Yaxın Şərqdə dəhşətli, böyük bir müharibə olacağı haqda proqnozlar artıq özünü doğrultmaqdadır.

Görünən budur ki, qlobal güclər bunun qarşısını almağa yox, körükləməyə həvəslidirlər.

“Politico”-nun yazdığına görə, Bayden administrasiyası İsrail-Fələstin bölgəsində, xüsusilə Qəzzada münaqişənin Yaxın Şərq ölkələri arasında müharibəyə çevrilməsi ehtimalına hazırlaşır.

Bildirilib ki, Vaşinqton bu istiqamətdə artıq planlar tərtib etməyə başlayıb.

Qeyd olunur ki, Yaxın Şərqdəki hazırki proseslər ABŞ-ın regionda milli təhlükəsizlik strategiyasını təhlükə altına qoyur. Ən maraqlısı isə İran hakimiyyəti İraq və Suriyada özünə bağlı proksi qüvvələri vasitəsilə ABŞ-ın hər iki ölkədəki hərbi bazalarına hücumlar təşkil edir.

Eyni zamanda İran hakimiyyətinə bağlı digər proksi qüvvə - Yəməndəki "Ənsurullah” hərəkatı - husilər Qırmızı dənizdə, Babül-Məndəb boğazı və Ədən körfəzində hərəkət edən Qərb ölkələrinə məxsus hərbi və ticarət gəmilərinə raket və kamikadze dronları vasitəsilə hücumlar edir. Bu isə ABŞ-ı ciddi şəkildə qəzəbləndirir.

Məhz buna görə də ABŞ-ın İran hakimiyyətinin Yaxın Şərqdəki proksi qüvvələrinə qarşı cavab tədbirləri görəcəyi istisna deyil.

Yaxın perspektivdə ABŞ-ın sərt və şiddətli adevkat addımlar atacağı halda həm İraq, həm Suriya, həm də Yəməndə ciddi təlatümlərin baş verəcəyi heç bir şübhə doğura bilməz. Şübhəsiz ki, bu təlatümlər İran daxil olmaqla Yaxın Şərqdə böyük müharibənin baş verməsinə gətirib çıxaracaq. Bu da Cənubi Qafqaza, xüsusilə Azərbaycana müəyyən mənada mənfi təsir göstərəcək.

Bəzi ekspertlər hesab edir ki, Ukrayna və Qəzzada müharibənin davam etdiyi halda ABŞ Yaxın Şərqin tamamilə qan gölünə çevrilməsində maraqlı ola bilməz. Çünki bu ABŞ-ın regionda geostrateji və geosiyasi maraqlarına da ziyan vuracaq.

Məsələ ilə bağlı Yaxın Şərq üzrə ekspert Vüqar Zifəroğlu "Cebhe.info"-ya açıqlamasında qeyd edib ki, hazırki şəraitdə ABŞ Yaxın Şərqdə münaqişənin genişlənməsində və nəzarətdən çıxmasında maraqlı deyil:

“Amma ABŞ maksimum dərəcədə Yaxın Şərqdə proseslərin çoxşaxəli olmasında maraqlıdır. Ona görə ki, bu, İsrailin üzərində bütün həmlələri diqqətdən yayındıra bilər. Xüsusilə, iki gün öncə İranın Kirman şəhərində baş vermiş terror aktına toxunmaq lazımdır.

Çünki dünən yayılan məlumata görə, İŞİD artıq bu hadisədə məsuliyyəti öz üzərinə götürüb. Yəni, İŞİD-in bu ərəfədə meydana çıxması, belə terror aktına imza atması onu deməyə əsas verir ki, yaxın zamanda Yaxın Şərqdə maraqlı proseslərin baş verəcəyinə şahidi olacağıq. Regionda belə bir miqyasda terror aktları davam edəcək.

