 |
|
|
Rusiya pərakəndə satış və logistika şirkətləri tərəfindən postsovet ölkələrində anbarlara tələbat iki dəfə artıb və bu, belə obyektlərin çatışmazlığına səbəb olub.
Bu barədə “Kommersant” yazır.
Nəşrin məlumatıma görə, bu, Rusiyaya “paralel idxal”ın sonrakı artımını çətinləşdirə bilər, onun həcmi artıq 20 milyard dollar dəyərində 2,4 milyon tona çatıb.
NF Group-un hesablamalarına görə, Rusiya şirkətlərinin ən yaxın qonşularından anbar sahəsinə tələbatı keçən il artmağa başlayıb və bu ilin yazında təxminən 400 min kvadratmetrə çatıb. Gürcüstanda, Ermənistanda, Qazaxıstanda, Qırğızıstanda və Tacikistanda praktiki olaraq boş anbarlar qalmayıb, Belarusda 1,6 milyon kv.m-lik anbar sahəsindən 2,8%, Özbəkistanda isə 207 min kv.-lik sahədən 4,5%-i qalıb.
Eyni zamanda, əsas tələbi iri pərakəndə satıcılar, o cümlədən e-ticarətdən olanlar və logistika operatorları təşkil edir. “Ghelamco” logistik parkların kommersiya direktoru Aleksandr Perfilyev “Kommersant”a bildirib ki, anbarlar üçün müraciətlərin təxminən 80%-i Wildberries və Ozon marketpleyslərdən gəlir. Belə ki, Ozonun Belarus, Qazaxıstan və Qırğızıstanda anbarları və logistik infrastrukturu var.
Norveç zənginlərə vergi artımı fonunda 2022-ci ildə milyarderlərin və multimilyonerlərin 13 illik rekord axını ilə üzləşir.
"DogruXeber.az" bildirir ki, bu barədə Norveçin “Dagens Naeringsliv” qəzetinin araşdırmasına istinadən “The Guardian” qəzeti yazıb. Orada deyilir ki, keçən il Norveçi 30-dan çox milyarder və multimilyoner tərk edib.
İndi Norveçdəki super varlılar fiziki şəxslər üçün 1,7 milyon NOK (162,000 dollar) və ya cütlüklər üçün 3,4 milyon NOK (324,000 dollar) dəyərində əmlaka görə 0,7% məclis vergisi ödəməlidirlər. Bundan əlavə, varlılar fiziki şəxslər üçün 20 milyon NOK (1,91 milyon ABŞ dolları) və evli cütlüklər üçün 40 milyon NOK (3,8 milyon ABŞ dolları) məbləğində aktivlərə görə 0,4% dövlət sərvət vergisi ödəməlidirlər. Əmlak vergisinin maksimal dərəcəsi keçən il 1,1% artıb.
Norveç Biznes Məktəbinin fəxri professoru Ole Gyems-Onstad hesab edir ki, keçən il vergiyə görə Norveçi tərk edənlərin ümumi sərvəti 600 milyard NOK-dan (57 milyard dollar) çoxdur.
Bir çox norveçli milyarder və multimilyoner İsveçrəyə köçüb. Məsələn, bunu Kjell Inge Rekke etdi (o, balıqçılıqdan və dənizdə qazma işlərindən varlandı). Forbes Real-Time onun sərvətini 10 aprel tarixinə 5,1 milyard dollar qiymətləndirib.
Üç gün əvvəl kütləvi zəhərlənmə hadisəsi baş verən 20 nömrəli məktəbin qida təminatını “Tais İKF” MMC təmin edib.
Şirkət 1994-cü ildə yaradılıb. Qanuni nümayəndəsi Rafail Şirinov Məmməd oğludur.
Dövlət Satınalmalarının rəsmi portalından aydın olur ki, son 1 ildə Elm və Təhsil Nazirliyi dövlət təminatında olan təhsilalanların yeməklə təchizatı üçün bu şirkətə ümumilikdə 19 milyon manatdan çox dəyəri olan tender verib.
