Azərbaycanda ailə başçısı kişi olan evlərdə il ərzində adambaşına 35 kq ət və ət məhsulları istehlak olunur.

Yeniavaz.com-un açıqlanan rəsmi məlumatlara istinadən apardığı hesablamaya görə, bu, ailə başçısı qadın olan evlərdə qeydə alınan göstəricidən 3,7% və ya 1,3 kq azdır.
Belə ki, Azərbaycanda ailə başçısı qadın olan evlərdə il ərzində adambaşına 36,3 kq ət və ət məhsulları istehlak edilir.
Qeyd edək ki, yumurta istisna olmaqla ailə başçısı qadın olan evlərdə digər ərazaq məhsllarının istehlakı ailə başçısı kişi olan evlərlə müqayisədə daha çox olub.
Aşağıdakı cədvəldə kişi və qadın ailə başçılarının olduğu evlərdə adambaşına düşən illik ərzaq istehlakı qeyd olunub.

Yəqin ki, çoxunuz ətin bahalaşma xəbərini çox eşitmisiniz.

Bununla bağlı kənd təsərrüfatı üzrə ekspertlər bildiriblər ki, ətin bahalaşmasına səbəb örüş yerinin az olmasıdır. Heyvan yeminin, otunun bahalaşması və digər məsələlər də bahalaşmaya səbəb ola bilər. Amma çox qəribədir ki, son günlər quzu, qoyun, dana ətinin ucuzlaşması xəbərini eşidirik.

Məsələni araşdırmaq üçün Cebhe.info əməkdaşı ət kəsimi və satışı məntəqələrində olub. Məlum olub ki, quzu ətinin 1 kiloqramı 16.50 AZN-ə təklif edilir.

Qoyun əti isə 11 manata idi. Dana əti əsasən 14 manata, bəzi yerlərdə isə 13 manata qədər ucuzlaşıb.

Qəssablardan ətin ucuzlaşmasının səbəblərini soruşanda bildirdilər ki, bu qiymətə belə alıcı tapmaqda çətinlik çəkirlər.

Yanliz şadlıq sarayları, mərasim evləri ət alır. Onlar da daimi müştərisi olduqları şəxslərdən ət almağa üstünlük verirlər.

Adının çəkilməsini istəməyən qəssab bildirib ki, yaxın zamanda ətin qiyməti yenə ucuzlaşmağa doğru gedəcək:

"Heyvan kəsirik, ancaq qiyməti bahadır deyə alıcı azdır. Yanliz şadlıq saraylarına, mərasim evlərinə satırıq. Belə desək, xeyirlə şərin ümüdinə qalmışıq. Biz ticarətçiyik, istəyərik ki, daha çox sataq, düzdür, daimi müştərilərim çoxdur. Amma bu, bizi qane etmir, heyvanı özümüz saxlayırıq. Həm də çobanlardan daha ucuz heyvan alırıq. Yaxın vaxtlarda ətin qiyməti yenə düşə bilər”.

Həmsöhbətimiz bildirib ki, ətin ucuzlaşması qəssablar arasında ixtilaf yaradıb:

“Bəzi qəssablar gəlib bizimlə dalaşırlar ki, ətin qiymətini aşağı salmayın, onda məzənnə aşağı düşür. Hətta hədə- qorxu gələnlər də var. Bəzi qəssablar isə təhdid edirlər ki, nə badə qiyməti aşağı salasan. Amma gəl ki, özləri də məcbur qalıb ətin qiymətini aşağı salırlar. Ətin qiymətində rəqabət nə qədər çox olarsa, bir o qədər ucuzlaşma olur”.

Reyhan Məmmədova: “Şəhid ailəsi olaraq eşitmək istəmirəm ki, mənə desinlər, sənin şəhidin “köhnə”dir, “təzə”lərə ev verilir”

Gədəbəy rayon sakini Məmmədova Reyhan Namazalı qızı tərəfindən “Hürriyyət” qəzetinin redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi rəsmi qurumlar tərəfindən şəhidlərin “köhnə” və “təzə”yə ayrılmasından narazıdır:

“Mən, Məmmədova Reyhan Namazalı qızı, yazaraq sizdən xahiş edirəm ki, problemimi işıqlandırasınız.

