 |
|
|
Vaqif Mustafazadə. Bu adı tələffüz edirsən və dərhal musiqi eşidirsən... Bu heyrətamiz musiqiçinin ürəyindən gələn və istər Azərbaycanda, istərsə də ölkəmizdən kənarda yaşamağa, müxtəlif nəsillərə mənsub insanları ruhlandırmağa və sevindirməyə davam edən musiqi. Bu da Vaqif Mustafazadə fenomenidir.
Dünyaşöhrətli azərbaycanlı pianoçu, bəstəkar, XX əsrin ən görkəmli cazmenlərindən biri, caz-muğam janrının banisi 1940-cı il martın 16-da Bakıda tibb xidməti, Azərbaycan xalq musiqisi müəllimi ailəsində anadan olub.
Milli.Az xəbər verir ki, əfsanəvi musiqiçinin doğum günü ərəfəsində AZƏRTAC Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyində olub. Divarları səmimiyyət və sevgi ilə dolu olan rahat, işıqlı mənzildə bizi bəstəkarın doğması, muzeyin direktoru, həmçinin Vaqif Mustafazadə adına Mədəniyyət və Xeyriyyə Fondunun təsisçisi və rəhbəri Afaq Əliyeva qarşıladı.
- Afaq xanım, Vaqif Mustafazadə necə insan, necə qardaş olub?
- Vaqif dahi idi. O, çox mehriban, parlaq adam idi, insanları sevirdi, onlarla heyrətamiz davranırdı. Onun ruhu, ürəyi musiqisində əks olunur. O, çox gözəl qardaş idi. Uşaqlıqdan aramızda bir növ qarşılıqlı cazibə, məhəbbət var idi və görünür, taleyin hökmü ilə belə oldu ki, Azərbaycanda onun işlərinə indi mən rəhbərlik edirəm.
- Siz həm də Vaqif Mustafazadə adına Mədəniyyət və Xeyriyyə Fondunun təsisçisi və rəhbərisiniz. Bu fondun fəaliyyəti haqqında danışın.
- Fond 1997-ci ildə Vaqif Mustafazadənin anası - xalam Zivər Əliyevanın bu ev-muzeyi ilə bağlı mənə vəsiyyətnamə verməsindən sonra yaradılıb. Vaqifin yaradıcılığı üzərində rəsmən işləyə bilmək üçün fondu qeydiyyatdan keçirmək qərarına gəldim. Fond artıq 28 ildir fəaliyyət göstərir. İyirmi səkkiz ildir ki, Vaqifin işləri ilə məşğul oluram. Fondun fəaliyyətinə Vaqif Mustafazadənin əsərlərindən ibarət musiqi albomları və notlar toplularının nəşri, təkcə Azərbaycanda deyil, xaricdə də ona həsr olunmuş musiqi gecələrinin, festivalların və tədbirlərin keçirilməsi daxildir..jpg)
- Afaq xanım, bu ev muzey olanadək necə idi?
- Vaqifin sağlığında bura kommunal mənzil olub. Təbii ki, burada yaşamaq çox çətin idi... Lakin Vaqifin vəfatından demək olar üç il əvvəl Ulu Öndərimiz Heydər Əlirza oğlu ona "Torqovı"da mənzil verdi. Vaqif xoşbəxt idi. Özünə royal aldı, məşq edə, işləyə bildi. Orada məşqlər keçirilirdi və ümumiyyətlə, onun üçün çox yaxşı dövr idi. Buraya isə Vaqifin sağlığında olduğu kimi, qonaqlar məmnuniyyətlə gəlməkdə davam edirlər - o, çox qonaqpərvər, çox səxavətli insan idi...
- Bəs bugünkü ziyarətçiləriniz kimlərdir?
- Buraya çoxlu insan gəlir, o cümlədən turistlər, Rusiya, Almaniya, Türkiyədən gələnlər... Eyni zamanda, təbii ki, çox sayda gənclər, Vaqifin yaradıcılığını bilən və sevən gənclər.
- Vaqif Mustafazadənin Azərbaycan üçün əhəmiyyəti barədə nə deyə bilərsiniz?
- O, bizim bir çox dahi bəstəkar və musiqiçilərimizlə eyni səviyyədə dayanır. Amma V.Mustafazadə dünyada da tanınır! Onun adı dünya musiqiçilər ensiklopediyasına daxil edilib. Yeri gəlmişkən, onun qızı Əzizə Mustafazadə də orada yer alır.
Təbii, hamı bilir ki, 1978-ci ildə Monakoda Beynəlxalq Caz Bəstələri Müsabiqəsi keçirilib. Orada dünyanın ən məşhur musiqiçiləri iştirak edirdilər. Bu müsabiqədə azərbaycanlı pianoçu-bəstəkarın "Əzizəni gözləyərkən" bəstəsi qalib gəldi, Vaqif isə Qran-pri - ağ royal qalibi oldu. Bu, yəqin ki, hər şeyi deyir.
.jpg)
- Çox təəssüf ki, belə dahi insan dünyasını belə tez dəyişdi...
- Yəqin ki, belə dahi insanlar, sadəcə olaraq, tez yanırlar. Onlar çox enerji verirlər. Vaqif qısa ömründə o qədər əsərlər yaratdı ki. O, musiqini çox sevirdi, cazı çox sevirdi. Bütün bunlar - bu sevgi, hər şeyə tələsməsi əlbəttə ki, onun, sadəcə, yanmasına səbəb oldu ...
