Son vaxtlar paytaxtda və bölgələrdə ətin qiymətində artım baş verib. Bu isə alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşməsinə səbəb olur. Adətən yay aylarında ətin qiyməti ucuzlaşsa da, istehlakçılar bu il tam əksi ilə qarşılaşıb.

Aylar öncə kiloqramı 10-11 manat olan mal ətinin qiyməti bu gün 15 manata, kiloqramı 13-14 manata olan quzu ətinin qiyməti isə 17 manata təklif olunur.

İnsanlar qiymətlərin daha da bahalacağı yönündə müzakirələr edirlər.

TEREF xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı News24.az-a danışan iqtisadçı Akif Nəsirli bildirib ki, ətin qiyməti il sonuna qədər artma dinamikası ilə davam edəcək.

“Yalnız ət deyil, Azərbaycanda digər kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında azalma müşahidə edilir. İldən-ilə fermerler müəyyən səbəblər üzündən zərərə düşür və istehsalı azaldır. Ona görə də, qiymətlərsə bahalaşma qeydə alınır. Məsələn yağda yerli istehsal az olsa da xarici idxal bunu əvəz edə bilir. lakin Azərbaycanda qəssablar tərəfindən satılan ətlər xarici idxal tərəfindən əvəz oluna bilmir. Azərbaycan əhalisi əsasən yerli əti istehlak edir. Xarici ət yalnız çox sayda şəxsi heyəti olan dövlət qurumlarının istifadəsinə yönəlib. Bəzən idxal azalanda yerli bazardan məhsul yönləndiriləndə əlavə qıtlıq təzyiqləri yaranır. Ona görə də qiymətlərina artması, yerli istehsalın azalması ilə bağlıdır. Yerli istehsal azaldıqca, məhsul qıtlaşır, təklif azalır. Belə olduğu halda tələb təklifi üstələyir. Nəticədə qiymət artımı baş verir”, - deyə ekspert yekunlaşdırıb.

Dövlət Gömrük Komitəsi “FF Construction” MMC (VÖEN- 1500616851) ilə satınalma müqaviləsi imzalayıb.

Yeniavaz.com xəbər verir ki, Gömrük Komitəsi satınalma müqaviləsini tender müsabiqəsi keçirmədən bir mənbədən satınalma metodu əsasında imzalayıb.

Müqavilənin şərtlərinə görə, “FF Construction” MMC Dövlət Gömrük Komitəsinin yeni inzibati binasının ümumi layihəsi üzrə yekunlaşmamış işləri, o cümlədən abadlaşdırma və texniki sahəsi üzrə nəzərdə tutulmuş yeni tikinti-quraşdırma işlərini yerinə yetirəcək və bunun üçün Komitədən 14 milyon 92 min 721 manat 60 qəpik alacaq.

Qeyd edək ki, bu müqavilə Gömrük Komitəsi ilə “FF Construction” MMC arasında imzalanan sayca 3-cü müqavilədir. Əvvəlki 2 müqavilə də tender müsabiqəsi keçirilmədən imzalanıb. “FF Construction” 2022-ci ildə yeni inzibati binanın fasadının üzlənməsinin ilkin işləri üçün Komitədən 7,6 milyon manat, 2023-cü ildə isə yeni inzibati binanın telekommunikasiya, rabitə, mühafizə və təhlükəsizlik sistemlərinin quraşdırılması üçün 4,6 milyon manat alıb.

Məlumat üçün bildirək ki, Dövlət Vergi Xidmətinin yenilənmiş “Kommersiya qurumlarının dövlət reyestri məlumatları”nda “FF Construction” MMC barəsində məlumatlar mövcud deyil.
Əvvəlki reyster məlumatlarında isə qeyd olunurdu ki, nizamnamə kapitalı cəmi 10 manat olan “FF Construction” MMC-nin hüquqi ünvanı Bakı şəhəri, Nərimanov rayonu, Fətəlixan Xoyski pr, ev 134, m 28-də yerləşir. Şirkətin qanuni təmsilçisi Soltanov Ayaz Üzeyr oğludur.

21 dekabr 2005-ci il tarixində dövlət qeydiyyatına alınan “FF Construction” MMC-nin “FF Şirkətlər Qrupu”na daxil olduğu bildirilir.

