Yer ölçüsündə olan "zombi ulduz" "həyata qayıdır" - Partlayışı nə vaxt olacaq?
Elm adamları bunun nə vaxt baş verə biləcəyi dəqiq bilinməsə də, yaxın gələcəkdə "zombi ulduz"unun "ölümdən sonra ayılaraq" gecə səmasını işıqlandıra biləcəyini gözləyirlər.

"Newsweek" xəbər verir ki, T Coronae Borealis adlı ulduz Günəş sistemindən 3000 işıq ili uzaqda yerləşir və adətən çılpaq gözlə görünməyəcək qədər tutqun olur.

Bununla belə, ulduzun yaxın gələcəkdə gecə səmasında Şimal ulduzundan daha parlaq olacağı və 1946-cı ildən bəri ilk dəfə nəhəng nova kimi partlayacağı gözlənilir.

NASA-nın Goddard Astroparticle Fizika Laboratoriyasının direktoru Elizabet Qeys deyir ki, "zombi ulduzu" hər 80 ildən bir parlaq şəkildə partlayır, çünki o, ulduz yoldaşı olan qırmızı nəhəng ulduzun həyatını sorur. Buna görə də belə adlandırılır. Onun Yerin ölçüsündə olduğu da məlumdur.

"Bu, ölü ulduzdur. Artıq bizim Günəşimiz kimi yanmır. Ağ cırtdan adlanır, bütün səthi qatılaşıb və sadəcə orada oturub işıq saçır", deyə alim bildirib.

"Ölkədə internet qiymətlərinin hamı üçün eyni olması absurddur. Çünki müştəriyə diqtə yolu nəyisə satmaq olmaz".

Bu sözləri Gələcək Azərbaycan Partiyasının (GAP) sədri Ağasif Şakiroğlu "Cebheinfo.az"-a açıqlamasında deyib.

O bildirib ki, internet qiymətlərinin hamı üçün 25 manat olması istehlakçı hüquqlarının pozulmasıdır:

"İstəyən şəxs 100 Mbit/s sürətdən daha aşağısını almalıdır. Yəni insanlara seçim haqqı tanınmaq lazımdır. Təəssüf ki, bəzi dövlət qurumları vətəndaşa pul mənbəyi kimi baxır. Hətta bəzi məmurlar ölkəni "cərimə meydançası"na çevirir. Bu, biabırçılıqdır".

Partiya sədri qeyd edib ki, internetin keyfiyyəti çox aşağıdır:

"Üstəlik, vəd olunduğu kimi 100 Mbit/s sürət internet də verilmir, istehlakçılar aldadılır. İnsanlara seçim haqqı vermədən, məcburi şəkildə 25 manatlıq internet paketi satılır.

Məsələn, restoranda istəmədimiz yeməyi, mağazada seçmədiyimiz geyimi zorla satırlar? Bu mənada, seçmədiyimiz internet sürətinin bizə satılması tamamilə absurddur".

Ağasif Şakiroğlu internet tarifləri ilə bağlı təkliflər də verib:

"Düşünürəm ki, ölkədə fərqli əməkhaqları mövcud olduğu kimi, internet tarifləri də müxtəlif olmalıdır. Hər kəs öz büdcəsinə uyğun internet tarifi almalıdır. Ümumiyyətlə, internet “mayasız” bir xidmətdir. Ona görə də fərqli internet tariflərinin olması mümkündür.

Məsələn, evdə heç bir üzvü işləməyən aztəminatlı ailələr üçün internet aylıq 5 manat ola bilər. Aylıq gəliri minimum əməkhaqqı olan (345 manat) ailələr üçün bunu 10 manat müəyyən etmək olar.

Maaşları minimum əməkhaqqıdan 2 dəfə artıq olanlara isə 2 dəfə baha internet paketi satıla bilər. Yəni bunları bu qaydalarda tənzimləmək olar".

Müsahibimiz əlavə edib ki, bunun üçün iradə olmalıdır:

"Cəmiyyətin bütün təbəqələrini düşünmək lazımdır. Hamıya eyni gözlə baxmaq olmaz. 200 min dollarlıq avtomobil idarə edən şəxs də, 345 manat maaş alan vətəndaş da internetə aylıq 25 manat ödəyir. Bu, ədalətli yanaşma deyil".

Apple şirkəti insayderlərin vəd etdiyi kimi özünün mini-PC Mac mini-nin yeni versiyasını təqdim edib. İndi daha yığcam və M4 və M4 Pro prosessorları ilə.