Həyat yoldaşım Məmmədov Bayram Süleyman oğlu 1992-ci ildə şəhid olmuşdur. O vaxtdan hələ də biz evlə təmin olunmamışıq. Nə vaxt müraciət etsək, bizə bildirirlər ki, II Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş və yaxudda qazi olanlara ev verilib yekunlaşdıqdan sonra sizə də veriləcək.

Mən dəfələrlə xahiş etmişəm ki, prezidentin fərmanını göstərin, belə bir qanun olduğunu bilim. Şəhidin “köhnə”si, “təzə”si olmur. Deyirəm ki, illərdir gözləyirəm, növbəm çatmayıb. Mənə cavab verirlər ki, heç çatası da deyil. Hələ bizə şəhid ailəsi kimi bir yerdən kömək olmayıb.

Şəhid ailəsi olaraq eşitmək istəmirəm ki, mənə desinlər, sənin şəhidin “köhnə”dir, “təzə”lərə ev verilir. Dövlətdən ev almaq mənim də haqqımdır”.


Jalə FAMİLQIZI

Redaksiyadan: Mövzu ilə bağlı araşdırma aparacağıq. Qarşı tərəfin də mövqeyini dərc etməyə hazırıq.

Ankara Milli Kitabxanasında 5-ci Türk dünyası yazarlar qurultayının açılış mərasimi keçirilib.

APA xəbər verir ki, qurultayda müxtəlif ölkələrdən 100-ə yaxın elm xadimi, şair və yazıçı iştirak edir.

“İLESAM”ın rəhbəri, yazıçı-şair Mehmet Nuri Parmaksız qonaqları salamlayaraq məmnunluq ifadə edib. Türk dünyası yazarlar qurultayının tarixindən bəhs edən M.N.Parmaksız qurultayın məqsəd və gələcək planlarından bəhs edib. Proqram haqqında qısa məlumat verən yazıçı qarşıya qoyulan məsələlərin əhəmiyyətini diqqətə çatdırıb. M.N.Parmaksız ortaq türk dilinin yaradılması məsələsinin zəruriliyini vurğulayaraq artıq işə başlamağın və müzakirələrin reallaşdırılmasının vacibliyini qeyd edib.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) sədri Xalq yazıçısı Anar çıxış edərək AYB adından bütün qurultay iştirakçılarını salamlayıb. Bundan əvvəlki dörd Türk dünyası yazarlar qurultayının iştirakçısı olmuş Xalq yazıçısı əvvəlki qurultayları xatırlayıb, ötən illərin ədəbi əlaqələrini yada salıb. Ənənələrin davam etdirilməsinin uğurlu addım olduğunu vurğulayan Anar müəllim 44 günlük haqq savaşımızda qazanılan parlaq qələbədən bəhs edib, Zəfər günü ərəfəsində belə bir qurultayın keçirilməsinin sevincini bölüşüb və fəxarət hissi ilə qeyd etdiyi bu fikirlər alqışlarla qarşılanıb: “Mən xoşbəxtəm ki, zəfər çalmış Azərbaycanı təmsil edirəm”.

“TÜRKSOY”un sədr müavini Sayit Yusuf ortaq türk dilinin yaradılması, ortaq türk ədəbiyyatı, mədəniyyəti anlayışının təbliği baxımından bu günə qədər görülən işlər barədə məlumat verib. S.Yusuf qurultayın fəaliyyətində hər kəsə uğurlar arzu edib.
Açılış mərasiminin ardınca seksiyalar öz işinə başlayıb.

Qeyd edək ki, “Türk dünyasında ortaq dil, əlifba”, “Türk dünyasında təhsil, mədəniyyət, incəsənət və ədəbiyyatda birlik, bərabərlik düşüncəsi”, “Türk dünyasında müəllif hüquqları problemləri və pirat kitabçılıqla mübarizədə görülməli olan işlər və çıxış yolları”, “Türk dünyasında ortaq kitabxana, oxu mədəniyyəti, ortaq dildə nəşrlər və tərcümə məsələləri”, “Türk dünyası ortaq ədəbiyyatı, müqayisəli ədəbiyyat, ədəbi növlər, ədəbiyyat universitetləri ilə qurumların iş birliyi” mövzularında təşkil olunacaq seksiyalara müxtəlif elm adamları, yazıçı və şairlər cəlb olunub.