“FF Şirkətlər Qrupu”nun “Azərenerji” ASC-nin prezidenti Baba (Balababa) Rzayevin kürəkəni Fərid Fərhadzadə tərəfindən idarə olunduğu qeyd olunur. Bildirilir ki, “FF” ifadəsi də Fərid Fərhadzadənin ad və soyadının baş hərflərindən götürülüb. “FF Construston” MMC-nin hüquqi ünvanı da Fərid Fərhadzadənin Bakıda qeydiyyatda olduğu mənzildir.

Fərid Fərhadzadə eyni zamanda Baba Rzayevin qardaşı Rahib Rzayevin rəhbərlik etdiyi “Göknur Bakı Ltd” MMC-də baş icraçı direktor olub.

Fərid Fərhadzadənin atası isə Fövqəladə Hallar Nazirliyi yanında Kiçikhəcmli Gəmilərə Nəzarət və Sularda Xilasetmə Dövlət Xidmətinin rəisi general-mayor Rüfət Lətif oğlu Fərhadovdur.
Onu da qeyd edək ki, “FF Construction” MMC 2018-ci ilin iyun ayına kimi “Fərqli Fikir” MMC adı ilə fəaliyyət göstərib.

Şirkətin qanuni təmsilçisi Soltanov Ayaz Üzeyr oğlu daha əvvəl Baba Rzayevin ailə mülkiyyətində olduğu bildirilən “Zirə Aqrorark” MMC-nin də direktoru olub.

Gənclər və İdman Nazirliyi Olimpiya hərəkatı və İdman Muzeyi kimi tikintisinə başlanmış obyektin Gənclər və İdman Nazirliyinin inzibati binasına çevrilməsi ilə əlaqədar tikinti işlərinin satın alınması ilə bağlı ela etdiyi tenderin qalibi olmuş “İnşaatçı 3” MMC ilə müqavilə imzalayıb.

TEREF bildirir ki, 32gun.Az-ın məlumatına görə, tərəflər arasında 1.999.730,06 AZN-lik müqaviləyə imza atılıb.

Bildirək ki, “İnşaatçı 3” MMC-nin qanuni təmsilçisi Qeys Siraclı Məmməd oğludur.

Yeri meiada gedən məlumata görə, Qeys Siraclı Məmməd oğlu mərhum nazir Azad Rəhimovun oğlu Arif Rəhimovun bizes ortağıdır. Mətbuatda gedən digər məlumata (“BakuNews”) görə, isə iş adamı Siraclı Qeys vəhhabilərin Azərbaycandakı ən böyük dəstəkçilərindən biridir.

İsti mövsüm başa çatmaq üzrədir, amma piştaxtalarda olan meyvə-tərəvəz çeşidlərinin qiymətləri aşağı düşməyə tələsmir: tədarük çatışmazlığı və kənd təsərrüfatı məhsullarının baha olması şəhər sakinlərinin pul kisəsini boşaltmaqda davam edir. Ümumi fonda pomidorun qiymətləri xüsusilə təsirlidir - iyulun sonunda yay tərəvəzinin kiloqramı 1,5 manatdan 5 manata qədərdir.

AYNA-ya danışan alıcıların fikrincə, onların yüksək inflyasiya tərəfindən yeyilən kiçik gəlirləri, sözün əsl mənasında, bahalı tərəvəz və meyvələrə axır.

Vətəndaşlardan biri deyir: “Bu gün iki kiloqram pomidora dörd manat verdim. Əslində mövsümün qızğın vaxtında qəpik-quruş olmalı idi. Meyvə və tərəvəzsiz yaşamaq mümkün deyil, ona görə də pulumuz olmasa da, onu almalıyıq. Təmizlikçi kimi maaşım gündə 20 manatdır və bu qədər pulu məhsullara xərcləmək çox çətindir. Axı, təkcə pomidorla kifayətlənməyəcəksiniz, başqa xərclər də var”.

Yerli aptek işçisi də vəziyyətdən narazıdır: “Ölkədə minimum əmək haqqı 345 manat müəyyən edilsə də, 8 saatlıq iş gününə görə ayda cəmi 280 manat alıram. Başqa çıxış yolum yoxdur, çünki ərazidə demək olar ki, bütün apteklər belə cüzi qiymətə iş təklif edir və nəqliyyat üçün indiki qiymətlərlə başqa yerə getmək də mümkün deyil. Bazarlarda qiymətlər qorxuncdur. Maaşımla 2 manata pomidor ala bilərəm? Üç kiloya 6 manat ver, bütün ailəyə bəs edərmi?”.

