 |
|
|
Kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlarda tikilən bəzi evlərə çıxarış almaq mümkün olacaq.
Əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev bildirib ki, Bakıda və Abşeron rayonunda 100 minlərlə sənədsiz ev var ki, bunun da əsas səbəbi torpaqların kənd təsərrüfatı təyinatlı olmasıdır.
Ekspert onu da əlavə edib ki, yeni qanun layihəsində bir sıra normativ aktlar da nəzərə alınmalıdır.
Bu qayda daha öncə kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlarda tikilən evlərə şamil olunmurdu.
Elnur Fərzəliyev qeyd edib ki, həmin evlərin sənədləşdirilməsi ilə bağlı birmənalı olaraq torpaqlarda təyinat dəyişikliyi olmalıdır. Yaxud həmin daşınmaz əmlak sahəsinə amnistiya verilməlidir.
O vurğulayıb ki, bələdiyyələr tərəfindən satılan torpaqlardakı tikililər də sənədsiz qala bilər.
Yeni layihəyə əsasən gələn aydan bələdiyyə sərəncamları ilə bağlı yeni portal fəaliyyətə başlayacaq. Yəni bələdiyyə sənədi ilə ev alan və ya tikən şəxslər portala daxil olub qeydiyyatdan keçməklə evinə çıxarış ala biləcəklər.
Ətraflı süjetdə:
DSMF-ə “işləməyən”lə “işləməyən pensiyaçı kateqoriyası” anlayışının fərqini anladan olacaq?
Azərbaycan Respublikası dövlətinin qanunverici hakimiyyəti 13 may 2022-ci il tarixli, 530-VIQD nömrəli Qanunla “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna yeni məzmunda 37.3.2-1 maddəsi əlavə edib : “Bu Qanunun 20-ci maddəsinə uyğun olaraq əmək pensiyasına əlavə təyin edilmiş şəxslərin əmək pensiyasının sığorta hissəsinin bu Qanunun 37.3.1 və 37.3.2 maddələrinə uyğun olaraq yenidən hesablanması onların və ya ailə başçısını itirmiş üzvünün MÜRACİƏTİ əsasında bu Qanuna uyğun olaraq həyata keçirilir”.
Qanuna əlavənin qəbulundan 2 il keçib, amma Qanunun 20-ci ( “Qulluq stajına görə əmək pensiyasına əlavələr” ) maddəsinə əsasən, pensiya alan şəxslərin təminatını həyata keçirən DSMF-in Xüsusi Şərtlərlə Təyinat üzrə Mərkəzi Filialı (XŞTMF) əlavənin Qarabağ əlillərinə, şəhid ailələrinə tətbiqinə anlaşılmaz bəhanə ilə qadağa qoyub. İşləyən pensiyaçının işlədiyinə görə pensiyasının 37.3.2-1 maddəsinə əsasən yenidən hesablanması ilə Filala müraciətinə “işi davam etdirdiyinə” görə imtina edilir. Absurdluğa baxın, qanunverici işləyən, işi davam etdirən pensiyaçıların pensiyalarının bu işləməyə, davam etdirməyə görə yenidən hesablanmasını aktlaşdırır, icra etməli orqan imtina edir ki, işləməkdə davam edir !(??) 2 ildir nə ali dövlət hakimiyyəti, hüquq orqanları, nə Maliyyə Nazirliyi, nə Hesablama Palatası, nə Ombudsman bu anlaşılmaz maliyyə-hüquq pozuntusuna, dövlət büdcəsi ilə məmur cibinin dəyişik salınmasına görə tədbir görür. Hamı əlil, qazi, şəhid pensiyalarından rüşvətini alıb susur. Hətta ƏƏSM naziri Sahil Babayevin işləyən pensiyaçıların pensiyalarının özlərinin müraciəti olmadan, yəni proaktiv qaydada yenidən hesablanacağını mediya bildirməsi də yardıma çatmır. DSMF-in pensiya təminatı departamenti dövlətin, nazirin yox, XŞTMF-nin dediyini QANUN sayır.
Hazırda Milli Məclisdə dövlət büdcəsinin müzakirələri gedir. Fikrimizcə, qanunverici qəbul etdiyi qanunun icrasını pensiya orqanından sorğulamağa borcludur. Birincisi, qəbul olunan qanunun icrası , Konstitusiyanın 149-cu maddəsinə görə, hamıya məcburidir. İkincisi, qanunların icrasına və tətbiqinə nəzarəti , Konstitusiyanın 133-cü maddəsinə görə, prokurorluq həyata keçirir. Ən başlıcası, MM-in özünün Hesablama Palatası büdcənin düzgün təyinatını yoxlayan qurumdur. Bəs nəyə görə prokurorluq, maliyyə , büdcə nəzarəti qurumları 2 ildir DSMF məmurlarına “işləməyən pensiyaçı” ilə “işləməyən pensiyaçı kateqoriyası” anlayışlarının ayrıntısını-fərqini anlada bilmirlər?
