Sovetlər dönəmində Azərbaycanda bir sıra camışçılıq təsərrüfatları olsa da get-gedə bu heyvanları saxlayanların sayı kəskin azalıb. Cənubi Qafqaz ölkələrindən əsasən Azərbaycan mühitinə uyğunlaşmış bu heyvanların sayının azalmasını statistik rəqəmlər də təsdiqləyir. Bir neçə il öncə ölkədəki camışların sayı 330 min idisə hazırda bu heyvanların sayı kəskin surətdə azalmaqdadır. Əvvəl bu heyvanın inəklərə nisbəti 50% idisə indi bu nisbət 10%-dən də aşağı düşüb.
Təsərrüfat sahibi olaraq ölkəyə Avropa, Hindistan və ya Pakistandan yeni yüksək məhsuldarlıqlı növlərin gətirilməsində maraqlı olmalıyıq, çünki, ölkəmizdə bu heyvanlar artıq cırlaşmaya doğru gedib. Məlumdur ki, adı çəkilən ölkələrdəki camışların məhsuldarlığı ölkəmizdə bəslənən heyvanların məhsuldarlıq fərqindən 3 dəfədən artıqdır.
Problemin başqa çıxış yolu süni toxumlama olsa da Dövlət Toxum Mərkəzində toxumu alınan camış kəlininin mənşəyinin nə olduğunun bilinməməsidir. Heç olmasa süni toxumun başqa ölkələrdən gətirilməsi də biz təsərrüfatçılar üçün də əlçatmaz olub.
Bir neçə dəfə ölkəyə yeni yüksək məhsuldarlıqlı camış cinslərinin gətirilməsi üçün müraciət etsəm də camışlarda inəklər kimi nəsil uçotunun aparılmasını əsas gətirərək AKİA bu sahəyə 40% subsidiya vermir. Bu da xaricdən gətirilən hər camışa 100% ödəniş etmək deməkdir, belə hal bu sahəyə marağı olan sahibkarlara sərf etmir.
Dövlət inəkləri süni toxumlayıb buzov alan fermerlərə 100 manat dəstək verir, nə hikmətdirsə kəskin sayı azalan camışlara bu təşviq tətbiq edilmir.
Sadaladığım çətinliklər müqabilində insanlaımız həm camış südünün həm də ətinin saymaqla bitməyən faydalarından məhrum olur, bununla da onlar iqtisadi baxımdan daha az gəlir verən sahələrə yönəlirlər.
Kənd təsərrüfatının inkişafını diqqətdə saxlayan dütün inkişaf etmiş dövlətlərdə olduğu kimi qardaş Türkiyədə illərdir bu sahəyə dövlət dəstək verir, aldığımız məlumatlara görə artıq orada camışçılıq inkişaf mərhələsindədir.
Dövlət Gömrük Komitəsinin verdiyi Xarici Ticarətin Vəziyyəti Haqqında arayışda Azərbaycana xaricdən gətirilən ət və ət məhsulları, süd və süd məhsulları siyahısına baxdıqda Azərbaycandan bu məhsullara il ərzində 1 milyard ABŞ dolları xərclədiyi aydın olur, halbuki bizim ölkədə bu sahəni inkişaf etdirmək üçün kifayət qədər imkanımız var. Biz bu sahəni nəzarətdə saxlamaqla nəinki özümüzü təmin edərik, hətta özümüz xarici dövlətlərə bu məhsulları ixrac etməklə ölkəmizə valyuta gətirə bilərik.
Kərim Kərimli
TEREF: Xocanın Blogu

"Körpü-Bina-Tikinti" MMC barəsində gömrük qaydaları əleyhinə olan (mallar və nəqliyyat vasitələri gətirilərkən və ya aparılarkən müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məlumatın verilməməsi və ya təhrif olunmuş məlumatın verilməsi, yaxud əvvəlcədən qısa idxal bəyannaməsinin verilməməsi) inzibati xəta protokolu tərtib olunub.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, protokol İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 485.2-ci maddəsi ilə irəli sürülüb və iş məhkəməyə göndərilib.

Aparılan araşdırmada məlum olub ki, Gürcüstandan "Körpu-Bina-Tikinti" MMC üçün 2 ədəd 2023-cü il buraxılışlı "Hidromek HMK102B" markalı ekskavator yükləyiciləri gətirilib. Şirkət tərəfindən həmin nəqliyyat vasitələri gömrük ərazisinə gətirilməzdən əvvəl Dövlət Gömrük Komitəsinə idxal bəyannaməsi verilməyib.

Məhkəmənin qərarı ilə şirkət İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 485.2-ci maddəsinə əsasən, Gömrük Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş hallarda qısa idxal bəyannaməsinin mallar gömrük ərazisinə gətirilməzdən əvvəl elektron formada verilməməsinə görə 1500 manat məbləğində cərimə edilib.

