Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında Türkiyənin Antalya bölgəsində azərbaycanlı iş adamlarının iştirakı ilə 302 şirkət yaradılıb.

"Azərbaycan Reallığı" qeyd edir ki, bu baxımdan Azərbaycan biznesi Rusiya, Almaniya və İrandan sonra 4-cü yerdə qərarlaşıb.

Antalyanın əsasən turizm sahəsi üzrə ixtisaslaşdığını nəzərə alsaq, deməli, azərbaycanlılar pullarını əsasən turizm sektoruna yatırıblar. Türkiyə ilə qonşu olan Gürcüstanın Batumi bölgəsində də iş adamlarımızın aktiv olduğu deyilir. Bəs milli biznes niyə xarici ölkələrin turizm sektoruna can atır? Həmin pulun Azərbaycan iqtisadiyyatına qoyulması üçün nə etmək lazımdır? “Report” mövzunu ekspertlərlə müzakirə edib.

“Azərbaycan Hotellər və Restoranlar Assosiasiyası”nın İdarə Heyətinin sədri, eyni zamanda “Azərbaycan Ekoturizm Assosiasiyası”nın İcraçı direktoru Samir Dübəndi hesab edir ki, Azərbaycan sahibkarlarının yerli turizmə, xüsusilə də regional turizmə yatırım etməməsinin səbəbi yerli icmaların bu sahədə fəaliyyətinin çox zəif olması ilə əlaqədardır:

“Bizdə, hətta dövlətin turizm məqsədi üçün ayırdığı ərazilər var, amma sahibkarlarımız yatırım etməkdən çəkinirlər. Məsələn, Şahdağ Qış-Yay Turizm Kompleksinə yatırım edilməsi üçün son 10 ildə bir neçə də çağırışlar olub ki, orada biznes qurulsun. Amma bu baş vermir və müxtəlif səbəbləri var. Bələdiyyələrin zəif işləməsi, yerli icma orqanlarının fəaliyyətsizliyi və s. Hesab edirəm, regionlarda bu işlər güclənməlidir. Bunun əsasında biz həmin ərazilərə Azərbaycan sahibkarlarının, hətta xarici iş adamlarının marağını artıra bilərik”.

Azərbaycandakı investisiya şirkətlərindən birinin direktor müavini Pərvanə Qasımova isə deyir ki, ölkəmizdə ideyanın biznes modelə çevrilməsi ilə bağlı çətinlik var, buna görə də, pul sahibləri xarici ölkələrə üz tuturlar:

“Bunlar da o ölkələrdir ki, investisiya mühiti tam formalaşıb. Azərbaycanda eyni şəraitin olması üçün kapital bazarının inkişaf etdirilməsi, vençur və investisiya fondlarının fəaliyyət göstərməsi zəruridir. Elə şərait yaradılmalıdır ki, turizm sektorunun bilicisi olan sahibkarlarla investorlar arasında əməkdaşlıq qurulsun. Kapital ölkədən çıxmasın, əksinə ölkəyə yatırılsın”.

“Turizm sahəsində xarici təcrübənin öyrənilməsi və gələcəkdə bu biznes modellərin Azərbaycanda tətbiqi prizmasından milli biznesin xarici ekspansiyası müsbət hal da sayıla bilər. Bu gün Türkiyədə Azərbaycan kapitallı, Azərbaycanda isə Türkiyə kapitallı şirkətlərin sayı çoxdur, bu, sevindirici haldır. Amma Azərbaycanda heç bir sahibkarlıq fəaliyyəti olmayan subyektin birbaşa xaricə investisiyası ölkəmizdən kapital axını deməkdir. Belə olan halda yeni iş yerləri və vergilər digər ölkənin gəlirlərinə aid ediləcək”, - deyə o əlavə edib.

“Turizm Peşəkarları Təşkilatı”nın sədri Ceyhun Aşurov isə hesab edir ki, əgər pulun ölkədə qalmasını istəyiriksə, investisiya mühiti daha da gücləndirilməli, iş adamları qoyduqları sərmayəyə tam təminat almalıdırlar:

“Bunun üçün isə xüsusilə regionlarda iş aparılmalıdır, investorlar stimullaşdırılmalıdırlar. Paytaxtdan kənarda hotellərin tikintisinə hələ də ehtiyac var. Ölkədə 700-ə yaxın hotel olsa da, yetərli deyil. Odur ki, investisiyalara ehtiyacımız var. Təminatlı mühit olmalıdır ki, turizm sektoru inkişaf etsin”.

