Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sabiq sədri Vasif Talıbovun istefasından sonra iş adamları muxtar respublikaya investisiya qoymağa dəvət edilib. Uzun illər ərzində Vasif Talıbov iş adamlarını Naxçıvana buraxmamış, muxtar respublikadakı əksər istehsal və xidmət müəssisələri Talıbovlar ailəsinə məxsus olmuşdu. DİA.AZ bildirir ki, yeni dönəmdə ortalığa çıxan şirkətlərdən biri də “HİMAL” Holdinqdir. Bu holdinqə Naxçıvanda yaşıl işıq yandırılıb, geniş imkanlar yaradılıb. Qısa müddət ərzində “HİMAL” Holdinq “Çınqıllı” və “Darıdağ” təbii və mineral sularının istehsalına başlayıb.

Bundan başqa, holdinqin Naxçıvandakı otelləri, bir sıra xidmət sahələrini satın aldığı ilə bağlı xəbərlər yayılmışdı.

Bu günlərdə məlum olub ki, “HİMAL” Holdinq Naxçıvan Muxtar Respublikasında bəzi sahələrdə fəaliyyətini dondurub. Holdinq ona təklif olunan əmlakları satın almaq fikrindən daşınıb.

DİA.AZ xəbər verir ki, TNS-ə özəl mənəbələrdən daxil olan məlumata görə, bundan sonra Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı səlahiyyətli nümayəndəsi Fuad Nəcəfli ilə “HİMAL” Holdinqin rəhbəri Hacı Ələsgərov arasında ciddi problem yaranıb, holdinqin Naxçıvandakı fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb.



Əldə etdiyimiz məlumata görə, iş adamı Hacı Ələsgərov səlahiyyətli nümayəndəyə verdiyi sözü tutmayıb, onu ölkə rəhbərliyi qarşısında çətin duruma salıb. Belə ki, Hacı Ələsgərov Talıbovlar ailəsinə məxsus olan “Təbriz”, “Duzdağ”, “Grant Naxçıvan”, “Avtovağzal” otellərini, “Nəqşicahan” tikinti şirkətini, bir sıra xidmət sahələrini almaq barədə söz verib. Bu əmlakların dəyəri, təqribən, 50-60 milyon manat arasındadır. Həmin vəsait Naxçıvanın büdcəsinə yönəldilərək muxtar respublikada tikinti-quruculuq işlərində istifadə olunacaqmış.

Hacı Ələsgərovun sözünə arxayın olan Fuad Nəcəfli keçirilən müşavirələrdə muxtar respublikaya 50 milyon manat ayrılacağını, vəsaitlə bağlı yaranmış problemlərin aradan qaldırılacağını bildirib.

Aparılan texniki-iqtisadi dəyələndirmələrdən sonra “HİMAL”a təklif olunan obyektlərin rentabelli olmadığı müəyyən edilib və holdinq həmin əmlakları satın almaq fikrindən vaz keçib.

Hazırda “HİMAL” Naxçıvanda bəzi sahələrdə fəaliyyətini davam etdirir. Mənbənin sözlərinə görə, bu holdinqə əvvəlki münasibət olmayacaq. Çünki holdinq üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməyib, Hacı Ələsgərov isə özü barədə qeyri-ciddi iş adamı təəssüratı yaradıb.

Dövlət Gömrük Komitəsi (DGK) əqli mülkiyyət hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı mövcud qanunvericilik əsasında pirat və saxta məhsulların ölkəyə buraxılmasını dayandıra biləcəyinə dair rezonans doğuran açıqlama verib. Bütün bunlar idxalçılar üçün daha sərt tələblər deməkdir. Məsələn, əgər əvvəllər gömrük Çin və digər qondarma “markalı” məhsulların idxalına loyal idisə, indi zarafatla “Səma İmperiyasının klonları” adlandırılan məşhur brendlərin ucuz Çin nüsxələri ölkənin gömrük ərazisinə buraxılmayacaq.

DİA.AZ xəbər verir ki, Azərbaycan İnternet Forumunun (AİF) rəhbəri Osman Gündüzün AYNA-ya şərhinə görə, bütün bunlar yerli bazarda qiymətlərin rekord dərəcədə artmasına səbəb olacaq. Təsəvvür edin, respublikaya ancaq brendlər gətirilsə, mallar, eyni paltarlar və ya ayaqqabılar nə qədər baha başa gələcək?

Axı, birincisi, bahadır. İkincisi, yerli bazar qıtlıq dövrünə qayıtmayacaqmı? Alıcılar hamıya çatmayan çəkmələri və ya paltoları almaq ümidi ilə mağazaları mühasirəyə alırdılar. Təbii ki, bizim bazarda belə bir şey gözləməyə dəyməz, çünki idxalçıların gəlirləri ondan asılıdır və bizdə onlar adi iş adamları deyil, bildiyimiz kimi, çox hörmətli şəxslərdir. Buna görə də sual yaranır: gömrük bunu etmək qərarına gəldimi və indi yerli inhisarçılar yeni qaydaların məngənəsində hər cür saxtakarlıqdan imtina edərək, yalnız orijinal mallar alacaqlarmı? Bu, elmi fantastika sferasından bir şey kimi görünür.

Və buna baxmayaraq, O.Gündüz qeyd edir ki, saxta məhsulların ölkəyə gətirilməsinə artıq qadağa qoyulub və hətta yükdaşıma şirkətləri belə malların daşınmasından diqqətli olmaq üçün müvafiq göstərişlər alıblar. Öz növbəsində, cargo şirkətləri artıq bu barədə müştərilərini xəbərdar edib.

