Ardını oxu...
“KTMT”-nin son iclasından ÖNCƏ dəyərli dostum Rusif bəyin proqramında Belarusun Azərbaycan əlehinə hansısa qərarın qəbul olunmasına mane ola biləcəyini söyləmişdim, “Batka” sözümü yalan çıxartmadı, son iclasda Azərbaycan əlehinə qərarların çıxmaması üçün çıxış etdi (cəmi 1 dəqiqə 40 saniəlik videodur, izləyin).
Dövlət maraqları və dəyərlər arasında incə cizgi var - əgər hansısa siyasi təşkilat gələcəkdə ölkə idarə etməyi istəyirsə, bu incə cizgini tutmağı bacarmalıdır.
Xatırlayırsınızsa, 2020-ci ilin yayında Belarusda xalqın bir hissəsi etirazlara qalxdı, o zaman bizdə siyasi təşkilatların bir çoxu “QHT yanaşması” ortaya qoydular, halbuki, Sivil Toplum həmişə, DAİM dəyərləri önə çəkməlidir, çünki normalda onların siyasi ambisiaları yoxdur, istənilən hökumətin, hətta ən demokratik hökumətin belə, sözün əsl mənasında, tənqidçisi və yolgöstərəni olmalıdır.
O zaman Erkin Qədirli bir post yazmışdı, dəyərli analiz idi, məğzi də bu idi ki, Belarusda avroritar rejimdi, amma bu rejimi tanıyırıq, bəs ona müxalif olanlar kimdi, onlar qalib gəlsələr Azərbaycana münasibətləri necə olacaq – bu sualların cavabını bilmirik. Həmişə olduğu kimi sunqun çoxluq bu yazını normal qarşılasa da, səs-küylü azlıq Erkini “topa tutdu”. İndiki durum Erkinin yenə də haqlı olduğunu göstərdi. Sonradan dəfələrlə bu mövzunu ictimai müzakirələrə açdıq, hətta bir neçə İnternet TV-lərdə debatlarda da oldum, izah etməyə çalışdım, amma yenə də susqun çoxluq bəyənsə də, səs-küylü azlıq cığallıq etməkdə israrlı oldu. Xatırlayırsınızsa, 2020-ci ilin yazında Lukaşenko ilə Putinin münasibətləri çox gərgin idi, kim istəsə həmin dönəmdə Lukaşenkonun Ukraynalı jurnalist Qordona müsahibəsinə baxa bilər (linki şərhlərdə olacaq) – “Batka” açıq mətnlə Rusiyanı tənqid etməklə yanaşı Qərbə də mesaj verdi ki, onlarla işləməyə tam hazırdır. Amma Qərb bu mesajı eşitmədi, Kremlin məhz elə Lukaşenkonu diz üstə qoymaq üçün “müxalifət” yaratdığını anlamadı, “Batkanın” seçkilərdə əsas rəqibi Viktor Babariko idi – bankir, Rusiya “QazpromBankının” Belarus filialının 2000-ci ildən 2020-ci ilə, həbs olunduğu dövrə qədər rəhbəri olmuş Babariko birbaşa Kremlin adamı idi, 20 il QazpromBankın Belarusda faəliyyət göstərən törəmə bankının rəhbəri olmaq özü çox şeydən xəbər verir. Bu günə qədər də Babariko türmədədir, hələ də Lukaşenko onu azadlığa buraxmır, çünki Rusiyanın adamı olduğunu bilir.
Digər rəqibi isə Svetlana Tixanovskayanın həyat yoldaşı Sergey Tixanovskiy idi – bloqu vardı, ölkədə 2 gecə klubunun sahibi və biznesmen, varlı bir şəxs idi. İndi onun həyat yoldaşı Svetlana xanımı PR edib önə çəkdilər, hansı ki, özü Lukaşenko ilə danışıb xaricə çıxışına icazə almışdı, “Batkaya” da belə “rəqib” sərf edir.
2020-ci ildə bizi kəskin tənqid edən səs-küylü azlıq anlamadı ki, əgər o zaman Qərb Belarusla bağlı düzgün strategiya qura bilsəydi, bəlkə də, bu gün Rusiyanın Ukraynaya vəhşi hücumu da olmazdı, olsaydı belə, işğalın ilk günlərində Rusiya ordusu Kiyevə tərəf gələ bilməzdi - hətta bu gün, işğalı 9-cu ayı gedən zaman belə Lukaşenko tam Rusiyanın dediklərini etmir, birbaşa münaqişəyə girməkdən ölkəsini yayındıra bilir.
Xülasə, Dövlət maraqlarını anlamaq, strateji düşüncə, fotonun tamamını görmək bacarığı siyasi təşkilatlarda mütləq olması gərək keyfiyyətlərdir. Sivil Toplum isə başqa cür davranmaqda haqlıdır, doğrudur, amma bu davranışı da siyasi təşkilatlardan zorla tələb etməməli, dövləti idarəetmək üçün çalışan siyasi təşkilatlardan özlərinə yaxın davranış görməyəndə isə onları aşağılamamalıdır.
Siyasət qəliz və ağır bir işdir, məsuliyyətdir, bunu hamı anlamalıdır. Siyasi təşkilatlar, hakimiyyətə iddialı partiyalar isə hökumət kimi düşünüb-davranmağı indidən bilməli, amma dəyərlər və prinsiplərindən də vaz keçməməyi bacarmalıdırlar – dediyim kimi, bu çox incə bir cizgidir, iddialı partiyalar bu cizgidə yürüməyi öyrənməlidirlər...
Natiq Cəfərli
Teref.az
 