Çox təəssüf ki,praktikada Əmək Məcəlləsinin bu tələbinə də əməl edilmir və iş yerlərinin attestasiyası keçirilmir. Bu halda iş yerlərinin attestasiyasının aparılması -hansı məqsədlə edilir və işçilərin hansı hüquqları vardır?
Əmək şəraitindən asılı olmayaraq işəgötürən normativ hüquqi aktlarla - müəyyən edilmiş qaydada iş yerlərinin attestasiyasının keçirilməsini təmin etməlidir.
İş yerlərinin attestasiyasının keçirilməsi üçün işçilərin aşağıdakı hüquq və təminatları var?
1.İşçilərin zərərli iş şəraitinə görə əlavə əmək haqqı almaq hüququ vardır.
2. Zərərli iş şəraitinə görə əlavə məzuniyyət almaq hüququ vardır.
3. Zərərli iş şəraitinə görə qısaldılmış rejimdə işləmək hüququ vardır.
4. Zərərli iş şəraiti olan iş yerindən başqa və ya yüngül işə keçmək hüququ vardır.
5. Zərərli iş şəraiti olan iş yerindən başqa iş yerinə keçirməklə - peşə xəstəliyinə tutulma ehtimalı aradan qalxar.
6. Ağır və ya zərərli iş şəraitində işləməklə əlaqədar güzəştli şərtlərlə əmək pensiyasına çıxmaq hüququ vardır
7. İş yerlərinin attestasiyasının keçirilməsi nəticəsində işçilərin kütləvi şəkildə ixtisar edilməsi yolverilməzdir.
8. İş yerinin attestasiyasının keçirilməsinin nəticələrinə əsaslanaraq işəgötürən tərəfindən işçilərin əmək müqavilələri ləğv edilə bilməz.
9.İşəgötürən iş yerlərində əməyin mühafizəsi tədbirlərinin təmin olunması, sanitariya və gigiyenasının vəziyyətini müəyyən etmək və yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə, habelə əməyin məhsuldarlığını, işin səmərəliliyinin artırmaq və s.məqsədilər üçün attestasiya komissiyası yaratmaqla iş yerlərinin attestasiyasını keçirməlidir.
10. İş yerlərinin attestasiya komissiyalarının qərarlarını qanunsuz, əsassız, qərəzli və ya qeyri-obyektiv hesab edən işçi məhkəməyə müraciət edə bilər.
Azər Quliyev.
Teref.az

Bir neçə ildir əhaliyə verilən təbii qaza limit qoyulur. Yəni qazdan istifadə həcminə görə müxtəlif tariflər tətbiq olunur. İki il əvvəl baş tutan son dəyişikliyə görə, hər abonentin illik istehlakının 1200 kubmetrədək olan hissəsi üçün bir kubmetrə 12 qəpik ödənilir. Bu limiti keçən istehlakçı 2500 kubmetrədək 20 qəpik məzənnəsi ilə razılaşmalıdır. 2500 həddi aşılanda hər kubmetrin dəyəri 25 qəpik olur.
Bizimyol.info xəbər verir ki, deputat Tahir Kərimli Milli Məclisdə büdcə müzakirələri zamanı qaz limitinin ləğvini təklif edib. Onun fikrincə, qaz hasilatçısı olan ölkənin vətəndaşları təbii sərvətdən bu şərtlərlə istifadə etmək məcburiyyətində qalmamalıdır: “Azərbaycanın kifayət qədər qazı var, limiti ləğv etməyə gücümüz çatar”.

