Ardını oxu...
Bakıdakı məktəblərin yeməkxanalarında iaşə xidmətlərinə, qidaların keyfiyyətinə nəzarət məqsədilə müvafiq dövlət qurumları tərəfindən monitorinqlər aparılır.

Bu barədə Cebhe.info-ya Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsindən (BŞTİ) məlumat verilib.

Bildirilib ki, paytaxtdakı ümumi təhsil müəssisələrində iaşə xidmətinin təşkilində müvafiq qaydaların tələbləri əsas götürülməklə, məktəbyaşlı uşaqların qidalanma təhlükəsizliyi və məktəbə olan inamın möhkəmləndirilməsi əsas amil kimi diqqət mərkəzindədir.

Təhsil müəssisələrində iaşə xidməti Nazirlər Kabinetinin “Təhsil müəssisəsində iaşə və tibb xidmətinin təşkili Qaydası və Normalarının təsdiq edilməsi haqqında” qərarına, “Təhsil müəssisələrində təhsil və tərbiyə alanların qidalanması üzrə Dövlət Standartı”na və “Təhsil müəssisələrinin tikintisinə, maddi-texniki təchizatına dair vahid normalar, ümumi sanitariya-gigiyena tələbləri, şagird yerləri ilə təminat normativlərinin təsdiq edilməsi haqqında” Qərarına uyğun norma və qaydalara əsasən aparılır və daim nəzarətdə saxlanılır.

“Təhsil müəssisələrində təhsil və tərbiyə alanların qidalanması üzrə dövlət standartı”na əsasən, ümumi təhsil müəssisələrində uşaq və yeniyetmələrin qidalanması zamanı istifadəsinə icazə verilməyən məhsulların siyahısı müəyyən olunub.

“Təhsil haqqında” qanunun 28.2. bəndinə əsasən təhsil müəssisələrində iaşə xidməti bu sahədə uzun müddət təcrübəsi olan, qanunvericiliyə uyğun fəaliyyət göstərən iaşə xidməti müəssisələri tərəfindən həyata keçirilir.

Təhsili idarəetmə qurumları bu istiqamətdə müvafiq dövlət qurumları ilə sıx əməkdaşlıq edir.
Ardını oxu...
Cənubi Afrika Respublikasında Keyptaundan Pretoriyaya uçan təyyarədə ilan pilota hücum edib.

Ölümcül zəhərli kobra sərnişin təyyarəsinin kabinəsinə girib.

Qeyd olunur ki, uçuş zamanı pilot belində nəsə sürüşkən və soyuq bir şeyin olduğunu hiss edib. Məlum olub ki, havaya qalxmazdan əvvəl Afrikanın ən zəhərli ilanlarından biri (Cape cobra) təyyarəyə girib.

Pilot vəziyyəti dəyərləndirib və ən yaxın hava limanına təcili eniş etmək qərarına gəlib. Təyyarədə olan sərnişinlərdən heç biri xəsarət almayıb.


İlanı axtarmaq üçün təyyarəyə ilan ovçusu dəvət edilsə də, onu tapa bilməyib.

Mənbə: Mk.ru
Ardını oxu...
Azərbaycanda vətəndaşların bank hesablarından pul oğurlayan dələduzlar peyda olub.

Belə ki, vətəndaşlar hansısa məhsulu onlayn satışa qoyduğu zaman onlara müştəri qismində əcnəbi nömrədən zəng gəlir.

Daha sonra dələduz vətəndaşdan kartla bağlı şəxsi məlumatları istəyirvə ya telefonuna gələn kodu soruşur.

Maraqlıdır ki, onlar ölkənin iki böyük bankının kartı ilə bağlı sual ünvanlayırlar və məlumatları istəyirlər. Buna səbəb bu dələduzların həmin bank hesablarından pulu daha rahat oğurlamaqlarıdır.

Baku TV-nin mövzu ilə bağlı hazırladığı süjeti təqdim edirik:

 
Ardını oxu...
Bakıda və Abşeron yarımadasında
Dəyişkən buludlu olacağı, arabir tutulacağı, əsasən yağmursuz keçəcəyi gözlənilir.
Lakin səhər bəzi yerlərdə zəif duman olacağı, çiskinli yağış yağacağı ehtimalı var.
Mülayim şimal-qərb küləyi əsəcək.
Havanın temperaturu gecə 6-9° isti, gündüz 15-18° isti olacaq.
Atmosfer təzyiqi 758 mm civə sütunu olacaq.
Nisbi rütubət 70-80 % olacaq.