 
Ardını oxu...
Rusiya prezidenti Vladimir Putin son çıxışında futbol termini ilə desək Ermənistan müxalifətinə və Qarabağ separatçılarına pas atıb ki, onlar topu alıb baş nazir Nikol Paşinyanın qapısına qol vursunlar.
Ancaq hər ikisinin Paşinyana müqavimət göstərmək üçün taqəti qalmayıb.
Ermənistan müxalifəti Putinin müraciətinin erməni xalqına ünvanladığını anlayıb, bu gün verdikləri açıqlamalar da bundan xəbər verir, ancaq Paşinyanı hakimiyyətdən uzaqlaşdıracaq gücləri yoxdur, çünki erməni cəmiyyətinin susqun çoxluğu da Paşinyan kimi Qarabağ yükündən qurtulmaq istəyir.
Paşinyanın Kremlə dirsək göstərməsinin nəticəsidir ki, Putinin ideologiyasını bölüşən Simonyanı, Miqranyanı və Zatulini Ermənistana girişinə qadağa qoyub, başqa sözlə Paşinyan topu Putinin qapısına vurub.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
 
 
 
Ardını oxu...
“Böyük Britaniyanın Türkiyənin ehtiyac duyduğu qırıcıların alternativinin satılması barədə istəyini açıqlaması başadüşüləndir”.

Bu fikirləri Böyük Britaniyanın müdafiə naziri Ben Uollesin ABŞ-nin F-35 təyyarələrinə alternativ ola biləcək 4-cü nəsil “Eurofighter” qırıcılarının Türkiyəyə satılması istəyinə dair fikirlərini şərh edən politoloq Aydın Quliyev Yenicag.az-a açıqlamasında deyib.
Onun sözlərinə görə, müasir dünyada dövlətlərin öz milli təhlükəsizlik və iqtisadi maraqları əsasında addım atmaları təbiidir:

“Həqiqətən də, Böyük Britaniya müdafiə nazirinin ölkəsinin strateji-hərbi məhsullar sırasında olan “Eurofighter” qırıcılarını Türkiyəyə satmağa hazır olduğunu bəyan etməsi çox ciddi məlumatdır. Çünki burada söhbət ABŞ-nin təyyarə satışına embarqo qoyduğu Türkiyə üçün “nəfəslik” açılmasından gedir.

Bu isə onu göstərir ki, ABŞ və Böyük Britaniya NATO üzrə müttəfiq olsalar da, müasir dünyada dövlətlər arasında münasibətlərdə blok təəssübkeşliyindən əlavə onların milli təhlükəsizlik və iqtisadi maraqları da əsas götürülür. O baxımdan, Böyük Britaniyanın Türkiyənin ehtiyac duyduğu qırıcıların alternativinin satılması barədə istəyini açıqlaması başadüşüləndir.

Eyni zamanda, belə görünür ki, Böyük Britaniya həmin təyyarələri Türkiyəyə satmaqla ABŞ ilə aralarında problem yaranmayacağına əmindir. O da nəzərə alınmalıdır ki, Amerikanın maraqları ilə zahiri ziddiyət təşkil edən addım atmaqla yanaşı, Böyük Britaniya dünyanın müstəqil siyasət yürüdən ölkələrindən biridir.