TEREF Lent.az-a istinadla məlumatına görə, yenilənmiş Mac mini, 2010-cu ildən bəri ilk dəfə olaraq Mac mini xəttinin yenidən dizayn edildiyini qeyd edərək, Apple-ın tarixdə ən kiçik kompüteri olub. Cihazın dizaynı indi Apple TV ölçüsündə (5" × 5") Mac Studio-ya bənzəyir.

Mac mininin (2024) texniki xüsusiyyətləri:

• Prosessor: seçmək üçün Apple M4 və ya M4 Pro, 14-ə qədər CPU nüvəsi + 20 GPU nüvəsi

• RAM: 64 GB-a qədər (əvvəllər maksimum 32 GB idi)

• ROM: 8 TB-a qədər fləş yaddaş (əvvəlki kimi)

• Portlar: Thunderbolt ilə 5 USB-C (iki ön, üç arxa), audio yuvası, HDMI və Ethernet.

• Rəng: gümüşü.

M4 Pro versiyası 120 Gbit/s-ə qədər məlumat ötürmə sürətini təmin edən Thunderbolt 5-i dəstəkləyir. M4 modelində üç Thunderbolt 4 var.

Press-relizdə qeyd edilir ki, “M4 ilə Mac mini M1 modeli ilə müqayisədə 1,8 dəfə daha sürətli CPU performansını və 2,2 dəfə daha sürətli GPU performansını təqdim edir”.

M4 ilə Mac mini-ni 599 dollardan ala bilərsiniz. Pro versiyası – 1399 dollardan. Öncədən sifariş artıq mövcuddur və satışlar noyabrın 8-də başlayır.

Süni intellekt həyatımızın daha çox sahəsinə daxil olduqca istifadəçi təcrübəsini artırmaq üçün yeni funksiyalar əlavə edilir.

Bu kontekstdə artıq ChatGPT istifadəçiləri yeniliklərdən istifadə edə bilərlər.

OpenAI ChatGPT-ni daha təbii və insana yaxın ünsiyyət vasitəsi halına gətirmək üçün inkişaf etdirdiyi "Səsli Ünsiyyət" və "Söhbət Tarixi Axtarışı" xüsusiyyətlərini təqdim edib. Bu yeni xüsusiyyətlər istifadəçi təcrübəsini daha da artırmağı hədəfləyir.

Belə ki, səsli ünsiyyət rejimi iyul ayında beta istifadəçilərinə təqdim olunub və sentyabrda ödənişli abunəçilər üçün aktiv edilib.

Avropadakı pulsuz istifadəçilər üçün də məhdud ön izləmə planlayan OpenAI tezliklə bütün istifadəçilərin bu xüsusiyyətə çıxışını təmin etməyi planlaşdırır.

Yeni səsli rejim ChatGPT-nin istifadəçilərin səs tonundakı duyğuları anlayaraq uyğun cavablar verməsinə və söhbət əsnasında istifadəçinin fikrini tamamlama və ya əlavə etmə imkanına malikdir. İstifadəçi rəylərinə görə, ChatGPT-nin bu xüsusiyyəti təbii pauzalar, aksentlər və ton dəyişiklikləri kimi insana xas səs xüsusiyyətlərini təqlid etmək bacarığı ilə böyük maraq doğurub.

OpenAI-nin təqdim etdiyi digər yenilik isə söhbət tarixi axtarışıdır. Bu xüsusiyyət istifadəçilərə əvvəlki söhbətlərinə asanlıqla geri dönüb qaldıqları yerdən davam etməyə imkan verir.