Azərbaycanın rayonlarında

Şimal və qərb rayonlarından başlayaraq arabir yağıntılı olacağı gözlənilir. Ayrı-ayrı yerlərdə intensiv olacağı, şimşək çaxacağı, dolu düşəcəyi ehtimalı var. Bəzi yerlərdə arabir duman. Mülayim şərq küləyi əsəcək. Havanın temperaturu gecə 6-10° isti, gündüz 18-23° isti, dağlarda gecə 1-4° isti, gündüz 4-7° isti olacaq.

 
Ardını oxu...
Ukraynaya məxsus yüngül mühərrikli təyyarə Rusiyanın Klintsovski rayonunda qəzaya uğrayıb.

Xarici KİV xəbər verir ki, təyyarənin naməlum səbəbdən qəzaya uğradığı bildirilir.

Həmin təyyarənin pilotu Rusiya sərhədçiləri tərəfindən saxlanılıb.
Ardını oxu...
Sumqayıtda dördüncü mikrorayon ərazisindəki apteklərin birində soyğun hadisəsi baş verib.

Aptekdə satıcı kimi çalışan Pəri Məmmədova soyğunçuları birinci dəfə gördüyünü bildirib.

“Görünüşlərindən bildim ki, narkomandırlar. Aptekə 187 manat civarında ziyan dəyib”, - deyə satıcı qeyd edib.

Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:

 
 
 
Ardını oxu...
Deputat Fazil Mustafaya qarşı terror aktında şübhəli bilinən şəxslərdən İlkin Süleymanov barəsində bəzi mənbələrdə tamamilə əsassız “bəraət kampaniyası” aparılır.

Sözügedən şəxsin qohumlarının çıxışları əsasında tirajlanmış bu cür məlumatlar İlkin Süleymanovun günahsız olması imicini formalaşdırmağa hesablanır.

Təbii ki, məhkəmənin qərarı olmadan kimisə cinayətkar adlandırmaq doğru olmazdı. Ancaq məhkəmə qərarlarının nəyə əsaslandığı da hər birimizə məlumdur: bu danılmaz faktlar və həqiqətləri göstərən sübutlardır. Elə isə sübut olmadan və ya qondarma “sübut”larla İlkin Süleymanovu günahsız elan etməyin özü də həqiqətə sığmayan məsələdir.

Bəzi mənbələrdə yayılan görüntülərdə “sübut” kimi göstərilən arqumentlərə nəzər salaq. İddia olunur ki, sözügedən şəxsin həmin tarixdə saat 20:14-də bir məkandan çıxması barədə görüntülər onun günahsızlığına dəlalət edir.

20:14-də məkandan çıxan Süleymanovun buradan hansı ünvana üz tutması sadəcə onun yaxın qohumlarının sözlərindən ibarət “dəlil”dir. “O evə gəlib, evdə olub”. Bəli, bu sözlər tirajlanan materiallarda əlahəzrət-fakt olaraq qəbul edilir.

Törədilmiş cinayət əməlində şübhəli bilinən şəxsin günahsızlığının “sübut”u məhz yaxın qohumlarının sözləri hesab olunur. Gülünc və ikrah doğuran olsa da, İlkin Süleymanovun “bəraət kampaniyası” məhz bu cılız, tutarsız arqumentlər üzərində olduqca qeyri-peşəkar şəkildə qurulur...

Onun daha bir şübhəli Azər Səricanovla münasibətlərinin olmamasının “sübut”u da eyni “məntiq”ə söykənir. Belə çıxır ki, qohumların sözləri bu cür həssas məqamla bağlı hər şeydən üstün sayılmalıdır. Onların aralarındakı münasibəti gizlətmək, gizli şəkildə əməkdaşlıq etmək ehtimalı zərrə qədər hesaba alınmamalıdır...