Bəli, obrazlı desək, müqəddəs yer boş qalmaz. Əgər Türkiyənin lazım olan hərbi təyyarələri almaq imkanı varsa, onu hansı ölkədən olur-olsun, alacaq. Belə bir şəraitdə Böyük Britaniya o boşluğu doldurmaq üçün iddiasını ortaya qoyur və bu, tamamilə normaldır. Bir məqama da toxunmaq lazımdır ki, Böyük Britaniyanın bu məsələdə ABŞ ilə dərin qatlarda gizli razılığa gəlməsi də istisna deyil”.
 
Ardını oxu...
Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının baş katibi Nikolay Patruşevin köməkçisi Aleksey Pavlovun məşhur “Arqumenti i faktı” qəzetində yayımlanan məqaləsində Ukraynanın siyasəti tənqid olunarkən bu ölkəni idarə edənlərin slavyan köklərindən uzaqlaşdıqlarını və anormal insanların nəzarəti altına keçdiklərini iddia edib. Pavlov “anormal insanlar” dedikdə radikal iudaizmə bağlı olanları nəzərdə tutduğunu gizlətməyib. Bu açıq-aşkar antisemitizmdir. Pavlov bu sırada ukraynalı oliqarxlardan İqor Kolomoyskinin adını çəkib. Bəli, sirr deyil ki, Kolomoyskiy yəhudidir, Ukraynanın hazırki prezidenti Vladimir Zelenski də eyni dinə bağlıdır.
Rusiya və Sovet tarixinin müxtəlif kəsimlərində bu imperiyaların başında dayananların yəhudilərə nifrəti olub, qətliamlar və saxta məhkəmə işləri olub. Bu siyasət Rusiyanın şovinist çarlarından tutmuş SSRİ diktatoru Stalinə qədər davam edib. Buna görə də yəhidilərin ən böyük köçlərindən biri müxtəlif dövrlərdə məhz Rusiya və SSRİ-dən olub. Rusiyanın hazırki prezidenti Vladimir Putinin anti-semit baxışları yoxdur, bir ara İsraillə sıx münasibətləri də var idi. Ancaq Putin hər dəfə isrialli rəsmilərə onu da sual edirdi ki, “Siz necə ola bilər ki, nasistlərə simpatiyası olan Ukraynanı dəstəkləyirsiniz?”. Putin Ukraynada müstəqillik uğrunda mübarizənin başında dayanan Stepan Banderanın xalq qəhrəmanı kimi təqdim olunduğunu nəzərdə tutur. Putinin özündən soruşmaq lazımdır ki, “Bəs Siz yəhudilərə nifrət bəsləyən diktator Stalinə niyə bu qədər rəğbət bəsləyirsiniz?” Əgər Putin anti-semitizmin əleyhinədirsə, anti-semit ruhlu məqalə yayımlayan şəxsi hakimiyyətdən uzaqlaşdırmalıdır.
Elxan Şahinoğlu
Terefaz.
 
 
 