Bir daha nəzarətedici qurumların etmək istəmədiyini DSMF-in pensiya təminatına cavabdeh məmurlarının diqqətinə çatdırırıq. Ümumiyyətlə, “kateqoriya”nın fəlsəfədə, riyaziyyatda, linqvistikada , pedaqogikada öz anlamları var. Qısa desək, kateqoriya qrup, dərəcə, çoxluq, cəm ... anlamına gəlir. Məsələn, “ahıllar”, “əlillər”, “işçilər”, “işsizlər”, “sənətçilər”, “əmək pensiyaçıları” kateqoriyaları. Bu “əmək pensiyaçıları” kateqoriyasının özü də bir neçə kateqoriyaya ( əlilliyə, yaşa, ailə başçısını itirməyə görə) bölünür. Bir də var, əlilliyə və yaşa görə işləməyən əmək pensiyaçıları kateqoriyası. Hazırda qadınların 63,5, kişilərin 65 yaşı olduqda işləməyən əmək pensiyası kateqoriyasına aid edilirlər. Bu kateqoriyaya keçəndən sonra işlərini davam etdirənlərin pensiyası “Əmək pensiyaları haqqında” qanunun 37.3.1 maddəsinə uyğun olaraq 6 ildən bir AVTOMATLAŞDIRILMIŞ qaydada yenidən hesablanır. 37.3.2 maddəsinə görə, əlilliyə görə pensiya təyin edilmiş şəxs İŞLƏMƏKDƏ DAVAM EDƏRSƏ, onun pensiya təyin olunduqdan, yaxud əmək pensiyası BU MADDƏYƏ əsasən yenidən hesablandıqdan işləməyən əmək pensiyaçısı KATEQORİYASINA keçdiyi tarixədək olan dövr üzrə toplanan PENSİYA KAPİTALINA və həmin kateqoriyaya keçdiyi tarixdəki yaşına müvafiq tələb olunan SIĞORTA STAJINA əsasən ...AVTOMATLAŞDIRILMIŞ qaydada ( qulluq stajına görə pensiya alanlarınkı MÜRACİƏTLƏRİ əsasında) yenidən hesablanır. Bəs niyə DSMF-in pensiya təminatına cavabdeh qurumları “işləməyən əmək pensiyaçısı” kateqoriyasını qəsd-qərəzlə işləməyi dayandırmaq kimi qəbul edib, qazi, şəhid ailələrinin pensiyalarını MÜRACİƏTLƏRİ əsasında yenidən hesablamaqdan imtina edirlər? Necə olur, işləyən adi şərtlərlə pensiyaçıların işləməyən pensiyaçı kateqoriyasına , yəni 63,5 və 65 yaşına keçəndən sonra pensiyaları 6 ildən bir AVTOMATLAŞDIRILMIŞ qaydada yenidən hesablanır, amma qulluq stajına görə, yəni xüsusi şərtlərlə pensiyaçıların işi davam etdirmələri MÜRACİƏTLƏRİ əsasında yenidən hesablanmaya əsas vermir? Necə olur adi şərtlərlə pensiyaya çıxıb, işi davam etdirənlərdən işi dayandırmaq tələb olunmur, pensiyaları yenidən avtomatik hesablanır, amma xüsusi şərtlərlə pensiyaçılardan tələb olunur? Bu ayrı-seçkilik qərəzdən, mənimsəmədən özgə nədən qaynaqlana bilər? Absurdluğa baxın, pensiyaçı ölənə kimi işləyirsə, belə çıxır, öləndən sonra pensiyası yenidən hesablanmalıdır? Hələ ki bu absurdluq sürür. Haçan dayanacağı da bilinmir.
Məğrur Bədəlsoy
Əlaqədar təşkilatlkarın cavab haqqını tanıyırıq!
TEREF
İyunun 21-də təhsilverənlərin sertifikatlaşdırılması prosesinə dair təhsil ekspertləri, ictimaiyyət nümayəndələri ilə maarifləndirici görüş keçirilib.
Hurriyyet.Az xəbər verir ki, riyaziyyat fənni üzrə test imtahanının təşkil edildiyi Bakı şəhəri 161 nömrəli tam orta məktəbdə keçirilən görüşdə iştirakçılara təhsilverənlərin sertifikatlaşdırılması prosesi ilə bağlı məlumat verilib. Bildirilib ki, şəffaflığın təmin edilməsi məqsədilə imtahan mərhələsinin nəticələri üzrə balların hesablanması proqram təminatı vasitəsilə həyata keçirilir. İmtahan başa çatdıqdan dərhal sonra nəticə namizədin kompüterində əks olunur.