- Afaq xanım, sizcə, onun musiqisinin özünəməxsusluğu nədən ibarətdir? Axı, o, indiyə qədər populyar olaraq qalır. Bunu necə izah edə bilərsiniz?
- Məsələ burasındadır ki, Vaqif Mustafazadə alətin başına əyləşib ifa etməyə başlayanda beyni ürəyinə impulslar ötürən musiqiçidir və ürəyi təbii olaraq onları əllərinə ötürürdü. O, çox mütərəqqi musiqiçi idi, heyrətamiz improvizə edirdi. Bu, Allah vergisidir. Mən indiyədək heç bir pianoçuda belə bir səs eşitməmişəm.
Amerikanın hərbi yardımı Ukrayna ordusu üçün çox vacibdir. ABŞ-dan gələn silah və sursatlar ukraynalılara Rusiyanın ölkəni tez bir zamanda ələ keçirmək planlarının qarşısını almağa kömək etdi. Bununla belə, ABŞ-ın yeni hakimiyyətə gələn Donald Tramp administrasiyası təchizatı dayandırıb. Əvvəllər verilməsi nəzərdə tutulan silahlar da Ukraynaya çatmayıb. Ukrayna Yeni Geosiyasət Araşdırma Şəbəkəsinin rəhbəri Mixaylo Samur bu addımların nəticələri barədə UNİAN-ın suallarını cavablandırıb. AYNA.AZ müsahibəni istinadla təqdim edir:
- Ötən həftənin sonunda Nümayəndələr Palatasının spikeri Maykl Conson Amerikanın Ukraynaya yardımının dayandırıldığını təsdiqləyib. Eyni zamanda, bununla bağlı rəsmi qərar hələlik yoxdur. Sizcə, nə baş verir?
- Yardımın dayandırılması ilə bağlı rəsmi qərar yoxdur. Bəzi pauzalar var. Görünən odur ki, bu pauzalar şifahi şəkildə, yəni yazılı əmr olmadan edilir. İş ondadır ki, hansısa pauza ilə istehsal prosesini sadəcə dayandırmaq mümkün deyil. Amerika fabriklərində 2023-2024-cü illərdə verilmiş və 2026-cı ilə qədər istehsal olunmalı çoxlu sifarişlər var. Beləliklə, istehsal davam edir, anbarlar doldurulur, amma yəqin ki, bir növ şifahi əmr ya Ağ Evdən, ya da Pentaqonun rəhbəri Pete Heqsetdən gəlib. Belə olan halda yekun qərar birbaşa əmr verən konkret hərbi komandirlərin, maddi-texniki təminat rəislərinin çiyninə düşür. Məsələn, təyyarənin havaya qalxmasının qarşısını almaq və ya anbarlardan daşınmaların dayandırılması əmri kimi.
Təsəvvür etmək olar ki, indiki vəziyyətdə kimin günahkar olduğunu sonra necə anlayacaqlar. Və yəqin ki, günahkarlar anbar müdiri olan və buna görə məsuliyyət daşıyan bəzi çavuşlar olacaq.
Eyni zamanda, başqa bir cəhət də var: pauzalarla bağlı bu anlaşılmaz sərəncamlar ABŞ-ın Ramşteyn formatı çərçivəsində Ukrayna və müttəfiqləri qarşısında götürdüyü öhdəlikləri pozur. Bu, etibarlı tərəfdaş statusunu sarsıdır. Eyni zamanda, bu, beynəlxalq münasibətlərdə qəbuledilməzdir. Gec-tez hamı hər şeyə görə cavab verməli olacaq - indiki Ağ Ev administrasiyası və ya sonrakı administrasiya qarşısında.
- ABŞ niyə Ukraynaya yardımı dayandırmaq istəyir?
- ABŞ Prezidenti Donald Trampın Ukraynaya daha mülayim olması üçün təzyiq göstərməyə çalışdığı göz qabağındadır. Silah tədarükündəki fasilədən, mənim başa düşdüyüm qədər, Ukraynanın ilk növbədə faydalı qazıntılar haqqında saziş imzalamasına nail olmaq üçün istifadə olundu. Eyni zamanda, Kiyevi şantaj etməklə Tramp böyük ehtimalla bu müqavilənin şərtlərini öz xeyrinə dəyişməyə çalışır. Həmçinin ABŞ yardımı dayandırmaqla Ukraynanı atəşkəslə razılaşmağa təşviq etdi. Müvafiq tələbləri Donald Trampın milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Maykl Vals və vitse-prezident J.D.Vens səsləndirib. Baxmayaraq ki, bu müharibəni Rusiya başladıb və ilk tələblər Moskva qarşısında qoyulmalıdır.
Aydındır ki, minerallarla bağlı sazişin imzalanması və Tramp Zelenskidən atəşkəsə və Putinlə danışıqlara hazır olduğunu eşitdikdən sonra hərbi yardımın bərpası razılaşdırılıb.
- Ümumiyyətlə, Amerika yardımının dayandırılması cəbhədə hansı nəticələrə gətirib çıxara bilər?
- Əgər ABŞ Ukraynanı silah və sursatla təmin etməyi dayandırsa, bizim müəyyən problemlərimiz olacaq. Axı amerikalılar sursatın təxminən 30%-ni təmin edirlər. Və əgər 30% sursat azalarsa, onda bəllidir ki, gücümüz 30% azalacaq.
Amerika texnikasının, zirehli texnikasının və artilleriya sistemlərinin, eləcə də həmin F-16-ların saxlanması və təmiri ilə bağlı problemlər olacaq. Avropa bizə F-16-nın texniki xidmətində kömək edə biləcək, lakin onlar üçün bu çətindir.