Ardını oxu...
Ötən gün diqqətimi cəlb etdi ki, Milli Məclisin İqtisadi komitəsində Mərkəzi Bankın rəhbərliyi ilə görüş keçirilib. Görüşdə ancaq deputatlar və Mərkəzi Bankın rəsmiləri iştirak edib. Təbii ki, bu tip görüşlər faydalıdır.
Amma bu məlumatı oxuyarkən dərhal da BMT-nin son Hesabatında Azərbaycanla bağlı gözlənilməz nəticələri xatırladım.
Xatırladıram ki , bir neçə gün öncə BMT "Elektron Hökumətin İnkişafı İndeksi” üzrə 2022-ci il üçün Hesabat və Reytinq cədvəlini açıqlayıb. Bu hesabata görə Azərbaycanla bağlı vəziyyət xoşagələn olmayıb, ölkəmiz son iki ildə 13 pillə geriləyib.
Sual oluna bilər ki, Milli Məclisdəki adi bir görüşlə Azərbaycanın beynəlxalq reytinqdə geriləməsi arasında hansı əlaqə var.
Hesabata diqqət yetirdikdə görmək olur ki, Azərbaycanın geriləməsi həm də əsasən elektron iştirakçılıqla bağlı olub. E-iştirakçılıq üzrə Azərbaycan son iki ilə xeyli, 25 pillə geriləyib, 193 ölkə arasında 98-ci yer olaraq qiymətləndirilib.
Ümumiyyətlə, BMT-nin adı çəkilən hesabatlarına görə Azərbaycan elektron iştirakçılığa görə son 5 ildə 36 pillə geriləyib.
BMT-nin adı çəkilən hesabatının hazırlanmasında istifadə olunan metedologiyada qiymətləndirmə üçün ölkələrin bütün rəqəmsal mühiti, e-hökumət, e-xidmətlər, rəqəmsal infarstruktur, internet və sosial media, elektron iştirakçılıq, rəqəmsal savadlılıq və s. əsas götürülür.
Bu metodologiyada E-iştirakçılıq dedikdə vətəndaşların qanun və qərarların qəbul edilməsində və icra prosesinə iştirak imkanları, fikir və təkliflərinin öyrənilməsi, xidmətlərin formalaşdırılması və göstərilməsi zamanı vətəndaş rəylərinin nəzərə alınması imkanları və s. başa düşülür.
Bir daha xatırladıram ki, yuxarıda adı çəkilən toplantıda vətəndaş cəmiyyətindən, ekspertlərdən, sahə üzrə mütəxəssislərdən və ictmai qurumlardan, assosiasiyalardan heç kim iştirak etməyib.
Qərar qəbul edənlərə, hökumətə müraciət edirəm, indi özününz müəyyən edin, BMT-nin hesabatı ədalətlidir, yoxsa qərəzlidir.
Osman Gündüz
Teref.az
Ardını oxu...
Oktyabr ayının 24-də Prezident İlham Əliyevin Gürcüstana işıüzar
səfəri həm ikitərəfli, həm də regional əlaqələrin inkişafı baxımından böyük
əhəmiyyətə malikdir. 30 il davam edən Azərbaycan-Gürcüstan
münasibətləri ortaq strateji maraqlara söykənir və hər iki xalqı bir-birinə
dostluq və strateji əməkdaşlıq əlaqələri bağlayır. İldən-ilə möhkəmlənən bu
əlaqələrin daha da inkişaf etməsi üçün böyük layihələr həyata keçirilir. Bu
səfər Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvilinin dəvəti əsasında reallaşıb
və ikitərəfli münasibətlərin daha da möhkəmlənməsi, eyni zamanda, strateji
əlaqələrin yeni mərhələyə - müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlməsi baxımından
olduqca mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Uğurla nəticələnən bu səfər Gürcüstan və Azərbaycan arasındakı
dostluq və qardaşlıq münasibətlərinə yeni təkan vermişdir. Bölgədə gedən
proseslər, təhlükəsizliklə bağlı olan məsələlər ölkə başçıları tərəfindən
müzakirə edilib, daha sonra isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
İlham Əliyev və Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili mətbuata
bəyanatlarla çıxış ediblər.
Prezident İlham Əliyev Gürcüstanda mətbuata bəyanatında bildirib ki,
bu gün strateji tərəfdaşlıq əlaqələrimiz müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlib.
Dövlətimizin başçısı beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Azərbaycan və
Gürcüstanın bir-birini daim dəstəklədiyini qeyd edərək deyib ki, eyni
zamanda, ikitərəfli formatda həyata keçirilən bir çox önəmli layihələr təkcə
ölkələrimiz üçün deyil, bölgə üçün, bütün Avropa üçün xüsusi əhəmiyyət
daşıyır. Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, dünyada Xəzər üzərindən
Azərbaycan, Gürcüstan və qonşu ölkələrdən keçən nəqliyyat yollarına
böyük ehtiyac vardır. Prezident İlham Əliyev, eyni zamanda vurğulayıb ki,
Azərbaycanın sərmayəsi ilə həyata keçirilən layihələr bizim
əməkdaşlığımızı daha da gücləndirir. Dövlət başçısı qeyd edib ki, ticarət
dövriyyəmizin artması bizi sevindirir. Bu ilin doqquz ayında qarşılıqlı ticarət
dövriyyəsi bir milyard dollara yaxınlaşıb. Əlbəttə ki, Azərbaycanın
sərmayəsi ilə həyata keçirilən layihələr bizim əməkdaşlığımızı daha da
gücləndirir. Azərbaycan Gürcüstana üç milyard dollardan çox sərmayə
qoyub. Bu sərmayə qarşılıqlı faydalı sərmayədir, çünki hər iki tərəfin
maraqlarına cavab verir.
Azərbaycan və Gürcüstan arasında regional əhəmiyyətə malik olan
əməkdaşlıq genişlənməkdədir. Bir çox icra olunan birgə layihələr təkcə
ölkələrimiz üçün deyil, bölgə üçün, bütövlükdə Avropa üçün xüsusi
əhəmiyyət daşıyır. Gürcüstanla Azərbaycan arasında yükdaşımaların
həcmi bu il 75 faiz artıb. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun ötürmə
qabiliyyətini 5 milyon tona çatdırılması nəzərdə tutulub. Bu məqsədlə bu il
və gələn il bu layihəyə Azərbaycan tərəfindən əlavə sərmayə qoyulacaqdır.
Bu gün Azərbaycan dünya bazarlarına qaz ixracatını artırmaq
niyyətindədir. Bu il 22 milyard kubmetr ixrac nəzərdə tutulub, gələn il daha
da artacaq. Bu ilin iyul ayında Avropa Komissiyası ilə Azərbaycan arasında
imzalanmış enerji sahəsində strateji tərəfdaşlığa dair Memorandumda
göstərilir ki, növbəti 5 ildə Azərbaycan Avropaya qaz ixracını iki dəfə
artıracaq. Planlaşdırılır ki, 2027-ci ildə Azərbaycanın təkcə Avropaya qaz
ixracatı 20 milyard kubmetrə çatacaq. Eyni zamanda, gələn il Bakı-Tbilisi-
Ceyhan neft kəməri xətti ilə də ixrac artırılacaqdır. Bütün bunlar
dövlətlərimiz arasında iqtisadi və digər sahələrdə əlaqələrin daha da
genişlənməsinə imkan yaradır.
Hazırda isə enerji resurslarına dünyada və Avropada böyük tələbat
olduğu üçün Gürcüstanla Azərbaycan arasında əlaqələrin güclənməsi hər
iki dövlətin milli maraqlarına xidmət edəcəkdir.

