 |
|
|
Avropadakılar bu şok vəziyyətdən birtəhər çıxmaq üçün ABŞ-ın təsirinə qarşı hansısa gücə çevirməlidir
Bütün göstəricilərə görə, ABŞ geosiyasi baxımdan Avropadan geri çəkilir. Münhen Təhlükəsizlik Konfransında bu transatlantik çatın kifayət qədər dərin, hətta deyərdim, çox dərin olduğu göründü. Üstəlik, Avropa elitaları əslində ABŞ-ın vitse-prezidenti Vens tərəfindən hücuma məruz qaldı. Avropadakılar bu şok vəziyyətdən birtəhər çıxmaq üçün ABŞ-ın təsirinə qarşı hansısa gücə çevirməlidir.
Təbii ki, bu güc Şərqdən Avropa Birliyi və NATO-nu birbaşa təhdid edən Rusiya Federasiyası ola bilməz. Buna görə də Çin ola bilər. Yeri gəlmişkən, pekin artıq faktiki olaraq əlini Avropaya uzadıb. Çin özünü ABŞ-a alternativ kimi nümayiş etdirir. Çin Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Jiakun bildirib ki, Aİ ilə ABŞ arasında münasibətlərdə qeyri-müəyyənlik yaranıb və dünyada sabitliyi qorumaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin Aİ ilə Çin arasında sabit və sağlam münasibətlərə ehtiyacı var.
Birləşmiş Ştatlar ümumiyyətlə niyə belə mövqe tutdu? Fikrimcə, Donald Trampın komandasının bu siyasəti – burada həm ABŞ-ın dünyadakı roluna baxışı, həm də mənəvi və əxlaqi dəyərləri geosiyasət ölçüləri kimi qəbul etməməsi, ancaq sırf kommersiya münasibətlərinə keçidi – geosiyasi və siyasi çılğınlığın bir formasıdır. Təbii ki, bu, ABŞ-ın bütün dünya üzrə keçmiş və ya hazırkı müttəfiqləri və tərəfdaşları arasında məyusluq yaratmaya bilməz. İlk növbədə də, Avropa qitəsində.
Amma başa düşmək lazımdır ki, Donald Tramp və komandasının Avropadakı hərəkətlərinin nəticələri gözlənilənlərin əksinə olacaq. Yeri gəlmişkən, onlar artıq mövcuddur - bu, qütbləşmə prosesidir və Vladimir Putin 2007-ci ildə Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışında bu haqda danışıb: çoxqütblülük, NATO-suz Avropada yeni kollektiv təhlükəsizlik sistemi və s.
Dünya çoxqütblü olur və bu proses qaçılmazdır. Amma bu nə deməkdir? Bu o deməkdir ki, bir neçə dünya subqlobal assosiasiyaları formalaşacaq. Gələcəkdə bu, Hindistan ola bilər. Təbii ki, Rusiya da bu rola iddialıdır.
Lakin belə təsir dairələrinin və qütblərinin formalaşması gec-tez onların arasında toqquşmaya – bu zonaların sərhəddinə təsir, imtiyazlı maraqlara gətirib çıxaracaq. Ukraynadakı müharibə belə toqquşmanın ilk nümunəsidir.
Ancaq bu prosesdə Ukraynanın rolu və yerindən danışsaq, başa düşməliyik ki, biz hələ ABŞ-ın deyil, Avropanın bir hissəsiyik. Ona görə də gələcəkdə çoxqütblü dünyada ən yaxşı halda biz Avropa İttifaqının bir hissəsi olacağıq. Ən pis halda Rusiya Federasiyası tərəfindən işğal olunacağıq.
Müəllif: Vladimir Qorbaç – Ukrayna Avro-Atlantik Əməkdaşlıq İnstitutunun analitiki.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski, Rusiyanın ultimatumlarına tabe olmayacağını və Ukraynanın bu tələblərə cavab verməyəcəyini bəyan edib.
Musavat.com-un məlumatına görə o bildirib ki, hazırda ABŞ və Rusiya nümayəndələri arasında aparılan danışıqlara dair təəssürat yaranır. Zelenski Ukraynanın bu prosesin mərkəzində yer almadığını və heç vaxt belə ultimatumlara boyun əyməyəcəyini vurğulayıb. “Biz Kiyev bölgəsi işğal edildiyi zaman, Belarusda və ya Türkiyədə ruslarla heç bir razılaşma əldə etmədik. Mən Ukraynanın prezidenti olaraq, heç kimə heç nə zəmanət vermədim və heç kimə heç nə təsdiqləmədim”, — deyə o əlavə edib.