Piştaxtalarda olan pomidor və digər ərzaq məhsullarının qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənmir - onlar bazardan asılıdır. “Niyə bu halda topdan və pərakəndə satışda qiymət etiketləri eynidir?” – deyə başqa bir həmsöhbətimiz soruşur: “Pomidorların qiymətləri, demək olar ki, hər yerdə eynidir. Mənə elə gəlir ki, kiminsə gözəgörünməz əli mənim onsuz da cüzi qazancımı əlimdən alır, ucuz məhsullara fantastik dərəcədə yüksək qiymətlər qoyur”.

Bazar ticarətçiləri tərəvəz və meyvələri toplu olaraq alır və standart qiymətə satırlar. Onların sözlərinə görə, “Meyvəli” ticarət mərkəzinin topdansatış məntəqələrində və “8-ci kilometr” bazarında qiymət artımı müşahidə olunur.

Bəzi satıcılar bahalaşmanı Rusiyaya kütləvi şəkildə pomidor ixracı ilə izah edirlər. Dövlət Gömrük Komitəsinin statistik məlumatları da göstərir ki, bu il tərəvəz ixracı əvvəlki illərlə müqayisədə daha aktivdir. Gömrük məlumatlarına əsasən, 2024-cü ilin yanvar-iyun aylarında Azərbaycandan 136950 min dollar dəyərində 114247 ton pomidor ixrac edilib. Pomidor ixracı dəyər ifadəsində 13,4%, kəmiyyət ifadəsində isə 6% artıb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, ötən il onlar 120730 min dollar dəyərində 108118 ton ixrac ediblər.

Bölgələrdə tərəvəz qəpik-quruş qiuymətinə olsa da, paytaxt bazarlarında baha qiymətə təklif olunur. Vəziyyəti AYNA-ya şərh edən kənd təsərrüfatı eksperti Vahid Məhərrəmovun dediyinə görə, bu, kənd təsərrüfatı məhsullarının kəndlərdən Bakı bazarlarına çatdırılması sisteminin xüsusiyyətləri ilə izah olunur.

“Kəndlilər şəhərlərə məhsul gətirməkdə çətinlik çəkirlər - bunu təchizat şirkətləri edir və paytaxtda yeganə topdansatış bazarı inhisardadır. İnhisarçılığın və rəqabətin olmamasının mahiyyəti məhsulların ucuz alınıb, şişirdilmiş qiymətə satılmasıdır. Optimal qiymətlər üçün icra hakimiyyətləri və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi iri şəhərlərdə və xüsusilə paytaxtda fermerlərin birbaşa kənd təsərrüfatı məhsullarının satıldığı bazarların qayğısına qalmalıdır. Bakının periferiyasında yerləşən geniş kənd təsərrüfatı sahələri bu məqsədə uyğun ola bilər”, - deyə mütəxəssis bildirir.

Müsahibimiz izah edir ki, kəndlilər üçün əlçatan olan yarmarkalar qiymətlərin və təklifin sabitləşməsi üçün çox vacibdir: “Kənd sakinlərinin bazara çıxışı olmalıdır. Ona görə də topdansatış müəssisələrin sayını artırıb təsərrüfatların ixtiyarına vermək lazımdır ki, orada məhsullarını normal qiymətə sata bilsinlər. Yalnız bu, normal qiymətə kömək edəcək və əsassız qiymət artımının qarşısını alacaq. Azərbaycanda ildə 860 min ton pomidor istehsal olunur ki, bu da adambaşına 86 kiloqram deməkdir. Dövlət Statistika Komitəsinin hesablamalarına görə, 20 kq pomidor ixrac edilir, qalan 660 min ton isə əhali üçün kifayət etməlidir - hətta idxala da ehtiyac yoxdur, qiymətlər isə indikilərin yarısı olmalıdır. Lakin buna daxili bazarda oliqarxların monopoliya şəbəkəsi mane olur”.

Məhərrəm ayı ərəfəsində pomidorun qiyməti kəskin bahalaşıb. Məhərrəm ayının əvvəlindən Səfər ayının ortasına qədər olan 40 gün ərzində Azərbaycanda ənənəvi olaraq toy şənlikləri keçirilmir və buna görə də bir çox ticarətçilər qiymətlərdə ucuzlaşma gözləyirdilər. Onlar gözləntilərini onunla izah edirlər ki, bu tərəvəzlərə tələbat əsasən restoranlar və şadlıq evləri tərəfindən diktə olunur. Amma bu, baş vermədi. Bazar birdən-birə yeni artım dalğası ilə üzləşdi - pomidor təklifi azaldı və qiymətlər qalxdı.

