 |
|
|
İsrailin son zərbəsinin əsas uğurlarından biri İranı yaxın müttəfiqləri olan Rusiya və Çindən uzaqlaşdırmaq olub. Hər iki ölkəyə başa salındı ki, onlar İranı müharibə vəziyyətində qorumalı deyillər və real olaraq qoruya da bilməzlər.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahunun keçmiş müşaviri və İsrail Müdafiə Qüvvələrinin mayoru Aleks Selski “Yerusəlim Post” nəşrində yazdığı məqalədə bildirib.
O qeyd edib ki, ən önəmli nüanslardan biri bu zərbələrin İranın tək olduğu mesajını vermək idi (Xatırladaq ki, İran İsrailə hücum edəndə ABŞ başda olmaqla, koalisiya qüvvələri zərbələri dəf etməkdə Təl-Əvivə ciddi dəstək vermişdilər – red.):
“İranla möhkəm strateji və iqtisadi əlaqələri davam etdirən Rusiya və Çinin İranı müdafiə etmək üçün çətin addımlar atacağı gözlənilsə də, son hadisələr əsl reallığı hamıya açıq şəkildə göstərdi. İsrail İranın təcridini maksimum dərəcədə artırmaq üçün bu fürsətdən istifadə etməlidir ki, bu da Tehranı iqtisadi, hərbi və siyasi baxımdan əhəmiyyətli dərəcədə zəiflədəcək.
İslam Respublikası rejimi çökərsə, Rusiya və Çin hazırda güvəndikləri İran məhsulları üçün alternativ mənbələrə müraciət edəcəklər. Məsələn, Çin enerjini Mozambik kimi inkişaf etməkdə olan Afrika tədarükçülərindən, hətta enerji bazarında İranla rəqabət aparan və İran ixracatının azalmasından ilk faydalanan Rusiyanın özündən də əldə edə bilər. Ukraynadakı müharibəsində İran silahlarına arxalanan Rusiya da öz növbəsində Şimali Koreya və Türkiyə vasitəsilə hərbi ehtiyaclarının bir hissəsini artıq təmin etməyə başlayıb.
Həm Rusiya, həm də Çin qlobal iqtisadiyyata dərindən inteqrasiya olunub və sanksiyalara baxmayaraq, Qərb ölkələri hətta Rusiya ilə ticarətdən asılıdır. İran adından istənilən birbaşa hərbi müdaxilə sanksiyaların artması və ticarət əlaqələrinin pozulması da daxil olmaqla, ağır iqtisadi nəticələrə gətirib çıxaracaq. Məsələn, Çin həm ABŞ-ın, həm də AB-nin ən böyük ticarət tərəfdaşlarından biridir və bu iqtisadi əlaqələri riskə atacaq münaqişəyə girmək Pekinin strateji maraqlarına cavab vermir”.
Ekspert əlavə edib ki, davam edən sanksiyalar və onun Ukraynada uzun müddət iştirakının iqtisadi zərərləri ilə onsuz da gərginləşən Rusiya iqtisadiyyatı yeni münaqişəyə girərsə, sabitliyin ciddi şəkildə pozulması ilə üzləşəcək. Müharibənin maliyyə gərginliyi və potensial yeni sanksiyalar Rusiyanın kövrək iqtisadiyyatına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərəcək.
O xatırladıb ki, tarixi nümunələrə görə, Rusiya və Çin başqa ölkədə birbaşa hərbi müdaxilə ilə bağlı təmkinlidir - hətta şəxsi maraqları təhlükə altında olduqda belə:
“1999-cu ildə NATO-nun Yuqoslaviyanı bombalaması zamanı Rusiya güclü tarixi əlaqələri və kəskin etirazına baxmayaraq, hərbi müdaxilədən çəkindi. Eynilə 2003-cü ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatında ABŞ-ın İraqa müdaxiləsinə qarşı çıxmasına baxmayaraq, nə Rusiya, nə də Çin Səddam Hüseyn rejiminə hərbi dəstək verdi. 2011-ci ildə Rusiya BMT-də NATO-nun Liviyaya müdaxiləsinə icazə verən səsvermədə bitərəf qaldı və bu, Müəmmər Qəzzafinin devrilməsinə səbəb oldu.
Bu hallar Qərb dövlətləri ilə birbaşa hərbi əməkdaşlıqdansa, diplomatik qınama və məhdud dəstəyə (məsələn, silah tədarükü və ya iqtisadi yardım kimi) ardıcıl üstünlük verilməsini nümayiş etdirir.
Rusiya İsraillə birbaşa münaqişədə maraqlı olmayacaq. İsrail ABŞ-ın təzyiqinə baxmayaraq, Suriyada hərbi koordinasiya da daxil olmaqla, bir çox səviyyələrdə Rusiya ilə əməkdaşlıq etmək qabiliyyətini, həmçinin neytral mövqeyini və Ukraynaya məhdud dəstəyini nümayiş etdirib.