Şirkət təkcə Elm və Təhsil Nazirliyindən yox, digər dövlət qurumlarından da iri həcmli tenderlər alıb. “Bakı Metropoliteni” QSC bu şirkətlə ümumi dəyəri 1 milyon manat civarında olan tender müqaviləsi imzalayıb.
Şirkət Yevlax, Mingəçevir, Ağdaş rayon xəstəxanalarının da yemək təminatı işini görüb.
Abzas Media məsələ ilə bağlı şirkətlə əlaqə saxlasa da, onlar açıqlama vermək istəməyib: “Məktəbdəki hadisə ilə bağlı sualları cavablandırmırıq”.
Bu şirkətin hansı göstəricilərə görə seçilməsi ilə bağlı Elm və Təhsil Nazirliyinə göndərdiyimiz sorğu cavabsız qalıb.
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr sektorunun müdiri İlkin Kərimov Abzas Media-ya bildirib ki, hadisə isə bağlı araşdırmalar davam edir:
“Məktəbdə yoxlamalar aparılıb, qidalardan nümunələr götürülüb. Hazırda onlarda hansı zərərvericilərin olub-olmaması ilə bağlı ağaşdırmalar aparılır, hələlik dəqiq nəticələr yoxdur. Araşdırma yekunlaşsın, açıqlama veriləcək”.
Aprelin 6-da 20 nömrəli məktəbdə kütləvi zəhərlənmə halı baş verib. İlkin ehtimallara görə, zəhərlənmə quş əti tərkibli qidadan olub. Xəstəxanaya çatdırılan şagirdlər axşam saatlarında evə buraxılıblar. Məsələ ilə bağlı Baş Prokurorluq araşdırma apardığını açıqlayıb.
“Nazirin “qiymət artımı olmayacaq” deməyi ilə razı deyiləm. Burada çox ciddi qiymət artımı nəzərdə tutulur”.
Bakupost.az xəbər verir ki, bu fikirləri deputat Vahid Əhmədov Milli Məclisin Təbii ehtiyatlar, energetika və ekologiya komitəsinin iclasında “Elektroenergetika haqqında” qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı energetika naziri Pərviz Şahbazovun çıxışına cavab olaraq deyib.
Deputat bildirib ki, bu, tək iqtisadi qanun yox, həm də sosial-siyasi qanundur:
“2025-ci ilə qədər Azərbaycanda parlament və Prezident seçkiləri nəzərdə tutulub. Belə bir qanun layihəsi ilə seçkiyə getmək nə qədər mənfi amillərə gətirib çıxaracaq. Qanun layihəsinin tətbiqinə 2027-2028-ci ildən başlamalıyıq. Öncə pilot layihələr həyata keçirib baxmaq lazımdır ki, rentabelliliyini göstərəcəkmi? Kim deyirsə, bu qanun tariflərə toxunmayacaq, mümkün deyil. Şirkət investisiya qoyursa, mənfəət əldə etməlidir”.
Vahid Əhmədov vurğulayıb ki, bu qanun layihəsi qəbul olunsa, ayrıca mətbuat konfransı keçirəcək:
“Millətə də məlumat verəcəyəm ki, bu qanun layihəsi ciddi problemlərə gətirib çıxaracaq. Yenə qeyd edirəm ki, qarşıdan parlament və Prezident seçkiləri gəlir. Bizə sürpriz hazırlamayın. Bizim buna ehtiyacımız yoxdur”.
Xatırladaq ki, daha əvvəl energetika naziri Pərviz Şahbazov “Elektroenergetika haqqında” yeni qanunun qəbulunun qiymətlərin artması anlamına gəlməyəcəyini bildirmişdi. Onun sözlərinə görə, yaxın perspektivdə qiymətlərin sərbəstləşdirilməsi, ümumiyyətlə, nəzərdə tutulmur və qiymətlər tənzimlənəcək: “Bazar modeli tam fəaliyyətə başladıqdan sonra isə ötürmə və paylama fəaliyyəti dövlət inhisarında qaldığı üçün o da tənzimlənəcək. Rəqabət mühiti və bazarda ucuz qiymət təklif edən istehsalçıların mövqeyi olması isə topdansatış qiymətlərinin, nəticədə pərakəndə satış qiymətlərinin artmasına imkan verməyəcək”
Cari ilin birinci rübündə əhalinin bankalara yerləşdirdikləri əmanətlərin həcmi azalıb.