Növbəti absurd və bir o qədər də inanılmaz yanaşma, heç bir məntiqə sığmayan əsaslandırma...
Ancaq bu məsələdə absurd məqamlar təkcə bunlarla da bitmir. “Bəraət kampaniyası”nın ardıcılları hesab edirlər ki, 20:14-də Xocəsəndə məkandan çıxan Süleymanov hadisənin baş verdiyi zaman evdə olub və 21:51-də Zabratda ola bilməzdi. Görünür, Zabrata çatmaq üçün “saatlarla yol getməyin lazım olduğu” yalnız bu şəxslərə ayandır və sadə məntiqlə bunun mümkünlüyünü qavrayanlar yanılırlar... Axı Bakının bir başından digərinə getmək üçün aylarla vaxt lazımdır, avtomobil icad olunmayıb, insanlar hansısa məsafəni hələ də at belində qət edirlər...

Bir anlıq İ.Süleymanovun əmisi E.Süleymanovun “o evdə olub” sözlərinin danılmaz fakt, ali həqiqət olduğunu düşünək və hadisələrə bir də bu prizmadan baxaq. Görək, bu “həqiqət” sözügedən şəxsin günahkar olmadığını sübuta yetirirmi?

Maraqlısı budur ki, İlkin Süleymanovun tətiyi çəkən şəxs qismində saxlanılması ilə bağlı hər hansı bir informasiya yoxdur. Elə isə “bəraət kampaniyası” iştirakçılarının məntiqi ilə “həmin vaxt evdə olubsa, günahsızdır” tezisini də çürümüş hesab etmək olar. O terror aktında dolayı yolla da iştirak edə, təşkilatçılıq işlərini yerinə yetirə, digər şübhəlilərlə koordinasiyalı şəkildə çalışa bilərdi. Ancaq bu ehtimal nədənsə bir sıra mənbələrdə yayılan iddialarda görməzdən gəlinir, sadəcə “onun evdə olması” iddiası bütün əks-arqumentləri məhv etmiş hesab olunur.

Ortaya bir sıra haqlı suallar çıxır: sadəcə sözlərə, iddia və fərziyyələrə əsaslanan məsələlər həqiqət kimi qələmə verildiyi halda, digər bütün ehtimallar olduqca cılız bir arqumentlə necə təkzib oluna bilər? Bütün bunların arxasında hansı məqsəd dayanır?

Təbii ki, kimin təqsirli, kimin təqsirsiz olduğuna yalnız məhkəmələr qərar verir. Ancaq indiki məqamda günahı sübuta yetirilməyən birinin, günahsızlığı da bu “sübut”larla ortaya çıxarıla bilməz. Yox, əgər normal insan düşüncəsinə sığmayan həmin “sübut”lar həqiqət olaraq qəbul edilirsə, məsələnin arxasındakı fitnə və qərəzi görməmək mümkün deyil... //sherg.az//
 
Ardını oxu...
Moskvanın mərkəzində Müdafiə Nazirliyinin binalarından birində güclü yanğın başlayıb.

"Unikal" xəbər verir ki, yanğın Müdafiə Nazirliyinin Znamenka küçəsindəki kompleksində başlayıb.

Hadisə yerinə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin əməkdaşları gəlib, söndürmə taktikası müəyyənləşdirilir.
Ardını oxu...
Azərbaycanda siqaretlərin qiymətində növbəti artım qeydə alınıb. Aprelin 3-dən əksər mağaza və marketlərdə bir qutu siqaretin qiymətində 10 qəpik, bəzi siqaretlərdə isə 20 qəpik bahalaşma olub.

Son illərdə Azərbaycanda siqaretin qiymətinin bahalaşması əsasən onlara tətbiq olunan aksiz dərəcələrinin artırılması ilə bağlı olur. Ötən il Ukrayna müharibəsinin təsiri ilə qlobal ticarət zəncirində yaranan problemlərə, xammal bazarlarındakı bahalaşmaya görə tütün və ondan hazırlanan siqaretlərin qiymətində müəyyən bahalaşma qeydə alınıb. Bəzi mənbələr istər pandemiya, istərsə də postpandemiya dövründə tütün xammalını ölkəyə gətirən logistik şirkətlərin tariflərinin 50-70 faiz bahalaşdığını iddia edirlər. Lakin nəzərə alsaq ki, 2022-ci ilin ortalarından qlobal bazarlarda qiymət sabitləşməsi, ardınca isə ucuzlaşma başlayıb, 2023-cü ilin ilk 2 ayında bütün növ xammallar üzrə qiymətlər 2021-ci il səviyyəsindən də aşağı enib, onda bu amilin indiki qiymət bahalaşmasında hansısa rol oynamadığını rahatlıqla deyə bilərik.