İsrafil Kərimov
Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
DİA.AZ
Ardını oxu...
Rusiya demokratik ölkələrdəki hökumət dəyişikliklərini çox yaxından, həvəslə və həyəcanla izləyir.

Putin Qərbdəki siyasətçilərin seçkilərdə və ya partiyadaxili rəqabətdə uduzmasını onların zəifliyi kimi qiymətləndirir. Rusiya rəhbərliyinə daxil olan şəxslər, hətta rəsmi sözçülər bu cür dəyişikliklər baş verəndə həmin qərbli siyasətçiləri ələ salır, onlara rişxənd edir, sanki Rusiya böyük bir qələbə qazanmış kimi reaksiya verir və sevinclərini gizlətmirlər.

Rusiyanın bəlası da budur.

Bu zehniyyət hələ də anlamır ki, Qərbin gücü məhz onun demokratiyasında və daxildə vətəndaş hüquqlarını mərkəzə qoyan anlayışındadır. Seçki yolu ilə baş verən sürəkli dəyişiklik, hökumətlərin, siyasətçilərin davamlı sorğulanması və hesabatlılığı, problemləri həll edə bilməyən hökumətlərin, yaxud xətaya yol vermiş siyasətçilərin seçkilər və ya partiyadaxili mexanizmlər vasitəsilə yola salınması, xidmətlərindən asılı olmayaraq ayrı-ayrı şəxslərin deyil, xalq iradəsinin hegemoniyası tərəqqiyə aparan yoldur. (Xalq iradəsinin həyata keçirilməsini təmin edən sistemlərin nə dərəcədə mükəmməl olduğu mövzusunda mübahisə etmək olar və bunun yeri var.)

ABŞ-ın (Bayden-Harris administrasiyasının) yeni açıqlanan Milli Təhlükəsizlik Strategiyasında belə bir hissə var:

“Rəqiblərimizin problemləri ciddidir və getdikcə artır. Onların həm ölkə daxilində, həm də xaricdəki problemləri yüksək dərəcədə fərdiləşmiş avtokratiyalara xas olan patologiyalarla bağlıdır və həlli daha çətindir, nəinki bizim problemlərimizin. Amerika Birləşmiş Ştatları isə əksinə, həm daxili, həm də xarici problemlərini ölkə içərisində islahatlara və yenilənməyə təkan vermək üçün fürsətlərə çevirmək ənənəsinə malikdir. Biz uğurlarımızdan və uğursuzluqlarımızdan dərslər çıxarırıq. Bu, Amerikanın tənəzzülü ilə bağlı “peyğəmbərlik”lərin keçmişdə dəfələrlə öz təsdiqini tapmamasının və Amerikaya qarşı niyə heç vaxt yaxşı bir “stavka” olmamasının səbəblərindən biridir…”