Tenderlə bağlı məlumatlar daha sonra portaldan silinib

Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi (TƏBİB) millət vəkili Cavanşir Feyziyevin oğlu Orxan Cavanşirin milyon manatdan çox dəyəri olan satınalma müqaviləsi imzalayıb. Bu barədə məlumatı araşdırmaçı jurnalist Aydın Allahverdi özünün “Facebook” hesabında yazıb.

Jurnalistin paylaşımından sonra Dövlət Satınalmalarının reyestrindən müqavilə ilə bağlı məlumatlar silinib. Ancaq A.Allahverdi həmin məlumatların ekran görüntülərini qeyd edib.

Ekran görüntüsündən bəlli olur ki, TƏBİB-in tabeliyindəki İnnovasiya və Təchizat Mərkəzi fiziki şəxs Orxan Cavanşir ilə dəyəri 1 milyon 176 min manat olan satınalma müqaviləsi imzalayıb.

Müqavilədə anbar sahəsinin 2023-2024-cü illərdə icarəyə götürülməsi nəzərdə tutulub.

Bu, Orxan Cavanşirlə imzalanan ilk müqavilə deyil. 2021-2022-ci illərdə ofis və anbar kompleksinin icarəyə götürülməsi üçün İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi də O. Cavanşirə 1 milyon 176 min manat xərcləyib.

Orxan Cavanşir millət vəkili Cavanşir Feyziyevin oğludur. Onun adı bundan əvvəl “çirkli pullarla” bağlı məsələdə hallanıb.

2021-ci ildə Britaniyanın Cinayətkarlıqla Mübarizə Agentliyi Cavanşir Feyziyevin ailəsinin bank hesablarında olan 15 milyon funt-sterlinqi (34,7 milyon AZN) "çirkli pul" sayıb, hesabları dondurub. 2022-ci ildə isə Britaniyanın Cinayətkarlıqla Mübarizə Agentliyinin (NCA) tələbi və “Westminster Magistrates” məhkəməsinin qərarı ilə pulun bir hissəsi müsadirə edilib. Söhbət 5,6 milyon funt-sterlinqdən (12,9 milyon AZN) gedir.

Məlumatda qeyd olunur ki, müsadirə edilən vəsaitin 1 milyon funt-sterlinqi Orxan Cavanşirin hesabında olub.

Cavanşir Feyziyev fevralın 1-də modern.az saytına müsahibəsində bildirib ki, hakim bank hesablarında olan 10 milyondan bir qədər çox vəsaitin qanuniliyini tanıyıb və məhkəmə həmin vəsaitlərin istifadə üçün açılmasına qərar verib.

"Lakin təxminən 5 milyon məbləğində qalan digər vəsaitlərin xarici ölkəyə köçürülmə mexanizmi məhkəməyə o qədər də aydın deyil və ona görə də məhkəmə həmin vəsaitlərin qanuni yolla köçürüldüyünə şübhə ilə yanaşır".

O, haqqında müsadirə hökmü çıxmış vəsaitlə bağlı bildirib ki, "indi bizim öz təşəbbüsümüzlə qalan vəsaitlərin, yəni Beynəlxalq Bank vasitəsilə köçürülmüş vəsaitlərin də qanuniliyinin yoxlanılması ilə bağlı yeni araşdırma mərhələsi başlanacaq".

"Həmin vəsaitlərin də necə və harada qazanılması haqqında kifayət qədər təsdiqləyici sənədlərimiz var",- Cavanşir Feyziyev deyib.

2020-ci ildə Cinayətkarlıqla Mübarizə Agentliyi bildirib ki, təhqiqatlar aparılan vaxt Feyziyevin ailəsinə məxsus olan vəsaitlər Jurnalistlərin Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiyanı Araşdırma Layihəsinin (OCCRP) 2017-ci ildə aşkar etdiyi geniş pul köçürmə sistemi vasitəsilə yuyulub.

"Nə Feyziyevə, nə də onun ailə üzvlərinə qarşı hər hansı ittiham irəli sürülüb," - OCCRP-nin saytında yayılan məlumatda deyilib.

Həmin vaxt Cavanşir Feyziyev çirkli pulların yuyulması və ya hər hansı qanunsuz fəaliyyətdə iştirakını qəti şəkildə inkar edib.