Müəyyən xarici qüvvələr İrana qarşı, o cümlədən İraq və Suriyada İran hakimiyyətinə bağlı olan proksi qüvvələrə qarşı İŞİD və digər radikal qüvvələrdən istifadə edəcək.

O ki qaldı Yəməndəki üsyançı husilərə qarşı atılacaq adevkat addımlara, hazırda Qırmızı dənizdə döyüşləri gedir. Husilərə məxsus hərbi gəmilər ilə ABŞ-ın hərbi gəmiləri arasında şiddətli toqquşmalar gedir. Bu da Qərbdə ciddi narahatçılıq yaradır.

Onu da vurğulayım ki, ərəb dövlətləri də Qırmızı dənizdə baş verən proseslərdə aktiv iştirak edəcəklər. Ərəb dövlətlərin rəhbərləri heç bir halda İranın istər Qırmızı dənizdə, istərsə də boğalarda mövqe tutmasına imkan verməzlər. Qırmızı dənizdə proseslərin daha da gərginləşməsi gözlənilir".

İran daxil olmaqla Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı müharibənin baş verəcəyi təqdirdə bunun Cənubi Qafqaza, xüsusilə Azərbaycana mənfi təsir göstərib-göstərməyəcəyi ilə bağlı suala cavablandıran V.Zifəroğlu qeyd edib ki, bu, Azərbaycanın müəyyən ərəb ölkələri ilə iqtisadi münasibətlərinə ziyan vura bilər:

"Əgər İranın daxilində ciddi bir müharibə baş verməyəcəksə, bunun Azərbaycana ciddi təsiri olmayacaq. Əlbəttə, Yaxın Şərqdə münaqişələrin intensiv şəkildə alovlanması, geniş müharibənin baş verməsi Azərbaycanın İraqla birləkdə həyata keçirdiyi iqtisadi layihələrə mənfi təsir göstərə bilər.

Bildiri ki, Türkiyə də Yaxın Şərqdəki proseslərdə aktiv iştirak edir. Bu baxımdan müəyyən qədər Azərbaycana öz təsirini göstərə bilər. İrana müdaxilə olmayacağı təqdirdə Azərbaycan ciddi problemlərlə üzləşməyəcək".

ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Türkiyə, Yunanıstan, Qətər, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Səudiyyə Ərəbistanı, İsrail, İordan çayının qərb sahili və Misirə səfər edəcək.

Bu barədə Dövlət Departamenti məlumat yayıb.

Səfər 4-11 yanvar tarixlərini əhatə edəcək.

Görüşlər zamanı İordan çayının qərb sahili və Qəzzada mülki insanların təhlükəsizliyi əsas vurğulanacaq.

Həmçinin regiondakı gərginliyi azaltmaq üçün mexanizimlərin işlək olması müzakirə ediləcək.

Dövlət katibi ABŞ-nin Yaxın Şərqdə sülh üçün lazım olan şərtləri müəyyən etmək üçün tərəfdaşlarla sıx işləməli olduğunu irəli sürəcək.

“Azərbaycan ötən il ümumən beynəlxalq arenada öz ərazi bütövlüyü və milli suverenliyinin təmin edilməsindən tutmuş Cənubi Qafqazda inteqrasiyanın inkişaf etdirilməsinə qədər bir çox proseslərdə vacib addımlar atıb. Rəsmi Bakı təkcə regionun gələcəyi üçün deyil, Cənubi Qafqazdakı layihələrə sərmayə qoymaq və münasibətləri genişləndirmək istəyən bir çox ölkələrin xeyrinə çox mühüm rol oynayıb”.

Bu fikirləri Bizim.Media-ya açıqlamasında edən Amerikanın təhlükəsizlik üzrə eksperti, “The Washington Outsider” qəzetinin baş redaktoru İrina Tsukerman deyib.