“Ölkənin tikinti bazarında bahalaşma müşahidə olunur. Tikinti materiallarının qiyməti qalxıb. Buna səbəb dizel yanacağının bahalaşmasıdır. Çünki dizel yanacağı daşınmada mühüm rol oynayır. Onun bahalaşması bütün tikinti materiallarının qiymətinə öz təsirini göstərir. Tikinti və inşaat sektorunda qiymətlərin artması tədricən evlərin, mənzillərin və obyektlərin qiymətinə də təsir edəcək”.

Bunu Bakupost.az -a iqtisadçı ekspert Xalid Kərimli deyib.

O bildirib ki, tikinti materiallarının xüsusiyyətindən asılı olaraq onların daşıma xərclərində də qiymət artımı 25-30 faiz təşkil edir:

“Əvvəllər yük maşınları istənilən qədər yüklənə bilirdi. İndi isə elektron radarlar quraşdırılıb və bununla bağlı konkret tənzimləmə mövcuddur”.

Azərbaycanın ilk sement istehsalçılarından olan “Holcim Azərbaycan” ASC (Qaradağda yerləşən sement zavodu) ötən ilin maliyyə hesabatını açıqlayıb. Şirkətin hesabatında “Holcim Azərbaycan”ın bir xeyli varlandığı və böyüdüyü qeyd edilib.

Belə ki, şirkət 2023-cü ili 12 milyon 922 min manat xalis mənfəət ilə başa vurub. Nəticədə, “Holcim Azərbaycan” şirkətinin xalis mənfəəti 2023-cü ildə 2022-ci illə müqayisədə 6 milyon 309 min manat və ya 95,4% (təxminən 2 dəfə) artıb.

Şirkət gəlirlərinin artdığını da bəyan edib. Belə ki, “Holcim Azərbaycan”ın satışdan gəlirləri 2022-ci ildə 145 milyon 568 min manat olduğu halda, 2023-cü ildə bu rəqəm 166 milyon 535 min manata yüksəlib (20 milyon 967 min manat və ya 14,4% artıb).

Şirkət onu da açıqlayıb ki, 31 dekabr 2023-cü il tarixində “Holcim Azərbaycan” 299 milyon 682 min manat cəmi aktivlərə malik olub. Ötən il üçün isə bu rəqəm 280 milyon manat təşkil edibmiş. Tribunainfo.az bildirir ki, “Holcim Azərbaycan” şirkətinin gəlirlərinin artması və böyüməsi heç də təbii vasitələrlə baş verməyib. Çünki şirkət 2023-ci ildə xammalın qiymətinin sabit olmasına rəğmən, süni qiymət artımına gedib. Apardığmız müşahidələr zamanı bəlli olub ki, 2022-ci ildə 400 markalı sementin bir tonu 108 manat olduğu halda, 2023-cü ildə bu rəqəm 148 manat təşkil edib. Hazırda isə “Holcim Azərbaycan”ın istehsal etdiyi sementin bazarda satış qiyməti 170 manata yaxındır.

Ekspertlər bildirirlər ki, belə qiymət siyasəti şirkətin böyüməsi üçün əsas ola bilməz. Ona görə ki, məsələ istehsal gücünün artması sayəsində böyüməkdən deyil, məqsədli şəkildə məhsulun qiymətinin artması ilə bağlıdır. Onlar hesab edirlər ki, “Holcim”in böyüməsi alıcıların cibinə girmək nəticəsində reallaşıb ki, bu da yolverilməzdir.

Qarşı tərəfin də mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
azfakt

Bu ilin ilk 5 ayı ərzində Azərbaycana xarici ölkələrdən 444 min 80 kiloqram (444 milyon 80 min qram) kibrit gətirilib.

Yeniavaz.com-un açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən apardığı hesablama göstərir ki, idxal olunan kibritin 1 qutusunun (1 qutu = 7 qram) orta gömrük dəyəri 1,3 qəpik (0,8 sent) olub.

Müqayisə üçün bildirək ki, ötən ilin eyni dövründə Azərbaycana xarici ölkələrdən 489 milyon 110 min qram (69 milyon 873 min qutu) kibrit gətirilib və 1 ədəd kibrit qutusunun orta gömrük dəyəri 1,5 qəpik olub.