Hava hücumundan müdafiəyə gəlincə, Avropa hələ tam gücü ilə müdafiə edə bilmir, “Patriot"u əvəz edə bilmir. Onların “Samp-T” var, lakin sayı çox azdır və qısa müddətdə onların istehsalını artırmaq mümkün deyil.
Ümumilikdə isə Amerikanın Ukrayna ordusuna yardımı dayandırması fəlakət deyil.
- Bəs arxa cəbhə üçün?
- Əlbəttə, ən böyük problem mülki əhali üçün olacaq. Məsələ burasındadır ki, bizdəki “Patriot”lar qoşunların qorunması üçün deyil. Əlimizdə olan “Patriot”lar cəbhəni örtmək üçün kifayət etmədiyindən, əsasən iri şəhərləri və mülki insanları ballistik raketlərdən qorumaq üçün istifadə olunur. Tramp isə Ukraynaya yardımı dayandırmaq qərarı ilə Putini qəsdən yeni terror dalğasına – mülki hədəflərə, Ukraynanın enerji infrastrukturuna və dinc əhalinin öldürülməsinə sövq edəcək.
ABŞ bununla müharibə cinayətlərinə şərik olacağını başa düşməlidir. Əgər ABŞ bizə “Patriot” sistemləri üçün raket tədarükünü dayandırsa və Rusiya konkret olaraq mülki infrastruktura ballistik raket zərbələri endirsə, deməli bu, müharibə cinayətinə Vaşinqton da şərik olacaq.
Xəbər verdiyimiz kimi, "Kəpəz" Azərbaycan Premyer Liqasının 27-ci turu çərçivəsində Tovuz şəhər stadionunda "Qarabağ"la 0:0 hesablı heç-heçə edib.
Gəncə təmsilçisinin baş məşqçisi Azər Bağırov oyundan sonra keçirilən mətbuat konfransında jurnalistlərin suallarını cavablandırıb:
- "Bütün azarkeşlərimizə təşəkkür edirəm. 1 xal da bizim üçün qənimətdir. "Qarabağ"a qarşı oynamaq həmişə çətindir. Normal oyun getdi. Uduza da bilərdik. "Qarabağ"a qarşı əks-hücumda oynamağa məcbursan".
- Qurban Qurbanov dedi ki, meydança sulanmayıb. Bu fikirlə razısız?
- "Qurban müəllimin sözünün qarşısında söz deyə bilmərəm. Dediyində həqiqət var".
- Ev matçlarınızın erkən saatlarda olması işığa qənaət etmək üçündür?
- "Kəpəz"də heç nəyə qənaət olunmur. Məşqçinin bütün istəkləri yerinə yetirilir. PFL oyunu hansı saata salsa, oynamağa hazırıq".
- Komandanın içində olan problemləri tapa bildiz?
- "Komandamız üçüncü dövrədə ən yaxşılardan idi. İçəridə olan problemləri özümüz müzakirə edirik. Həmin problemlər tapılıb. Bugünkü oyun da bunun nəticəsidir".
Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Hakan Fidanın son görüntüləri sosial şəbəkələrdə və media məkanında böyük marağa səbəb olub.
Musavat.com xəbər verir ki, nazirin qatıldığı televiziya proqramında aparıcının verdiyi sualla bağlı reaksiyası geniş müzakirələrə yol açıb.
Fidanın mimikası, bədən dili və verdiyi cavab izləyicilərin diqqətindən yayınmayıb.
Sosial şəbəkələrdə yayılan görüntülərdə, aparıcının sualına Fidanın səbrli, lakin bir qədər düşündürücü cavab verməsi izləyicilərin müxtəlif rəylər bildirməsinə səbəb olub. Bəziləri onun diplomatik yanaşmasını və soyuqqanlılığını təqdir edərək, təcrübəli siyasətçi olduğunu vurğulayıb. Digər bir qisim isə onun reaksiyasını daha dərin mənalar daşıyan bir jest kimi qiymətləndirib.
Sözügedən görüntüləri təqdim edirik.
Musavat.com
Üç gün İrəvanı gəzən NTV kanalının əməkdaşı Mete Çubukçu nələrə şahid olub?
Martın 11-də Türkiyənin 10 media orqanını təmsil edən jurnalistlər İrəvanda Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyandan müsahibə götürüblər. Üç gün çəkən səfər çərçivəsində digər erməni rəsmi şəxslər və ekspertlərlə də görüşüblər.
Jurnalistlər iki ölkə sərhədindəki fəaliyyətə hazır olan “Maraqara” nəzarət-keçid məntəqəsinə də baş çəkiblər. “Yeni Müsavat” müsahibədə iştirak edən NTV kanalının əməkdaşı Mete Çubukçu ilə həmsöhbət olub. Türkiyəli jurnalist qəzetimizə bildirib ki, səfərdə “CNN Türk”, “Hurriyet”, “Daily News”, “T24", ”Anadolu", “İhlas”, “Sözcü”, “Mediascope” kimi media qurumlarının əməkdaşları iştirak edib. Onun sözlərinə görə, türkiyəli jurnalistlər İrəvandakı araşdırma mərkəzi tərəfindən Ermənistana dəvət edilib: “Biz Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla, xüsusi təmsilçi Ruben Rubinyanla görüşdük və ”Marqara" nəzarət-keçid məntəqəsinə getdik. Paşinyanla söhbətimiz təxminən bir saat çəkdi. Üç gün Ermənistanda olduq. İrəvanı heyətlə gəzdik. Ermənistanın paytaxtında həyat normaldır. Qarabağdan gələn erməniləri görmədik. Çünki biz mərkəzdə idik. Sadə Ermənistan vətəndaşları ilə ünsiyyətdə olmaq şansımız olmadı".