Zelenski həmçinin, “Rusiyanın ultimatumlarına getmək niyyətim yoxdur və heç vaxt olmayacaq”, – deyə qeyd edib.
Zelenskinin Krım tatarlarının hüquqları ilə bağlı addımlarını yüksək qiymətləndirirəm.
“Report” xəbər verir ki, bu sözləri Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə birgə mətbuat konfransında deyib.
Türkiyə Prezidenti Ukraynaya yenidənqurma işində dəstək verməyə hazır olduqlarını bildirib:
"Mən səmimi qəlbdən inanıram ki, Ukraynada sülhün bərqərar olması ilə münasibətlərimiz daha da yüksək səviyyələrə qalxacaq. İkitərəfli ticarətimiz üçün qarşıya qoyduğumuz 10 milyard dollarlıq hədəfə doğru irəliləyəcəyik".
Mən Zelenskiyə Ukraynanın ərazi bütövlüyünə dəstəyimizi çatdırdım, danışıqlar prosesinin davamlı sülhlə başa çatması üçün hər cür dəstəyi verəcəyimizi vurğuladım.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski ilə birgə mətbuat konfransında deyib.
"Böyük dağıntılara səbəb olan Rusiya-Ukrayna müharibəsi bitməlidir. Ölkəmiz qarşıdakı dövrdə Rusiya, Ukrayna və ABŞ arasında baş tutması gözlənilən danışıqlar üçün ideal ev sahibi olacaq", - Ərdoğan bildirib.
Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Türkiyənin paytaxtı Ankarada səfərdədir.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bu barədə "Anadolu” məlumat yayıb.
"Zelenski və nümayəndə heyətini daşıyan təyyarə 21:08 (Bakı vaxtı ilə 22:08 – red.) Ankara Əsənboğa Hava Limanına eniş edib”, – agentliyin məlumatında qeyd olunub.
Dövlət başçısının türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla Prezident Sarayında görüşü planlaşdırılır.
“Türkiyə ilə Azərbaycan arasında qaz sahəsində əməkdaşlığa dair Hökumətlərarası sazişin təsdiqinə dair” qanun layihəsi müzakirə edilmək üçün Türkiyə Böyük Millət Məclisinin gündəliyinə daxil edilib.
Axar.az xəbər verir ki, qanun layihəsinə baxılması Türkiyə parlamentinin spikeri Numan Kurtulmuş tərəfindən təsdiqlənib.
Hökumətlərarası saziş Azərbaycan və Türkiyənin enerji sahəsində qarşılıqlı əlaqələrini dərinləşdirmək məqsədilə 2024-cü il mayın 14-də İstanbulda imzalanıb.
Qanun layihəsi yanvarın 16-da Fuat Oktayın sədrliyi ilə Türkiyə parlamentinin Xarici Əlaqələr Komitəsində müzakirə olunduqdan sonra müvafiq hesabat hazırlanıb.
Komitə Türkiyə və Azərbaycan arasında Bakı-Tiflis-Ərzurum qaz kəməri, Trans – Anadolu boru kəməri və Bakı-Tiflis-Ceyhan neft kəməri də daxil olmaqla, bir sıra digər uğurlu layihələrin həyata keçirildiyini vurğulayıb.
“Türkiyənin enerji daşıyıcılarının ehtiyaclarının ödənilməsinə Azərbaycan mühüm töhfə verir. Bununla da Ankaranın region ölkələrinin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində aparıcı rolunun möhkəmləndirilməsinə şərait yaradır”, - TBMM-in komitəsinin hesabatında qeyd olunub.
Bildirilib ki, normativ akt Türkiyə və Avropa ölkələrinin enerji təminatı mənbələrinin şaxələndirilməsi, həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikasının qazla təmin edilməsində xüsusi önəm daşıyır.
Sazişdə Bakı ilə Ankara arasında enerji sahəsində birgə sərmayələrlə bağlı əməkdaşlıq da nəzərdə tutulub.
“Türkiyə ilə Azərbaycan arasında qaz sahəsində əməkdaşlığa dair Hökumətlərarası sazişin təsdiqinə dair” qanun layihəsi ötən il dekabrın 27-də Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın imzası ilə Türkiyə parlamentinə göndərilib.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Münxen Təhlükəsizlik Konfransında iştirak etmək üçün Almaniyadadır.