Sertifikatlaşdırmanın test imtahanı mərhələsi Naxçıvan da daxil olmaqla ölkənin 18 şəhəri üzrə 27 imtahan mərkəzində təşkil edilir. Prosesə dövlət ümumi təhsil müəssisələrində çalışan 24 064 müəllim cəlb olunub.
Görüş iştirakçılarının diqqətinə çatdırılıb ki, bu günə kimi sertifikatlaşdırma prosesində iştirak etmiş 35 000-dən çox müəllimin əməkhaqqısı artırılıb. Bu tədris ilindən əməkhaqqısı artırılan müəllimlərin sayının 55 000-ə çatacağı proqnozlaşdırılır.
Görüşdə sertifikatlaşdırma prosesinin təhsilin keyfiyyətinə müsbət təsiri də müzakirə olunub.
Görüşdə həmçinin qonaqların sertifikatlaşdırma prosesi ilə bağlı çoxsaylı sualları cavablandırılıb.
Daha sonra görüş iştirakçıları imtahan prosesini izləyiblər.
Qeyd edək ki, bu gün 21-də keçirilən müəllimlərin sertifikasiyası imtahanın ilk mərhələsində isə 8580 riyaziyyat müəllimi iştirak edib.
Təhsil İnstitutu nəzdində İnsan Resursları Mərkəzindən bildirilib ki, prosesin ilk günündə 97 faiz davamiyyət qeydə alınıb.
Onu da qeyd edək ki, test imtahanı mərhələsində 120 dəqiqə müddətində təhsilverənlərin tədris etdiyi fənn üzrə ümumtəhsil proqramlarına, tədris metodikasına və təlim strategiyalarına aid 60 sual təqdim edilir. Hər düzgün cavab 1 balla qiymətləndirilir.
Test imtahanında azı 30 bal toplamış təhsilverənlər sertifikatlaşdırmanın müsahibə mərhələsinə keçmək hüququ qazanacaq.
Xatırladaq ki, Nazirlər Kabinetinin 2022-ci il 18 avqust tarixli qərarına əsasən, dövlət ümumi təhsil müəssisələrinin təhsilverənlərinə sertifikatlaşdırmanın nəticəsinə uyğun olaraq tədris edilən dərs saatına görə test imtahanı mərhələsində nəticə göstərənlərin vəzifə maaşlarına əlavələr ediləcək.
Hazırda 2024-cü ilin büdcə dürüstləşməsi ilə bağlı parlamentdə müzakirələr davam edir. Amma bəzi hallarda hansısa sosial ödənişlərin azaldılacağı ilə bağlı əsassız fikirlər yayılır. Heç bir halda burada sosial ödənişlərin azalmasından söhbət getmir.
TEREF Teleqraf.com-a istinadən xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsi üzvü, deputat Vahid Əhmədov deyib.
O qeyd edib ki, işsizlikdən sığorta fondu və sığorta halları mövcuddur:
“Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun büdcəsində öhdəliklər yerinə yetirilmədikdə dövlət büdcəsindən transfertlər edilir. 2024-cü ildə də büdcədən transfertlər olunub. İndi əməkhaqqları müəyyən qədər artırılıb. Orta aylıq əməkhaqqı 980 manatdan 990 manata yüksəlib. Bu artım da əlavə vəsaitin daxil olmasına səbəb olub”.
Millət vəkili bildirib ki, daxil olan əlavə vəsait 190 milyon manata yaxındır:
“Onun 160 milyon manatı transfertin bağlanmasına, 30 milyon manatın 25 milyonu pensiyaların artırılmasına əlavə kimi verilir. Qalıq 5 milyon manat isə daxili məsələlərin həllinə, ştat vahidi və digər işlər üçün nəzərdə tutulur. Konkret məsələ məhz bu cürdür. Ona görə də, hansısa sosial azalmalardan söhbət gedə bilməz”.
Vahid Əhmədova görə, 2024-cü ilin dövlət büdcəsi təsdiq edilərkən daha çox diqqət sosial sahəyə yönəlib:
“Bu ilin büdcəsində 15 milyard manata yaxın vəsait, təxminən büdcənin 43 faizi sosial sahə üçün nəzərdə tutulub. Burada pensiyaların, əməkhaqqının, müavinətlərin artımı, şəhid ailələri və qazilər üçün ödənişlər əksini tapıb. Hazırda millət vəkillərinin də ən çox səsləndirdiyi məsələ müharibə veteranlarına ödənilən 80 manatın artırılması ilə bağlıdır. Milli Məclisin komitə və plenar iclaslarında bu təklif səslənib”.