Qeyd edək ki, son onillikdə bütün dünyada siqaretin, tütünün insan orqanizminə mənfi təsiri nəzərə alınmaqla Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının rəhbərliyi altında bu məhsullara qarşı geniş antireklam kampaniyası aparılır. Bütün dünyada ictimai yerlərdə siqaret çəkmək qadağan olunur, tütün məmulatlarına tətbiq olunan aksizlərin sürətli artımı baş verir. Bu, siqaret və digər tütün məmulatlarının qiymətini bahalaşdırmaqla, insanları onların istehlakından çəkindirir. Belə tədbirlər ABŞ, Kanada, Şimali Avropada siqaret istehlakının kəskin azalmasına gətirib çıxarıb. Cari ildən Avropa İttifaqında siqaret üzrə minimum aksiz məbləğini ikiqat artırmaqla 3,6 avroya çatdırır. Bu, Avropa İttifaqının aksiz gəlirlərini 9,3 milyard avro artırmağa imkan verəcək. Hazırda 60 ölkə ÜST-nin 2010-2025-ci illərdə tütün istehlakını 30 faiz azaltmaq hədəfinə nail olmaq üzrədir. Bu hədəfdən ən uzaq ölkələr Çin, Cənub-Şərqi Asiya, Sakit Okean regionu, Pakistan, Hindistan və bir neçə MDB ölkələridir.

Azərbaycanda siqaret istehlakında azalma müşahidə olunmur. Belə ki, Dövlət Statistika Komitəsinin hesablamalarına görə, Azərbaycanda 15 yaşdan yuxarı kişilərin 31.6 faizi, yəni təxminən hər üç kişidən biri siqaret çəkir. Ən yüksək göstərici isə 45-64 yaş arası kişilərdədir. Bu yaş qrupundakı kişilərin demək olar ki, yarısı siqaret istifadəçisidir. 20-44 yaş arasındakı kişilərin 26 faizi, 65 yaşdan yuxarı kişilərinsə 33 faizi siqaret çəkir.

Azərbaycanda siqaret istehlakı yerli istehsalçıların sayı artdıqca daha da artır. Bunu bir sıra rəqəmlərdən aydın görmək olur. Belə ki, ölkədə yeganə istehsalçının olduğu 2019-cu ildə siqaret istehsalı 9 milyard 528,8 milyon ədəd olubsa, 2021-ci ildə bu göstərici 15 milyard 302 milyon ədədə yüksəlib. İstehsalın artımı ilə idxalın azalması da sürətlənib. Belə ki, 2019-cu ildə siqaret idxalı 4 milyard 274,46 milyon ədəd təşkil edib, ixrac isə 183,86 milyon ədəd olub. 2021-ci ildə 722,09 milyon ədəd tərkibində tütün olan siqaret idxal edilib, cəmi 316,31 milyon ədəd isə ixrac olunub. Bu o deməkdir ki, 2021-ci ildə Azərbaycanda siqaret istehlakı 15,7 milyard ədəd təşkil edib. Nəzərə alsaq ki, 2015-ci ildə istehlak 8 milyard ədəd idi, onda 6 ildə istehlakın ikiqat artdığını söyləyə bilərik. Bu isə o deməkdir ki, Azərbaycanda siqaretə tətbiq olunan aksizlərin durmadan artırılması, ictimai yerlərdə siqaret çəkilməsinin qadağan edilməsi kimi tədbirlər bu zərərli vərdişin sahiblərinin sayını nəinki azaltmayıb, əksinə, artırıb. Beləliklə, Azərbaycan ÜST-nin tütün istehlakının 30 faiz azaldılması hədəfinə doğru deyil, əksinə hərəkət edib. Bunun əsas səbəbi isə ölkədə siqaret istehsalının çiçəklənməsi, inhisarlaşmasıdır. Nəticə kifayət qədər faciəvidir: 6 il əvvəl 8 milyardlıq istehlak vardı, bunun 90 faizi xaricdən idxal hesabına təmin olunurdu, indi idxal 16 milyarda yaxın istehlakın heç 5 faizinə də çatmır.