Əmanətlərin azalma tendensiyası davam edərsə, Mərkəzi Bank zəruri addımlar atmalıdır.
Mütəxəssislərin fikrinə görə vacib addımlardan biri də depozit faizlərini yenidən vergidən azad etməkdir.
Məsələ ilə bağlı danışan iqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov bildirib ki, bu verginin gətirdiyi zərər onun faydasından daha çox ola bilər:
“Sözügedən depozitlərin həcmini və onun faizlərdən tutulan vergilərin həcmini hazırkı göstəricilər üzrə hesablasaq görərik ki, bu məbləğ 80 milyon manat ətrafındadır.
Yəni 1 fevraldan bərpa edilən vergilər nəticəsində o qədər də böyük olmayan yığım formalaşacaq. Amma onun yaratdığı həyəcan bank sektoruna daha çox zərər vura bilər.
Vergi tutulması qüvvəyə minən kimi əmanətlərin həcmində 27 milyon manat azalma baş verdi. Belə ki, 11,928 milyard manatdan 11,901 milyard manata endi. Əgər bu azalma davam edərsə, o zaman mütləq vergi güzəştləri yenidən bərpa edilməlidir.
Çünki, dünya bank sektorunda həyəcanlı anların yaşanması, ardı-ardına bankların müflis olması, Azərbaycan əmanətçisində qeyri-ixtiyari qorxu yaradır. Bu qorxunun üzərinə də 10 faizli vergini gələndə insanlar əmanətlərini banklardan geri çəkməyə qərar verirlər”.
Ekspert qərarın doğru olmadığını da vurğulayıb:
“Yəni, hazırda Azərbaycanda bankların kütləvi müflis olması kimi heç bir ciddi risk yoxdur. Qorxu və həyəcan yersizdir. Amma əmanətçilərin davranışı fundamental risklərə görə formalaşmır, kütlə davranışlarına görə daha çox formalaşır.
Yəni sıravı əmanətçiyə Mərkəzi Bankın rəhbəri Taleh Kazımovun və ya Eldəniz Əmirovun sözündən daha çox ətrafdakıların davranışları təsir edir.
Yəni adam baxır ki, insanlar əmanətlərini geri çəkir, qoy mən də çəkim. Əsassız yerə banklardan vəsaitlər geri çəkilməyə başlayır.
Beləcə bu heç bir ciddi risk olmadan yaranmış boş bir qorxu, bir neçə ay sonra ciddi problemlər yaradır. Hansı ki bu problemin həlli üçün hökümət həmin vergi vasitəsilə yığılmış vəsaitdən dəfələrlə çox vəsait xərcləməli olur”. //bizim.media//
“Üzən məzənnə rejiminin tətbiq edildiyi iqtisadiyyatlarda yerli valyutaların məzənnəsi konkret olaraq strateji qərarlardan asılıdır”.
TEREF.AZ bildirir ki, bunu Azərbaycanda pul bazasının kəskin artması fonunda manatın dəyərinin dəyişməsi ehtimalını şərh edən iqtisadi ekspert Asif İbrahimli Yenicag.az-a açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, Azərbaycan iqtisadiyyatının özünəməxsus iqtisadi modeli olduğuna görə devalvasiya qərarının verilməsi bu tipli iqtisadiyyatlarda strateji qərarlar əsasında həyata keçirilir:
“2015-ci ildən indiyədək manatın məzənnəsi sabit saxlanılır. Xüsusilə üzən məzənnə olan iqtisadiyyatlarda bu məsələlərə diqqət yetimək lazımdır. Bizim tipdə olan iqtisadiyyatlarda yerli valyutaların məzənnəsi konkret olaraq strateji qərarlardan aslıdır.
Xatırlamaq lazımdır ki, neft qiymətləri dövlət büdcəsində 45 dollardan hesablanıb. Buna görə də büdcədə artıqlar yaranmağa başladı. Bu baxımdan, bir çox yeni beynəlxalq layihələrin işə salınması təsiredici amildir.