İyulun 1-dən taksilərlə bağlı yeni tələblərin qüvvəyə minəcəyi ilə bağlı artıq taksi şirkətləri indidən tədbirlər görməyə başlayıblar. Buna görə də təklif kəskin azalıb, tələb isə artıb. Bu, həm qiymətləri qaldırıb, eyni zamanda, taksilər də qəhətə çıxıb – sifariş verənlər uzun müddət gözləməyə məcbur olur.
Axar.az xəbər verir ki, taksilərlə bağlı bu problem ictimai nəqliyyata axını artırsa da, burada da problem özünü göstərir. Belə ki, bəzi marşrut avtobuslarının intervalı 30-40 dəqiqəyə qalxır və səhər saatlarında ciddi narahatlıq yaranır. Xüsusən işə tələsənlər üçün bu, əhəmiyyətli problemə çevrilir.
Hazırda yay aylarıdır, ali və orta məktəblərdə tədris dayanıb, həmçinin məzuniyyət dövrüdür, işçilərin də sayı azalıb. Bu vəziyyətin məktəblər açılanda və insanlar məzuniyyətdən qayıdanda hansı sıxlığa və gərginliyə səbəb olacağını təsəvvür etmək çətin deyil.
Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) mətbuat katibi Tural Orucov saytımıza açıqlamasında bildirib ki, narazılıq edilən 3, 33 və digər marşrut avtobuslarının bu qədər gecikməsinin səbəbi günün pik saatlarında, yəni səhər və axşam avtobusun keçdiyi küçə və prospektlərdə müşahidə edilən nəqliyyat sıxlığıdır:
“Sıxlıq avtobusların hərəkətinə maneə yaradaraq intervalların artmasına səbəb olur. Məsələn, 3 nömrəli müntəzəm marşrutda sərnişin tələbatına uyğun olaraq 22 avtobus 5-6 dəqiqəlik intervalla fəaliyyət göstərir. Paytaxtın bəzi küçələrində aparılan təmir işləri və nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinin həmin küçələrdə məhdudlaşdırılması səbəbindən 3 nömrəli avtobusun da cədvəl üzrə nizamlı fəaliyyətində pozuntular, hərəkət intervalında gecikmələr müşahidə edilir”.
Maraqlıdır, yayda, nəqliyyata daha az ehtiyac duyulan zaman sıxlıq səbəbindən gecikən marşrutlar payızda hansı intervalla işləyə biləcəklər?
Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) I ixtisas qrupu üzrə RK və Rİ altqruplarının hər ikisini seçən abituriyentlər üçün informatika fənni, III ixtisas qrupu üzrə DT və TC altqruplarının hər ikisini seçən abituriyentlər üçün coğrafiya fənni üzrə 9 iyun 2024-cü il tarixində keçirilmiş əlavə imtahanın nəticələrini açıqlayıb.
Bu imtahanda Rİ altqrupu üzrə ən yüksək nəticəni (400 bal) Bakı şəhər 74 saylı orta məktəbin məzunu Nəsib Asif oğlu Süleymanov göstərib.
Onun ümumi imtahan nəticəsi isə 691,7 baldır.
Uşaqların mənfi davranışlarını düzəltmək üçün konstruktiv tənqid və utandırmaq arasında incə bir xətt var.
Bizimyol.info "trthaber"ə istinadən xəbər verir ki, utandırmaq uşağın psixologiyasında bir çox mənfi nəticələrə səbəb ola bilər.
Bunu səndən heç gözləməzdim!
Niyə dostlarınız qədər uğurlu deyilsiniz?
Bu qədər sadə bir şeyi necə başa düşməmək olar?
Qardaşınızı nümunə götürsəniz...
Bu cümlələr tanış səslənirmi? Valideynlər uşaqların səhvlərini, mənfi davranışlarını düzəltmək üçün bəzən övladlarını tənqid etməyə də əl atırlar. Ancaq bu ifadələr uzun müddətdə uşağa bir çox mənfi təsirlərə səbəb olur.
Psixoloq Mehmet Büyükçorak uşaqları tənqid edərək, hətta utandıraraq intizam tənzimləməsinin təsirlərindən danışıb. Sağlam valideynlik yanaşmalarını birlikdə araşdırdıq.
Tənqid uşağı motivasiya edirmi?