Jurnalist Paşinyanla görüşdə hansı mövzulara toxunduqlarını açıqlayıb: “Türkiyə-Ermənistan münasibətləri müzakirə edildi. Daha sonra Zəngəzur dəhlizindən bəhs edildi. Ermənistan-Azərbaycan münasibətləri, görüşlər də söhbətin mövzusu oldu. Daha sonra ”soyqırımı" mövzusundan da söz açıldı. Ümumilikdə isə daha çox Türkiyə-Ermənistan özəl münasibətləri gündəm oldu, Paşinyan Ərdoğandan bəhs etdi. Paşinyan onu da bildirdi ki, Ermənistan Almatı Bəyannaməsinə bağlıdır. Baş nazir qeyd etdi ki, bu Bəyannamə Ermənistan və Azərbaycan arasında sərhədlərin demarkasiyasının əsas prinsipi kimi hər iki tərəfdən qəbul edilib. Paşinyan Türkiyə ilə münasibətləri sürətləndirmək və inkişaf etdirmək istəyir. Həssas mesajlar yolladı. Bir saatlıq söhbət ərzində neqativ fikir söyləmədi, əksinə, ağlabatan sözlər dedi".
Çubukçunun fikrincə, Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin inkişafı hələ yaxın illərdə o qədər də sürətli irəli getməyəcək: “Azərbaycan və Ermənistan sülh müqaviləsi bağlayarsa, bəlkə, münasibətlərin inkişafı sürətlənər. Sülh müqaviləsi bağlanmasa, Türkiyə ilə münasibətlər də inkişaf etməz. Ermənistan Zəngəzur dəhlizi məsələsini qəbul etmir. Deyirlər ki, bizim nəzarətimiz olmayan heç nəyə icazə verməyəcəyik. Onların ”Sülh Qovşağı" layihəsi var. Düşünürlər ki, bu layihə daha uyğun variantdır.
Paşinyan Ermənistan və Türkiyə arasında başlayan bu dialoqun çox vacib olduğunu bildirib: “Mənə tez-tez sual verirlər ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərində hansı nəticələr əldə olunub. Təbii ki, biz adətən xüsusi nümayəndələrimiz formatında aparılan danışıqlarda Ermənistanla Türkiyə arasında quru sərhədinin üçüncü ölkə vətəndaşları və diplomatik pasport sahibləri üçün açılması ilə bağlı razılığın əldə olunduğunu deyirik və təbii ki, bu razılaşmanın həyata keçirilməsini gözləyirik. Bu razılaşma 2022-ci ilin yayında əldə olunub, lakin hələ də həyata keçirilmədiyi üçün çoxları bunu Ermənistan-Türkiyə münasibətlərində heç bir nəticənin olmaması kimi şərh edir”.
Türkiyəli jurnalist deyib ki, Paşinyan Türkiyə-Ermənistan münasibətlərində irəliləyiş olmadığına dair açıqlamaların olduğunu və bununla razılaşmadığını bildirib: “Bildirdi ki, Ermənistan və Türkiyənin diplomatik nümayəndələri birbaşa əlaqədədir. Yenə də deyirəm, kənardan bu, hiss olunan nəticə kimi görünməsə də, mənim üçün və dövlət idarəetmə sistemində olan insanlar üçün bu, hiss olunan nəticədir. Çünki əvvəllər bir-birimizin perspektivini aydınlaşdırmaq imkanımız belə yox idi. Ankarada insanların nə düşündüklərini adətən üçüncü ölkələr vasitəsilə öyrənirdik. Ankara da İrəvanda deyilənləri üçüncü ölkələr vasitəsilə öyrənirdi. İndi bizim nümayəndələrimiz birbaşa zəng vurub deyirlər ki, ”buna münasibətiniz necədir?" Bu, son dərəcə vacib bir inkişafdır və əminəm ki, bunun nəticəsi olacaq. Bundan əlavə, biz qarşılıqlı olaraq tərəflərin hansı çətinliklərlə üzləşdiyini, hansı məsələlərin olduğunu, hansı məsələlərin əlavə aydınlıq tələb etdiyini, hansı məsələlərə baxışlarının fərqli olduğunu daha yaxşı başa düşürük. Açıq deməliyəm ki, mən bunu çox mühüm qazanc kimi görürəm".
Müsahibimiz söyləyib ki, Paşinyan bu müddət ərzində prezident Ərdoğanla bir neçə dəfə görüşdüyünü, telefon danışıqlarının olduğunu deyib: “Xarici işlər nazirləri əlaqə saxlayıblar və əlaqə saxlamaqda davam edirlər. Regional idarəetmə və infrastruktur nazirimiz həmkarı ilə əlaqə saxladı. Bundan əlavə, təhsil, elm, mədəniyyət və idman naziri də danışıqlar aparıb. Xüsusi nümayəndələr də bir-biri ilə ünsiyyətdədirlər. Aramızda konkret əməkdaşlıq nümunələri var. Bu yaxınlarda Türkiyə tərəfindən axtarışda olan və ya ittiham olunan iki nəfəri Türkiyəyə ekstradisiya etdik. Bunlar böyük nailiyyətlər kimi görünməyə bilər, lakin əvvəlki dövrdə harada olduğumuzu nəzərə alsaq, bu, əlbəttə ki, çox mühüm irəliləyişdir. Ancaq bunun dinamik bir proses olduğunu vurğulamaq çox vacibdir və əlbəttə ki, bu dinamikanın dayanmaması və davam etməsi üçün səy göstərilməlidir. Bu, digər amillərlə yanaşı, iki ölkə liderlərinin və hökumətlərinin siyasi iradəsindən də asılıdır. Mən siyasi iradə görürəm, amma vacib olan odur ki, bu siyasi iradə qarşılıqlı şəkildə inkişaf etməyə davam edir - Paşinyan dedi”.