2019-cu ildə Sumqayıtda “Tabaterra” siqaret istehsalı müəssisəsinin fəaliyyətə başlamasını müəssisə sahibləri ixracın artırılması məqsədilə izah edirdilər. Gurultulu şəkildə bir neçə milyardlıq ixrac hədəfindən bəhs olunurdu. Lakin 2019-cu ildə 183,86 milyon ədəd olan ümumi siqaret ixracı 2022-ci ildə 633,72 milyon ədədə güclə çatıb. Bu dövrdə idxalda azalma 4 milyard 274,46 milyon ədəddən 213,24 milyon ədədə qədər olub. Yəni ixracın artımı 3 dəfədən bir qədər çox, amma idxalda azalma 20 dəfədən çoxdur. İstehlakın sürətli artımını da bura əlavə etsək, yerli siqaret istehsalçılarının heç də ixraca hədəflənmədiklərini, daxili bazarı inhisara almaq məqsədi güddüklərini rahatlıqla demək olar.

2022-ci ildə Azərbaycana siqaret idxalı dəyər ifadəsində 2021-ci illə müqayisədə 3,7 dəfə azalmaqla 3 milyon 965 min dollar təşkil edib. Ötən il Azərbaycandan xaricə 633.72 milyon ədəd, yaxud 4 milyon 766.7 min dollar dəyərində siqaret satılıb.

Hökumət yerli istehsalın mənafeyini çox uğurla “müdafiə etməyə” nail olub. Ölkə daxilində siqaretlərin qiymətini fiskal siyasətindəki tətbiq etdiyi əlavə rüsumlarla bahalaşdırıb. Əhalinin böyük əksəriyyətini yerli istehsala yönəldib. Bunun nəticəsində də 2021-c ildə 677.94 milyon manatlıq istehsal həcmi artaraq 768.93 milyon manata yüksəlib. Ölkə ərazisində 13 milyard 299 milyon ədəd siqaret, 276.97 ton həcmində tütün istehsal edilib.

2022-ci ildə Azərbaycandan siqaret əsasən Qırğızıstan, Gürcüstan və Çinə ixrac olunub. Qırğızıstan ölkənin ümumi ixracının 53 faizini, yaxud 333 milyon ədəd siqaret alaraq, 2 milyon 535.8 min dollar ödəyib. Bundan əlavə, 112.78 milyon ədəd siqaret (623.7 min dollar) Omana, 52.8 milyon ədəd Gürcüstana (492.4 min dollar), 31.77 milyon ədəd (188.2 min dollar) Çinə ixrac edilib.

Azərbaycan ixrac etdiyi 1 milyon ədəd siqareti 2021-ci ildə 5617.8 dollara şatırdırsa, 2022-ci ildə bu göstərici 7 521.8 dollara çatıb.

Siqaretin qiymətindəki son bahalaşmanın iqtisadi əsası varmı? Bu suala rahatlıqla cavab vermək olar ki, xeyr. Bu ildən Rusiya, Avropa İttifaqı və digər ölkələrdə siqaretin aksiz dərəcələri artırılır. Bu artım onun istehsal olunduğu xammalın qiymətinin azalması üçün əsas yaradır. Yəni aksizlərin artımı satışların azalması deməkdir və bu da xammala tələbatın azalmasına, con nəticədə qiymətlərin düşməsinə gətirib çıxaracaq amildir. Bu baxımdan, hansısa istehsalçının xammal bahalaşıb deməsi üçün hər hansı əsas yoxdur.

Bu ilin fevralında Prezident İlham Əliyev "Tütün məmulatlarının və alkoqollu içkilərin idxalı və istehsalı sahəsində dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi haqqında" sərəncam imzalayıb. Sərəncamla Nazirlər Kabinetinə 6 ay müddətində tütün məmulatlarının və alkoqollu içkilərin idxalı və istehsalı ilə əlaqədar şəffaf iqtisadi fəaliyyətin təşkili məqsədilə tütün məmulatlarının istehsalının və idxalının həyata keçirilməsi fəaliyyətinə görə icazə sisteminin tətbiqi və alkoqollu içkilərin idxalı və istehsalı ilə bağlı icazə sisteminin təkmilləşdirilməsi; tütün məmulatları üzrə aksiz vergisinin markaların (məcburi nişanlamanın) alınması zamanı əvvəlcədən ödənilməsi mexanizminin tətbiqi; qanunvericiliyin tələblərini pozmaqla tütün məmulatlarının və alkoqollu içkilərin idxalını və istehsalını həyata keçirən şəxslərə qarşı məsuliyyət tədbirlərinin sərtləşdirilməsi; İqtisadiyyat Nazirliyi və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin təklifləri əsasında ölkə daxilində tütün məmulatlarının istehsalında yerli xammaldan istifadə həcmlərinə dair tələblərin müəyyən edilməsi sahəsində təkliflərini hazırlayıb Prezidentə təqdim etmək tapşırılıq. Eyni zamanda İqtisadiyyat Nazirliyinə altı ay müddətində tütün məmulatlarına və alkoqollu içkilərə tətbiq edilən aksiz dərəcələrinin beynəlxalq təcrübə, habelə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tələb və tövsiyələri nəzərə alınmaqla mərhələli olaraq artırılması istiqamətində aidiyyəti qurumlarla birlikdə razılaşdırılmış təkliflərini Nazirlər Kabinetinə təqdim etmək həvalə olunur.