İranı müdafiə etmək üçün münaqişədə birbaşa iştirak Rusiya və Çin daxilində qeyri-sabitliyi də alovlandıra bilər. Hər iki xalq baha başa gələn xarici müharibə qarşısında güclənə biləcək iqtisadi çətinliklər və siyasi fikir ayrılığı da daxil olmaqla, əhəmiyyətli daxili problemlərlə üzləşər.
İsrail həm də Vaşinqtonla sıx əlaqələri və Moskva ilə praqmatik münasibətlərinə görə Rusiya və Qərb, xüsusən də ABŞ arasında dialoq üçün unikal kanal rolunu oynayır.
Üstəlik, Rusiya və Çin başa düşürlər ki, İranın terrorizmə əsaslanan siyasəti bir gün ya ideoloji səbəblərə görə, ya da daha yaxşı ticarət razılaşmalarını təmin etmək üçün rıçaq kimi onları hədəfə ala bilər. Onların İranla ittifaqı təbii və ya ideoloji uyğunlaşmaya deyil, praqmatik, instrumental maraqlara əsaslanır.
İsrail üçün bu, qaçırılmaması lazım olan bir fürsətdir. Davamlı təzyiq və hərbi əməliyyatlar İranı daha da təcrid edəcək. İttifaqlar İsrailin dayanıqlığına dəstək olaraq daha da güclənəcək. ABŞ-ın hazırkı prezidentinin mövqeyindən asılı olmayaraq, İranın nüvə ambisiyaları ilə qaçmasına icazə verilməməlidir. İsrail müstəqil hərəkət edə biləcəyini özünə və başqalarına sübut etdi və bu yolu davam etdirdikcə öz qələbəsinin bəhrəsini getdikcə daha çox alacaq”.
İspaniyanın Valensiya şəhərində yollar və bütün ərazilər su altında qalıb, bu da xilasetmə əməliyyatlarını ciddi şəkildə çətinləşdirir, hərəkəti məhdudlaşdırır.
“Report” xəbər verir ki, Valensiya və ətrafında güclü yağışların səbəb olduğu dağıdıcı daşqının fotoları yayılıb.
Gündəlik yağıntının səviyyəsi illik həcmə bərabərdir. Daşqınlar infrastrukturu məhv edib, yaşayış sahələrini su basıb, rabitə əlaqəsində fasilələrə səbəb olub, sakinləri elektriksiz qoyub. Yolların su basması səbəbindən xilasetmə əməliyyatlarında çətinliklər yaranıb.
Pikanya kimi sahil rayonlarında küçələr palçıqla örtülüb.
Qeyd edək ki, faciə ilə əlaqədar region hakimiyyəti üç günlük matəm elan edib. Xilasetmə xidmətləri itkin düşənləri axtarışını davam etdirir.
Valensiyada əsl "avtomobil qəbiristanlıqları" meydana çıxıb. Fotolarda da məlum olur ki, şəhər sakinləri çaşqınlıq içindədirlər və sığınacaq axtarmağa tələsirlər.
İspaniyanın Valensiya şəhərində daşqınlar nəticəsində ölənlərin sayı 92 nəfərə çatıb, ölkənin digər iki bölgəsində isə 3 nəfərin həlak olduğu bildirilir.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə Regional Fövqəladə Hallar Xidməti “X” sosial şəbəkəsində məlumat yayıb. Departament, hadisəni ölkə tarixində ən böyük təbii fəlakətlərdən biri kimi xarakterizə edib.
Fəlakətin nəticəsi olaraq, krallığın şərqində dəmir yolu əlaqəsi pozulub və onlarla marşrut bağlanıb. Hazırda xilasetmə işləri davam edir və prosesə yüzlərlə hərbçi cəlb edilib.
Musavat.com
Son illərdə həddindən artıq turizm problemi getdikcə daha çox gündəmə gəlir, çünki dünyanın ən gözəl yerlərini öz gözləri ilə görmək istəyən böyük izdiham həm yerli sakinlər, həm də digər turistlər üçün həyatı dözülməz edir.
Qaynarinfo "The Mirror"a istinadən xəbər verir ki, turizm platforması "Evaneos" və konsaltinq şirkəti "Roland Berger" tərəfindən dünyanın 70 ən populyar istirahət məkanını təhlil edən bu yaxınlarda birgə araşdırma tarixdə ilk dəfə "Overturizm İndeksi"ni formalaşdırıb.
Onun nəticələrinə görə, Kopenhagen, Amsterdam və Dublin - müvafiq olaraq Danimarka, Niderland və İrlandiyanın paytaxtları - həddindən artıq turizmin ən çox təsir etdiyi dünya şəhərləri kimi tanınıb.
