" "Bravo" marketdən aldığım şəkər tozunun qiyməti bu qiymətə vurulub". DİA.AZ bildirir ki, bu barədə "Müştərinin Səsi" sosial qrupundakı paylaşımında giley edən vətəndaş fotodəlil də təqdim edib.

Aldığı şəkər tozunun astronomik qiyməti - 1 kiloqramının 10 manata olması hım müştərini, həm də elə hər kəsi heyrətləndirib.

Hər halda sözgedən ticarət zənciri olaya bir izahat verəcək.

Narazı müştəri isə fikrini belə davam edib: "Evə gələndən sonra gördüm. Bu Moskvadan gəldiyi üçün bu qiymətədir, yoxsa yanlışlıq olub?"

Güman edirik ki, bir yanlışlıq olub...


Məsələ ilə bağlı teref.az olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...

Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) kommersiya fəaliyyətinə başladığı vaxtdan Avropaya 27 milyard kubmetrdən çox qaz nəql edib ki, bunun da 23 milyard kubmetrdən çoxu İtaliyaya ixrac edilib.

Bunu TAP-ın icraçı direktoru Luka Skieppati İtaliyada keçirilən Enerji Sammitində çıxışı zamanı deyib.

“Buna görə biz, mahiyyət etibarı ilə, tədarükün təhlükəsizliyinə və bazar likvidliyinə töhfə vermiş olduq. Bu, uzunmüddətli müqavilələrin istismara verilməsi ilə bağlı görülən işlər nəticəsində baş verdi. Bu müqavilələrə əsasən, ildə 10 milyard kubmetr qaz nəql edilir və onun da 8 milyard kubmetri İtaliya üçün nəzərdə tutulub. Qaz kəmərindən getdikcə daha çevik istifadə edirik, bizdə qazı adətən olduğu kimi, şərqdən qərbə yox, həm də qərbdən şərqə nəql etməyə, həmçinin qazı Yunanıstandan Avropaya çatdırmağa imkan verən məhsullar var”, - L.Skieppati bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu, məsələn, Yunanıstana keçən il qazı İtaliyanın anbarlarında saxlamağa imkan verib və bu da ona çeviklik verib.
“Biz bu istiqamətdə işləri davam etdirməliyik ki, gələcəkdə uzunmüddətli müqavilələr əsasında Xəzər dənizindən Avropaya birbaşa daşınma olan nəqliyyat xidmətlərinin belə davamlılığını təmin edək”, - L.Skieppati söyləyib.

İcraçı direktor vurğulayıb ki, TAP 2022-ci ildə İtaliyanın qaz tələbatının 15 %-ni təmin etdiyi üçün tamamilə strateji əhəmiyyət kəsb edir.

Qeyd edək ki, TAP kəməri Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı “Şahdəniz” yatağından hasil edilən qazın Avropaya nəqli üçün nəzərdə tutulub.

2022-ci ildə Azərbaycan qaz ixracını 18 % artıraraq 22,3 milyard kubmetrə çatdırıb, Avropaya təchizat 11,4 milyard kubmetr (39 % artım ilə) təşkil edib. 2022-ci ildə TAP vasitəsilə İtaliyaya qaz təchizatı 10,325 milyard kubmetr (43,1 % artım ilə) təşkil edib.

“Eurostat”ın məlumatına görə, 2022-ci ildə Aİ ölkələri - İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstan Azərbaycandan 15,599 milyard avro dəyərində təbii qaz idxal edib (illik müqayisədə 4 dəfə artım). Hesabat dövründə İtaliya Azərbaycandan 13,253 milyard avro dəyərində (3,9 dəfə artım) təbii qaz idxal edib.

2023-cü ildə Azərbaycandan 24,5 milyard kubmetr qaz ixracı planlaşdırılır ki, bunun da təxminən 12-12,5 milyard kubmetri Avropaya göndəriləcək.