Bildiyimiz kimi, Azərbaycan Trans-Adriatik Boru Xəttini istismara verdi və Avropaya qaz ixracının artırılmasına yönəlik bu tipli işlər həyata keçirir. Düşünürəm ki, ilin sonunadək hər hansısa devalvasiyadan söhbət gedə bilməz. Qeyd olunan məsələyə isə devalvasiyayla eyni anda baxmaq lazım deyil, müstəqil olaraq nəzər yetirməliyik. Çünki bizim iqtisadiyyatımızda manatın devalvasiyaya uğraması strateji qərarlardan asılıdır”.
NATO-nun xarici işlər nazirləri Ukraynaya ildə təqribən 250 milyon avro olan hərtərəfli yardım paketinin maliyyələşdirilməsini ikiqat artırmağı nəzərdən keçirəcəklər.
Bu barədə “Financial Times” öz mənbələrinə istinadla xəbər verib.
Almaniya bu əhatəli paket çərçivəsində əlavə 40 milyon avro, Niderland isə 100 milyon avro ayırıb. Böyük Britaniya da daxil olmaqla digər iştirakçı ölkələrin Brüsselə maliyyə dəstəyini artıracaqları gözlənilir.
Nəşrin mənbələrinə görə, maliyyə öhdəliklərinin 500 milyon avroya qədər artırılması Ukraynanın alyansa daxil olması ilə bağlı qərarın olmaması müqabilində baş tutacaq. Kiyev üzvlük üçün 2022-ci ilin sentyabrında müraciət edib, lakin NATO buna cavab olaraq heç bir rəsmi addım atmayıb.
“Biz onlara yaxın gələcəkdə üzvlük təklif edə bilməyəcəyik. Amma NATO ilə Ukrayna arasında daha sıx əlaqələrdən danışa bilərik”, - deyə diplomatik mənbədən qəzetə bildirilib. (Mənbə: TASS)
Forbes jurnalı ilk dəfə Eurochem və SUEK- in yaradıcısı Andrey Melniçenkonu Rusiyanın ən varlı adamı adlandırıb.
KONKRET.az xəbər verir ki, nəşrin məlumatına görə, iş adamının sərvəti 25,2 milyard dollar qiymətləndirilir.
Ən zəngin ruslar siyahısında ikinci yerdə 23,7 milyard dollar sərvətlə Norilsk Nikel şirkətinin rəhbəri Vladimir Potanin, üçüncü yerdə 22,1 milyard dollarla NLMK direktorlar şurasının sədri Vladimir Lisin qərarlaşıb.
Rusiyanın ən varlı adamlarının ilk beşliyini “Novatek”in rəhbəri Leonid Mixelson (21,6 milyard dollar) və “Severstal”ın direktorlar şurasının sədri Aleksey Mordaşov (20,9 milyard dollar) tamamlayır.
Forbes-in məlumatına görə, Rusiya milyarderlərinin ümumi sərvəti il ərzində 353 milyard dollardan 505 milyard dollara yüksəlib, onların sayı 2021-ci ildəki 123-dən 2023-cü ildə 110 nəfərə qədər azalıb.
Azərbaycanda problemli kreditlər yenidən artmağa başlayıb.
Mərkəzi Bankın açıqladığı hesabata əsasən, bu ilin fevralında problemli kreditlərin həcmi 22 milyon manat artaraq 606 milyon manata yüksəlib. Yanvarın sonunda isə bu məbləğ 584 milyon manat olub.
İqtisadçı Rəşad Həsənovun “Xəbər Ertəsi”nə deyib ki, problem 2023-cü ilin yanvar və fevral aylarında deyil, ötən ilin sonuncu rübündədir. Çünki qanunvericilikdə 90 gündən çox gecikmə olduğu halda, kredit vaxtı keçmiş hesab edilir.
Ekspert deyir ki, Azərbaycanda problemli kreditlərin həcmi 3 faiz ətrafındadır.
Qəbul edilən hədd olmasına baxmayaraq, bu sayı da azaltmaq üçün müəyyən işlər görülməlidir.
Qeyd edək ki, 2022-ci il martın 1-də problemli kreditlərin məbləği 690 milyon manat olub.
