Xəbər verildiyi kimi, ötən həftənin sonlarında paytaxtın Sabunçu rayonu, Bakıxanov qəsəbəsində “Akkord Sənaye Tikinti İnvestisiya Korporasiyası” ASC-yə məxsus “Uğur-2” yaşayış kompleksində liftin qırılıb və hadisə nəticəsində 29 iyun axşam saatlarında baş verən hadisə nəticəsində 6 nəfər müxtəlif bədən xəsarətləri alıb.
Dövlət qurumları nə deyir?
TƏBİB-dən bildirilib ki, qurumun tabeliyində olan Bakı Şəhəri Təcili və Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım Stansiyasının briqadaları çağırış əsasında hadisə yerinə cəlb edilib: “Dörd nəfər qadın müxtəlif travmalarla TƏBİB-in tabeliyindəki Sabunçu Tibb Mərkəzinə hospitalizasiya olunub”.
Daha sonra yaralıların hər birinə zəruri tibbi xidmət göstərilib, ambulator müalicə üçün evə buraxılıblar.
Bundan başqa, “Uğur-2” yaşayış binalarından baş verən hadisə ilə əlaqədar Sabunçu Rayon Prokurorluğunda araşdırma aparılır. Baş Prokurorluğun Mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, hadisə nəticəsində şəxslərin xəsarət alması və xəsarətin dərəcəsi təyin olunmuş məhkəmə-tibbi ekspertizasının rəyinə əsasən müəyyən ediləcək. “Hadisənin baş vermə səbəbləri tam, hərtərəfli və obyektiv araşdırılmaqla nəticəsi barədə müvafiq qərarın qəbul edilməsi təmin olunacaq”.
Qeyd edim ki, bu, baş verən hadisə və onun ətrafında cərayan edən proseslərin rəsmi hissəsidir. Bir də bu hadisələrin görünməyən tərəfləri var.
Ancaq baş verən hadisə ilə bağlı çox ciddi məqamlar üzə çıxıb.
“Uğur-2” yaşayış kompleksidir, əhalinin talandığı yer?
Əvvəlcə, bir məsələyə aydınlıq gətirək. “Uğur-2” yaşayış kompleksi 2005-ci ildən istifadəyə verilib və “Akkord” Sənaye və Tikinti Korporasiyasının Bakıxanov qəsəbəsində inşa etdiyi 8 binadan ibarət yaşayış kompleksidir.
Hər biri 20 mərtəbədən ibarən 8 binanın birinci mərtəbələri ticarət məqsədi ilə istifadə olunur. Ümumilikdə isə kompleksdə 1850 mənzil mövcuddur. Toplam 7000 nəfər yaxın sakinin yaşadığı bildirilir.
Bundan əlavə, kompleksin 3 binasının altında 700-1000 maşının yerləşə biləcəyi avtomobil parkinqi də fəaliyyət göstərir.
Elə bu səbəbdəndir ki, “Uğur-2”də hər zaman ya əl dəyişikliyi, ya şirkət dəyişikliyi baş verib. Çünki böyük bir kompleks “Akkord”dakı “görünməyən şəbəkə” üçün külli miqdarda gəlir mənbəyi olub və hazırda da gəlir mənbəyi olaraq qalır. Bu “şəbəkə”a daxil olan adamların sayı həddindən artıq azdır. Daha doğrusu, məhdud dairədən ibarətdir. Elə bu səbəbdəndir ki, həmin qrup çoxlarının diqqət mərkəzinə düşməyib. Lakin son hadisə, yəni liftin qırılması, nəticədə bir neçə şəxsin xəsarət alması həmin “şəbəkə”ni üzə çıxmasına, narahat olmasına və qorxuya düşməsinə səbəb olub. Hərçənd onlar özlərini yenə gizlətmək üçün önə başqalarını veriblər. Halbuki həmin adamların sözügedən “şəbəkə” üçün pul yığmaqdan başqa heç bir funksiyaları yoxdur.
İndi isə keçək əsas mətləbə və işin detallarına.
Quraşdırılan liftlərin istismar müddəti bitibmi?