“Azərbaycan regional mərkəzə çevrilib”

Bakının qarşıya qoyduğu, onilliklərə hesablanan layihələri bir-iki il ərzində həyata keçirdiyini deyən Tsukerman, 2024-cü ildə də regionun əsas mərkəzinin məhz Bakı olduğunu qeyd edib:

“Azərbaycan 2023-cü ildə Qoşulmama Hərəkatına, eyni zamanda beynəlxalq təhlükəsizliyə töhfə vermək, Avropaya əsas neft və qaz tədarükçüsü kimi fəaliyyətini davam etdirmək, yaşıl enerji və yüksək texnologiya sektorunu inkişaf etdirmək kimi böyük işlər görüb. Müxtəlif qarşılıqlı maraqlar üzrə Aİ ilə əlaqələrini gücləndirib.

Azərbaycan Qarabağın müxtəlif biznes sferaları üzrə beynəlxalq mərkəzə çevrilməsi üçün yenidən qurulması və COP-29-a ev sahibliyini təsdiqləməklə özünün enerji və ətraf mühit sahələrində əsas oyunçu olduğunu sübut edib. Bütün bunlar Bakını təkcə turistlər üçün deyil, həm də sərmayədarlar, tərəfdaşlar və getdikcə daha çox diplomatik əlaqələrin qovşağı üçün arzuolunan məkana çevirir və onu müxtəlif beynəlxalq forumlarda aparıcı rol oynamaq üçün rəqabətli məkan kimi tanıdır”, - deyə İ.Tsukerman əlavə edib.

“2024-cü ildə sülh müqaviləsi imzalanacaq”

Türkiyənin terrorla mübarizə və təhlükəsizlik üzrə eksperti Abdullah Ağar bildirib ki, 2023-cü il Azərbaycan üçün uğurlu olsa da, 2024-cü il üçün hədəflər daha da böyükdür.

“2023-cü ildə Azərbaycan Qarabağın ərazi bütövlüyünü tamamilə bərpa etdi. 2024-cü ildə isə sülh müqaviləsinin imzalanmasına ehtiyac var. Düşünürəm ki, sülh müqaviləsi 2024-cü ildə imzalanacaq. Sülh müqaviləsində Ermənistanın təzminat verməsi, anklavların qaytarılması və Zəngəzur dəhlizinin açılması da yer alacaq”, - deyə A.Ağar əlavə edib.

“Azərbaycan xarici müdaxilələrin qarşısını alacaq”

Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin ehtiyatda olan polkovniki, Şimali Kipr Türk Respublikasının Girnə Amerikan Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müəllimi Sadık Akyar Ermənistanı silahlandırmaqda davam edən ölkələrə layiqli cavabın verilməsinin vacibliyinə diqqət çəkib. O bildirib ki, 2024-cü ildə Türkiyə və Azərbaycanın yaxın təmasları bir çox güclərə lazım olan cavabı vermək baxımından da önəmli olacaq.

“Azərbaycan 2023-cü ildə ən böyük qələbəni cəmi 23 saat ərzində qazandı. Bu sadə görünə bilər, amma Azərbaycan bu planı naxış kimi işlədi. 2 ildir proses gedirdi. Artıq “Qarabağ mövzusu bağlandı”, - deyə bilərik. Bundan sonra Qarabağ üçün ikinci qovluq açılır. Bölgənin reformu və yenidən inşası...

Geriyə qalan əsas məqamlardan biri də xarici müdaxiləçilərin qarşının alınmasıdır. İnanıram ki, Bakı, diplomatik hücumların qarşısını Türk dövlətlərinin dəstəyi, dost ölkələrlə olan münasibətlərdən və öz enerji kartından istifadə edərək alacaq. Rəsmi Bakı Ermənistana verilən silahların sülhə təhlükə yaratdığını bütün dünyaya bildirəcək. İkincisi isə Azərbaycan Türkiyə ilə birlikdə öz müdafiə sənayesini qurmaq üçün addımları sürətləndirməlidir. 2024-cü ildə bu istiqamətdə də işlər görüləcək”, - deyə S.Akyar əlavə edib.