Xezerxeber.az mövzu ilə bağlı daha ətraflı videomaterialı təqdim edir:
“Ət olmayanda, elə bilirəm heç nə yeməmişəm”. Bu cümləni ətrafımızdakı çox adamdan eşidirik, ya da elə özümüz deyirik. Çünki ət yeməyi sevirik. Elə bu səbəbdən ölkədə ətin qiymətində 50 qəpik də artım olsa, bizi narahat edir. 2 il əvvəl 1 kiloqramı 10-11 manat olan mal ətinin qiyməti bu gün 15 manatdır.
“Ət olmayanda, elə bilirəm heç nə yeməmişəm”. Bu cümləni ətrafımızdakı çox adamdan eşidirik, ya da elə özümüz deyirik. Çünki ət yeməyi sevirik. Elə bu səbəbdən ölkədə ətin qiymətində 50 qəpik də artım olsa, bizi narahat edir. 2 il əvvəl 1 kiloqramı 10-11 manat olan mal ətinin qiyməti bu gün 15 manatdır.
İnsanları iki sual düşündürür: 1 kiloqram ət üçün 15 manat yüksək rəqəm deyil? Mövcud qiymət sabit qalacaq, ya artım davam edəcək?
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Sahibkar Ağaəli İmanov deyir ki, əvvəllər bu sahə sahibkarlar üçün yaxşı gəlir gətirsə də, indi vəziyyət dəyişib. Hazırkı qiymətlərlə 1 kiloqram ət satışından gəlir 50 qəpikdir:
“Mal ətini rayondan 13,2-13,5 manata alırıq, 14,5 manata satırıq. Çox yerdə artıq 15 manatdır. 50-60 qəpik xərcimiz, 50 qəpik xeyrimiz olur. Biz də ciddi qazanc görmürük”.
A.İmanov deyir ki, ətin qiyməti səbəbsiz yerə artmayıb:
“Hər bir məhsulun qiymətində artım var. Heyvan yemi bahalaşdıqca, biz də qiymətləri yüksəltməyə məcbur oluruq. Əvvəllər Rusiya və Ukraynadan yem məhsulları gəlirdi, daxildə də yem məhsulları vardı. Bolluq idi. Ancaq indi Rusiya və Ukraynadan məhsul gəlmir, yerli bazarda da yem bahadır. Məsələn, 2 il əvvəl qışda 1 yonca presini 3-4 manata, yayda isə 2 manata alırdıq. Ətin qiyməti də 11 manat idi. İndi presi 8 manata alırıq. Ətin qiymətini daha ucuz təyin edə bilmirik”.
Sahibkar bildirdi ki, qarşıdakı dövrdə ətin qiymətində azalma deyil, artım ola bilər:
“Hələ ki qiymətlərdə hansısa azalma gözlənilmir. Proses göstərir ki, 50 qəpik, 1 manat artım yenə ola bilər. Arpanın, yoncanın qiyməti artdıqca, ətin də qiyməti yüksələcək. Sabit qalsa, yəqin ki ətin qiymətində dəyişiklik olmayacaq”.
Qəssab Elbrus Fərəcov deyir ki, sonuncu dəfə bazardan kəsim üçün heyvan ala bilməyib:
“Çünki çox baha idi. Mən əti 14 manata satırdım. Ancaq sonuncu dəfə bazarda mal ətini 15 manatdan aşağı vermədilər. Ətin kiloqramını 15 manata alsam, necə ucuz sata bilərəm?”.
E.Fərəcov deyir ki, ətin qiyməti artdıqca əhalinin alıcılıq qabiliyyəti də aşağı düşür:
“Qiymətlərin artması nə bizə sərf edir, nə də xalqa. 2 il əvvəl günə 150 kiloqram ət satırdım. Qiymətlər artdıqca bu çəki azalmağa doğru getdi. Bu gün 50-80 kiloqram ancaq satıram. Əvvəl 3 kiloqram ət almağa gəlirdilər, amma 5 kiloqram alıb gedirdilər. İndi 3 kq 100 qram verəndə, deyir 100 qramı götür”.