Hazırda “Uğur-2” yaşayış kompleksində liftlər hələ 2005-ci ildə quraşdırılıb. Həmin vaxt dövlət başçısı İlham Əliyev kompleksin açılışına gələcəyi səbəbindən liftlərin quraşdırılması tez-bazar həyata keçirilib. Hətta bu iş o qədər tez həyata keçirilib ki, onun texniki təhlüksəzilik səviyyəsi nəzərə alınmayıb.
Çin istehsalı olan liftlərin istismar müddəti isə demək olar ki, bitib. Çünki uzun zamandır düzgün quraşdırılmayan və lazımi səviyyədə təmir olunmayan liftlər hələ xeyli əvvəldən sakinlər üçün problemə çevrilib. Bununla bağlı, yerli komendantlığa edilən saysız-hesabsız müraciətlərin də heç bir nəticəsi olmayıb. Ona görə ki, yerli komendantlıq məhz “Akkord”da əyləşmiş qrupun təlimatına əsasən liftləri dəyişmək əvəzinə, kosmetik təmir etməklə kifayətlənib. Səbəbi isə çox sadədədir: Quraşdırılandan bəri lift pulu adı ilə yığılan pulların hamısı mənimsənilib. Üstəlik, yığılan pulların heç biri rəsmi sənədə keçirilməyib.
Sakinlər çox əvvəldən liftlərin durumunun pis olduğunu, bunun faciə ilə bitəcəyi barədə rəhbərliyə xəbərdarlıqlar edib. Hətta bir neçə il bundan əvvəl kompleksdəki binalardan birində analoji qəza olsa da, bəlli “şəbəkə” məsələni ört-basdır etməyə nail olub. İkinci hadisədən sonra isə narahatlıq olsa da, onlar elə zənn edirlər ki, məsələni yenə pulla ört-basdır edə biləcəklər.
Qədirovun “jeton” biznesi
Qeyd edək ki, hal hazırda “Uğur-2” yaşayış kompleksinə Həşim Qədirov rəhbərlik edir. Daha doğrusu, kağız üzərində mövcud olan “ProLife” MMC adlı şirkətin yönəticisi funksiyasını həyata keçirir.
H.Qədirov uzun müddət “Uğur-2”də fəhlə və adi işçi kimi fəaliyyət göstərib. Lakin fərdi “bacarıq”, “çoxbilmişliyi” sayəsində komendant postuna sahiblənib. Düzdür, burada təkcə sadaladığımız bu məziyyətlər deyil, həm də onun digər cəhətləri də az rolu oynamayıb.
“Uğur-2”də uzun zamandır ki, H.Qədirov maraqlı “eksperiment”lər həyata keçirir. Həmin “eksperiment”lərdən biri də “jeton” biznesidir.
Adi plastik düymədən ibarət olan və “Sədərək” Ticarət Mərkəzində satılan qiyməti 10-15 qəpik olan bu “jeton”lar Qədirov və himayəçilərin əsl gəlir mənbələrindən biridir. Belə ki, sözügedən “jeton”lara sahib olmadan liftdən istifadə etmək mümkün deyil. 6 aydan bir məqsədli şəkildə dəyişdirilən bu ”jeton”ları isə sakinlərə 10 manata satırlar. Təsəvvür edin ki, 8 yaşayış binasında 1850 mənzil var. Hər mənzildə ən azı iki nəfər bu “jetona” ehtiyac duyur. Bu da hər 6 aydan bir 37 min manat, illik isə 74 min manat pul yığılması deməkdir.
Elə zənn etməyin ki, bu pullar komendant H.Qədirovun təbirincə desək, “liftlərin təmiri və ya yenidən qurulmasına sərf olunur”. Əksinə, həmin pullar Qədirov və onu himayə edənlərin əlavə qazanc mənbələrindən biridir. Məhz bunun nəticəsidir ki, “Uğur-2” kompleksinin komendantı qısa müddətdə dəyəri 60 min manat olan “BMW f10” markalı avtomobilə sahib olub.
Bu siyahıya qiyməti 100-150 min manatlıq ticarət obyektlərini də əlavə etsək, o zaman yığılan pulların hara xərcləndiyini görmək mümkündür.