Şahanə RƏHİMLİ,
“Yeni Müsavat”
“Erməni Soyqırımı” hazırda xarici siyasətimizin prioritetləri arasında deyil”.
Bunu Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan türkiyəli jurnalistlərə verdiyi müsahibəsi zamanı deyib.
Baş nazirin sözlərinə görə, bu artıq tarixlə bağlı olan mövzudur və indiki durumdaTürkiyə ilə münasibətlərdə normallaşma prosesindən söz gedə bilər:
“Normallaşma ilə bağlı təşəbbüslərin nəticələrini zaman göstərəcək. Bəlkə də bu aylarla çəkəcək. Amma mənim mövqeyim budur ki, bu prosesdə səbirlə davam etməliyik. Əvvəla zərər verməmək prinsipini qəbul etməliyik. Əgər prosesə bilərəkdən zərər vurmasaq, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşması tez bir zamanda mümkündür”.
Beynəlxalq İqtisadiyyat Məktəbinin (ISE) 2024-cü il məzunu Nəzrin Balayeva ABŞ-ın Massaçusets Texnologiya İnstitutuna (MIT) daxil olub. Bu barədə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) məlumat yayıb.
O, MIT-in “Maliyyə” ixtisası üzrə magistr səviyyəsində təqaüdlə təhsil almaq hüququ qazanıb:
“Nəzrin Balayeva UNEC-ə 660 balla daxil olub və universiteti 99,03 ortalama ilə bitirib. O, beynəlxalq nüfuzlu Chartered Financial Analyst (CFA) level 1 sertifikasiyanı (ilk 10%-də) qazanan ən gənc tələbə olub. UNEC-də bütün semestrlərdə TOP-15 təqaüdünü qazanıb”.
Qeyd olunur ki, N.Balayeva “SOFAZ Stock Pitch Competition”, “Azerbaijan Business Case Competition (ABCC)” və “Enactus World Cup” yarışmalarının qalibidir: “Bir çox nüfuzlu xarici və yerli şirkətlərdə təcrübəsi olan Nəzrin Balayeva hazırda "Moonwake Investment" şirkətində biznes analitik kimi çalışır".
“Yeni Müsavat”ın əməkdaşı Nəzrin Balayeva ilə əlaqə saxlayıb. Müsahibəni təqdim edirik:
- Nəzrin xanım, ilk növbədə sizi təbrik edir, təhsil həyatının yeni pilləsində uğurlar diləyirik. İstərdik, sizi yaxından tanıyaq.
- Təşəkkür edirəm. Orta təhsilimi 146 saylı orta məktəbdə almışam. 2024-cü ildə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) Beynəlxalq İqtisadiyyat Məktəbinin bakalavr pilləsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişəm. Hazırda “Moonwake Investment” şirkətində biznes analitik kimi çalışıram.
- Magistr təhsili üçün MIT-i özünüz seçdiniz, ya tövsiyə üzrə belə qərar verdiniz?
- Birinci kursdan universitetləri araşdırırdım. Ən maraqlı universitet, ixtisas, imkanlar və s. baxımından MIT mənə xüsusilə maraqlı gəlmişdi. Yəni universiteti özüm seçdim.
- Necə düşünürsünüz, xaricdə təhsil şəxsən sizin üçün nə ilə yadda qalacaq?
- Fikrimcə, xaricdə təhsil ilk növbədə özümü formalaşdırmağımda böyük rol oynayacaq. Təhsil aldığım illərdə hətta başqa rayona, şəhərə belə səfər etməmişəm. Tamamilə başqa ölkədə, başqa mühitdə yaşamaq və təhsil almaq dünyagörüşümü artıracaq, özümü inkişaf etdirməyim baxımından önəmli olacaq. MIT-də təhsil xüsusilə texnologiya, süni intellekt sahələrində yeni bilgilər əldə etməyimə kömək edəcək. Bu universitet ilk növbədə texnologiya universiteti olduğu üçün çox böyük imkanları var.
- Karyera ilə bağlı konkret hədəfləriniz nədir?
- Maliyyə təhsili almışam və təhsilimi bu sahə üzrə davam etdirəcəyəm. İnvestisiyalara marağım var. Sosial sahələr - ekologiya, yenilənən enerjiyə investisiyalara xüsusi marağım var. Bu sahələrdə özümü daha da inkişaf etdirmək istəyirəm. Azərbaycanda neft və qazdan çox böyük asılılıq var. COP29-dan sonra Azərbaycanda və dünyada yaşıl siyasət prioritet istiqamətlərdən birinə çevrilib. Ona görə də bu sahədə peşəkar mütəxəssis olmaq istəyirəm.
- Seçim edərkən əsasən nəyə fikir verdiniz? Başqa universitetlər barədə düşündünüzmü?