Psixoloq Mehmet Büyükçorak uşaqları utandıraraq intizam tənzimləməsinin mənfi nəticələrinə diqqət çəkir. O bildirir ki, utandırmaq uşaqların özlərini dəyişə bilməyəcəklərinə inanmasına səbəb ola bilər.
“Bu, onları həvəsləndirmək əvəzinə, bacarıqlı və ya bacarıqsız olduqlarını düşünməyə vadar edə bilər. Bunun da təbii nəticəsi olaraq sonradan psixoloji problemlər yarana bilər. Ən çox sevdiyiniz və fikirlərinə əhəmiyyət verdiyiniz insanlar sizin haqqınızda pis sözlər söylədikdə; Özünə hörmət və özünə dəyər anlayışları daimi və mənfi təsir göstərə bilər. Bu hamımız üçün belə deyilmi? Biz ən çox güvəndiyimiz və sevdiyimiz insanlardan eşitdiyimiz bir sözü heç bir mənaya əsaslandıra bilmərik, hətta başqası dedikdə bizi incitməsə belə.
Destruktiv tənqidin qısa və uzunmüddətli psixoloji təsirləri
Utandırmanın uşaqlarda qısa müddətdə arzu edilən dəyişikliklərə səbəb ola biləcəyini söyləyən Büyükçorak, bu təsirlərin uzun müddətdə qalıcı olmadığını ifadə edir: "Uşaqlar utanmağa çox həssasdırlar", - deyə o bildirir.
Büyükçorak bu cür tənqidlərin uşaqlarda müdafiə xarakterli davranış, yalan və emosional parçalanmaya səbəb ola biləcəyini izah edir: “Uzun müddətdə uşağa mənfi təsir göstərə bilər, məsələn, uşağın bəzi duyğularını tənzimləyə bilməməsi, diqqətini mövzulara yönəltməkdə çətinlik çəkməsi, hətta sonrakı həyatda bağ və əlaqələr qurmaqda çətinlik çəkməsi. Biz uşaqların reputasiyasının zədələnməsinə səbəb oluruq. Utanc o qədər böyük və ağır bir duyğu ola bilər ki, nəinki uşaqlar, hətta böyüklər də bunu yaşamaq istəməyə bilər. Uşaqda utanc aşılandıqdan sonra yalan danışmaq, əşyaları məhv etmək və ya evdən qaçmaq kimi uyğun olmayan davranışlara səbəb ola bilər”, - deyə o qeyd edib.
Uşaqların səhvlərini və ya uğursuzluqlarını xüsusilə başqalarının qarşısında ifadə etmək onların şəxsiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər: “İctimai rüsvayçılığa həm də izdihamlı yerdə uşaqlarımıza qışqırmaq, onları “çox tənbəlsən!” kimi mənfi atributlarla etiketləmək, ya da onların qabağında başqalarına pis sözlər söyləmək də utancvericidir. Utandırmaq uşaqlara nə etməli olduqlarını öyrətmir, sadəcə onları etdiklərinə görə cəzalandırır. Bununla belə, zaman keçdikcə siz uşaqda uzun müddətli incikliyin artdığını da görə bilərsiniz”, - deyə mütəxəssis bildirib.
Uşaqları dağıdıcı şəkildə tənqid etmək valideyn-övlad münasibətlərinə də mənfi təsir göstərir. Büyükçorak uşağı utandırmağın valideyndən uzaqlaşmasına səbəb ola biləcəyini vurğulayıb: “Uşağımızla münasibətdə onu bir varlıq olaraq görməməzlikdən gəlsək, hisslərini görməməzlikdən gəlsək və onu utandırsaq, onun bir valideyn olaraq özündən uzaqlaşmasına səbəb olar və bəlkə də dolayı yolla daha böyük zərərə doğru addımlamasına təsir edərdik. Ona görə də nə olursa olsun, insan səbirli olmalıdır. Birgə müəyyən edilmiş prosesdə əzmkarlıq göstərmək çox vacibdir”.
Sosial bacarıqlara və məktəb uğuruna necə təsir edə bilər?
Utanmağın uşaqların özünə inamını aşağı saldığını və öz-özünə mənfi danışmağa səbəb olduğunu ifadə edən Büyükçorak, uşaqların narahatlıq və depressiya kimi emosional problem yaşama riskinin artdığını da bildirir.
“Uşaqlar dəfələrlə utandıqda, onlarda bir səhv olduğuna inanmağa başlayırlar. Utanc çox vaxt davamlı bir duyğudur və çox vaxt düşündüyümüzdən daha uzun müddət davam edir. Bu, onların özünə inamını aşağı salır və onların öz-özünə mənfi rəy formalaşdırmasına səbəb ola bilər. Özünütənqidlə bağlı daxili dialoq uşaqları emosional olaraq ağırlaşdıran bir yükə çevrilə bilər. Narahat və ya depressiyaya düşdükləri üçün və ya mühakimə olunmaqdan qorxduqları üçün özlərini təcrid edə bilərlər. Onlar özlərini təcrid etdikcə utanclarını və tənhalıqlarını daha da dərinləşdirirlər.