Qeyd olunur ki, hər bir istiqamət dörd meyar əsasında birdən beşə qədər şkala ilə qiymətləndirilib: adambaşına turist sıxlığı, kvadrat kilometrə düşən turist sıxlığı, mövsümilik və qəbul edən ölkənin davamlılığının yetkinliyi.
Bu istiqamətlər davamlılıq baxımından daha yetkin və iqtisadi cəhətdən turizmdən daha az asılı olsalar da (ÜDM-in orta hesabla 5%-i), araşdırma bu üç şəhərin birinci rübdə bütün gəlirlərin 37%-ə qədərini turizmin təşkil etdiyini ortaya çıxarıb. Ümumilikdə Danimarka, Niderland və İrlandiyanın paytaxtları 5 baldan müvafiq olaraq 3,8, 3,7 və 3,4 xal toplayıb.
Bundan əlavə, araşdırmada qeyd olunub ki, həddindən artıq turizm sahilyanı ərazilərdə əsas problemdir - Kipr, Mavriki, Yunanıstan və Xorvatiya ən çox təsirlənən ölkələrdir.
Bu arada, yayda mövsümi aşırı turizmin təsiri xüsusilə üçüncü rübdə bütün ziyarətlərin 43%-ni təşkil edən İspaniya, İtaliya, Fransa və Portuqaliyada hiss olunur.
Böyük Rusiya şirkətləri xarici təchizatçıları əvəz etmək və yerli istehsalçıların analoqlarını axtararkən dərin böhranla üzləşirlər.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu qənaətə “Trust Technologies” konsaltinq şirkəti tərəfindən hazırlanan araşdırmada bildirilir.
“Vedomosti” qəzeti yazır ki, əsasən metallurgiya, neft-qaz və tikinti kimi 15 sahədən 60-a yaxın aparıcı şirkətinin iştirak etdiyi araşdırmada respondentlərin 68%-i idxalın əvəzlənməsi ilə bağlı problemlərin olduğunu bildirib.
İdxalın əvəzlənməsinin dərin böhranı logistikanın mürəkkəbləşməsi və bahalaşması, transsərhəd ödənişlərlə bağlı problemlər və adi tədarükçülərin sanksiyalara görə Rusiya biznesi ilə işləməkdən imtina etməsində özünü göstərir. Nəticədə, bir çox şirkət hələ də müvəqqəti tədbirlərə, məsələn, Rusiyada mövcud olmayan hissələri və komponentləri vasitəçi ölkələrdən satın alır.
“Vedomosti” Rusiyanın ən böyük dövlət şirkətlərindən (“Transmaşholdinq”, “Rostec”, “Transneft”, “Rusiya Dəmir Yolları”) şərh alarkən, biznes qurumları idxalın əvəzlənməsi ilə bağlı heç bir çətinlik yaşamadıqları bildiriblər.
İdxalçılar üçün hazırkı əsas problemlər ABŞ Prezidenti Co Baydenin 2023-cü ilin dekabrında ABŞ Xəzinədarlığına Rusiyaya ikili təyinatlı malların tədarükü ilə bağlı əməliyyatlarda iştirak etdiklərinə görə digər ölkələrin banklarına qarşı ikinci dərəcəli sanksiyalar tətbiq etmək səlahiyyəti verməsindən sonra başlayıb.
On mərtəbəli oteldə uçqun baş verib.
Söz.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, hadisə Argentinanın Villa Gesell şəhərində baş verib.
Yerli hakimiyyət orqanlarının məlumatına görə, dağıntılar altında 9 nəfər qala bilər.
Oteldə olanlar arasında tikinti sahəsində çalışan işçilər də olub. İşçilər orada lazımi bələdiyyə icazəsi olmadan işləyiblər.
"Gürcü Arzusu" partiyasından Marneuli bələdiyyə üzvü, 69 saylı seçki məntəqəsində bülletenləri seçki qutusuna atan şəxs saxlanılıb.
TEREF News24.az-aistinadən xəbər verir ki, bu barədə "Gürcü Arzusu" partiyasının siyasi şurasının üzvü, Parlamentin sədri Şalva Papuaşvili keçirdiyi brifinqdə bildirib.
Şalva Papuaşvilinin bildirdiyinə görə, hadisə ilə bağlı istintaq aparılır.
“Cəmi bir neçə hadisə qeydə alınıb və hər birinə cavab verilib. Bu arada, bir şeyi də demək lazımdır ki, səsvermənin təkrar edilməsinə dair ittihamlarla bağlı dünən ATƏT/ODİR-in rəhbərinə sual verildi və o, bir faktı göstərdi – Marneulidəki hadisəsi. Həmin şəxs saxlanılıb və iş üzrə istintaq gedir.