- Əsas istəyim MIT idi. Oksford Universiteti, Kembric Universiteti barədə də düşünürdüm. Oksford Universitetinə ona görə müraciət etmədim ki, proqramda ekologiya və s. kimi məni maraqlandıran mövzulara yer verilmir. Kembric Universitetində isə proqram maraqlı, tədqiqatyönümlüdür. Müraciət etmişəm, hələ ki cavab yoxdur.
- Əgər müsbət cavab gəlsə, fikrinizi dəyişə bilərsiniz?
- Xeyr. Haradan qəbul gəlməsindən asılı olmayaraq, təhsilimi MIT-də davam etdirəcəm.
- Sizdən başqa azərbaycanlılar varmı o universitetdə? Maraqlanmısınız?
- Bəli, ötən il dövlət proqramı ilə iki qız bakalavr üzrə qəbul olundu. Bir nəfər isə artıq magistr pilləsində təhsilini başa vurub. Nihad adlı oğlan isə bakalavr təhsilini Sinqapurda bitirib, təhsilini MIT-də davam etdirəcək.
- Nə zaman yola düşəcəksiniz?
- İyunun sonu yola düşməliyəm, dərslər iyulun 1-də başlayır.
- Uğurlar diləyirəm!
Söhbətləşdi: Nigar HƏSƏNLİ
“Yeni Müsavat”
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan ilk dəfə Türkiyə media nümayəndələrinə müsahibə verib.
Paşinyan bununla bağlı görüntüləri sosial şəbəkə hesabında paylaşıb. (Unikal)
“Şərq-Qərb” Strateji araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, Amerikada yaşayan azərbaycanlı politoloq Ərəstun Oruclu AYNA.AZ-a müsahibəsində Ukraynadakı müharibəsi ilə bağlı hazırkı siyasi durumdan, ABŞ hakimiyyətinin münaqişə ilə bağlı atdığı addımlardan, Avropa İttifaqının məsələlərə yanaşmasından və Türkiyənin prosesdəki rolundan danışıb.
Ə.Oruclu deyib ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı hərbi təcavüzü nəticəsində başlayan müharibədəki son vəziyyət ondan ibarətdir ki, ABŞ-da hakimiyyətə gələn Donald Tramp adminstrasiyası bütün vasitələrlə Kiyevi təslimçiliyə sürükləyir:
- Sözdə guya sülhün bərqərar olmasını bəyan etməyə çalışan Tramp əməldə bunu Ukraynanın Rusiyaya təslim olması ilə həyata keçirmək istəyir. Bu, açıq-aydın görünən siyasətdir. Vaşinqton Kiyevə hərbi yardımı və kəşfiyyat məlumatlarının ötürülməsini dayandırılması qərarını verdi. Xüsusilə, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə Ağ Evdəki mübahisədən sonra münasibətlərdə gərginlik daha da artdı. Hansı ki, həmin mübahisənin özünü də Tramp hökuməti, vitse-prezident Devid Vens başda olmaqla, kabinet üzvləri məqsədli şəkildə yaratdılar. Bununla da cəmiyyətə göstərməyə çalışdılar ki, Ukraynanı müdafiə etməyə dəyməz. Düzdür, Amerikada keçirilən sorğuların nəticələrindən görünür ki, mütləq əksəriyyət Trampın dediklərinə inanmır, amma Tramp həyasızcasına yalanlarına davam edir. Trampla bu mənada nasist Almaniyasının faşist təbliğatı naziri Yozef Gebbels arasında heç bir fərqi yoxdur. ABŞ Prezidenti utanmadan, çəkinmədən ağ yalanlar danışır. Ukrayna ilə bağlı Trampın dedikləri yalandan ibarətdir, amma bunları bəhanə gətirərək Tramp adminstrasiyası faktiki olaraq, bu gün Ukraynanı işğalçı Rusiya qarşısında müdafiəsiz qoyub. Bu gün Tramp birmənalı şəkildə Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin maraqlarına xidmət edir. İndi maraqları üst-üstə düşür, ya Putindən asılıdır, nədənsə qorxduğuna görə xidmət edir, bunu deyə bilmərəm. Amma bu gün Ukraynanı kəşfiyyat məlumatlarından məhrum etmək, hava hücumundan müdafiə sistemlərinin elementlərini Kiyevə verməkdən imtina etmək onu deməyə əsas verir ki, Ağ Ev rəhbəri Kreml rəhbərinə xidmət edir. Tramp az qala deyir ki, müharibənin səbəbkarı Ukraynadır, Zelenskidir. Bütün bu addımlar Ukraynanı ağır məğlubiyyətlə üz-üzə qoyur.
Tramp nə qədər haqsız olsa da, əlində səlahiyyət var və bu səlahiyyətindən istifadə edir. Bundan yararlanan Rusiya isə istər Kursk vilayəti istiqamətində, istərsə də Ukraynanın daxilində - Donbassda az da olsa uğur əldə etməkdədir. Avropa ölkələri çalışır ki, Trampın dayandırdığı yardımı bərpa etsinlər. Amma Avropanın bunun üçün hərbi potensialı, hərbi sənayesi yetərli deyil. Avropa hərbi sənayesi o vəziyyətdə deyil ki, ABŞ-ın dəstəyini əvəzləyə bilsin. Görünən odur ki, Ukraynanın hərbi uğursuzluqlarının təməli qoyulur. Yəni ki, dünənədək Ukraynanın müttəfiqi olan dünyanın ən qüdrətli dövləti ABŞ bu gün Putinin himayədarıdır, müttəfiqidir. Bunun başqa adı yoxdur.