Ajans.az xəbər verir ki, erməni baş naziri səfərdə müdafiə naziri Suren Papikyan da müşaiyət edir.
Papikyan artıq digər ölkələrdən olan həmkarları ilə müzakirələr aparıb.
Qeyd edək ki, Suren Papikyan bu yaxınlarda Hindistana da səfər edib, amma təfərrüatlar açıqlanmayıb. Bunların hamısı Ermənistanın müharibəyə hazırlaşdığını güman etməyə əsas verir.
Ətraflı videoda:
Prezident Donald Tramp İsrailin Ağ Evdə indiyə qədərki ən yaxşı dostudur.
Demokrat.az-ın “The Times of Israel”-ə istinadən verdiyi xəbərə görə, bunu ABŞ dövlət katibi Marko Rubio ilə görüşdən sonra keçirilən mətbuat konfransında İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahu bildirib.
Binyamin Netanyahu Marko Rubio ilə bir sıra məsələlərlə bağlı məhsuldar görüş keçirdiklərini söyləyib: “İsrail və ABŞ İran təhlükəsinə qarşı çiyin-çiyinə dayanır. Biz hesab edirik ki, İrana nüvə silahına malik olmağa imkan vermək olmaz. İranın bölgəyə qarşı aqressiyası dayanmalıdır. Biz Donald Trampın dəstəyi ilə İranla bağlı işi başa çatdıra bilərik və başa çatdıracağıq”.
Qeyd edək ki, Marko Rubio Yaxın Şərq ternesi çərçivəsində ilk dəfə İsrailə səfər edib.
“Azərbaycan Gürcüstanın Abxaziya bölgəsində keçirilmiş qondarma prezident seçkilərini tanımır”.
Bu barədə Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında bildirilib.
“Azərbaycan Respublikası Gürcüstanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini bir daha təsdiqləyir və 15 fevral 2025-ci il tarixində Gürcüstanın Abxaziya bölgəsində keçirilmiş qondarma “növbədənkənar prezident seçkisi”ni, həmçinin onun nəticələrini tanımır.
Azərbaycan Abxaziya məsələsinin beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə uyğun olaraq sülh yolu ilə həllinin tərəfdarıdır”, – sənəddə qeyd olunub.
Ukrayna onun barəsində iştirakı olmadan əldə edilən sövdələşmələri qəbul etməyəcək.
AYNA xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Münxen Təhlükəsizlik Konfransında çıxışı zamanı bildirib.
"Ukrayna heç vaxt bizim arxamızca və ya iştirakımız olmadan əldə edilən sövdələşmələri qəbul etməyəcək. Eyni qayda bütün Avropaya aid olmalıdır. Ukraynasız Ukrayna, Avropasız Avropa haqqında qərar ola bilməz", - o vurğulayıb.
V.Zelenski Ukraynanın dron müharibəsində dünya lideri olduğunu da vurğulayıb:
"Bu bizim uğurumuzdur, amma həm də sizin uğurunuzdur. Öz müdafiəmiz üçün qurduğumuz hər şey sizin təhlükəsizliyinizi də gücləndirir. Biz Avropanın silahlı qüvvələrini elə qurmalıyıq ki, onun gələcəyi yalnız avropalılardan asılı olsun və Avropa haqqında qərarlar Avropada qəbul edilsin".
Ukrayna Prezidenti ABŞ vitse-prezidenti Cey Di Vensin çıxışına da diqqət çəkib: "Vitse-prezident aydın şəkildə bildirdi ki, Avropa ilə ABŞ arasındakı qədim münasibətlərin onillikləri başa çatır. Bundan sonra hər şey fərqli olacaq və Avropa buna uyğunlaşmalıdır. Amerikanın Avropaya bazar kimi ehtiyacı var. Amma müttəfiq kimi ehtiyacının olub-olmadığını bilmirəm. Cavabın "bəli" olması üçün Avropanın tək bir səsi olmalıdır".
V.Zelenski Rusiyanın Belarusa qoşun göndərməyi planlaşdırdığını da bildirib: "Bizdə dəqiq məlumat var ki, bu yay Rusiya təlim məşqləri bəhanəsi ilə Belarusa qoşun göndərməyi planlaşdırır. Amma müharibədən əvvəl məhz belə qüvvə yerləşdirmişdilər. Rusiya hər həftə yeni ordu səfərbərlik mərkəzləri açır. Neft qiymətləri hələ də Putinin dünyanı görməzdən gəlməsi üçün kifayət qədər yüksəkdir".