Qeyd edək ki, "Körpü-Bina-Tikinti" MMC məşhur yol tikinti maqnatı Xəlil Göyüşovun şirkətidir. MMC-nin hazırda qanuni təmsilçisi Xəlil Göyüşovun qardaşı Göyüşov Xaliq Avdil oğludur.

Azərbaycanda kartof istehsalı azalıb.

Belə ki, ötən ilin kənd təsərrüfatı məhsulları ilə bağlı statistika açıqlanıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, 2023-cü ildə 1 milyon 10,5 min ton kartof yığılıb.

Bu isə 2022-ci ilə nisbətən 5,9 faiz az deməkdir. Kartof istehsalının azalması isə bəzi narahatedici sualların yaranmasına səbəb olur. Azərbaycanda kartof istehsalı nə üçün azalıb? Bu, ölkədə kartofun bahalaşmasına gətirib çıxara bilər?

Kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Akif Nəsirli “Cümhuriyət”ə açıqlamasında bildirib ki, təkcə kartof deyil, bütün kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı hər il aşağı düşür:

“Bu da bir sıra məsələlərlə əlaqədardır. Birinci, fermerlərə kifayət qədər dəstək verilmir. Fermerlərin əldə etdiyi gəlirlər məhsula yüksək səviyyədə qulluq etməyə bəs etmir. Nəzərə almaq lazımdır ki, onların gəlirləri çox aşağıdır. İkinci səbəb isə ölkənin bir tərəfində su çatışmazlığının olmasıdır. Bəzi yerlərdə isə fermerlər ildə 5 dəfə suvarma əvəzinə, 15 dəfə suvarma aparırlar. Yəni bir tərəfdə su çatışmazlığı olduğuna görə məhsuldarlıq aşağı düşür, digər tərəfdə isə tez-tez suvarma səbəbindən şoranlaşma yaşanır. Bütün bunlar məhsuldarlığı aşağı salır”.

Ekspertin sözlərinə görə, mütəmadi şəkildə fermerlər maarifləndirilməli, onlara maddi və intellektual dəstək verilməlidir:

“Həmçinin, suvarma suyunun düzgün idarə olunması da olduqca əhəmiyyətlidir. Biz elə bilirik ki, torpağa toxumu atıb suvarmaqla iş bitir. Amma bu, belə deyil. Biz gübrələr və qidalarla da aqrotexniki tədbirlər həyata keçirməliyik. Ona görə də ildən-ilə torpaqların münbitlik səviyyəsi və məhsuldarlığı aşağı düşür. Məhsuldarlığın aşağı düşməsi isə ümumi məhsulun və istehsalın azalmasına səbəb olur”.

Akif Nəsirli qeyd edib ki, istehsalın azalması kartof qiymətlərinin bahalaşmasına səbəb olacaq:

“Əlbəttə ki, istehsalının azalması ölkədə kartofa olan tələbatın daha az hissəsinin ödənilməsi ilə nəticələnəcək. Kartof qiymətlərində müəyyən qədər qiymət artımı ola bilər. Amma kartof elə bir məhsuldur ki, dünyanın əksər ölkələrində bitir. Üstəlik, bu məhsulu Rusiya, İran, Belarus, Pakistan kimi ölkələrdən də idxal edə bilirik.

Bazarda tələbat təklifi üstələyən kimi ölkəyə xaricdən kartof daxil olmağa başlayır. Hal-hazırda da bazarlarımızda Rusiya, İran, Belarus və Pakistandan gələn kartofların satışı müşahidə olunur. Bu addım kartofa olan tələbatın kəsrdə qalan hissəsini ödəmək üçün atılır. Amma Azərbaycan əhalisinin kartof qıtlığı çəkəcəyini zənn etmirəm. Sadəcə olaraq, yerli kartofun çatışmayan hissəsini idxal məhsulu ödəyəcək. Təbii ki, bu da bahalaşmaya səbəb olacaq. Gömrük və yol xərclərin artmasına gətirib çıxaracaq. Yaxşı olardı ki, ölkənin daxilində kartof və soğan kimi məhsullar tələbatı qarşılayacaq şəkildə istehsal olunsun”.

Son bir ay ərzində dünya bazarlarında kərə yağının qiyməti kəskin şəkildə artıb.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, dünyanın ən böyük ticarət platformalarından biri olan “Global Dairy Trade”də (“Qlobal Süd Məhsulları Ticarəti”) yanvar ayında kərə yağının 1 tonunun orta topdansatış qiyməti 5 906 dollar (1 kq 5,9 dollar və ya 10 manat) olub.
Qeyd edək ki, ötən ayın əvvəlində (5 dekabr) bu göstərici 4 936 dollar (1 kq 4,9 dollar və ya 8,3 manat) olub. Rəqəmlərdən də göründüyü kimi son bir ay ərzində kərə yağının qiyməti təxminən 21% artıb.