Tehran Orucoğlu

Hazırda Misir tərəfinin prioriteti Qəzza zolağında atəşkəs və anklavın mülki əhalisinin qorunmasıdır.

APA TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu sözləri Ərəb Respublikasının prezidenti Əbdülfəttah əs-Sisi amerikalı konqresmenlərlə görüşü zamanı deyib.

Prezident müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılması yolu ilə problemin ədalətli və hərtərəfli həlli istiqamətində ciddi çalışmağın vacibliyini vurğulayıb.

Əbdülfəttah əs-Sisi bildirib ki, Misir fələstinlilərin öz ərazilərindən məcburi köçürülməsi yolu ilə Fələstin problemini aradan qaldırmaq cəhdlərini qəti şəkildə inkar edir.

O, həmçinin qeyd edib ki, Misirin hazırkı prioriteti atəşkəsə nail olmaq, mülki əhalini qorumaq və onlara humanitar yardım çatdırmaqdır: “Qəzzanın yaşadığı humanitar fəlakətin öhdəsindən gəlmək üçün kifayət qədər miqdarda yardımın çatdırılması vacibdir”.

Vladimir Putin 2024-cü ilə Rusiyanın əsas düşməninin Qərb olduğu ritorikasını gücləndirməklə başladı. Onun narrativlərinin yeni hissəsi təsdiq edir ki, Moskva Ukraynanı müstəqil dövlət hesab etmir və müharibəni dayandırmaq üçün Kiyevlə mənalı danışıqlar aparmaq niyyətində deyil.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə Müharibə Araşdırmaları İnstitutunun 2024-cü il yanvarın 1-2-nin nəticələrinə əsaslanan yeni hesabatında deyilir.
ISW analitikləri Qərbi Rusiyanın “düşməni” adlandıran və Rusiya Federasiyasının Ukraynada Qərbi məğlub etmək üçün mübarizə apardığına eyham vuran Vladimir Putinin yeni bəyanatına diqqət çəkib. O, bu mövqeyi yanvarın 1-də Moskva vilayətindəki hərbi hospitalda olarkən səsləndirib. Putin əlavə edib ki, “Ukraynanın özü bizim [Rusiya] üçün düşmən deyil”, lakin onun düşmənləri “rus dövlətçiliyini məhv etmək istəyənlər, necə deyərlər, döyüş meydanında Rusiyanın strateji məğlubiyyətinə nail olmaq istəyənlərdir” və bunlar əsasən Qərbdə, […] elita adlanan yerdədir, onlar üçün Rusiyanın mövcudluğu – ən azı indiki keyfiyyəti və ölçüsü ilə – qəbuledilməzdir. Diktator həmçinin iddia edib ki, Qərb elitaları guya Rusiyanı beş yerə bölmək istəyir və bunu Ukraynanın köməyi ilə etməyə çalışırlar. Eyni zamanda, Putin əmin olduğunu bildirib ki, Rusiya “[Qərbin] öhdəsindən daha tez gələcək”, nəinki Qərb Ukraynadakı döyüş meydanında Rusiyanı məğlub edəcək. Putin onu da açıqladı ki, o, Qərbin Ukraynaya yardımını problem hesab etmir, çünki o, artıq “tamamilə dağıdılıb”, ölkədən “heç nə qalmayıb” və bu, “yalnız paylama materiallarında mövcuddur”.
Putinin Rusiyanın Ukraynada Qərbə qarşı ekzistensial müharibə aparması ilə bağlı eyhamları bir daha sübut edir ki, diktator Ukraynaya müstəqil dövlət kimi baxmır və buna görə də özünün Ukraynaya genişmiqyaslı işğalını Rusiya Federasiyası ilə Qərb arasında qarşıdurma kimi qələmə verir. Beləliklə, o, Ukraynanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü məhv etmək üçün Rusiyanın onu işğal etdiyi reallığını qəsdən təhrif edir, – ISW xatırladır. Bundan əlavə, Putinin Qərblə qarşıdurmanı vurğulamaq üçün rəvayətlərdə dəyişiklik etməsi onu göstərə bilər ki, o, Qərbin Ukraynaya dəstəyindəki hər hansı dalğalanmaları və Ukraynanın döyüş meydanındakı hər hansı məğlubiyyətini bu Rusiya-Qərb qarşıdurmasında Rusiyanın qələbəsi kimi qəbul edəcək və ya çərçivəyə salacaq.