Utancaq uşaqlar da başqaları ilə sağlam münasibətlər qurmaqda çətinlik çəkə bilərlər. Qeyri-adekvatlıq hisslərini gizlətmək üçün saxta persona qəbul edə bilərlər. Onlar həddən artıq rəqabətə meylli ola bilərlər və yaxud uğursuzluqla bağlı vəziyyətlərdə emosionallığın öhdəsindən gəlməkdə çətinlik çəkə bilərlər. Utanmış uşaqlar da öz daxili mənfi duyğularını xaricə çıxarmaq riski altındadırlar. Bu, başqalarına qarşı aqressiya və hətta zorakılıq kimi özünü göstərə bilər”, - deyə o qeyd edib.
Sağlam ünsiyyət vasitəsilə mənfi davranışları necə aradan qaldırmaq olar?
Valideyn tərbiyəsi uşaqların yetkinlik dövrünə gedən yolda ən təsirli bələdçi formalarından biridir. Ancaq uşaqların səhvlərini həll edərkən utanmaq əvəzinə sağlam ünsiyyət üsullarından istifadə etmək vacibdir. Büyükçorak bu mövzuda valideynlərə kömək etmək üçün aşağıdakı təklifləri təqdim edir.
Anlayış və səbir: Uşağınızın çətinlik çəkdiyini hiss etdiyiniz zaman anlayışlı və səbirli olun. Onları problemlər haqqında açıq danışmağa və həll yollarını axtarmağa təşviq edin.
Emosiyaların müəyyən edilməsi: Uşağınızın hisslərini açıq şəkildə ifadə etməsi üçün şərait yaradın. Ona yaşadığı hissləri təsvir etmək və emosional dəstək vermək imkanı verin.
Alternativləri nəzərə alaraq: Uşağınızın səhvlərini və mənfi davranışlarını həll edərkən, onu daha təsirli ola biləcək alternativləri nəzərdən keçirməyə təşviq edin. Ona müxtəlif yanaşmaları müzakirə etməyə və öz həllini tapmağa kömək edin.
Gücləndirmə və dəstək: Uşağınızın özünə inamını artırmaq üçün onun güclü tərəflərini xatırladın və nailiyyətlərini tərifləyin. Ona kömək etməyə və ehtiyac duyduqda ona dəstək olmağa hazır olduğunuzu hiss etdirin.
Açıq ünsiyyət: Uşağınızla ünsiyyət qurarkən, açıq suallardan istifadə edin və onun fikirlərini ciddi qəbul edin. Onun hisslərini anlamağa və onunla empati qurmağa çalışın.
Qadir, Bizimyol.info
Ağıllı insanlar susmağın dəyərini, nə vaxt danışacağını və nə vaxt susmağın daha yaxşı olduğunu seçmək bacarığını başa düşürlər.
TEREF Lent.az - a istinadən xəbər verir ki, lakin ağıllı insanlarda 9 şey var ki, bunu heç kimə demirlər.
Şəxsi nailiyyətlər
Ağıllı insanların öz nailiyyətləri ilə öyünməyi xoşladığına dair ümumi bir yanlış fikir var. Ancaq bu, həqiqətdən uzaqdır. Uğurlarını daim nümayiş etdirməyə ehtiyac duymurlar və məmnun olmaq üçün başqalarının razılığından asılı deyillər.
Uğursuzluqlar
Həyat eniş-yoxuşlarla dolu bir sahil gəmisi kimidir. Ancaq ağıllı insanlar rəğbət və ya diqqət axtarmaq üçün uğursuzluqlarından istifadə etmirlər. Əksinə, onlar uğursuzluqlarını irəliyə doğru irəliləmək üçün fürsətlər kimi görürlər, daha böyük zirvələrə çatmaq üçün pilləkən kimi istifadə edirlər.
Gələcək planlar
Psixologiyanın kəşflərinə görə, beynimiz tamamlanmamış və ya yarımçıq qalmış işləri uğurla başa vurduqlarımızdan daha yaxşı xatırlamağa meyllidir. Planları haqqında danışarkən insanlar tez-tez bu planların artıq başa çatdığını hiss edərək, onların şüurunda hazırlıq və ya tamamlanma illüziyası yaradır.