Məlumat üçün qeyd edək ki, kibritlər Azərbaycana əsasən (99,9%) Rusiyadan idxal edilib.

Onu da bildirək ki, hazırda Azərbaycanda 1 qutu kibritin pərakəndə satış qiyməti 5 qəpik təşkil edir. Bu ilin ilk 5 ayında Azərbaycana 63 milyon 440 min qutu kibrit gətirildiyini nəzərə alsaq, o zaman idxal olunan kibritdən 2,3 milyon manat gəlir əldə edildiyi görülür.

Azərbaycanda evlərin qiymətinin yüksək olması aktual məsələlərdəndir. Əmlak bazarındakı qiymətlər adətən fəslə görə dəyişir. İndi yay fəsli olduğundan bağ evlərinə daha çox tələbat var.

Bəs əmlak bazarında qiymətlərdə yenə artım müşahidə edilirmi?

Əmlak məsələləri üzrə ekspert Elnur Fərzəliyev Bizim.Media-ya açıqlamasında hazırki vəziyyətdən danışıb.

"Ölkənin daşınmaz əmlak bazarında xüsusən, paytaxt Bakı, Sumqayıt, Xırdalan və digər şəhərlərdə hər il qiymət artımları baş verir. Qiymət daha çox təbii ki, Bakıda artır. Qiymətlərin ən böyük artımı 2023-cü ildə baş verdi ki, həmin vaxt təkcə Bakı şəhərində ortalama daşınmaz əmlaklarda 15 faizdən 30 faizə qədər qiymət artımı oldu.

Lakin 2023-cü ilin oktyabr ayından başlayaraq bu günə qədər əmlak bazarında çox ciddi sakitlik hökm sürür. Yalnız 2024-cü ilin fevral və mart ayları ipoteka kreditlərinin verilməsi səbəbindən əmlak bazarında ciddi müştəri çoxluğu müşahidə olundu. Bu da qiymətlərə təsir etdi. Hal-hazırda əmlak bazarında qiymətlər demək olar ki, 2023-cü ildə mövcud olan qiymətlərdə stabil olaraq qalıb, ciddi artım müşahidə olunmur. Lakin bununla bərabər qiymətlər enməyib”.

Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycanın turistik bölgələrinə də tələbat çoxdur.

"Bu ərazilərdə də torpaq sahələri alıb bağ evi tikirlər və yaxud hazır bağ evləri alaraq yaşıyırlar, həm də icarəyə verirlər. Qiymət artımı bölgələrdə Bakıdan daha çox müşahidə olunur. Həmçinin qiymət artımı Xırdalan şəhərindədir ki, Abşeron rayonunda daha çox tələbat bu əraziyədir. Sözügedən ərazilərdə təxminən 5-6 il bundan əvvələ qədər qiymətlər ucuz olsa da, hazırda ciddi qiymət artımları var”.

Ümumi bazar dəyəri 14 trilyon dollardan çox olan “Möhtəşəm 7″li adlanan “Apple”, “Alphabet”, “Amazon”, “Meta Platforms”, “Microsoft”, “Nvidia” və “Tesla” şirkətlərinin səhmləri satış təzyiqinə məruz qalıb.

İndex.az xəbər verir ki, “Apple”in bazar dəyəri 178 milyard dollar azalaraq 3 trilyon 164 milyard dollara düşərkən, “Microsoft”un bazar dəyəri 96 milyard dollar zərərlə 2 trilyon 940 milyard dollara düşüb.

“Alphabet”in bazar dəyəri 74 milyard dollar azalaraq 1 trilyon 999 milyard dollara, “Amazon”un bazar dəyəri 87 milyard dollar azalaraq 1 trilyon 674 milyard dollara, “Meta”nın bazar dəyəri isə 41 milyard dollar azalaraq 1 trilyon 194 milyard dollara düşüb.

Süni intellektdəki inkişaflara görə son zamanlar diqqət çəkən şirkətlərdən biri olan “Nvidia”nın bazar dəyəri 191 milyard dollarla ən böyük itkini yaşayaraq 2 trilyon 448 milyard dollara enərkən, “Tesla”nın bazar dəyəri isə 20 milyard dollar azalıb.

Beləliklə, “Möhtəşəm 7″li adlanan şirkətlərin ümumi bazar dəyəri itkisi 688 milyard dollar səviyyəsində olub.