 |
|
|
"Putin nəinki qarşıya qoyulan məqsədlərinə çatmayıb, həm də Rusiyanı müharibədən əvvəlkindən daha pis vəziyyətə salıb..."
2022-ci ilin fevralına qədərki vəziyyəti nəzərə alsaq, müharibənin nəticələrinə görə strateji məğlubiyyəti məhz Rusiya yaşayacaq.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Foreign Policy" nəşri yazıb.
Ukraynadakı müharibənin necə bitməsindən asılı olmayaraq, strateji baxımdan Rusiya artıq məğlub olub. Uzunmüddətli perspektivdə onun həm daxili, həm də xarici mövqeyi müharibədən əvvəlkindən daha pis olacaq.
ABŞ-ın "Defense Priorities" analitik mərkəzinin və Kolumbiya Universitetinin böyük elmi işçisi Racan Menon qeyd edir ki, Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya genişmiqyaslı hücumunun iki məqsədi olub.
Birinci məqsəd Ukraynanın mümkün qədər çox ərazisini, ideal olaraq sağ sahil hissəsinin böyük bir hissəsini birbaşa Rusiyaya birləşdirmək və Kiyevdə oyuncaq rusiyayönümlü hökumət qurmaq olub. İkinci daha geniş məqsəd isə bu uğurları Avropa güc balansını Moskvanın xeyrinə dəyişmək üçün istifadə etmək olub.
Analitik hesab edir ki, 2024-cü ildə Rusiya ordusunun uğurlarına baxmayaraq, Putin bu iki strateji məqsəddən heç birinə çata bilməyəcək. Menon artıq işğal edilmiş ərazilərin tutulmasını Rusiyanın strateji uğuru hesab etmir.
Onun fikrincə, bu hücumla Rusiya Ukraynanı tamamilə özündən uzaqlaşdırıb və o, artıq heç vaxt şimal qonşusu ilə sıx əməkdaşlığa getməyəcək. "Ukrayna kimliyi artıq Rusiya ilə mümkün qədər az əlaqəyə sahib olmaq arzusu ilə müəyyən edilir," - deyə Menon vurğulayır.
Analitik əmindir ki, müharibə nəticəsində Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü qapadılacaq. Amma Ukrayna yenə də Qərblə hərbi-texniki əlaqələri digər formatlarda dərinləşdirəcək.
"Bu hadisələrin məcmusu göstərir ki, müharibənin nəticəsindən asılı olmayaraq, Putin Ukraynanı Rusiyanın təsir dairəsində saxlamaq kimi əsas məqsədinə çata bilməyəcək. Münaqişə həmçinin Rusiyanı digər aspektlərdə də daha yaxşı vəziyyətdə qoymayacaq", - ekspert qeyd edir.
Menon vurğulayır ki, 2022-ci ildə Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü 2008-ci ildəkindən daha yaxın olmayıb. Putin öz hücumu ilə burada prinsipial heç nəyi dəyişməyib. Amma o, NATO-ya qoşulmaq marağı olmayan İsveç və
Finlandiyanın alyansa daxil olmasına səbəb olub. Bundan əlavə, Avropa öz müdafiə xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə artırıb.
Bu arada Rusiya təkcə 700 min əsgər, onlardan 100 mindən çoxu ölü olmaqla, həm də hərbi texnikasının, demək olar ki, bütün istifadəyə yararlı ehtiyatlarını itirib. Bu ehtiyatları bərpa etmək üçün illər tələb olunacaq.
Rusiyanın iqtisadi itkiləri arasında ən önəmlisi isə Avropa bazarını itirməsidir. Rusiya təbii qazının ixracının üçdə ikisi bu bazara düşüb. Analitik hesab edir ki, Rusiya yaxın perspektivdə bu bazara qayıda bilməyəcək.
Bu fonunda Çinlə əməkdaşlıq Moskva üçün məcburi və həyati əhəmiyyətlidir, amma Pekin üçün belə deyil. Buna görə Rusiya bu duetdə asılı kiçik tərəfdaşa çevrilir.
Nəticə olaraq Racan Menon qeyd edir ki, döyüş meydanının reallıqları Ukraynaya müharibənin bitməsi üçün sərfəli şərtlər vermir. Amma onun fikrincə, Rusiya burada heç bir halda qalib olmayacaq.
"Putinin müharibəsi Ukraynada üstün təsir təmin edə bilməyib və Avropada uzunmüddətli daha güclü mövqe təmin etməyib, bu da Rusiyanı uzunmüddətli perspektivdə həm daxili, həm də xarici baxımdan daha pis vəziyyətdə qoyub" - analitik yazır.