“Başqa sözlə, indi daşıyıcılar buraya müxtəlif brendlərin əmtəə nişanları və loqoları altında mal gətirə bilməyəcəklər. Lakin əksər hallarda bizə bütün bu illər ərzində saxta mallar gətirilib və artıq geniş biznes şəbəkəsi yaradılıb. Söhbət Çindən belə mallar gətirən, burada pərakəndə ticarət və onun xidmətlərini təşkil edən, anbar xidmətləri göstərən, pərakəndə bazar və ticarət mağazaları icarəyə götürən, on minlərlə işçi işə götürən və s. müxtəlif sahibkarların uzun zəncirindən gedir”, - deyə AİF rəhbəri bildirib.

İnternetdə axtarış versəniz, görərsiniz ki, gömrük idarəmizin bu cür açıqlamaları ilk dəfə deyil. Beş il əvvəl, 2018-ci ildə saxta sənaye məhsullarını qadağan etmək istədilər, lakin bütün bunlar danışıq səviyyəsində qaldı. Daha sonra Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) Çindən ərzaq məhsulları idxal edənlərə xəbərdarlıq edib - onlar yalnız sertifikatlı mallar gətirməli və özləri ilkin qeydiyyatdan keçməli idilər. Departamentdən bildirilib ki, “Qida təhlükəsizliyi haqqında” Qanunun 24.5-ci maddəsinə əsasən, respublika ərazisinə gətirilən bəzi ərzaq və yemlər mənşə ölkəsi üzrə sertifikatlaşdırılmalıdır. Onlar həmçinin bildiriblər ki, “AQTA əməkdaşları tərəfindən xarici ərzaq məhsullarının tədarükçülərinin siyahısının təsdiqi və onların qeydiyyatı üçün zəruri tədbirlər həyata keçirilib”.

Əgər əvvəllər bu, heç kimi narahat etmirdisə, yerli dövlət qurumlarının Çindən gələn saxta məhsullara birdən-birə güclü marağını necə izah etmək olar? Çox güman ki, bu sualın cavabı tezliklə bəlli olacaq.

“Yerli müəssisələrin nə etməli olduğu hələ də məlum deyil. Söhbət alıcılardan deyil, belə məhsulların idxalından asılı olan minlərlə sahibkarlıq subyektindən ibarət sistemdən gedir. Bundan başqa, hazırda ölkəmizdə anbarları və mağazaları, sözün əsl mənasında, Çin saxta sənayesinin məhsulları ilə dolu olan xeyli sahibkar var. Bu sahibkarların və bütövlükdə bu şəbəkənin taleyi necə olacaq? Yerli istehsalın olmadığı indiki şəraitdə belə sərt addımın nəticələri hesablanıbmı?”, - deyə ekspert sual edir.

Çoxlu suallar yaranır. Tutaq ki, bütün bu müddət ərzində bu idxaldan büdcəyə daxil olan vergiləri indi kim ödəyəcək və nəticədə gömrük gəlirləri əvvəlki səviyyədə qalacaqmı? Bəs bizim gömrükdə bu məsələdə ağlabatan qərarlar, proqnozlar varmı? Nəhayət, əsas məsələ bu qadağanın qiymətlərə necə təsir edəcəyidir – inflyasiyanın yeni mərhələsi başlayacaqmı?

“Təbii ki, Dövlət Gömrük Komitəsinin qeyd etdiyi kimi, əqli mülkiyyət obyektlərindən qanunsuz istifadə inzibati və cinayət məsuliyyətinə səbəb olur. Ancaq indiki şəraitdə ilk növbədə bütün müsbət və mənfi cəhətləri başa düşmək və ölçüb-biçmək düzgün olardı”, - deyə O.Gündüz vurğulayıb.

Çində istehsal olunan bir çox marka var. Digər markalar istehsalçıdan rəsmi alınıb - onların istehsalı tamamilə qanunidir, sadəcə ölkəyə idxal edərkən müəllif hüququ sahibinin icazəsi tələb olunmur. Lakin Çinin saxta əşyalar bazarı bu gün bütün dünyada inkişaf edir. Saxta mallar istənilən böyük bazarın əsas hissəsini təşkil edir. Ona görə də deyə bilərik ki, bu qərar onlayn ticarətə daha bir sürpriz gətirəcək.

DİA.AZ: - Deyəsən, bu günlərdə rəhbərliyi dəyişən AZAL-da işlərin sahmana düşməsi üçün hələ xeyli addımlar atılmalıdır. Hər halda görünəni budur. Və aydın olur ki, hələ də bu qurumda müştəri məmnuniyyəti anlayışı aktual deyil. DİA.AZ bildirir ki, bunu artan vətəndaş şikayətlərindən də görmək olar. Eyni zamanda edilən şikayətlərin qulaqardına vurulmasından...

Biz isə DİA.AZ olaraq narazı vətəndaşların gileyini çatdırmaqda davam edirik. Bəlkə düzələ.. ümidiylə...

"AZAL - Azerbaijan Airlines şikayətçiyəm!" DİA.AZ bildirir ki, bu barədə "Müştərinin Səsi" sosial qrupundakı paylaşımında Aytən Sadıqova adlı istifadəçi giley edir.

Narazı vətəndaş daha sonra yazır: "Təyyarəni dəyişməklə aldığım komfort klas bileti ekonom klasa dəyişdilər, məni 1821 AZN ziyana saldılar. Ziyanı ödəmək üçün yaratdığım sorğulara cavab vermirlər!"

İddia olunanlarla bağlı dia.az olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...