Baku.ws

Bu gün Əqli Mülkiyyət Agentliyi tərəfindən “Əqli mülkiyyət və innovasiyalar yaşıl gələcək naminə (COP29-a doğru)” mövzusunda dəyirmi masada iştirak edirdim.
Xatrıladıram ki, sonuncu Qlobal İnnovasiya Hesabatında da innovasiya sektorunda Azərbaycanla bağlı vəziyyətin hədsiz pis olması vurğulanıb, 133 ölkə arasında Azərbaycan 95-ci yerdə qərarlaşıb. Sıralamada elə ölkələrlə yanaşı düşüb ki, heç danışılası belə deyil.
Bu baxımdan son zamanlar iştirak etdiyim innovasiya yönümlü tədbirlərdə məmurların, sahə üzrə söz sahiblərinin qlobal hesabata münasibəti mənim üçün çox maraq kəsb edir.
Bu tədbirdə də mədəniyyət nazirinin müavini Səadət xanım Yusifovanın çıxışı diqqətimi cəlb etdi. Çünki adı çəkilən innovasiya hesabatının bir bölməsi də bu qurumla bağlıdır.
Nazirin müavini elə çıxış etdi ki, sanki innovasiyalar sahəsində hər şey bu qurumda əlaymış.
Müsbət istiqamətdə olan bir neçə parametrləri də xatırlatmağı unutmadı.
Məəttəl qaldım.
Amma real vəziyyət necədir ?
Həmin qlobal innovasiya hesabatında bir bölmə, qeyd etdiyim kimi “Mədəniyyət və yaradıcılıq istiqaməti” ilə bağlıdır.
Azərbaycan bu istiqamət üzrə nəinki orta dünya göstəricisindən, hətta Azərbaycanın ümumi innovasiya göstəricisindən xeyli aşağıdır.
Təsəvvür edin ki, məhz İnnovasiyaların “Mədəniyyət və yaradıcılıq istiqaməti” üzrə Azərbaycan 133 ölkə arasında 112-ci yeri tutub. Bu istiqamət üzrə elə alt indekslər var ki, sıfır və sıfra yaxındır.
Hiss elədim ki, nazir müavinin çıxışı deyəsən, adı çəkilən hesabatdan yetərincə məlumatlı olan, bu sahədə əlaqələndirici şəxslərdən biri olan Əqli Mülkiyyət Agentliyinin rəhbəri Kamran müəllimi də heç qane etmədi

Çinin "Space Transportation" şirkəti səsdən sürətli "Yunxing" sərnişin təyyarəsi prototipinin uğurlu sınaq uçuşunu həyata keçirib.

Bu barədə "South China Morning Post" məlumat yayıb.

Qeyd olunur ki, uğurlu sınaqlar 2027-ci ilə planlaşdırılan tam ölçülü təyyarənin ilk uçuşuna yol açır. Çin şirkətinin məlumatına görə, təyyarə 4900 km/saata qədər kruiz sürəti inkişaf etdirə biləcək ki, bu da Avropada hazırlanmış əfsanəvi "Concorde"un uçuşundan təxminən iki dəfə yüksəkdir. Bu yolla "Yunxing" sərnişinləri cəmi 2 saat ərzində Pekindən Nyu-Yorka çatdıra biləcək.

Layihə haqqında əlavə heç bir təfərrüat təqdim edilməyib. Şəkil təhlili göstərir ki, "Yunxing" naməlum tipli iki mühərrik alacaq. Lakin təyyarənin ilk uçuşuna qədər konstruksiya daha bir neçə dəfə dəyişdirilə bilər.

Qeyd edək ki, dünyanın TOP-3 aviaşirkətlərindən biri olan "American United Airlines" səsdən sürətli sərnişin daşımalarını canlandırmaq istəyir. Bundan əvvəl müntəzəm olaraq sərnişin daşıyan yeganə səsdən sürətli təyyarələr yuxarıda adı çəkilən "Concorde" və Sovet Tu-144 idi. Hər iki təyyarə kritik çatışmazlıqlarına görə uzun müddət istismardan çıxarılıb - xüsusən, həddindən artıq səs-küy yaratması və yüksək əməliyyat xərcləri.

Bununla belə, Qərbdə indi səsdən sürətli yeni sərnişin təyyarələri fəal şəkildə hazırlanır ki, bu da artıq belə çatışmazlıqlara malik olmayacaq. Üstəlik, "United Airlines" hətta keçmişdə 15 perspektivli "Overture" səsdən sürətli təyyarəsi sifariş edib.

Xatırladaq ki, bu il təyyarənin tərtibatçısı - Amerikanın "Boom Technology" şirkəti "Uverture" istehsal edəcək zavod tikdiyini bəyan etmişdi.

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Milli Sağlamlıq Konqresindəki çıxışında Rusiya Federasiyasının süni intellektin tibbdə istifadəsi sahəsində böyük təcrübəyə malik olduğunu bildirib.

Redaktor.az xəbər verir ki, bu barədə RİA Novosti məlumat yayıb.

Putinin sözlərinə görə, ixtisaslaşmış milli layihədə süni intellekt də daxil olmaqla, innovativ müalicə üsullarının tətbiqi üçün bir çox konkret göstərişlər var.

"Bizim bu sahədə böyük təcrübəmiz var. Məsələn, Moskvada perspektivli rəqəmsal platforma sınaqdan keçirilir, burada aparılan tədqiqatlar haqqında böyük verilənlər süni intellektdən istifadə etməklə emal olunur və təbii ki, həkimlərə diaqnoz qoymağa kömək edir".