Hökumət qaz limiti tətbiq edəndə, zamanla qiyməti artıranda daha çox bir arqument üzərində dayanır. Deyilir ki, dünyada təbii qaz qiymətləri yüksəkdir. Dünyada qiymətlər yüksəkdir deyə, əhalinin üzərinə ağır yük qoyulur. Qiymətlər düşür, amma hökumətin səsi çıxmır. Bircə dəfə dilə gətirilmir ki, qiymətlər aşağıdırsa, xalqın vəziyyəti də nəzərə alınsın. Hökumət əhali üçün qiymətləri o vaxt artıra, xüsusi limit tətbiq edə bilər ki, təbii qazın idxalçısı olsun. Qazı biz hasil edirik. Dünyada bir sıra ölkələr Azərbaycandan təbii qaz alır və ya bu niyyətdədir.

Başqalarına qaz satırıq, amma yerli əhaliyə limit tətbiq edirik. Əhalinin nəzərəçarpan hissəsi 1200 kubmetr həddini çoxdan aşıb. Adətən, Novruz bayramından sonra abonentlərin çoxunda limit geridə qalır. Payızda 2500 kubmetr həddini də aşmaq lazım gəlir. Qış özü ilə həm də təbii qaz dərdi gətirir. İndi havaların xoş keçməsi yalnız əhalinin xeyrinədir. Evləri isitmək hələ lazım deyil. Bəzən yay istisi müşahidə edilir. Vəziyyət o həddə çatıb ki, insanlar məhz qaz limitini keçməmək üçün havanın günəşli olmasına sevinir. Limiti qorumaq havanın ümidinə qalıb.

Yazırıq, amma vəziyyət ifadə etdiyimizdən də acınacaqlıdır. Xüsusilə, bölgələrdə insanlar təbii qaz qiymətləri ilə bacara bilmir. Həyət evlərini isitmək üçün böyük həcmə ehtiyac var. Bəzən aylıq qaz xərci 200 manatı aşır. Həmin sərvət xalqın rifahı üçün istifadə olunmayacaqsa, onda nəyimizə lazımdır?! Daim əhaliyə minnət qoyulur. İstisinə qızınmadığımız sərvətin tüstüsünə kor olmaq taleyindən qaça bilmirik.

Aytən, Bizimyol.info

Qarabağda həlak olan sülhməramlıların ailələrinə Rusiya Sülh Fondundan 1 milyon rubl məbləğində yardım veriləcək.

Axar.az xəbər verir ki, bu barədə RİA Novosti məlumat yayıb.

Xatırladaq ki, rus sülhməramlılar 20 sentyabr 2023-cü ildə antiterror əməliyyatları zamanı təsadüfən açılan atəş nəticəsində həlak olmuşdu.

İşsizliyə görə rayonlardan şəhərlərə köç davam edir... Problemi necə həll etməli?
“Rayonda aldığımız maaş dolanışığa çatmırdı. Yoldaşımla ikimiz də işləyirdik, amma
qazancımız aylıq xərcləri qarşılamağa yetmirdi. 3 uşağımız var. Hərəsinin bir problemi, xərci…
Nə qədər çalışsaq da problemləri həll edə bilmirdik. Ona görə də, ailəliklə Bakıya köçmək
qərarına gəldik. Artıq 3 ildir burada yaşayırıq. Gələn kimi ikimiz də işə düzələ bildik. Yoldaşım
700, mən də 400 manat maaş alıram. Elə bildik, hər şey düzəldi. Amma hər ay 300 manat
kirayə pulu veririk. Şirvanda öz evimiz var, amma Bakıda kirayə qalmağa məcburuq. Üstəlik,
burada hər şey bahadır. Yol puluna, yemək puluna hər ay nə qədər xərcimiz çıxır. Yəni,
qazancımız xərcimizi ödəmir. Yenə eyni problemlə üzləşmişik. Bilmirik nə edək, necə edək ki,
normal yaşaya bilək. Şirvanda öz evim olduğu halda, gəlib Bakıda kirayə qalıram. Varlıq içində
yoxluqdan əziyyət çəkirik. Burada öz evimiz olsaydı, bəlkə hər şey daha yaxşı ola bilərdi. Bu da
hazırkı imkanlarımızla mümkün deyil. Ona görə, öz evimizə qayıtmaq barədə də düşünürük.
Amma uşaqlar da böyüyüb, burada oxuyurlar. Öz çevrələri, dostları olduğu üçün getmək
istəmirlər. Paytaxtın təhsili də kəndin təhsilindən yüksəkdir. Uşaqlarımızın gələcəyi ilə də
oynamaq istəmirik. Qalmışıq iki od arasında. Çətin də olsa, yaşamağa çalışırıq. Bizdən sonra
qonşularımın da çoxu Bakıya köçüb. Deyəsən, getdikcə kənd camaatının hamısı
imkansızlıqdan Bakıya köçəcək. Rayonda normal iş yeri, əməkhaqqı olsaydı, bütün bunları
yaşamağa məcbur qalmazdıq…”