İndi Rusiya rəhbərliyinin (eləcə də Azərbaycanda, Türkiyədə və digər ölkələrdə onların tərəfdarlarının) Boris Consondan sonra xanım Liz Trassın istefasını da ruh yüksəkliyi ilə qarşıladıqlarını, bunu “Qərbdəki ümumi çöküş”lə (?) izah etməyə çalışdıqlarını görürük. Halbuki keçmiş koloniyadan çıxmış ailənin övladının keçmiş metropoliyada hər hansı diskriminasiya ilə qarşılaşmadan karyera pillələrini sürətlə qalxaraq 42 yaşında hökumətin başına keçməsi müasir parlament demokratiyasının vətəni olan Böyük Britaniya üçün növbəti nailiyyətdir. Üstəlik, etnik mənşə baxımından ingilis olmayan biri mühafizəkar ingilislərin lideri olur.

Rişi Sunakın baş nazirliyi dövründə, şübhəsiz ki, Britaniya kimi köklü dövlətin xarici siyasəti və müdafiə siyasəti dəyişməyəcək. Ötən ilin martında qəbul olunan “Qlobal Britaniya” strategiyası Avropa Birliyindən ayrıldıqdan sonra dövlətin dünyadakı yerini yenidən müəyyən edir və bu istiqamətdə ana xətləri müəyyənləşdirir. Əlbəttə ki, hökumətlərin və baş nazirlərin bir-birindən fərqlənən siyasəti, yanaşmaları olur və olacaq, amma taktiki səviyyədəki bu fərqliliklər ümumi strategiyanı pozmur.

Biz bundan sonrakı mərhələdə Böyük Britaniyanın xarici və müdafiə siyasətində anqlo-sakson dünyasının lideri ABŞ-la daha çox sinxronluq, NATO ittifaqına daha çox bağlılıq, daha çox silahlanma, nüvə arsenalını böyütmə, dənizlərdə öz nüfuzunu genişləndirmə və Rusiyanı Qara-Aralıq dənizi hövzəsindən sıxışdırma – bu çərçivədə Ukraynaya daha çox dəstək müşahidə edəcəyik.

Həm Britaniyanın, həm də ABŞ-ın strategiya sənədlərində qırmızı xətlə keçən və dəfələrlə təkrarlanan əsas məqam isə texnoloji-innovasion liderliyin əldən verilməməsi məsələsidir. Məqsəd Çinin bu sahədə yüksəlişinin əngəllənməsi və Hind-Sakit okean regionunda bu dövlətə qarşı daha təsirli siyasətin aparılmasıdır. Bu siyasət bir müddətdir başlayıb və xüsusən Bayden administrasiyasının bu istiqamətdə aqressiv addımları, son olaraq yarımkeçiricilər sahəsində Çinə tətbiq olunan ağır məhdudiyyətlər önəmli gəlişmədir.
Şahin Cəfərli
pressklub
 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycana qarşı Fransa Senatında müzakirəyə çıxarılacaq qətnamə layihəsi hazırlanıb. 6 senatorun hazırladığı qətnamə layihəsi Bakını küncə sıxışdırmaq məqsədi daşıyır:
- Azərbaycan “hərbi cinayətlərdə və insan haqlarının pozulmasında” ittiham olunur;
- Avropa İttifaqı ölkələrinə Azərbaycandan neft və qaz idxalını dayandırmaq çağırışı edilir;
- Ermənilərin Qarabağa “qayıdış hüququ”, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə “erməni mədəni irsinin qorunması” kimi məsələləri özündə ehtiva edir;
Noyabrın 15-də Senatda müzakirəyə çıxarılacaq qətnamənin qəbul edilməsi ehtimalı böyükdür: Fransanın Azərbaycana qarşı mövcud siyasəti, xüsusilə sərhəddə son toqquşmalardan sonra Paris-Bakı xəttində baş verənlər bu gözləntini artırır; qətnamənin müəllifləri arasında Senatda əksər çoxluğa malik olan Sosialist partiyasını təmsil edir və bu, səsvermədə həlledici ola bilər;
Qətnamə qəbul edilsə belə praktiki mərhələdə işləyəcəyi gözləntisi azdır, xüsusilə Avropa üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən enerji resursları baxımından. Hərçənd, Fransa bütün körpüləri yandırmaqda israrlı görünür və belə addımlarla Cənubi Qafqazda təsir imkanlarını nə qədər artıra biləcəyi də sual altındadır.
Asif Nərimanlı
Teref.az
 