2021-ci ildə Britaniyanın Cinayətkarlıqla Mübarizə Agentliyi Cavanşir Feyziyevin ailəsinin 34,7 milyon manatlıq pulunu "çirkli pul" saysa da, 2023-cü ildə ölkə başçısı İlham Əliyev deputatı "Şöhrət" ordeni ilə təltif edib. O, "respublikanın ictimai-siyasi həyatında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə" bu ordenə layiq görülüb.

İqtisadçı ekspert: “İndi nazirliklər özləri birbaşa yerlərdə mərkəzi büdcə hesabına işləri həyata keçirirlər”

2024-cü ildə 59 şəhər və rayon dövlət büdcəsindən vəsait almayacaq. Bu haqda Report-a Maliyyə Nazirliyindən məlumat verilib.

“Cəbrayıla, Xocalıya, Xocavəndə, Kəlbəcərə, Laçına, Yardımlıya və Zəngilana isə yerli gəlirlərini və xərclərini tənzimləmək üçün gələn ilin büdcəsində 9,35 milyon manat vəsait ayrılacaq”, – deyə xəbərdə qeyd olunub.

Regionların özünü maliyyələşdirmək imkanlarının kasadlığı Azərbaycanda uzun müddətdir müzakirə olunan məsələlərdən biridir. Ölkə müstəqillik əldə edəndən bu günə qədər regionlarda həyata keçirilən layihələrin demək olar ki, əksəriyyəti üçün vəsait dövlət büdcəsindən və ya Prezidentin Ehtiyat Fondundan ayrılıb.

Oktyabrın 14-də iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov İlham Əliyevin ilk dəfə prezident seçilməsinin 20 illiyinə həsr olunmuş “Vətənə, xalqa və dövlətçiliyə misilsiz xidmətin 20 ili” mövzusunda keçirilən konfransda çıxışı zamanı deyib ki, son 20 ildə regionların sosial-iqtisadi inkişafına həsr olunmuş 4 dövlət proqramı qəbul olunub. Onun sözlərinə görə, bu proqramlar üzrə regionlara yatırılmış investisiyaların həcmi 104 milyard manat olub.

Gələn ildən Azərbaycanın əksər şəhər və rayonlarının büdcədən maliyyələşməsinin dayandırılması rəsmi dairələr tərəfindən regionların inkişafı kimi təqdim olunur.

İqtisadçı ekspert Fərid Mehralızadə isə deyir ki, son illər Azərbaycanda özünü maliyyələşdirən rayonların və şəhərlərin sayı ona görə artır ki, hökumət büdcə təsnifatını dəyişib.

Onun sözlərinə görə, əvvəl yerli xərclər hesab olunan bəzi xərc maddələri indi mərkəzi büdcə hesabına qarşılanır.

“Yəni, əvvəl büdcə bölüşdürüləndə təhsil, mədəniyyət, səhiyyə xərcləri yerli xərc kimi icra hakimiyyətinə ayrılırdı və oradan bölüşdürülürdü. Ancaq indi nazirliklər özləri birbaşa yerlərdə mərkəzi büdcə hesabına işləri həyata keçirirlər. Regionlardakı infrastruktur layihələri də yenə dövlət büdcəsi hesabına həyata keçiriləcək.

Təəssüf ki, özünü maliyyələşdirən rayonların sayının artıması regionların inkişafı və ya daha çox gəlir əldə etmələrilə bağlı deyil. Bu, hökumətin büdcədəki münasibətlər sistemini dəyişməsilə bağlıdır”, – deyə o, bildirib.

Ekspertin sözlərinə görə, rəsmi rəqəmlər göstərir ki, hələ də regionların ölkənin iqtisadi aktivliyində rolu çox azdır:

“Məsələn, əmək bazarında muzdlu işçilərin 60 faizindən çoxu təkcə Bakıda işləyir, regionlarda işləyənlərin isə 70 faizi dövlət sektorundadır. Regionlarda dövlət sektorundan kənar iş yerləri imkanı çox azdır. Biz o vaxt regionların öz daxili resursları hesabına maliyyələşməsindən danışa bilərik ki, orada özəl sektor inkişaf etmiş olsun, vergi ödəsin, nəticədə yerli gəlirlər artsın”, – deyə o, bildirib.

Sentyabrda paytaxtda kirayə mənzillərin qiyməti yenidən artıb. Ekspertlər deyirlər ki, yeni dərs ilindən mənzillərin bazarda sayı xeyli azalıb, qiymətlər daha 15-20 faiz bahalaşıb.