Qəssab Şahsuvar Əliyev deyir ki, qiymətləri artıran bir səbəb kəndli ilə qəssablar arasında alverçilərin çox olmasıdır:
“Əvvəllər bütün rayonlarda mal bazarı eyni gün olurdu. İndi rayonlarda mal bazarları fərqli günlərdə təşkil edilir. Bu da ona gətirib çıxarır ki, bir rayonda bazar olanda, digər rayonların alverçiləri də o bazara axışır. Heyvanı sahibindən almağa imkan vermirlər. Alverçilər bu yolla böyük qiymət artımı yaradırlar”.
Ş.Əliyev deyir ki, əvvəllər Rusiyadan kəsim üçün heyvanlar gətirilirdi, o da qiymətlərə təsir edirdi:
“İndi Rusiyadan heyvan gətirilmir. Əvvəl bazarda rəqabət yaranırdı, yerli heyvanların qiymətini çox yüksək təyin edə bilmirdilər. İndi vəziyyət dəyişib”.
Ət və Ət Məhsulları İstehsalçıları Assosiasiyasının sədri Fuad Qulubəyov bildirdi ki, dünyada insan sayı sürətlə artır və bunun fonunda adambaşına düşən ət nisbəti də azalır:
“2021-ci illə müqayisədə 2022-ci ildə ölkədə diri çəkidə ət istehsalı 3 faiz artıb. Bununla paralel insan sayı da artır. Bu proses tək bizdə yox, dünyada gedir. Almaniyada 2021-ci ildə adambaşına 65 kiloqram ət istehlakı var idisə, 2022-ci ildə bu rəqəm 53 kiloqram olub. Tələb çoxdur, təklif də zamanla azalır. Bu qiymətlərə təsir edir. İnflyasiya fonunda da qiymətlərdə artım gedir”.
Aqrar sahə üzrə ekspert Rəcəb Orucov deyir ki, ətin qiymətinin 15 manat olmasını şərtləndirən amillər var, qiymətlər süni artırılmayıb:
“6-7 il əvvəllə bu günü müqayisə etsək, respublikada həm xırdabuynuzlu, həm də iribuynuzlu mal-qaranın baş sayında 1 milyona yaxın azalma var. Bu, tələb-təklifə təsir göstərir. Tələb çox, təklif az olanda, qiymətlər artır. Heyvandarlıqda maya dəyərinin əsas hissəsini yem məhsulları təşkil edir. Ona görə hazırda qiymətlər bu səviyyəyə çatıb”.
R.Orucovun qənaətincə, qarşıdakı aylarda ətin qiymətində sürətli artım ehtimalı yoxdur:
“Qışda heyvanlar bağlı şəraitdə saxlanılır. Bu zaman onların yetişdirilməsinə daha çox zəhmət və xərc sərf edilir. Yazın gəlişi ilə bəzi təsərrüfatlarda açıq şəraitə keçilir. Maya dəyəri azalır. Bu da qiymətlərə öz təsirini göstərəcək. Ən azından, indiki qiymət sabit qalacaq. Ətin qiymətinin artma ehtimalı çoxdur, azalma gözlənilmir”.
R.Orucov bundan sonra qiymətlərdə artım olmaması üçün müəyyən addımların atılmasının vacibliyini bildirdi:
“İntensiv heyvandarlığın inkişafı mütləqdir. Bu istiqamətdə onsuz da dövlət tərəfindən ciddi təşviqlər var. Elmi yanaşmada belədir ki, heyvandarlıqla bitkiçilik sahəsinin balansı qorunmalıdır. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi subsidiya məsələsində yem bitkilərinə üstünlük verməlidir. Bu gün ən aşağı subsidiya yonca sahələrinə verilir. Ətlə təminat cəhətdən real potensialımız var. Sadəcə, qiymətin artmasına səbəb olan amilləri real şəkildə müzakirə edib həlli istiqamətində ciddi addımlar atmaq lazımdır”.
R.Orucov qeyd etdi ki, ətin qiymətindəki artımlar əhalinin ətdən istifadə əmsalını aşağı salır. Ətdən istifadə əmsalının aşağı düşməsi ölkə iqtisadiyyatı və istehlak bazarımız üçün heç də uğurlu hal sayılmır.