Məlumat üçün bildirək ki, Azərbaycan kərə yağına olan tələbatı daxili istehsal hesabına təmin edə bilmir. İl ərzində Azərbaycanda təxminən 45 min ton kərə yağından istifadə olunur və bunun 18 min tonu (40%-i) xaricdən idxal edilir. Bu səbəbdən xarici bazarlarda kərə yağının qiymətinin artması daxili bazarda qiymətlərə təsir edə bilər.

“Mövcud seçki prosesində medianın yüksək gəlir əldə edə biləcəyi gözlənilmir”.

Bu fikirləri fevralın 7-də keçiriləcək prezident seçkilərinin təşviqat mərhələsində medianın siyasi reklamdan gəlir əldə etmək imkanlarını dəyərləndirən Yenisabah.az saytının baş redaktoru Seymur Verdizadə Yenicag.az-a açıqlamasında deyib.

Onun sözlərinə görə, prezidentliyə namizədlərin bəziləri ilə davamlı əməkdaşlıq edildiyi üçün saytın qapıları hər zaman onların üzünə açıqdır:

“Seçki prosesi başladığı zamandan bəri namizədlərlə bağlı xəbərlər dərc edir, onlardan müsahibə və açıqlamalar alırıq. Seçki prosesi sonlanana qədər də yəqin ki bu fəaliyyətimiz və onlara dəstəyimiz davam edəcək.

Lakin medianın da bu proseslərdə qazanc əldə etməsi arzuolunandır. Çünki media özəl strukturdur və dövlətdən cüzi miqdarda maliyyə dəstəyi alır. Bu baxımdan, seçki kampaniyaları qazanc əldə etmək üçün fürsətdir.

Ancaq mövcud seçki prosesində medianın yüksək gəlir əldə edə biləcəyi gözlənilmir. Çünki seçkinin nəticələri indidən bəllidir. Fervalın 7-də prezident İlham Əliyevin xalqın böyük əksəriyyətinin səsini toplayaraq yenidən prezident seçiləcəyinə şübhə yoxdur. Bir sözlə, siyasi analitiklər də, mütəxəssislər də bu proqnozu ictimaiyyətlə bölüşürlər.

Bu amili göz önünə gətirərək, digər namizədlərin mediaya külli miqdarda pul xərcləyəcəyi gözlənilmir. Ancaq istənilən halda seçki prosesi üçün sərf olunacaq vəsaitdən mətbuat da qazanc əldə edə bilsə, bütün media mənsubları sevinər. Çünki həqiqətən də, medianın dəstəyə ehtiyacı var”.

Azərbaycanda bir milyon manata gümüş pul satılır.

TEREF Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, bununla bağlı məşhur saytlardan birində elan paylaşılıb.

Belə ki, gümüş sikkə Türkiyə höküməti tərəfindən Azərbaycanın 100 illiyi ilə əlaqədar olaraq 2018-ci ildə buraxılıb. Sikkənin hərrac qiyməti isə bir milyon manatdan başlayır.

Həmçinin, Azərbaycanda Gəncə xanlığı dövründə buraxılmış gümüş pul (Abbası) satışa çıxarılıb.

Bununla bağlı elan saytlarının birində məlumat yerləşdirilib.

Çəkisi 4,5 qram olan bu gümüş pulun Gəncə xanı Məhəmmədhəsən xanın dövründə buradakı zərbxanada hazırlandığı iddia edilib. Sözügedən sikkənin 1764-cü ildə (hicri 1178) zərb edildiyi qeyd olunub. Elan saytında təqdim edilən gümüş pul 15 milyon manata təklif olunur.

Varlılar varlanır, kasıblar… - Dünya sərvətinin yarısından çoxu milyarderlərin əlindədir
Dünyanın ən zəngin bir faizi səhmlər və istiqrazlar, eləcə də özəl şirkətlərin səhmləri daxil olmaqla bütün qlobal maliyyə aktivlərinin 59 faizinə sahibdir.

Böyük Britaniyada ən zəngin bir faiz insan 1,8 trilyon funt-sterlinq (2,2 trilyon dollar) dəyərində bütün maliyyə aktivlərinin 36,5 faizinə sahibdir. Ən zəngin beş adam 2020-ci ildən bəri sərvətlərini iki dəfədən çox artıraraq 681,5 milyard funt-sterlinqə (867,9 milyard dollar) çatdırıb. Ən yoxsul 60 faizi (təxminən beş milyard insan) isə daha çox pul itirib. Dünyanın ən zəngin adamlarının dünən bazar ertəsi İsveçrənin Davos şəhərində Dünya İqtisadi Forumunun siyasi liderlər, korporativ rəhbərlər və super zənginlərin illik toplantısında iştirak etmək üçün bir araya gəlməsi planlaşdırıldığı halda, bu təfərrüatlar “Oxfam” tərəfindən dərc edilən hesabatda yer alıb.