Şəxsi inanclar
Ağıllı insanlar başa düşürlər ki, hər kəs öz fikrini söyləmək hüququna malikdir. Xüsusilə siyasət, din və ya digər mübahisəli mövzularla bağlı şəxsi inanclar müzakirə üçün son dərəcə həssas ola bilər. Bu mövzuları müzakirə etmək çox vaxt lazımsız münaqişələrə və gərgin vəziyyətlərə səbəb ola bilər.
Onların bilik mənbəyi
Ağıllı insanlar daim öyrənməyə can atdıqları üçün çox vaxt zəngin biliklərə malikdirlər. Maraqlıdır ki, onlar tez-tez bilik mənbələrini özlərində saxlayırlar ki, bu da onlara lazım olduqda tez bir zamanda məlumat əldə etməyə kömək edir.
Xeyirxahlıq nümayiş etdirir
Bəlkə də yaxşı bir iş görməkdən daha məmnunedici bir şey yoxdur. Birinin gününü bir az da yaxşılaşdıra bildiyiniz üçün sevinc hissi həqiqətən təsir edici və ruhlandırıcıdır. Həqiqətən də ağıllı insanlar tez-tez bu cür xeyirxah əməllər edirlər, lakin bunu ictimaiyyətə çatdırmamağı seçirlər.
Qorxular və zəifliklər
Ağıllı insanlar başa düşürlər ki, hər kəsin öz qorxuları və zəif cəhətləri var. Bununla belə, onlar bu daxili maneələri gizli saxlamağa, diqqəti cəlb etmək vasitəsi kimi istifadə etməməyə meyllidirlər, çünki bunların şəxsi cəhətlər olduğunu başa düşürlər.
Onların tək vaxtları
Ağıllı insanlar tək vaxtlarına yüksək qiymət verirlər. Düşünməyə, istirahətə və öz üzərlərinə işləyərək keçirdikləri bu zamanın gücünü dərk edirlər.
Onların məqsədi
Nəhayət, ağıllı insanlar öz məqsədləri, arzuları və planları haqqında açıq danışa bilirlər, lakin onların həyatdakı məqsədləri adətən başqalarına açıqlamayıb, bunu özlərində saxlamağa üstünlük verirlər.
Bir müddət Sovet İttifaqında istehsal olunmayan və heç vaxt istehsal olunmayacaq məhsulların reklamları peyda oldu. Minlərlə xəyal məhsullarının reklamları nümayiş etdirilirdi. Soruşursan niyə?
Bizimyol.info "webtekno"ya istinadən xəbər verir ki, 1967-1991-ci illər arasında Sovet İttifaqının yeganə reklam agentliyi minlərlə reklam hazırladı. Dərc olunan reklamlarda dövlət şirkətlərinin istehsal etmədiyi və istehsal etmək niyyətində olmayan məhsulların təbliği aparılırdı.
İsti hava duşları, ikiqat tualet oturacaqları, xırda doğranmış toyuq... Ən azı 6000 reklam çəkilib. Belə bir şeyin məqsədi nə ola bilər?
Əslində səbəb kommunizmdir
İstehlakçı yönümlü kapitalist cəmiyyətində reklam, rəqiblərin məhsullarını deyil, insanları sizin məhsulunuzu almağa məcbur etməkdir. Ancaq kommunist sistemində rəqabət olmadığı üçün televiziya reklamlarının məqsədi qıtlıq yaşamağa alışmış əhaliyə bolluq hekayəsini göstərməkdir.
Bu səbəbdən Sovet İttifaqı mövcud olmayan minlərlə dəbdəbəli məhsulu reklam edirdi. Axı məhsullar real olsa belə, aclığın geniş yayıldığı ölkədə satıla bilməzdi. Ona görə də reklamların işlək olub-olmaması heç kimin vecinə deyildi.
İnsanlar bu reklamlarla özünü yaxşı hiss edirdi
Reklamların keyfiyyəti də önəmli deyildi. Reklamlar sovet adamlarının diqqətini kilometrlərlə qaz xətlərindən, supermarketlərin boş rəflərindən bir neçə dəqiqəlik də olsa ayırıb aparırdı. Onların dünyası; Günəşin parladığı və gözəl musiqinin səsləndiyi bir atmosferlə dəyişirdi.
Sosial Demokrat Partiyasının üzvü Hardi Volmer bu reklamlarla bağlı bunları deyib: “Sovetlərdə hər şeyin sabit dəyəri var idi. Qalan hər şey real olması planlaşdırılan rəqəmlərə uyğunlaşdırılırdı. Ona görə də hər bir sovet şirkəti öz büdcəsinin 1%-ni reklama xərcləməli idi”.