Ardını oxu...
Bu arada başımız bir az da fars və fransız oyunbazlarının bölgəmizdəki meymunluqlarına qarışıb, şimal qonşumuzun Qarabağda nə oyunlardan çıxması arxa plana keçib. Görünən budur ki, Ermənistan 2020-ci ilin 10 noyabr bəyannaməsində və ondan sonra keçirilən üçtərəfli görüşlərdə əldə olunmuş razılıqları pozduğu kimi, Rusiya da bu ilin əvvəlində imzalanmış müttəfiqlik münasibətlərinə zidd davranışlar sərgiləməkdədir.

Əks təqdirdə, erməni milyarder Ruben Vardanyan Qarabağda yüz hoqqadan çıxmaz, özünü canişin kimi apara bilməzdi.

2020-ci ilin 10 noyabr razılaşmasına əsasən, Rusiya Qarabağın yuxarı hissəsində sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunmasına qarant durub. Amma Vardanyan faktiki olaraq gərginlik yaratmaqla məşğuldur, rus hərbi kontingentin gözü qarşısında. Niyə onun qulağından tutub, Moskvaya göndərmir Volkovun rəhbərlik etdiyi “sülhməramlı”lar? Məntiqlə erməni milyarder elə avqust ayında, Qarabağa keçmək istəyəndə Laçın yolundaca postda saxlanılmalı, qolları qandallanmalı idi. Demirik ki, Qarabağa qanunsuz gəldiyi üçün, bunu Rusiya hərbi kontingentindən gözləmirik. Vardanyan Rusiya vətəndaşlığından imtina edib, Qarabağa “mühacirət etdiyi” üçün cəzalandırılmalı idi, əgər bu, Moskvada cızılan oyun deyildisə... Artıq heç kimdə şübhə yoxdur ki, erməni milyarderi oraya yollayan Kremldəkilərdir. Bununla həm Qərbin sanksiya dalğasından pullarını xilas etmiş olur – Rusiya vətəndaşlığından imtina görüntüsü yaratmaqla – həm Qarabağdakı “rus planı”nın icrasına rəhbərlik edir, həm səfil gündə yaşayan ermənilərə maliyyə yardımı göstərir, həm də buradakı rusiyalı hərbi kontingenti maliyyələşdirir. “Hayastan” fondu da artıq bu bölgəyə maliyyə ayırmağa tərəddüd edir, çünki 2020-ci il döyüşlərindən sonra perspektiv görmür, düşünür ki, tikəcək, Azərbaycan əsgəri gəlib sahiblənəcək. Qarabağda növbəti müddətə qalmasını təmin etmək üçünsə Rusiyaya burada daha çox erməni əhalinin qalıb, yaşaması lazımdır. Necə ki, müharibədən sonra İrəvandan daşıyıb gətirdilər ermənilərin bir hissəsini. Erməni olmasa, nəyə lazımdır burda rusiyalı hərbçilər, anlayırlar... Odur ki, Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən barəsində cinayət işi açılmış Araik Arutyunyanın əlindən bir iş gəlmədiyini görüb, yeni “fiqur” atdılar ortaya. Hətta Araiki vadar etdilər ki, özünün sadiq Beqlaryanının “postu”nu – “dövlət naziri” – Vardanyana təklif etsin.