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, bu ilin yanvar-avqust aylarında İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin yeni inzibati binaları, “Bakı KOB evi”, “STEAM İnnovasiya Mərkəzi”, “Şimal” Kiçik Su Elektrik Stansiyası və “Diamed” dərman istehsalı zavodu istifadəyə verilib.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda yerli istehsalın artırılması, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı müzakirələr uzun illərdir davam edir. Həm hökumət nümayəndələri, həm də müstəqil iqtisadçılar daxili istehsalın artırılmasının vacib olduğunu bəyan edirlər.

Ərzaq təhlükəsizliyinin və ərzaq təminatının gücləndirilməsi, dövlət dəstəyinin bu istiqamətdə artırılması və daha çox subsidiyaların ayrılması ilə bağlı davamlı təkliflər səslənsə də, görünən odur ki, Azərbaycan hökuməti yerli istehsal müəssisələrinin sayının çoxaldılması istiqamətində aktiv fəaliyyət göstərmir. Son 7 ay ərzində cəmi bir iri istehsal müəssisəsinin istifadəyə verilməsi bunun bariz nümunəsidir.

Görəsən, hökumət yerli istehsalın artırılması istiqamətində konkret fəaliyyətə niyə keçmir?

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, iqtisadçı alim Vüqar Bayramov AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, ərzaq təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi ölkəmiz üçün prioritet istiqamətlərdən biridir: “Ölkəyə qida məhsullarının yarıdan çoxu xaricdən idxal olunur. Hansı ki, Azərbaycanda bu məhsulları istehsal etmək üçün kifayət qədər münbit şərait mövcuddur. Sistemli şəkildə ərzaq təminatının formalaşmasına ünvanlanan yeni proqramların qəbul edilməsinə ehtiyac var”.

“Koronavirus pandemiyası və dünya miqyasında baş verən iqtisadi böhranlar göstərdi ki, dövlətlər daxili istehsalı gücləndirmək istiqamətində səylərini artırmalıdır. Təkcə ərzaq sektorunda deyil, digər sahələrdə də yerli istehsal müəssisələrinin sayı artırılmalıdır. Bakıda dərman istehsalı zavodunun istifadə verilməsi mütərəqqi addımdır. Hesab edirəm ki, bu siyasət davam etməlidir”, - deyə deputat bildirib.

Əlavə edib ki, daxili istehsalın artırılması inflyasiyanın təsirlərini azaltmaq üçün də effektiv üsuldur: “İnflyasiyanın cilovlanması üçün strateji yol yerli istehsalın ümumi istehlakda payını artırmaqdır. Etiraf etmək lazımdır ki, bu yöndə mühüm addımlar atılır. Lakin bununla kifayətlənmək olmaz. Porses davam etməli və dövlət yardımları çoxalmalıdır”.

“Bununla yanaşı, çox vəsaitin yönəldilməsi, eləcə də, bank kreditlərinə çıxış imkanlarının artırılması istiqamətində regionlar üçün girov mexanizminin təkmilləşdirilməsi vacibdir. Sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi də bu sırada yer alır. Yeni təşviq alətlərinin istifadə edilməsinə, subsidiyanın baza məbləğinin artırılmasına ehtiyac var. Bütün bu işlər sistemli şəkildə həyata keçirilməlidir və heç şübhəsiz ki, zaman alacaq”, - deyə Bayramov vurğulayıb.

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli mövzuya dair AYNA-ya şərhində söyləyib ki, yerli istehsalı artırmaqla yanaşı, daxili istehsalın keyfiyyətinə olan inamı da artırmaq vacibdir: “Misal üçün, uzun müddət idi ki, Azərbaycanda dərman zavodunun istifadəyə verilməsi ilə bağlı müzakirələr aparılırdı. Bir ara təşəbbüs irəli sürüldü ki, Rusiya və İran şirkətləri ilə birgə Azərbaycanda dərman istehsalı üçün müəssisə yaradılsın. Bu məqsədlə vəsait də ayrıldı. Lakin bu layihə baş tutmadı”.