Yoxsulluqdan əziyyət çəkən Səadət Quliyeva yaşadığı kənddə iş yerlərinin azlığından,
əməkhaqqının aşağı olmasından, Bakıda isə bahalıqdan gileylənir.
Son illərdə kəndlərdən şəhərlərə kütləvi köç başlayıb. Nəticədə, şəhər hədsiz yüklənib, sıxlıq
artıb, yaşıllıqlar məhv edilir, yerinə yaşayış yerləri tikilir, kəndlərimiz isə boşalır, kənd təsərrüfatı
məhv olur, nəticədə ölkədə kənd təsərrüfatı mallarının bahalaşması baş verir. Kənddən şəhərə
köçün yaratdığı bir çox problemləri sadalamaq olar.
Vətəndaşlar böyük köçün əsasında işsizliyin durduğunu deyirlər. Bəs “gündən günə çiçəklənən”
ölkəmizdə işsizliyin səbəbi nədir? Niyə rayonlarımızda, kəndlərimizdə işsizlik baş alıb gedir,
yerlərdə iş yerləri açılmır?
Rəsmi statistika iddia edir ki, 2004-2022-ci illərdə ölkədə 60-dan çox yeni elektrik stansiyası
istismara verilib. Elektrik enerjisinin 76%-i regionlarda istehsal edilir. Regionlarda qazlaşdırma
səviyyəsi 94%-i ötüb, fasiləsiz içməli su alan əhali üzrə göstərici 9%-dən 73%-ə çatıb. Son 20 ildə
regionların sosial-iqtisadi inkişafına həsr olunmuş 4 dövlət proqramı qəbul olunub və bu
proqramlar üzrə regionlara yatırılmış investisiyaların həcmi 104 mlrd. manat təşkil edir. 2022-ci
ildə regionlar üzrə məhsul buraxılışının nominal həcmi 2003-cü ilə nisbətən 13,5 dəfə böyümüş,
2004-cü ildən bəri bölgələrdə 1,8 milyondan çox yeni iş yeri və 52 mindən çox yeni müəssisə
yaradılıb. Regionlarda 8 hava limanı tikilib və ya yenidən qurulub, Laçın hava limanının tikintisi
davam edir. 17 min km-dən çox avtomobil yolu, 500-dən çox körpü və tunellər, 3300-dək məktəb,
450-dən çox uşaq bağçası, 550-dən çox tibb müəssisəsi, 41 Olimpiya İdman Kompleksi tikilib və
ya təmir olunub.
Bəs insanlar niyə işsizlikdən şikayətlənir? Onları bu statistika ilə tanış etdikdə “adı var, özü yox”,
“varlıq içində yoxluq”, “görünməz imkanlar” kimi müxtəlif fikirlər səsləndirirlər. Göstəricilərə
əsasən insanların işlə təmin olunması üçün dövlət əlindən gələni edir. Ancaq təəssüf ki,
işsizlikdən əziyyət çəkənlərin sayı durmadan artır.
Mövzu ilə bağlı müraciət etdiyimiz iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli deyir ki, idarəetmə sistemi
düzəlmədikcə işsizlik problemi bitməyəcək.
“Uzun illərdir Azərbaycanda bütün iqtisadi məqsədlərin Bakı və Abşeronda cəmlənməsi rayon
və kənd əhalisinin şəhərə axın etməsinə səbəb olur. Regionlarda işsizlik problemi böyükdür.
Eyni zamanda, mövcud iş yerlərində də maaşlar çox aşağıdır. Bu isə son 30 ildə Bakıya kütləvi
axına səbəb oldu. Amma şəhərə axının digər səbəbləri də var. Regionlarda idarəetmənin uzun
illərdir bərbad olması, yəni yerli icra hakimiyyəti orqanlarının özünü “padşah” kimi aparması
insanlara çox təsir göstərir. Bakıya nisbətən rayonlarda bu vəziyyət daha pisdir. Digər səbəb
mədəni infrastrukturun olmamasıdır. Rayonlarda gənclərə uyğun məşğuliyyət yoxdur. Kino,
teatr kimi mədəni tədbirlərin olmadığı üçün işləsələr belə, bir müddət sonra oradakı monoton
həyatdan sıxıldıqlarına görə Bakıya gələrək həyatlarına rəng qatacaqlarını düşünürlər.