Qadir, Bizimyol.info
Ölkədə meyvə-tərəvəzin ən bol mövsümü olmasına baxmayaraq, hazırda bazarda kifayət qədər bahalıqdır.
Məsələn, gilasın kiloqramı 7-8 manata belə satışa çıxarılıb.
Məhsulların qiymətində artım olmasına baxmayaraq, minimum əməkhaqqı dəyişməz olaraq qalır. Maraqlıdır, bahalaşma ilə pararlel olaraq əməkhaqqı artımını kifayət edirmi və 4 nəfərlik ailənin dolanışığı üçün nə qədər vəsait lazımdır?
İqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli "Cebhe TV"-yə bildirib ki, 2024-cü ildə vətəndaşların gəlirlərinin artım tempi çox aşağı oldu və hökumət də bunu inflyasiyanın sabitləşməsi ilə izah ettməyə çalışdı:
"Ancaq bu inflyasiya bizim gördüyümüz qiymət artımına sanki aid deyil. Əslində qiymət artımı inflyasiyanı stimullaşdıran bir amildir. Kütləvi qiymət artımı elə inflyasiya deməkdir.
Statistikaya baxsaq, hazırda inflyasiya 1 faizin altındadır. Ancaq elə deyil. Hesab edirəm ki, Dövlət Statistika Komitəsi öncə öz hesabatına hörmət etməlidir. Hətta bu yaxınlarda açıqladılar ki, guya rayonlarda mal ətinin maya dəyəri 1 kiloqram üçün 3-4 manata başa gəlir. Bunu hansı metodla hesabladıqları məlum deyil. Mən bununla bağlı DSK-ya məktub ünvanlamışam ki, bu metodologiyanı mənə təqdim edin. Çünki mən özün də hesablamışam, istənilən metodologiya ilə hesablayanda mal ətinin maya dəyəri 10 manatdan aşağı düşmür. Hazırda onun 4 manatı fermerin mənfəətidir, qalan hissəsi onu alıb gətirib Bakıda bizə qəssabxanada satan sahibkarın xeyrinədir.
Sahubkarın mənfəəəti kəndlidən daha çoxdur”.
O, bunun səbələrini belə izah edib:
“Şərait yaratmırıq ki, fermer yetişdirdiyi dananı rahat şəkildə gəlib Bakıda satsın. Əslində fermerə, istehsalçıya şərait yaradılmalıdır. Məsələn, Beyləqanda marketlərə meyvə-tərəvəz "Meyvəli"dən gedir.
Çünki marketin onlarla müqaviləsi var. Rayonda marketdən pomidor, xiyar, ət alan yoxdur. Ən azından belə anormal şəraiti aradan qaldırmaq lazımdır. Marketlərin rəqibi olsa, qazancları kəskin azalar və buna görə başqa tədbir görmək məcburiyyətində qalarlar. Heç kim alıcı üçün çalışmır, hami öz mənfəətini güdür".
İqtisadçınını sözlərinə görə, hazırda minimum əməkhaqqı 345 manatdır:
"Bu gün 4 nəfərlik ailədə böyüklər üçün adambaşına 1000 manat, kişikyaşlılar üçün bir qədər az götürsək, təxminən Azərbaycan şərtlərinə görə minimum 3000 manat lazımdır ki, orta səviyyədə yaşaya bilsin. Özünə geyim ala bilsin, qidalansın, kirayə versin, benzin, səhiyyə xidməti alsın, ildə bir dəfə istirahətə gedə bilsin.
Elə vətəndaş var ki, 5 ildir həkimə getmir. Bu gün xəstəxanalara yalnız kəskin ağrılarla gedənlər olur. Mədəniyyət formalaşdırmaq lazımdır ki, vətəndaş 6 aydan bir müayinədən keçsin və xərci çıxmasın. Məsələn, Almaniyada 6 aydan bir vətəndaş müayinəyə gəlməyəndə ona xəbərdarlıq edilir, 50 yaşdan sonra 3 aydan bir müayinə edirlər. Bu gün istədiyimiz həyat şəraitini yaşamırıq. Ölkədə təxminən 10-15 faiz yüksək səviyyədə yaşayan insanlar var. Məsələn, 5 nəfərlik bir ailədə hərənin 100-150 min manatlıq bir maşını var. Ancaq 5 nəfərlik ailə var ki, hamısı avtobusdan istifadə edir. Vətəndaş marketə gedir və 20, 18, 3 manata da kərə yağı var. Yəni 2 min manat alan 20 manata kərə yağı alır, 400 manat alan 3 manatlıq "kərə yağı" alır. Əslində kərə yağınıın maya dəyəri 10 manatdır. Beləcə insan həyatını riskə qoyaraq yaşayır".