Putinin Ukraynadakı müharibəni Rusiya ilə Qərb arasında mübarizə kimi qiymətləndirməsi də onu göstərir ki, o, Kiyevlə xoş niyyətlə danışıqlar aparmaq niyyətində deyil və danışıqlar yolu ilə Qərbi Ukraynaya xəyanət etməyə inandırmaq üçün zəmin hazırlayır. Çox güman ki, Putin Ukrayna üzərində tam effektiv Rusiya nəzarəti yaratmaq kimi ekspansionist və maksimalist məqsədlərini ört-basdır etmək üçün bilərəkdən və yalandan Ukraynanı Rusiya ilə Qərb arasında münaqişədə sadəcə piyada kimi təqdim edir. Yanvarın 1-də verdiyi bəyanatlarda o, sırf Qərblə və yalnız Rusiyanın təsir dairəsində Ukraynanın gələcəyi və Qərbin Ukraynanı tərk etməsi ilə bağlı danışıqlar aparmaq niyyətini nümayiş etdirib. ISW ekspertləri bildirirlər ki, Putin muxtar qurum kimi Ukrayna ilə danışıqlara maraq göstərmir. Onlar xatırladırlar ki, Putin daha əvvəl 2021-ci ilin dekabrında ABŞ və NATO-ya iki ultimatum verərkən oxşar mövqe tutmuşdu. O vaxt o, Qərbi Rusiyanın Şərqi Avropadakı təsir dairəsini tanımağa məcbur etməyə və Putinin özünün qızışdırdığı qarşıdurmada Qərblə Rusiya arasında “eskalasiya” naminə Ukraynanın suverenliyinin əsas elementlərini effektiv şəkildə “təslim etməyə” çalışırdı. Belə ki, hələlik Qərbin Ukraynanın özündən yan keçməklə Ukraynanın gələcəyi ilə bağlı danışıqlar aparmaq öhdəliyi Rusiyaya siqnal göndərəcək ki, o, Moskvanın təsir dairəsində olduğuna inandığı ölkələrə, hətta Ukraynadan kənar ölkələrə – potensial olaraq Finlandiya və Moldova da daxil olmaqla öz iradəsini tətbiq edə bilər, ISW xəbərdarlıq edir.
Putin həmçinin Ukraynada hərbi məqsədlərini genişləndirərək, Rusiyanın davam edən hərbi güclənməsinə ehtiyacı əsaslandırmaq və döyüş meydanında böyük itkilərə haqq qazandırmaq üçün Qərblə qarşıdurmanı da əhatə edə bilər. 2023-cü ildə Rusiya çox böyük işçi qüvvəsi itkiləri bahasına bunu etməyə çalışsa da, demək olar ki, heç bir ciddi qazanc əldə etmədi. Dekabrın 30-da Böyük Britaniyanın Müdafiə Nazirliyi (MN) 2023-cü ildə Ukraynada rusların orta gündəlik itkisinin təxminən 300 nəfər artdığını, 2024-cü ilin sonuna isə Rusiyanın Ukraynadakı itkilərinin 500 mini keçə biləcəyini xatırladıb. ABŞ kəşfiyyatının dekabrın 12-də Konqresə təqdim etdiyi qiymətləndirmədə, Rusiya qoşunlarının Ukraynaya genişmiqyaslı işğalının başlamasından bu yana 315 min əsgər itirdiyi bildirilib. Kiçik ərazi qazancları üçün belə böyük itkilər, çox güman ki, Putini başladığı uzun müharibəni davam etdirmək üçün ideoloji əsaslandırmasını gücləndirməyə sövq edir. Halbuki, Ukraynanın hərbi əməliyyatları istənilən nəticəni verməsə belə, Putinin işğalının Ukrayna xalqına vurduğu əhəmiyyətli itkilər və iztirablar üçün Ukraynanın belə təhrif olunmuş əsaslandırmalara ehtiyacı yoxdur. Müharibə Tədqiqat İnstitutunun ekspertləri xatırladırlar ki, “Müharibə əslində Rusiya üçün deyil, Ukrayna üçün ekzistensialdır”.