İkinci fakt var idi, bu da maraqlıdır, həmin məsələ ilə bağlı qeyri-hökumət təşkilatlarından biri şikayət də yazıb və bu, 'Lelo' partiyasının nümayəndəsinə aiddir. Bilmirəm, nə qədər doğrudur, amma 'Lelo'nun nümayəndəsi olub ki, bülletenləri qutuya atmağa çalışıb. Yəni əgər insident olubsa, hamısına cavab verilib. Şikayətlər verilib və onların hamısı araşdırılacaq, amma bu yalanların hamısına cavab veriləcək”, - deyə o, qeyd edib.
Xatırladaq ki, Marneuli Bələdiyyə Məclisinin sədr müavini Rovşan İskəndərovun bir neçə bülleteni Sadaxlı kəndindəki 69 saylı seçki məntəqəsində seçki qutusuna atdığı anı əks etdirən video sosial şəbəkədə yayılmışdı.
Qeyd edək ki, Rövşən İskəndərovun saxlanılması ilə bağlı DİN açıqlama verməyib.
Rəsmi səfər çərçivəsində Çinə yollanan Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok təyyarədın enərkən heç bir Çin rəsmisi tərəfindən qarşılanmayıb.
Rusiya mətbuatı xəbər verir ki, Berbokun Çinə səfəri əvvəllər açıqlanmasa da, onun mümkün səfəri ilə bağlı mətbuatda şayiələr yayılıb. Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Ukraynadakı hadisələri və Yaxın Şərqdəki münaqişəni müzakirə etmək üçün Pekinə yollanıb.
2023-cü ilin sentyabrında Annalena Berbok Çin prezidenti Si Szinpin haqqında verdiyi açıqlamalarla qalmaqala səbəb olmuşdu. Amerikanın “Fox News” kanalına müsahibəsində o, Çin prezidenti Si Szinpinin Ukraynada hərbi əməliyyatın uğurla həyata keçirilməsinin “siqnal” olacağı “diktator” olduğunu bildirmişdi. Berbok qeyd edib ki, münaqişənin Rusiyanın qələbəsi ilə sona çatacağı bir vəziyyət Si kimi dünyanın diktatorları üçün əlamət olacaq.
O, həmçinin Çinin “bu dünyada birlikdə necə yaşadığımızın təməlinə” və qurulmuş beynəlxalq nizama problem yaratdığını və Almaniyanın Asiya-Sakit okean regionunda gərginliyi azaltmaq üçün Avstraliya kimi ölkələrlə işləyəcəyini bildirib.
Avropa iqtisadiyyatı durğunlaşır, Rusiyanın ÜDM-i isə 3% artıb.
Braziliya Qərbi Avropa ölkələrinin ən çox əziyyət çəkdikləri Rusiyaya qarşı sanksiyaların əleyhinədir.
Bu barədə Braziliya prezidentinin beynəlxalq məsələlər üzrə xüsusi köməkçisi Selsu Amorim "Der Spiegel" jurnalına müsahibəsində danışıb.
O qeyd edib ki, Avropa iqtisadiyyatı durğunlaşır, Rusiyanın ÜDM-i isə 3% artıb.
"Bəli, bizim Rusiya ilə normal münasibətlərimiz var. Biz sanksiyaların əleyhinəyik" - Amorim vurğulayıb və ölkə lideri Luis İnasio Lula da Silvanın Kazan BRİKS sammitində Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə görüşməyi planlaşdırdığını vurğulayıb.
Braziliya prezidentinin köməkçisi qeyd edib ki, Rusiya qazı Aİ ölkələri üçün ABŞ-dan Avropaya dəniz yolu ilə çatdırılan enerji resurslarından xeyli ucuz başa gəlir.
İlon Mask, iş adamının 1990-cı illərdə ABŞ-da işləməyə başladığını iddia edərkən, Amerika prezidenti Co Baydeni "qanunları pozaraq" yalan danışmaqda ittiham edib.
Bizim.Media xəbər verir ki, bu barədə Mask X-də (əvvəllər Twitter) yazıb.
"Mənim əslində iş icazəm var idi. Bayden yalan danışır", - o deyib.
Sahibkar Maskın keçmişi ilə bağlı xəbərlərin ortaya çıxmasından sonra o, ictimaiyyət qarşısında açıqlama verib. O deyib ki, ABŞ-a tələbə vizası ilə gəlib. Və bu formada işləməsini “qanunları pozduğunu” deyən ABŞ prezidentinin yalan danışdığını vurğulayıb.
Qeyd edək ki, Bayden həmçinin sahibkarı miqrant axını ilə bağlı administrasiyanı tənqid etdiyinə görə qınayıb.