Belə görünür ki, hökumət Prezidentin aksizlərin artırılmasına dair tapşırığının icrası istiqamətində addımlar atmağa başlayır. İstehsalçılar isə bu addımlardan əvvəlcədən xəbər tutmaqla, ona “hazırlaşırlar”.

Siqaret istehsalında yerli xammaldan istifadənin artırılması üçün 2017-ci ildə dövlət proqramı da qəbul olunub. Proqramda 2021-ci ilədək tütün istehsalının 11 min tona çatdırılması nəzərdə tutulurdu. Lakin 2021-ci ildə ölkədə 6417 ton tütün istehsal olunub. 2022-ci ildə istehsal 21 faiz azalmaqla 5,1 min ton təşkil edib. Yəni hökumətin qəbul etdiyi proqramda nəzərdə tutulan hədəfin yarısına belə nail olunmayıb.

Yeri gəlmişkən, aksizlərin artırılması qaçaqmal siqaret idxalına rəvac verib. Son illərdə açıqlanan çoxsaylı yaxalanma faktlarına rəğmən, ölkəyə gömrükdən yayınmaqla siqaret idxalının azaldığını söyləmək mümkün deyil. Çünki yenə də çoxsaylı nöqtələrdə aksizsiz siqaret satışı davam edir. Bu satış əksər hallarda açıq şəkildə həyata keçirilir.

“Yeni Müsavat”
Ardını oxu...
Ölkəmizin yolları avtomobillərlə dolu olduğundan tıxaclar, eləcə də havanın çirklənməsi adi hala çevrilib. Rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycanda 1,4 milyondan çox avtomobil var və onların 80%-i 10 ildən çox əvvəl istehsal edilib.

Mütəxəssislər dəfələrlə deyirdilər ki, bizə xaricdən daha onlara lazım olmayan “dəmir atlar” gətirilir. Amma bundan sonra daha köhnə avtomobillərin respublikaya gətirilməsi mümkün olmayacaq. Baş nazir Əli Əsədov istehsal tarixi 10 ildən çox olan avtomobillərin Azərbaycana idxalına icazə verilməməsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb. İstisna nadir avtomobillər və müvəqqəti olaraq gömrük ərazisinə gətirilən avtomobillərdir. Bu qərar dərc edildiyi gündən 30 gün sonra, yəni aprelin 28-dən qüvvəyə minir.

Ekoloqlar bunun Azərbaycanın ekoloji vəziyyətinə müsbət təsir edəcəyini, atmosferə daha az zərərli tullantıların buraxılacağını qeyd edirlər. Cəmiyyətdə bu qərar birmənalı qarşılanmadı və müzakirələr dalğasına səbəb oldu. Bəziləri bunu düzgün hesab edirsə, digərləri bundan qəzəblənirlər.

“Maşınlar sadəcə olaraq orta təbəqə üçün əlçatmaz olacaq. Bu, o deməkdir ki, onlar avtobuslara minməli və ya skuterlər almalı olacaqlar”, - deyənlər var. Çox adam yeni avtomobil ala bilmir, köhnələrin isə bahalaşacağı proqnozlaşdırılır.

Nəqliyyat üzrə ekspert Eldəniz Cəfər AYNA-ya şərhində deyib ki, Nazirlər Kabinetinin yeni qərarı ölkədə avtoparkın yenilənməsi və ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılması məqsədi daşıyır: “Son illər Azərbaycana, xüsusən də Gürcüstandan çoxlu sayda köhnə, 10 ildən çox köhnə avtomobillər gətirilir. Yaxın vaxtlarda “Avro 5”-ə keçid kimi növbəti addımlar atıla bilər”.