Gələn həftə prezidentliyə nаmizədin qeydə alınması üçün zəruri sənədlərin MSK-ya təqdim edilməsi müddəti başa çatır
Gələn həftə prezidentliyə nаmizədin qeydə alınması üçün zəruri olan seçki sənədlərinin Mərkəzi Seçki Komissiyasına (MSK) təqdim edilməsi müddəti başa çatır.

Prezidentliyə nаmizədin qeydə alınması üçün zəruri olan seçki sənədlərinin MSK-ya təqdim edilməsinə 2023-cü il dekabrın 19-dan başlanılıb.

Bu müddət bu il yanvarın 8-i saat 18:00-dək davam edəcək.

Bugünədək 17 nəfərin prezidentliyə namizədliyinin irəli sürülməsini təsdiqlənib.

Xatırladaq ki, MSK dekabrın 19-da hakim Yeni Azərbaycan Partiyası tərəfindən İlham Əliyevin prezidentliyə namizədliyinin irəli sürülməsini təsdiqləyib. MSK-nın dekabrın 30-da keçirilən iclasında isə İlham Əliyevin prezidentliyə namizədliyi qeydə alınıb.

Daha əvvəl isə MSK-nın dekabrın 21-də keçirilən iclasında namizədliyi özü tərəfindən irəli sürülən Zahid Oruc və Fuad Əliyev, Böyük Quruluş Partiyasının prezidentliyə namizədi Fazil Mustafa, Böyük Azərbaycan Partiyasının prezidentliyə namizədi Elşad Musayev, Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının prezidentliyə namizədi Qüdrət Həsənquliyev, Milli Cəbhə Partiyasının prezidentliyə namizədi Razi Nurullayevin namizədliyinin irəli sürülməsinin təsdiq olunub.

MSK-nın dekabrın 26-da keçirilən iclasında isə namizədliyi özü tərəfindən irəli sürülən Sərvan Kərimov, Mətləb Mütəllimli, Abutalıb Səmədov, Fikrət Yusifov, Yusif Bağırzadə, Arzuman Abdulkərimov, Yunus Oğuz və Qulamhüseyn Əlibəylinin namizədliyinin irəli sürülməsinin təsdiq olunması barədə məsələ səsverməyə çıxarılaraq qəbul edilib. Dekabrın 30-da Namizəd Səfərov namizədliyinin irəli sürülməsini təsdiq edib.

Ötən ilin dekabrın 31-də isə MSK-nın iclasında namizədliyi özü tərəfindən irəli sürülən Əvəz Temirxanın namizədliyinin irəli sürülməsi təsdiq olunub.

Qeyd edək ki, 2024-cü il fevralın 7-də Azərbaycanda növbədənkənar Prezident seçkiləri keçiriləcək.
report

Çinin Tayvanla birləşməsi qaçılmazdır.

Bu barədə Çinin Sədri Si Cinpin Yeni il təbrikində deyib.
“Vətənin birləşməsi tarixi zərurətdir. Tayvan boğazının hər iki tərəfindəki həmvətənlər milli dirçəlişin böyük şöhrətini bölüşmək üçün birləşməlidirlər”, – Si Cinpin deyib.

Müraciəti Çin Mərkəzi Televiziyası yayımlayıb.
reuters