- Oval kabinetdəki insidentdən sonra Zelenskinin Trampa müraciəti və aldığı cavab onu deməyə əsas verirmi ki, artıq tərəflər atəşkəslə bağlı masaya əyləşirlər?
- Oval kabindetdəki qarşıdurmadan sonra Ukrayna hökuməti ABŞ-a müraciət etdi və bildirdi ki, Trampın mineralların istismarı barədə təklif etdiyi sazişi imzalamağa hazırdır. Tramp da üzdə özünü belə göstərdi ki, guya Kiyevin bu müraciətini yüksək qiymətləndirir. Amma dediyim kimi, hərbi yardım dayandırılıb, münasibətlərin düzəlməsini göstərən element isə görünmür. Tramp atmalı olduğu addımı artıq atıb və bundan sonra Vaşinqtonun Kiyevi müdafiə edəcəyi inandırıcı deyil. Çünki Trampın məqsədi minerallarla bağlı saziş deyildi, əsas niyyət odur ki, Ukrayna məğlub olsun və Tramp-Putin cütlüyünün təklif etdiyi təslimçi sülhə razılaşsın. Tramp özü də, kabinet nümayəndələri də açıq şəkildə deyirlər ki, Kiyev razılaşmalıdır. Düşünürəm ki, Ağ Evin bu siyasəti davam etdiriləcək. ABŞ adminstrasiyası tərəfindən verilən bəyanatlar, mesajlar yalnız ictimai rəyi çaşdırmaq və üzərindən məsuliyyəti atmaq üçündür. Amma Ukraynanın məğlubiyyətinin məsuliyyəti Tramp adminstrasiyasının üzərində olacaq, bunun altından çıxa bilməyəcəklər. Bilirsiniz, ABŞ və BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan digər dövlətlər 1994-cü ildə Ukraynaya məcbur imzalatdırdıqları Budapeşt Memorandumunun tələblərini yerinə yetirməyə borcludurlar. Çünki bu, onların birbaşa öhdəliyidir. Lakin təəssüf ki, bu barədə heç kim nədənsə danışmır. O cümlədən, ABŞ Memorandumdakı tələblərin yerinə yetirilməsinə əsas ölkə kimi birbaşa məsuliyyət daşıyır. Belə görünür ki, Tramp adminstrasiyası üçün bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur.
Məncə, hətta minerallarla bağlı saziş məsələsi Tramp adminstrasiyası üçün bir bəhanədir. Düşünmürəm ki, Tramp belə bir sazişin imzalanmasını istəyir. Yalandan deyir ki, Ukraynaya 350 milyardlıq yardım edilib. ABŞ-ın Ukraynaya yardımının həcmi 118 milyard dollardır, Avropa Birliyinin yardımının həcmi isə 120 milyarddan çoxdur. Yəni Avropa İttifaqının yardımı daha çox olub. Tramp deyir ki, Kiyev Vaşinqtona 500 milyardlıq güzəştə getməlidir. Bu, heç alver də deyil. Tramp elə bir şərt irəli sürür ki, Ukrayna bu şərti qəbul etməsin və məğlub olsun. Zelenski Trampa müraciətində sazişə razı olduğunu bildirdi. Məncə, indi Tramp başqa bir oyun çıxaracaq. Çünki yenə deyirəm, onun əsas məqsədi Putinə dəstək olmaqdır, Ukraynanın məğlub olmasıdır. Hazırkı Ağ Ev rəhbəri Kiyevi sülh masasına məğlub durumda oturtmaq istəyir. Bundan sonra Tramp özünü “sülh carçısı” kimi təqdim edəcək. Onun əbədi arzusu var: Nobel Sülh Mükafatı almaq. O həmişə özünü keçmiş Prezident Barak Obama ilə müqayisə edir, onunla bərabərləşmək istəyir. Amma Tramp bu mükafatı ala bilməyəcək.
- Danışıqlar masasında Ukrayna və Rusiya hansı güzəştlərə gedə bilərlər?
- Məncə, bu barədə danışmaq hələlik çox tezdir. Ukrayna Trampın təzyiqi altında sülhə razılaşsa belə, Rusiya elə təkliflər irəli sürəcək ki, onları Zelenski qəbul etsə də, bu dəfə Tramp qəbul etməyəcək. Ümumiyyətlə, Avropa həmin təklifləri qəbul etməyəcək. Ona görə ki, Rusiyanın hədəfi Ukrayna deyil. Ukrayna Rusiyanın Şərqi Avropanı işğal etmək siyasətində bəhanədir. Hətta Ukrayna ilhaq və işğal edilmiş ərazilərinin Rusiyaya verilməsinə razılaşsa da, Rusiya daha ağır şərtlər irəli sürəcək. Çünki məqsəd sülh deyil. Kremlin əsas məqsədi Ukraynanı əzmək, məğlubiyyətə uğratmaq və Şərqi Avropanın işğal siyasətini davam etdirməkdir. Buna görə də indi güzəştlərdən, ümumiyyətlə, sülhdən danışmaq mənasızdır. İndiki proseslər göstərir ki, sülh yaxın deyil.
- Avropa İttifaqı Ukraynanın müdafiəsi ilə bağlı addımlar atır, eyni zamanda, qitədə təhlükəsizliyin təmini üçün qərarlar qəbul edir. Sanki Avropa İttifaqı ilə ABŞ müttəfiqliyi sona çatmaqdadır...