“Burada əsas səbəb elmi bazanın olmaması ilə bağlıdır. Çünki bu sahədə fəaliyyət göstərmək üçün əvvəlcə xammalı təşkil edən molekulun isstehsal olunmasına ehtiyac var. Bu da olmadığına görə istehlakçılar arasında ölkədə istehsal olunan dərmanların keyfiyyətinə inam azdır. Lakin bütün hallarda dərman zavodu istifadəyə verilib və bu, digər sahələrdə də davam etməlidir”, - deyə müsahibimiz diqqətə çatdırıb.

Onun sözlərinə görə, istehsalatda artım olmadığına görə ölkəyə idxal olunan məhsulların sayı da çoxalır: “Çox təəssüf ki, rəsmi statistika hökumətin əlindədir və bir çox hallarda elan olunan rəqəmlər reallığı ehtiva etmir. Azərbaycanda ən böyük problemlərdən biri alternativ statistik bazanın yaradılmasıdır ki, bu tip məlumatlar ortaya çıxarkən onu dəqiqləşdirmək, ölçmək mümkün olsun. Bu yoxdur və olmadığına görə, rəqəmlərlə bağlı qəti fikirlər bildirmək də mümkün olmur”.

“Daxili istehsalı təşviq etməkdən ötrü sahibkarlara güzəştli kreditlər verilməlidir. Elə sahələr var ki, orada beş il sonra bəhrə götürmək lazımdır. Sahibkar isə bu müddətdə kredit ödəyir. Burada hansı mənfətdən, yerli istehsalın artırılmasından danışmaq olar ki?! Görüləsi işlər hələ çoxdur və hökumət real olaraq sahibkarlığın inkişafına töhfə verməlidir”, - deyə Cəfərli fikrini tamamlayıb.

Avropa Komissiyası Qarabağdan köçən ermənilər üçün Ermənistana 5 milyon avro verəcək.

Musavat.com Ermənistan mətbuatına istinadən xəbər verir ki, bu məlumat Avropa Komissiyasının açıqlamasında əksini tapıb.

Açıqlamada qeyd olunur ki, Avropa Komissiyası Qarabağdan insanların kütləvi şəkildə Ermənistana gedişini gözləyir. Buna görə də həmin şəxslərin ehtiyaclarını qarşılamaq üçün 5 milyon avro ayırır.

Qeyd edək ki, bu gün ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin rəhbəri Samanta Pauer ABŞ-ın Qarabağ ermənilərinə yardım üçün Ermənistana 11,5 milyon dollar verəcəyini bildirib.

Keçən il Çin Almaniyanı qabaqladı və dünyada ikinci ən böyük avtomobil ixracçısı oldu. Bu il isə lideri də – Yaponiyanı – ötdü. Çinin dünya avtomobil bazarında hökmranlığı proqnozdan reallığa çevrilir. Qərb bütün dünyanın alman, fransız, yapon və amerikan maşınlarında gəzdiyi dövrü qaytarmaq üçün təcili yollar axtarır.

“Çində hazırlanıb” damğası vurulan əsas ixrac markası hələ ki, “Tesla”dır. Amma tədricən təkcə batareyalar deyil, Çinin özünün hazırladığı avtomobillər də daxildə istehlakçı tapır və dünya bazarına çıxır.

Çin cəmi 10 il ərzində gələcəyin avtomobil sənayesini yaratdı və ixracda liderliyə yiyələndi. Bunu necə bacardı?

Partiyaya, Putinə və böhrana təşəkkür

Sənayenin işə salınmasında Çin hakimiyyətinin dəstəyi və batareya istehsalı üçün zəruri olan resurslar üzərində nəzarət kömək oldu. Kommunist partiyası avtomobil sənayesini ayaq üstdə qoydu, o da yerimədi, qaçdı.