Hər il payızın başlaması ilə paytaxtın kirayə mənzil bazarı yeni qiymət dalğası ilə üzləşir. Əvvəllər yayda aşağı düşürdü, buna görə də sentyabra qədər qiymətlər yalnız əvvəlki səviyyələrə qayıdırdı və ya bir qədər artırdı. İndi növbəti mövsümi qiymət artımı əvvəlki ilə üst-üstə düşür, buna görə də orta dərəcəli məznillərin qiyməti amansızcasına yüksəlir. Keçən ilin əvvəlində 300 manat olan iki otaqlı ikinci əl mənzilin kirayəsi keçən ilin sonu 400 manata, bu il isə 450-550 manata qalxıb.

Sentyabrın sonunda qaynar mövsüm artıq keçdi. Yeni tədris ili özünə gəldi və paytaxta gələn tələbələr yazın sonu və yayın əvvəlində kirayəçilərə tanış olan qiymətlərə sərfəli mənzil tapmaq şansını buraxmadılar.

Daşınmaz əmlak eksperti Ramil Qasımzadə AYNA-ya şərhində deyib ki, hazırda ucuz mənzillər yenidən bahalaşıb: “Respublikanın ali məktəblərinə daxil olan tələbələr paytaxtda təhsil alırlar, ona görə də onlar Bakıda kirayə evə getməli olurlar. Kirayə qiymətlərimiz artıq avqust ayında artmağa başlayır və sentyabrın sonunda aşağı büdcəli ev tapmaq çox çətindir. Bəzi hesablamalara görə, bu tədris ilində tələbələr kirayə mənzillərin 30 faizini, əsasən ucuz kirayə seqmentində tuturlar - bunlar nisbətən ucuz, orta təmirli və universitetlərə nisbətən əlçatan olan bir və ya iki otaqlı mənzillərdir”.

Ən yüksək qiymətlər Yasamal rayonundadır - Bakının ən bol tələbə məskunlaşan yerində bir otaqlı mənzil üçün indi ən azı 450 manat istəyirlər, baxmayaraq ki, keçən il qiymətlər 400-dən başlamışdı. Minimum şərait isə aşağı qiymətləri kompensasiya edir, orta komfortlu ev sahibləri 550 manat və yuxarı qiymət alırlar.

Nəsimi, Nərimanov və Səbail rayonlarında 1 otaqlı mənzilin aylıq kirayə qiyməti 400-450 manatdan başlayır. Bazardan aşağı qiymətlər yalnız paytaxtın kənarındadır - bir otaq üçün 300-350 manat, amma problem hətta qiymətlərdə deyil, pulsuz mənzil tapmaq imkanındadır.

Axı, bu məsələdə təcrübəli olan valideynlər iyulun sonunda uşaqları üçün ucuz kavdratmetr ovuna başlayırlar və payızın başlaması ilə hər kəs üçün büdcə təklifi üçün uğursuz axtarışların vaxtı başlayır.

Tələbələrlə yanaşı, köhnə binaların yerində yeni çoxmərtəbəli binaların tikintisi də qiymətləri qaldırır. Əvvəlki binalarda kirayə daha ucuz idi, amma yeni tikililər artıq adi müştərilər üçün münasib deyil.

Bahalaşmada müvəqqəti miqrantların da rolu olub. Ukraynada müharibə başlayandan Azərbaycana Rusiya və Ukrayna vətəndaşları gəlir - onların hamısı mənzil kirayələyir və bu da orta kirayə qiymətinə təsir edir. Tələb axını paytaxtın mərkəzində baş verir: əksər hallarda miqrantlar Bakıda mənzilləri 3-4 ay müddətinə kirayəyə götürürlər.

Düzdür, sərhədlərin qismən bağlı olduğunu nəzərə alsaq, rusların ölkəmizə axını nisbətən azdır və Bakıda kirayə evlərin qiyməti hər yerdə artmır. Bazarda qiymətlərlə bağlı vəziyyət indi çoxistiqamətlidir: şəhərin bəzi ərazilərində nisbi sabitlik yerini artıma verib, digərlərində isə hələ də düzəlişlər var. Amma istənilən halda təklif artımının ləngiməsi bu proseslərə təsir edir.