Xatırladaq ki, sakinlərə məcburi qaydada “jeton” satılması qanunaziddir, qadağandır. “Jeton” sakinlərə pulsuz verilməlidir. Bunu özləri də bilirlər, lakin sakinlərin sadəlöhvlüyündən istifadə edərək, uzun zamandır biznesə çeviriblər.
Kommunal pulu hara gedir?
“Uğur-2” yaşayış kompleksində hər ay mənzilbaşına 27 manatdan kommunal pulu yığılır. Ayda təxminən 50 min manata (illik isə 600 min manata yaxın) yaxın yığılan pulların çox az qismi zibillərin daşınması, kompleksin həyətinin səliqəli saxlanılması üçün sərf olunur. Bundan başqa, elektrik və su xərclərinə də aylıq pul ödənilir. Halbuki, hazırda da “ProLife” MMC-nin su pulu borcu olduğu deyilir.
Qeyd edək ki, kommunal pullarının yığılması prosesinə H.Qədirovun bacısı oğlu rəhbərlik edir.
Həmin pulların ödənişi heç də hər hansı ödəniş terminalı vasitəsilə həyata keçirilmir. Sakinlər sakit tərzdə komendantlığa gələrək, orada ödəniş edir və əvəzində çek alırlar. Qanuna əsasən isə yaşayış kompleksini idarə edən “ProLife” MMC sakinlərə ödəniş müqabilində çek verməməlidir. Sakinlər pullarını hesaba köçürməlidirlər. Bunun üçün bank hesabı olmalı və MMC də həmin hesabdan pul çəkərək, lazım olan istiqamətlərə sərf etməlidir.
Lakin H.Qədirov və onun himayədarları bu cür köçürmədən qazanc əldə edə bilmədiklərindən, elə “dədə-baba qaydası”na üstünlük verirlər. Təqdim etdikləri çeklərin isə nə kökü var, nə də mənbəyi məlumdur. Yığılan pullar bir kassaya toplanır. Bundan sonra əsl “əməliyyat” başlayır. Hesabı-kitabı olmayan bu pullar ayrı-ayrı şəxslərin məqsədlərinə sərf olunur.
Hərçənd, yığılan pullar kompleksin abadlığına, liftlərin yenilənməsinə, habelə, bu qəbildən olan işlərə sərf olunmalıdır. Lakin Qədirov və himayədarları üçün bu sadaladıqlarımızın heç bir əhəmiyyəti yoxdur.
Ayda 30 min gəlir gətirən parkinq
Yuxarıda qeyd etmişdik ki, “Uğur-2” yaşayış kompleksinin nəzdində 700-1000 maşın yerləşəcək avtomobil parkinqi mövcuddur. Bu parkinqdə avtomobilini saxlamaq istəyən sakin ayda 30 manatından keçməlidir. Bu da ayda 30 min manata yaxın əlavə qazanc deməkdir.
“Uğur-2”nin komendantlığı bu pulları da rəsmi qeydiyyata almır. Alsa belə, yalnız cüzi bir hissəsini göstərməklə kifayətlənir. Bu da ona görə, lazımdır ki, yerdə qalan vəsaiti asanlıqla mənimsəyə bilsinlər.
Bütün bunlar “Uğur-2” yaşayış kompleksində baş verən hadisələrin çüzi bir qismidir.
Məsələn, bir ildə 4 MMC dəyişdirmək kimin ağlının məhsuludur? Bu MMC-lərin 1,5 milyon manatlıq vergi borcu niyə gizlədilir və Sabunçu Vergi Xidməti İdarəsinin məsələdə hansı marağı var?
Eləcə də bir sıra sakinlər “köhnə kommunal borc” şantajı ilə üz-üzə qalıb. Niyə?
Yaxud internet provayder olan Ailə TV “Uğur-2” kompleksində ötürücü stansiya quraşdırmaq üçün illik nə qədər pul ödəyir? Və ən əsası “Akkord”un baş ofisində bu işlərə rəhbərlik edən şəxs kimdir?
Samir Feyruzov, jurnalist //aztoday.az//