- Avropa İttifaqı faktiki olaraq, ABŞ-dan uzaqlaşmaqdadır. Bunun da səbəbi Vaşinqtonun addımlarıdır. Tramp adminstrasiyası özünü təcrid etmək siyasəti həyata keçirir. Avropa İttifaqı indi öz taleyini düşünmək məcburiyyətindədir. Avropa İttifaqı ölkələri onilliklər ərzində öz suverenliklərinin bir hissəsindən ona görə imtina edib ki, ABŞ onların təhlükəsizliyini təmin edir. İndi bu konsepsiya pozulub, Tramp bu konsepsiyanı dağıtdı. İndi Avropa İttifaqı 800 milyardlıq proqram qəbul edib. Bu proqram Avropanın müdafiə qüvvələrinin gücləndirilməsi, hərbi sənayenin ayağa qaldırılması və Ukraynanın müdafiəsini təmin etmək məqsədi daşıyır. Avropa İttifaqı çalışır ki, əlində olan bütün imkanlarla Kiyevi müdafiə etsin. Çünki Ukrayna məğlub olarsa, Rusiya ilə Avropa arasındakı bufer zona Moskvanın nəzarətinə keçəcək. Rusiya Ukraynanı tam işğal edəcək, yoxsa yox, bunun dəxli yoxdur. Bəlkə də Rusiya ABŞ-la əlbir olub Ukraynada marionet rejim quracaq. Bununla Tramp Rusiyanın əli ilə Avropanı təhdid edəcək və sonra da şərtlər qoyacaq. Trampın bütün hədəfləri budur. Putin də bu fürsətdən yararlanmağa çalışır. Kreml rəhbəri anlayır ki, Trampın hədəfləri nədir.
Bu mənada, Avropa İttifaqı öz hərbi potensialını artırmaq, Ukraynanı müdafiə etmək niyyətindədir. Çünki İttifaqın başqa çıxış yolu yoxdur. Avropa İttifaqı bunu bacaracaqmı, zaman tələb edən məsələdir. Hesab edirəm ki, əsliondə Avropa İttifaqının yardım potensialı Ukraynanın özünü qorumasına kifayət edər. Bu, çətindir, amma mümkündür.
- Türkiyənin bu proseslərdəki rolunu necə qiymətləndirirsiniz?
- Türkiyənin də vəziyyəti eynilə Avropa İttifaqının vəziyyəti kimidir. Ankara da başa düşür ki, Ukraynanın suverenliyini qorumaq lazımdır. Türkiyə anlayır ki, Qara dəniz bölgəsində Rusiyanın mövqeyinin zəifləməsi prosesində Ukrayna olduqca vacib amildir. Ankara Moskva ilə birbaşa konfliktə getməmək üçün çıxış yolunu Kiyevi dəstəkləməkdə görür.
Bu prosesdə Türkiyənin təkbaşına həlledici rol oynaması çətindir. Amma istisna etmirəm ki, Türkiyə, Avropa İttifaqı, Böyük Britaniya, Kanada əl-ələ verib birgə addımlar atsınlar. Çünki bu, Türkiyənin də marağındadır. Eyni zamanda, bu, Türkiyənin Avropa İttifaqına üzvlüyü məsələsində də irəliləyişə gətirib çıxarar. Türkiyə burada mühüm dövlət rolunu ala bilər. Çünki Avropa İttifaqı ölkələrindən fərqli olaraq, Türkiyənin böyük hərbi potensialı və gücü var. Ankara çalışacaq iki istiqamətdə fəaliyyət göstərsin. Birincisi, öz dvidentlərini əldə etməyə səy göstərəcək. İstənilən müharibə həm də dövlətlərin öz hədəflərinə çatmaq şansıdır. Türkiyənin hədəflərindən biri Avropa İttifaqına üzv olmaqdır ki, bu istiqamətdə irəliləyiş etməyə çalışacaq. İkincisi, Rusiyanın Cənubi Qafqazdan və Qara dənizlə Xəzər hövzəsindən bütövlükdə sıxışdırılıb çıxarılmasıdır. Bu mənada, Ukraynanın dəstəklənməsi Türkiyə üçün vacibdir. Böyük Britaniya, Türkiyə və Avropa İttifaqının birgə addımları prosesə töhfə verə bilər. Ayrı-ayrılıqda isə heç biri ciddi uğura imza ata bilməzlər. Ukraynanın müqaviməti, Avropanın dəstəyi, Türkiyənin dəstəyi ilə uğur mümkündür. Əks halda, müharibə uzun müddət davam edəcək, ağır itkilər olacaq. Tramp hökumətinin atdığı addımlarla isə Ukraynanın məğlub olması ehtimalı artır.
Jurnalistin Putinlə bağlı verdiyi sual Trampı "möhkəm tutdu" və bu dəfə o, sualı cavablandırmaqdan çox qəribə üsulla yayındı və jurnalistin özünü günahlandırdı.
Jurnalist: -- "Siz hesab etmirsiniz ki, P*tin Ukraynaya hücum etməklə sizə hörmət etmir? Nə düşünürsünüz?
Tramp : -- " O, nə edib ki ?"
Jurnalist : -- " Ukraynaya hücum edir!"
Tramp : -- " O, mənə hörmət etmir?"
Jurnalist : -- " Bəli."
Tramp : -- " Siz hardansınız ?"
Jurnalist : -- "Mən Mayk Berbok, " Vaşinqton Post" dan.
Tramp : -- " Siz çox özünüzə etibarı itirdiniz."