Uğur tarixçəsi Çin iqtisadiyyatının problemləri fonunda xüsusən təccüblüdür. Artıq neçə ildir ki, iqtisadiyyatı titrəmə tutub.
Uzunsürən böhran kompartiya və Si Tsinpinin əvvəlki rifah artımı tempini təmin etmək bacarığına əhalinin etimadını sarsıdıb. İnsanlar pullarını xərcləməyə tələsmirlər, bu da iqtisadi siyasətin elan edilmiş hədəfini – istehlakı canlandırmaq – uzaqlaşdırır. Amma bu, avtomobil sənayesinin xeyrinə oldu. Daxili tələbatın azalması təkrar istehsal böhrannı dərinləşdirdi və avtomobil zavodları ikiqat səylə xaricdə müştəri axtarışına çıxdılar.

Burada isə bir tərəfdən Avropadakı “yaşıl” islahatlar kömək etdi: qitədə yaxın 10-15 il ərzində hamını elektromobillərə oturtmaq istəyirlər. Digər tərəfdən, Vladimir Putin Ukraynada müharibəyə başlayandan sonra Qərbin avtomobil sənayesi Rusiyadan getdi, Çin də inkişaf etmiş ölkələrə daha sata bilməyəcəyi benzin və dizel maşınları üçün yaxın və böyük bazar qazandı.

Çinin Rusiyaya avtomobil ixracı yeddi dəfə artıb. Əgər bir il əvvəl Rusiyada alınan hər beşinci maşın Çinin idisə, indi hər ikincidir. Rusiyalılar məmnundur, amma Çinin belə sürətli xarici ekspansiyası avropalıların xoşuna gəlmir.

Çində yığılan elektromobillərlə dolu gəmilər əsasən məhz AB-yə yollanır, çünki 450 milyon əhalisi olan 27 ölkə nəhəng zəngin bazardır və yalnız ABŞ ilə müqayisə oluna bilər. Amma Ştatların Çinlə münasibətləri gərgindir, AB-də isə əlverişli ticarət rejimi mövcuddur. Amma tezliklə hər şey dəyişə bilər.

Avropa müharibəyə başlayır

“Çin dünya bazarını ucuz elekromobillərlə doldurub. Onların qiyməti nəhəng dövlət subsidiyaları sayəsində sünə şəkildə aşağı salınıb”, - Avrokomissiyanın rəhbəri Ursula fon der Lyayen bu yaxınlarda Avropa siyasətinin prioritetlərindən danışarkən deyib.

Cari ildə Çindən avtomobil idxalı iki dəfə artıb və hazırda Avropa bazarının 8 faizini Çində yığılan elektromobillər təşkil edir. Avrokomissiya bu hissənin yaxın bir-iki ildə iki dəfə çoxalacağını proqnozlaşdırır. Çin modellərinin qiyməti Avropa analoqlarından orta hesabla 20% aşağıdır. Buna görə də Avrokomissiya ədalətsiz rəqabət haqda istitaqa başlamağı qərara alıb. Onun da nəticəsi, çox güman, Çində yığılan elektromobillərə əlavə rüsumların tətbiqi olacaq.

Bu kateqoriyaya təkcə BYD və ya Xpeng kimi Çin markaları, eləcə də, bir zaman Avropa markası olan, indi Çin şirkətlərinə məxsus Volvo və MG deyil, həm də Çin zavodlarında yığılan Almaniyanın BMW, Fransanın Renault, Amerikanın Tesla maşınları da düşəcək. AB-nin iki əsas sənaye ölkəsinin – Almaniya və Fransa - hakimiyyətləri sevindilər və Avrokomissiyanın istintaqını yekdilliklə dəstəklədilər. Çin isə incidi və iradını bildirdi.

“AB-nin açıq-aşkar proteksionizmi dünya, o cümlədən AB avtomobil bazarında destabilizasiyaya səbəb olacaq. “Vucdanlı rəqabət” adı altında öz avtomobil sənayesinin müdafiəsi AB və Çin arasındakı iqtisadi və ticarət əlaqələrinə mənfi təsir göstərəcək”, - Çinin Ticarət nazirliyi bildirib.

Avropalılar iddia edirlər ki, Çin avtozavodları Avropa rəqiblərini böyük miqyaslı dövlət dəstəyi hesabına ötüblər, bu da AB-də qadağandır. Çinlilər isə deyirlər ki, subsidiya dopinqinə görə yox, biznes istedadı və texnoloji üstünlük sayəsində təmiz qələbə qazanırlar.

Kim haqlıdır?

Çin gələcəyin avtomobil sənayesinin lideri necə oldu?

Son onilliklərdə Çin hakimiyyəti ölkə daxilində avtomobil sənayesini ardıcıl dəstəkləyib, onun litium və digər resurslarla təchizatını təmin edib.

Kommunist partiyası üç əsas məqsədi güdürdü: şəhərlərdə təmiz hava, idxalın əvəzlənməsi və dünyada iqtisadi üstünlük uğrunda Qərblə rəqabətdə qələbə naminə gələcəyin texnologiyasında liderliyə qoyuluş etmək.
AlixPartners konsaltinq firmasının dəyərləndirməsinə görə, 2016-2022-ci illərdə Çin elektrik və hibrid mühərrikli avtomobillərin istehsalına 57 milyard dollar ayırıb. 2023-cü ildə isə 72 milyard dollarlı vergi imtiyazlarını nəzərdə tutan dördillik proqram elan olunub.
Həm də bu, yalnız mərkəzləşmiş subsidiyalardır. Onlardan əlavə regionallar da var.

Dəstək ancaq pulla məhdudlaşmır. Elektromobillərin populyarlaşması üçün dünyada ən böyük elektrik doldurma şəbəkəsini – 6 milyondan çox - yaradıb və istehsalçıları doldurma cihazlarının standartlarını unifikasiyasına məcbur edib.
İyirmi illik dövlət dəstəyinin nəticələri bütün gözləntiləri keçib.

Çin elektromobillər üçün batareyaların dünya bazarında liderliyə yüksəlib. İşgüzar “Financial Times” qəzetinin statistikasına görə, CATL kompaniyası bazarın 37 faizinə, BYD isə təxminən 15 faizinə nəzarət edir.

Tesla, BMW və Volkswagen öz maşınlarına CATL batareyalarını qoyurlar. Ford isə daha irəli gedərək Miçiqanda zavod tikmək üçün texnologiyanı və nou-haunu alıb.
Batareyaların ardınca (elektromobillərdə əsas olsa da, hər halda ehtiyat hissədir) hazır məhsul – Çin istehsalı olan maşınlar da liderliyə yüksəldi.

Onlar əvvəlcə daxili bazarı fəth etdilər. Bu il Çində ən çox satılan maşın son 10 ildə ilk dəfə Volkswagen yox, BYD oldu. İndi dünya bazarına növbə çatıb.

Qərbin avtomobil sənayesi çinli rəqiblərinə uduzmağa başladığını çoxdan anlayıb. Tam darmadağına hələ çox qalıb, amma böyük investisiyalarsız, dövlət siyasətini dəyişmədən və ya texnoloji nailiyyətlər olmadan geriləmə ilbəil daha gözəçarpan olacaq.
Artıq indi Çin avtomobil sənayesinin sərbəst istehsal gücü təxminən ildə 10 milyon maşındır. Bu, AB-nin 27 ölkəsində bütün ötən il ərzində minik avtomobillərinin istehsalı ilə müqayisə oluna bilər. Əgər Avropadakı bütün avtozavodlar dərhal bağlansa, Çinə istehsalını artırmaq heç lazım olmayacaq: Rusiyada olduğu kimi bazarı maşınla dyerli olduracaq.

Buna görə də Tesla artıq neçənci dəfədir ki, qiyməti aşağı salır. Buna görə də ABŞ hakimiyyəti elektromobillərin alınmasına subsidiya da daxil olmaqla iqtisadiyyatın “yaşıl yenidənqurulma”sına 270 milyard dollar ayırıb. Buna görə də Avropa, nəhayət, öz avtomobil sənayesini dinləyərək diqqətini Çin təhlükəsinə yönəldib.

Tərcümə: Yadigar Sadıqlı

Mənbə: BBC

Xarici kredit təşkilatlarına, dost və neytral ölkələrin brokerlərinə Rusiya valyuta bazarında, eləcə də törəmə alətlər bazarında ticarət etməyə icazə veriləcək.

“Report” xəbər verir ki, belə dövlətlərin siyahısını təsdiq edən sərəncamı Rusiya hökumətinin sədri Mixail Mişustin imzalayıb.

Siyahıya 30-dan çox ölkə - Azərbaycan, Ermənistan, Belarus, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan, Özbəkistan, Əlcəzair, Banqladeş, Bəhreyn, Braziliya, Venesuela, Vyetnam, Misir, Hindistan, İndoneziya, İran, Qazaxıstan, Qətər, Çin, Kuba, Malayziya, Mərakeş, Monqolustan, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Oman, Pakistan, Səudiyyə Ərəbistanı, Serbiya, Tayland, Türkiyə, Cənubi Afrika daxildir.

Qərar 2023-cü ilin iyulunda qəbul edilmiş “Mütəşəkkil ticarət haqqında” Federal Qanunun yeni normalarını həyata keçirmək üçün hazırlanıb.

Bu normalar dost və neytral ölkələrin milli valyutalarının birbaşa konvertasiyası mexanizminin səmərəliliyinin artırılmasına və Rusiya iqtisadiyyatının milli valyutada hesablaşmalara olan tələbatının ödənilməsi üçün rubla birbaşa kotirovkaların formalaşdırılmasına yönəlib.

BRİKS ölkələri qrupunun (Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrika) səyləri sayəsində dünya iqtisadiyyatının dedollarizasiyası baş verə bilər, bu, ABŞ üçün ağır nəticələrə səbəb olacaq.

Yenisabah.az xəbər verir ki, bu qiymətləndirməni Amerikanın “The New York Post” qəzetinin köşə yazarları verib.

Onların fikrincə, ABŞ dollarının əsas əhəmiyyəti ondan ehtiyat valyuta kimi istifadə olunmasıdır. Bu vəziyyət ABŞ-ın qlobal liderliyinin əsasını təşkil edir. Belə ki, dünya iqtisadiyyatının dollarlaşması Vaşinqtona beynəlxalq maliyyə siyasətinin formalaşmasına qeyri-mütənasib dərəcədə böyük təsir bağışlayır, digər dövlətlər isə ABŞ-ın qərarlarına uyğunlaşmaq məcburiyyətində qalırlar.

Vurğulanıb ki, dolların ehtiyat valyuta funksiyasını itirməsi xarici siyasət məsələlərində Vaşinqtona tabe olmaq istəməyən ölkələrə ABŞ sanksiyalarından immunitet qazanmağa imkan verəcək.

Bundan əlavə, dünya iqtisadiyyatının dedollarizasiyası Amerikanın daxili bazarında problemlər yaradacaq.

Nəticədə ABŞ valyutasının alıcılıq qabiliyyəti və beynəlxalq iqtisadi münasibətlər iştirakçılarının onun sabitliyinə inamı aşağı düşə bilər ki, bu da daxili maliyyə bazarında faiz dərəcələrinin artmasına, inflyasiyanın yüksəlməsinə və dövlət büdcəsində böyük kəsirə gətirib çıxara bilər.