“Bütün bunlar orta qiymətə mənzillər seqmentində qıtlığa gətirib çıxarır. Əgər ötən illərdə mayın sonunda qeyri-rezident tələbələr kirayə evlər verib rayonlara səyahət edirdilərsə, Bakıda mənzillər ucuzlaşmağa başlayırdı. Tələb az olduğu üçün vəziyyət artıq gördüyümüz kimi deyil. Yayda da qiymətlər və tələbat davamlı olaraq yüksək olur. Məsələ burasındadır ki, indi onlar kirayə qaldıqları yerləri tətil günlərində boşaltmırlar və sentyabrda yenidən ora köçmək üçün özlərinə saxlayırlar”, - deyə Qasımzadə bildirib.

Mütəxəssislər mənzil qıtlığının və qiymətlərin baha olmasının səbəbini tələbə yataqxanaları ilə bağlı problemin həll olunmamasında görürlər: nə qədər ki, onlar yoxdur, qiymətlər və tələbat artım tendensiyası göstərməkdə davam edəcək.

Müəllif: Emma Rzayeva

Gələn il Naxçıvan Muxtar Respublikasının büdcəsinə verilən dotasiya (transfertin yuxarı həddi) 343 260 000,0 manat olacaq.

Gununsesi.info xəbər verir ki, bu, “Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il dövlət büdcəsi haqqında” qanun layihəsində əksini tapıb.

Bu, 2023-cü illə müqayisədə 109 531 000 manat, yaxud 24,1 faiz azdır. 2023-cü ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının büdcəsinə verilən dotasiya (transfertin yuxarı həddi) 452 791 000,0 manat nəzərdə tutulub.

ABŞ prezidenti Co Baydenin administrasiyası Çinə süni intellekt çipləri və avadanlıqlarının tədarükünə yeni məhdudiyyətlər elan etməyi planlaşdırır.

Məlumata görə, gələn həftənin əvvəlində ABŞ Ticarət Departamenti ötən il tətbiq edilən ixraca nəzarət rejiminə düzəlişləri nəzərdə tutuan fərman dərc edəcək. 2022-ci ilin oktyabrında məhdudiyyətlərə məruz qalanlarla müqayisədə daha az məhsuldar müasir çiplərin ixracına yeni məhdudiyyətlər tətbiq olunacaq.

Bundan əlavə, müasir yarımkeçiricilərin istehsalı üçün avadanlıqların ixracı məhdudlaşdırılacaq.
Bildirilir ki, Ağ Evin qərarı “Çinin süni intellekt sahəsində hərbi üstünlük əldə etməsinin qarşısını almaq” məqsədi daşıyır.

Mənbə: ng.ru

Azərbaycanda 2023-cü ilin 8 ayında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq maaşı 923 manat olub. Dövlət Statistika Komitəsinin ölkədəki əmək haqqı ilə bağlı yaydığı ən son məlumatda belə deyilir. Qeyd edilir ki, bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 11,3 faiz artım deməkdir.
923 manatlıq maaş 1706,6 min nəfərə aiddir. Onlardan 887,7 min nəfər dövlət sektorunda, 818,9 min nəfər isə qeyri-dövlət sektorunda çalışır.

Güney Qafqazda ən aşağı əmək haqqı
2023-cü ilin birinci rübündə Gürcüstanda orta aylıq əmək haqqı 1716.6 lari (1086.27 manat) olub. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 18,7 faiz və ya 270,1 lari artım deməkdir.
2023-cü ilin iyulunda açıqlanan məlumata görə, Ermənistanda orta aylıq əmək haqqı 269,729,000 dram (1162 manat) olub.

Azərbaycanın qonşularında
İranda orta aylıq əmək haqqı 44.900.000 rialdır (1796 manat). Bu ölkədə ən yüksək əmək haqqı isə 200,000,000 rial (8 min manat) hesab edilir.

Rusiyada orta aylıq əmək haqqı ayda 94,900 rubldur (1670 manat). Bu ölkədə orta saatlıq əmək haqqı 600 rubl və ya 10.55 manatdır. Minimum əmək haqqı isə ayda 16,242 rubl (286 manat) təşkil edir.

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın açıqladığı 25 faiz artımdan sonra Türkiyədə minimum əmək haqqı 11 min 396 (700 manat) lirəyə yüksəlib. Dövlət qulluqçusunun orta aylıq əmək haqqı isə artımla 25 min 15 lirəyə (1535 manat) qalxıb.

Məlumatlardan görünən odur ki, Azərbaycandakı orta aylıq əmək haqqı həm Cənubi Qafqazda, həm də digər qonşuları arasında ən aşağı olanıdır. //meydanTV//