Hesabatda varlılar və kasıblar arasında genişlənən uçurumun daha da artacağı və 10 il ərzində dünyanın ilk trilyonçusunun ortaya çıxmasına səbəb olacağı bildirilib. Eyni zamanda xəbərdarlıq edilib ki, mövcud tendensiyalar davam edərsə, qlobal yoxsulluq daha 229 il ərzində aradan qaldırılmayacaq.

Covid-19 epidemiyasından sonra bərabərsizliyin əhəmiyyətli dərəcədə artdığına diqqət çəkən “Oxfam”, dünya milyarderlərinin 2020-ci ilə nisbətən 2,6 trilyon funt-sterlinq (3,3 trilyon dollar) zəngin olduğunu və sərvətlərinin inflyasiya səviyyəsindən üç dəfə daha sürətlə artdığını ifadə etdi. “Şirkətlər Arasında Bərabərsizlik” adlı hesabatda dünyanın milyonlarla işçisinin həyat səviyyəsinin aşağı düşməsinə baxmayaraq, dünyanın 10 ən böyük şirkətindən yeddisinin icraçı direktoru və ya əsas səhmdarı kimi milyarder olduğu müəyyənləşib.

Hesabatın rəqəmləri “WealthX” tədqiqat şirkətinin məlumatlarından istifadə etməklə tərtib olunub. “Tesla”nın CEO-su Elon Mask, “Luis Vuitton”un qurucusu, sədri və icraçı direktoru Bernard Arnault, keçmiş sədr, CEO və “Amazon.com”un sədri Ceff Bezos, “Oracle”ın qurucusu və icraçı direktoru Larri Ellison, o cümlədən “Meta”nın baş direktoru Mark Zukerberq ümumilikdə sərvətini 464 milyard dollar və ya 114 faiz artırıb. Dünya əhalisinin 60 faizini təşkil edən ən yoxsul 4,77 milyard insanın ümumi sərvəti isə 0,2 faiz azalıb.

“Oxam”ın hesabatında, “Bütün dünyada insanlar daha çox və daha uzun saatlar işləyir, çox vaxt etibarsız və az maaşlı işlərdə çalışırlar. 52 ölkədə 800 milyona yaxın işçinin maaşları azalıb. Ümumilikdə, bu işçilər son iki il ərzində 1,5 trilyon dollar itiriblər ki, bu da adambaşına düşən 25 günlük əmək haqqına bərabərdir” - sözləri yer alıb.

Həmçinin qeyd olunub ki, yaşayış böhranı fonunda ailələrə edilən təzyiqlərə baxmayaraq, biznes gəlirləri kəskin artıb. Bundan əlavə, dünyanın ən böyük 148 şirkətinin 2023-cü ilin iyun ayına qədər cəmi 1,8 trilyon dollar xalis mənfəət əldə etdiyi vurğulanıb ki, bu da 2018-2021-ci illərdə orta xalis mənfəətlə müqayisədə 52 faiz artım deməkdir. Hesabatda işçilər, korporativ rəhbərlər və supervarlılar arasındakı tarazlığı düzəltmək üçün sərvət vergisi tətbiq edilməsi təklif olunub. Bildirilib ki, milyarderlər üçün belə bir vergi 10 milyon funt-sterlinqdən (12,7 milyon dollar) keçən xalis sərvət üçün bir-iki faiz nisbətində tətbiq olunarsa, hər il xəzinədarlığa 22 milyard funt-sterlinq (28 milyard dollar) verə bilər. İnvestor və sərvət vergisi üçün kampaniya aparan Britaniya milyonerlərindən ibarət qeyri-partiyalı qrup olan Böyük Britaniya Milli Milyonerlər Qrupunun qurucu üzvü Culiya Deyvis “The Guardian”a deyib ki, sərvətdən alınan vergilər biznesdən əldə edilən vergilərlə müqayisədə minimum səviyyədədir. O, hər kəsin həyatını yaxşılaşdırmağa, yaşlılara, gənclərə və həssas qruplara ehtiyac duyan, layiq olduqları qayğını, dəstəyi təmin etməyə çağırıb.

“Oxfam” bildirib ki, “Gini” indeksinə görə dünyadakı qlobal gəlir bərabərsizliyi indi ən kasıb yerlərdən olan Cənubi Afrikanın durumu ilə oxşardır. \\Valyuta.az