Qiymətlərə gəlincə, ekspertin fikrincə, bəlkə də təkrar avtomobil bazarında yaya yaxın ikinci əl avtomobillərin qiymətləri təxminən 2% artacaq.

Çoxları uzaq xaricdə, məsələn, Amerikada köhnə avtomobil sifariş edən və artıq alış pulunu ödəmiş alıcıların aqibətinin necə olacağından narahat idi. Avtomobilin çatdırılması üçün bir neçə ay gözləməli oluruq, amma qadağa bir aydan sonra qüvvəyə minir. Nazirlər Kabineti açıqlayıb: 2023-cü il martın 29-dək xaricdən istismar müddəti 10 ildən artıq olan avtomobillər sifariş edən və alış haqqını ödəmiş vətəndaşlara bu avtomobilləri ölkəyə idxal etməyə icazə veriləcək.

Dia.az-ın məlumatına görə, qtisadçı ekspert Natiq Cəfərli AYNA-ya izahında bildirib ki, hökumət bunu yeni ekoloji proqramla əsaslandırır və bu proqramda havanın çirklənməsinə qarşı mübarizə də var: “Həqiqətən, yeni avtomobillər ekoloji cəhətdən daha təmizdir. Amma Azərbaycanda əhalinin alıcılıq qabiliyyəti azdır, yeni avtomobillər çox bahadır. Çox güman ki, bu, ölkə daxilində köhnə avtomobillərin bahalaşmasına səbəb olacaq, çünki onların istismarı yox, idxalı qadağandır. Düşünürəm ki, haradasa 2005-2013-cü illərdə istehsal olunmuş avtomobillər bahalaşacaq və bu, yaxın həftələrdə baş verəcək”.

“Hökumətin xoş niyyəti və ətraf mühitə qayğısı başadüşüləndir, lakin təkcə qadağalarla normal nəticə əldə edilə bilməz. Hesab edirəm ki, bunun üçün stimullaşdırıcı addımlar da lazımdır. Paralel olaraq hökumət yeni avtomobillərə görə gömrük rüsumlarının və ƏDV-nin azaldılmasına qərar versəydi, başqa məsələ olardı. Məsələn, beş il əvvəl istehsal olunmuş avtomobillər üçün gömrük rüsumlarını və ƏDV-ni 25 faiz, üç il köhnə avtomobillər üçün 50 faiz, tamamilə yeni avtomobillər üçün 75 faiz azaltmaq olardı. Bu, yaxşı effekt verərdi. Vətəndaşlar yenisini almaqda maraqlı olardı ki, bu da ölkədəki avtomobil parkını yaxşılığa doğru dəyişər və ekoloji vəziyyətə müsbət təsir göstərərdi. Özümüzü yalnız qadağalarla məhdudlaşdırsaq, bu, ölkədəki köhnə avtomobillərin ömrünü yalnız uzadacaq - onlar qorunacaq və təmir ediləcək”, - deyə mütəxəssis vurğulayıb.

Yada salaq ki, Azərbaycanda vaxtaşırı köhnə avtomobillərin təkrar emalı proqramı haqqında danışılır və bu proqram qəbul edilməlidir. Bir çox ölkələrdə belə bir proqram var - siz işlənmiş avtomobilinizi geri qaytara və endirimlə yenisini almaq üçün sertifikat əldə edə bilərsiniz. Amma bizim üçün, bir çox ekspertlərin inandığı kimi, bu, işləməyəcək.

Cəfərlinin fikrincə, ideyanın özü yaxşıdır: “Uzun müddətdir ki, Azərbaycanda bu proqram haqqında danışırlar, amma hələ ki, onun qəbul olunacağına işarə edən heç nə yoxdur. Ümumiyyətlə, onun necə işləyəcəyi, hansı tariflə hər şeyin qiymətləndiriləcəyi və s. aydın deyil. Adətən belə proqramlar avtomobil istehsalının inkişaf etdiyi ölkələr tərəfindən qəbul edilir. Sonra yaxşı işləyir, amma bizdə yoxdur və bu, yaxın on ildə mütləq olacağını düşünmürəm”.
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti