ya istinadən xəbər verir ki, bu barədə Ermənistanın Mülki Aviasiya Komitəsi məlumat yayıb.
Bildirilib ki, Azərbaycanın milli aviadaşıyıcısı bu məbləği yanvarın 1-dən noyabrın 30-dək Ermənistanın hava məkanından keçən uçuşlar üçün ödəyib.
Mülki Aviasiya Komitəsi tərəfindən Laçın-Xankəndi yolundakı vəziyyətlə əlaqədar olaraq Azərbaycan təyyarələri üçün öz hava məkanını bağlamağı planlaşdırıb-planlaşdırmadığına da münasibət bildirilib. Qeyd olunub ki, bütün beynəlxalq uçuşlar əvvəlcədən nəzərdə tutulmuş plan əsasında həyata keçirilir.
Azərbaycanda malların gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi proseduru sadələşdirilir.
Bundan sonra proses sadə və ədalətli meyarlara uyğun aparılacaq və gömrük dəyərləndirilməsinin prosedurları malların təchizat mənbələrindən asılı olaraq fərqləndiriləcək.
Mövzu ilə bağlı millət vəkili Vüqar Bayramov AZTV-yə bildirib ki, sahibkar öz məhsulunu Azərbaycana gətirən zaman gömrük dəyərinin hesablanması və elan edilməsi ən çoxu 24 saat ərzində baş tutacaq.
Ətraflı videomaterialda izləyə bilərsiniz:
Argentina milli bankının nümayəndələri əskinaslarda milli komandanın kapitanı Lionel Messinin şəklini çəkmək üçün variantları nəzərdən keçirirlər.
"Unikal" xəbər verir ki, bu barədə El Financiero məlumat yayıb .
Mənbənin sözlərinə görə, bu yolla Argentinada millinin Qətərdə keçirilən 2022-ci il dünya çempionatındakı qələbəsini əbədiləşdirmək istəyirlər. Ehtimal olunur ki, Messi obrazı 1000 pesoya tətbiq olunacaq. Bu, əskinasın nominalının Messinin nömrəsi olan “10” ilə başlaması ilə bağlıdır. Arxa tərəfdə Argentina millisinin baş məşqçisi Lionel Skaloni ləqəbi olan "La Scaloneta" yazısının qoyulması planlaşdırılır.
Xatırladaq ki, Argentina dünya çempionatının finalında Fransa yığmasını məğlub edib.
Argentina millisi üçün mundialdakı bu qələbə tarixdə üçüncü olub. Bundan əvvəl argentinalılar 1978 və 1986-cı illərdə kuboku başlarının üstündə qaldırmışdılar.
“Builki mövsümdə 15 hektarda taxıl əkmişdik. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Aqrar Sığorta Fondunun əməkdaşları dedilər ki, taxılı sığorta etməyən fermerlər subsidiya almayacaqlar. Biz də məcbur qalıb məhsulu sığorta etdirdik. Qəbz olsa da, sığorta müqaviləsi təqdim edilmədi. Fırtına oldu, məhsul yığa bilmədik, indi də sığorta ödənişdən imtina edir”.
DİA.AZ bildirir ki, bunu Meydan TV-yə Qobustan rayonu, Ərəbşahverdi kəndində yaşayan fermer Becan Lətifov deyib. Fermerin sözlərinə görə, hər il taxıl əkini ilə dolanıblar, dövlət tərəfindən subsidiya ödənilib. Bu ildən yeni qayda yaradılıb.
“Martın axırı, aprelin əvvəlində güclü fırtınalar oldu. Nəticədə fırtına toxum qarışıq məhsulu apardı, sahə pis günə düşdü. Tək mənim sahəm deyil, ərazidəki digər sahələrdə də məhsul zay oldu. Aqrar Sığorta Fondunun komissiyası aprelin əvvəlində sahələrə baxış keçirdi və məhsulun fırtınadan məhv olduğunu aktlaşdırdı”, – fermer deyib.
Becan Lətifovun sözlərinə görə, ikici dəfə mayda komissiya gəlib, sahələrə baxış keçirilib və yenidən akt tərtib olunub. İkinci komissiya hesab edib ki, 15 hektar sahənin yalnız 2 hektarı fırtınadan zərər görüb, 13 hektar quraqlıqdan məhsul verməyib:
“Halbuki bu mümkün deyil ki, açıq ərazidə fırtına sahənin yalnız bir tərəfini tutsun. Biz 2 hektar üçün ödəniləcək sığortadan imtina etdik. Qonşu sahələrin sahibləri də şahiddirlər, sahəyə biçilməsi üçün kombayn salmadıq. Çünki əhəmiyyətsiz idi, məhsul tamamilə məhv olmuşdu. Bunu komissiya da gördü. Prokurorluğa şikayət edənlərin sığortası dərhal ödənildi, mənə isə məhkəməyə müraciət etməyimi məsləhət görürlər. Bu fermerlər arasında ayrı-sekçilikdir”.
Fermer deyir ki, birinci aktın dəyişdirilməsi saxtakarlıq olub. Buna görə də məsələnin araşdırılması üçün kənd təsərrüfatı naziri İnam Kərimova müraciət edib. Lakin hələ müraciətinə cavab verilməyib.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən Meydan TV-yə bildiriblər ki, fermer Aqrar Sığorta Fondunun 1651 Çarğı Mərkəzinə zəng vurub məlumat ala bilər.
“Quraqlığa görə sığorta ödənişi edilmir, müqavilədə sığorta hadisələrinin siyahısı dəqiq verilib”, – nazirlikdən əlavə ediblər.
Aqrar Sığorta Fondunun açıqlamasında isə deyilir ki, Qobustan rayonunda 6400 hektar əkin sahəsi sığorta edilib, bunun bir hissəsi qasırğadan zərər çəkib. Ümumilikdə 400 hektar əkin sahəsi qasırğadan zərər çəkib. İlkin qiymətləndirmələrə görə, hadisə nəticəsində fermerlərə dəyən zərərin məbləği 400 min manat ətrafındadır.
ABŞ Dünya Bankı vasitəsilə Ukraynaya 2 milyard dollar ayırıb.
Bakupost.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Maliyyə Nazirliyi məlumat yayıb.
Məlumata görə, bu yardım Ukraynanın dövlət büdcəsini dəstəkləmək üçün ayrılıb.
"Bu, ABŞ-ın Ukrayanaya ayırdığı 4,5 milyard dollar həcmində qrantın ikinci tranşıdır", - deyə məlumatda qeyd edilib.
Teref.az yazır ki, Azərbaycan mətbəxinin şahı plovdur. Elə bir tədbir, bayram, yığıncaq ola bilməz ki, süfrədə plov olmasın. Elə qarşıdan gələn Yeni İl bayramında da belə olacaq. Plovu bişirmək üçün düyü lazımdır. Düyününsə qiyməti bahalaşıb. Bu bahalaşmanı marketlərdə aydın şəkildə müşahidə edə bilərik.
TEREF.AZ “Kaspi” qəzetinin mövzu ilə bağlı dərc etdiyi məqaləni təqdim edir:
Dövlət Statistika Komitəsinin verdiyi məlumatda da düyünün qiymətinin ötən il ilə müqayisədə bu il artdığı əksini tapır. Uzun düyünün 1 kiloqramının orta qiyməti ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə 3,98 manatdan 4,45-ə yüksəlib. Bununla da orta qiymət 56 qəpik, yəni 14,3 faiz artıb. Yerli uzun düyü ötən illə müqayisədə 82 qəpik, yəni 19,4% bahalaşaraq 5,05 manat təşkil edib. İdxal edilən uzun düyünün qiyməti də 38 qəpik, yəni 10,7% artaraq 3,93 manat təşkil edib. Yumru düyünün qiymətində isə 1 kiloqram düyünün orta qiyməti ötən ilin oktyabr ayı ilə müqayisədə 42 qəpik, yəni 18,4% artıb və 2,70 manat olub. Yerli yumru düyünün qiyməti 39 qəpik, yəni 16,6% bahalaşaraq 2,74 manat, idxal olunan düyünün qiyməti 44 qəpik, yəni 20% faiz artaraq 2,66 manata yüksəlib.
Bəs görəsən bu bayramqabağı bahalaşmanın səbəbi nədir?
İqtisadçı Pərviz Heydərov bildirib ki, düyünün qiyməti ilin əvvəlindən artmağa başlayıb:
“Yerli düyü istehsalı əsasən Astara, Lənkəran, Masallıdadır. Amma Azərbaycan öz düyü tələbatının cəmi 15 faizini ödəyə bilir. Qalanını Hindistan, Pakistan və digər ölkələrdən alırıq. Bu ölkələr çəltikçilik üzrə dünyada ən ön sıradadırlar. Onlarda düyü kənd təsərrüfatı istehsalında mühüm yer tutur, maya dəyəri aşağıdır. Bizdə yerli tələbatı ödəyən 15 faiz də baha başa gəlir. Ona görə yerli məhsulun qiymətini ucuzlaşdıra bilmirik. Baha başa gəlməsinin səbəbi düyünün suvarılmasındakı problemlər, işçi qüvvəsinin daha bahalı olmasıdır”.
P.Heydərov qeyd edib ki, Hindistandan idxal etdiyimiz düyünün qiyməti Pakistandan gətiriləndən bahadır:
“Ucuz olanın daha çox gətirilməsi üçün Nazirlər Kabineti noyabrda qərar qəbul etdi ki, Pakistandan idxal edilən düyü 2027-ci ilin 31 dekabrına qədər gömrük rüsumundan azad edilsin. Həmin qərar bir aydan sonra qüvvəyə minəcək. Bu rüsumun götürülməsi bazarda qiymətləri müəyyən dərəcədə sabit saxlaya biləcək. Ucuzlaşdırmayacaq, bahalaşmanın qarşısını alacaq”.
İqtisadçının sözlərinə görə, Azərbaycanda çəltikçiliyin inkişafına dair 2018-2025-ci illər üçün müvafiq dövlət proqramı var:
“Ölkə əhalisinin düyüyə olan tələbatını yerli istehsal hesabına maksimal səviyyədə ödəmək, idxalı bacardıqca minimuma endirmək, çəltikçilik emal sənayesini inkişaf etdirmək və kənd əhalisinin bu sahədə məşğulluq səviyyəsini genişləndirmək proqramın qarşıya qoyduğu məqsədlərdir”.
P.Heydərov qeyd edib ki, ölkəmizin öz tələbatını 30-40 faizə qədər ödəmək imkanı var:
“Cənub rayonlarında və digər ərazilərdə istehsalı artırmaq imkanımız var. Daxili tələbatı 35-40 faiz özümüz təmin edə bilsək, idxaldan asılılıq azalar. O zaman heç Pakistan düyüsündən gömrük rüsumunu götürməyə də ehtiyac qalmaz”.
Ekspertin fikrincə, düyü istehsalımızı artırmaq üçün müəyyən işlər görülməlidir:
“Bizdə işçi qüvvəsinin baha olduğunu desək də, bizim kəndlilər bu sahədən lazımi gəliri götürə bilmirlər. Kəndliyə stimul vermək, dəstək göstərmək lazımdır. Qəbul edilən proqram keyfiyyətlə icra edilməlidir. Azərbaycanda yerli istehsalı artırmaq, çəltikçiliyin inkişafı üçün əsas şərt suyun bol olmasıdır. Ona görə də suvarma sistemindəki problemlər aradan qaldırılmalıdır. Həmçinin ucuz və həvəsli işçi qüvvəsinə ehtiyac var”.
Kənd təsərrüfatı eksperti Cəfər İbrahimli bildirib ki, yerli düyümüzün baha olmasının səbəblərindən biri istehsalın az olmasıdır:
“Azərbaycanın istehsal etdiyi düyü ölkənin illik ehtiyacının təxminən cəmi 15-20 faizidir. Qalanını xaricdən idxal edirik. Azərbaycanda düyünün məhsuldarlığı az, istehsalın maya dəyəri daha yüksək olduğu üçün bu, daxili bazarda da yerli istehsalın nisbətən baha olmasına səbəb olur”.
C.İbrahimli qeyd edib ki, idxal qiymətinə dünyadakı proseslər təsir edib:
“Məhsulun daşınması, gətirilməsi və digər xərclərlə birlikdə inflyasiyanın bütün mallara təsir etdiyini nəzərə alsaq, düyünün qiymətində də keçən illə müqayisədə artım var. Sadəcə olaraq, əvvəlki illərdə Rusiyadan da məhsul idxal olurdu. Ancaq cari ildə Rusiya bu tipli məhsulların satışında məhdudiyyət tətbiq edir deyə, idxal azalıb. Yəni idxalın Rusiya tərəfindən azalması və digər bazarlardan gətirilməsi, daşınma xərclərinin artması qiymətin də yüksəlməsinə səbəb olur”.
Ekspertin sözlərinə görə, düyünün qiymətinin daha çox artacağı gözlənilmir:
“Bu sahəyə digər sahələrlə müqayisədə subsidiya daha çox ayrılır. Məsələn, 1 hektar üçün 360 manat subsidiya verilir. Təməl qida maddəsi olduğu üçün bu məhsulun istehsalının artmasında dövlət maraqlıdır. Amma mövcud torpaq, su, hava şəraitini nəzərə alsaq, həcmi artırmaq imkanlarımız məhduddur. Növbəti illərdə əkin sahələrinin və məhsuldarlığın artacağı gözlənilir. Amma idxalımızı azaltmaq mümkün olmayacaq. Hələ ki, idxaldan asılı vəziyyətdə qalacağıq. Məhsulun qiymətinin qalxmasına və enməsinə daha çox beynəlxalq aləmdə, yəni xarici bazarlarda olan proseslər, ərzaq məhsullarının qiymətinin yüksəlməsi və düşməsi təsir edəcək. Amma 2022-ci ildə dünya bazarlarında bütün məhsullar üzrə əvvəlki illərdən fərqli olaraq qiymətlərdə tənzimlənmə var. Ona görə bu məhsulun qiymətində artım olacağını gözləmirəm”.
Astarada yerli sakinlərin əsas gəlir mənbəyi sitrus meyvələrlə bağlıdır.
Lakin, məhsul bol olsa da, sakinlərin qazancı o qədər də ürək açan deyil.
Meyvələrin daxili bazar qiymətlərinin aşağı olması, alıcılıq qabiliyyətinin zəifləməsi məhsulların məhv olmasına gətirib çıxarır.
Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:
Bu il sahələrdə kələmin məhsuldarlığı yüksək olsa da, qiyməti ötən illərə nisbətən xeyli aşağı düşüb. Hazırda tonlarla kələm sahələrdə məhv olur.
Fermerlərin sözlərinə görə, onlar əkin zamanı xərclədikləri mayanı belə götürə bilmirlər:
“Kələmi satanda borca düşürük. Fəhlələr qonşu kənddən günü 20 manata gəlirlər. Ödənişləri edə bilmirik. Bir hektar kələmin əkilməsi üçün ortalama 2000-2500 AZN xərc çəkilir”.
Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:
Türkmənistan qazının Avropaya nəqli ilə bağlı Azərbaycan, Türkiyə və Türkmənistan prezidentlərinin üçtərəfli sammitindən sonra ilk reaksiya Rusiyadan eşidilib.
Federasiya Şurasında Həştərxan vilayətini təmsil edən Aleksandr Başkin bildirib ki, Rusiya Türkmənistandan Azərbaycana Xəzərin dibi ilə qaz kəmərinin çəkilməsinə icazə verməyəcək.
Rusiyalı senator bunu güya Xəzər dənizinin statusu ilə bağlı hüquqi konvensiya ilə əsaslandırıb.
Yeganə Hacıyeva
Teref.az
Rusiya Qərb sanksiyalarının təsirini azaltmaq üçün Asiya ölkələri ilə əlaqələrini genişləndirməyə və yeni bazarlar axtarmağa çalışır. Əsas bazar Çindir. Pandemiyadan sonra Çin-Rusiya sərhədində daşınmaların həcmi artıb. Rusiyanın baş naziri Mixail Mişustinin sözlərinə görə iki ölkə arasındakı ticarətin təxminən yarısı milli valyutalarla həyata keçirilir. Hər iki ölkə dollardan imtina etməyə çalışırlar.
Rusiya Səudiyyə Ərəbistanından sonra Çinə ikinci neft ixraçatçısına çevrilib. Moskva və Pekin siyasətdə olduğu kimi iqtisadiyyatda da çoxqütblü dünyanın formalaşdırılmasına çalışırlar. 2022-ci ilin 10 ayında iki ölkə arasında ticarətin həcmi 150 milyard dollara yaxınlaşıb. Bu ötənilki göstəricidən çoxdur. Hədəf ticarət mübadiləsinin həcmini 200 milyard dollara çatdırmaqdır. Rusiya və Çinin maliyyə institutları dolardan maksimum qədər imtina etməyə çalışırlar.
Rusiya Çinlə ortaq enerji layihələrinin reallaşmasına da çalışır. Mixail Mişustin Çinə yalnız neft və qazın ixraçı ilə kifayətlənmək istəmir, iki ölkə arasında böyük enerji layihələri üzrə çalışmaların başlanılması hədəfdədir. Rusiya Çində atom elektrik stansiyaların tikintisi ilə məşğuldur. Rusiya Çinə neft, qaz və kömürlə yanaşı elektrik nəqlini də artırıb. Bu sahədə 23 faiz artım var.
Rusiya Çinlə yük daşımalarının, o cümlədən yeni lojistik mərkəzlərin tikintisinin artırılmasını da istəyir. Amur çayı üzərində yeni körpülər, dəmir və avtomobil yolları tikilir. Mixail Mişustin Çin şirkətlərinin Rusiyada çalışmalarının miqyasını artırmaq üçün yeni imkanlar yaradacaqlarını bildirib. Misal üçün Rusiyanın Tula bölgəsində Çinin ildə 40 min avtomobil istehsal edən zavodu tikilib. İki ölkə arasında 80 yeni ortaq layihə üzərində iş gedir. Planlanan yatırımların həcmi 160 milyard dollardır.
Çin rəhbərliyinin uzunmüddətli məqsədi ölkəni enerji bazasının resurs imkanlarını, sənaye metalını və ərzaq məhusllarını həcmini artırmaqdır. Artan iqtisadiyyat və əhalinin tələbatı artıb. Ona görə də Çin bu sahələrdə Rusiya ilə əməkdaşlığın genişlənməsinə xüsusi əhəmiyyət verir. Çin liderinin keçən həftə Səudiyyə Ərəbistanına səfərinin və “Çin - ərəb ölkələri” sammitində iştirakı da bununla bağlıydı.
Rusiya Çinlə əməkdaşlığı genişləndirməyə çalışmaqla Qərbin təzyiqlərindən qurtarmağa çalışır. Ancaq Çindən asılılıq Rusiya üçün daha böyük təhlükə yaradacaq. Çin Rusiyaya yatırımlarını artırmaqla, Sibirdə yeni zavod və fabriklər yaratmaqla Moskva istər-istəməz Pekinin siyasi istəklərini də nəzərə alacaq.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
Teref.az