Problemin həlli üçün əsas çıxış yolu idarəetmənin dəyişdirilməsidir. Yerli icra hakimiyyətləri
ləğv edilməli, seçkili meriya institutları və bələdiyyə institutlarının idarəsinə keçmək lazımdır.
Onlar insanlara daha yaxın olacaq, problemlərini dinləyəcək. Bundan sonra addım-addım
iqtisadi və mədəni fürsətlər də yaranacaq”.
Müşahidələr göstərir ki, bəziləri həqiqətən işsizlik ucbatından şəhərə köçsə də, bəziləri hər cür
imkanı olduğu halda bu imkanları “şəhərli” olmaq üçün geridə qoyub, şəhərə köçürlər ki, özlərini
“müasir” hiss etsinlər. Öz mal-qarasından, əkin sahəsindən, evindən, işindən və s. imtina edən
insanlar “müasir” olmaq üçün şəhərdə gəlib kirayə qalmağa, daha aşağı əməkhaqqı və ya
işsizlik ilə yaşamağa razı olur. Məhz bu cür insanlara görə şəhərin yüklənməsi, bahalaşma kimi
problemlər yaranır. Təbii ki, bu insanlar işsizliyə görə gələnlərin az qismini əhatə edir. Onların
əksinə olaraq, həqiqətən məcbur qalıb öz doğma yurdunu istəməyərək tərk edən insanlar heç də
az deyil.
Problemin daha bir üzü ali təhsilli insanların regionlarda iş tapa bilməməsi ilə bağlıdır. Bu
problem onları şəhərə köməndən sonra da izləyir. İllərlə oxuyub, karyera qurmaq xəyalları ilə ali
təhsili başa vurur, amma sonda gedib ya ofisiant, ya da satıcı işləməyə məcbur qalır. Bu
problemin qarşısını almaq üçün müvafiq sahələr üzrə iş yerlərinin çoxaldılması, yenicə
universiteti bitirmiş şəxslərdən 2-3 illik iş təcrübəsi tələb etmək yerinə, onlara təcrübə keçib, işlə
təmin edilmələrinə fürsət yaratmaq lazımdır. Bu, həm region, həm də şəhər sakinləri üçün çox
vacibdir. Eləcə də heç təhsili olmayan şəxslər işsizliyə məhkum olmamalıdır. Ali təhsilin
olmamağı bacarıqsızlıq deyil. Hər kəsin mütləq ki, bacardığı bir iş var. Məhz onların yaşamaq
şansını əlindən almaqdansa, yaşatmağa şans yaratmalıyıq.
Ümid edək ki, indi işsizlikdən əziyyət çəkən insanlar bir gün yaşayış yerini dəyişməyə məcbur
qalmadan sevdiyi işə sahib olar. Bu cür problemlərin həlli üçün həm dövlət, həm də özəl
sektorlar əlindən gələni etməlidir.
Xalqın güzəranı nə qədər yaxşı olsa, dövlət bir o qədər güclü olar. Dövlətin gücü də xalqın
xoşbəxtliyinə yönəlməlidir. Xoşbəxtliyimizin qeydinə qalaq!
Günay Elşən
Pressklub