Budur, erməni milyarder bir müddət fikirləşəndən sonra (?!) “qərarını” verdi: noyabrın əvvəlindən “dövlət naziri” işləməyə razılaşdı. Bu, Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan - Vladimir Putinin də birmənalı şəkildə təsdiqlədiyi kimi - ərazidə oynanılan tamaşadır! Özü də Vardanyana “vəzifə” nə zaman təklif edildi: Praqa görüşü ərəfəsində. Arutyunyan qələt edər, başını səksəkə ilə oturduğu binanın divarına çırpardı, amma təkbaşına belə addım atmazdı. Sadəcə, Moskvadan dedilər, o da icra etdi. Səbəbi məlum: dolayısı ilə təzyiq etmək istədilər, birdən Rusiyanın iştirakı olmadan, Şarl Mişelin moderatorluğu ilə hansısa razılaşma-filan əldə olunar, sənəd imzalanar deyə. Rusiya XİN sözçüsü Mariya Zaxarovanın Praqa görüşünə ilkin reaksiyası da Moskvanın narahatlığını büruzə verdi. Vardanyan layihəsi məhz təfriqə yaratmaq, aranı qızışdırmaq niyyətindən qaynaqlanır, təşəbbüsü sonadək əldə saxlamaqdır əsl məqsəd. Belə görünür ki, Rusiyanın bizimlə “dili danışır”, ürəyindəkilər isə bir başqadır. Xatırlayırsınız yəqin, 2015-ci ilin iyulunda da bir milyarder oyunu oynanılmışdı. O vaxt Rusiyanın keçmiş milyarderi German Sterliqov arvadı Alyona və 5 uşağını da götürüb Qarabağa köçmüşdü. Deyirdi Qarabağda “ekoloji təmiz məhsullar” istehsal edəcək, daha nələr... Hətta Cıdır düzündə “eşşək yarışı”, axçilərin “moda müsabiqəsini” də keçirmişdi həmin bu əl meymunu. Sonradan rolunu düzgün oynaya bilmədi, ya nə baş verdisə, yoxa çıxdı.

Amma Vardanyan layihəsi bir başqadır. Elə bu gün – 23 oktyabrda Xocavənddə görüş keçirib, “burdakı insanlar bilirlər ki, evlərini onlardan başqa heç kim qoruya bilməz”, deyərək “odun üstünə yağ töküb”. Diqqət edin, Rusiyadakı erməni diasporunun rəhbəri Ara Abramyan Ermənistanda keçirilən ümumerməni toplantısını boykot edir, amma həmin bu Vardanyan Qarabağ ermənilərinin “gününə ağlamağa gəlib”. Şübhə yoxdur ki, Abramyanın qərarını da Rusiya rəhbərliyi verib, “Soros uşağı” Nikol Paşinyana yerini göstərmək istəyirlər həm də. Rusiya düşünür ki, Qarabağdakı Vardanyanla həm də Paşinyana təzyiq göstərəcək gələcəkdə. Birinci dəfə deyil ki... Levon Ter-Petrosyanın “qənimləri” Xankəndidən gedib – Robert Köçəryan, Serj Sərkisyan, hətta Seyran Ohanyan...

Bu gün artıq Qarabağ klanının sınıq-salxaq liderlərinin İrəvanda yenidən hakimiyyət olimpinə yüksəlməsi mümkün deyil, bunu Rusiyada da bilirlər. Təkcə ona görə yox ki, erməni əhali eks-ləri dəstəkləməyəcək. İrəvana səfər edərkən həbsdə olan Köçəryanın arvadı ilə görüşən Rusiya prezidenti bilir ki, Azərbaycan lideri bu cinayətkarların hakimiyyətə qayıdışına heç vaxt imkan verməz. Dövlət başçımız canilərə sözünü dəfələrlə deyib. O halda müharibə qaçılmaz olar. Deməli, Rusiya Paşinyanı əvəzləməkdən ötrü yeni kadr üzərində işləyir Vardanyanın timsalında. Əvvəlcə Xankəndidə “dövlətçilik təcrübəsi” qazanmasını, ardınca da ermənilərin dəstəyini almasını istəyir güman ki... Lakin Qarabağ Azərbaycan ərazisidir və bura təcrübə meydanı deyil, rədd olmalıdır!

Ancaq narahatlıq doğuran budur ki, təkcə Vardanyanla iş bitmir. Elə bu gün Xankəndidə “Rusiya icmasının himayəsi altında” (?!) Qarabağda yaşayan “Rusiya Federasiyası vətəndaşları”nın (??) görüşünün keçirildiyi barədə xəbər yayılıb.

Erməni mənbələri bu xəbəri geniş tirajlayıblar. İddialara görə, iclasda “fəal ruslar” və İcma Şurasının üzvləri iştirak ediblər. “Rusiya vətəndaşları rus icmasının həyatında və Dağlıq Qarabağın gələcək taleyində öz iştiraklarını gücləndirəcəklər. İclasda Dağlıq Qarabağda yaşayan rusiyalı həmvətənlərə pulsuz hüquqi xidmət göstərmək üçün Hüquq Mərkəzinin yaradılması təsdiq edilib. Rusiya Federasiyası vətəndaşlarının görüşləri ayda ən azı bir dəfə müntəzəm olacaq”. Görürsünüzmü? “Xoruzun quyruğu” görünür. Qarabağda 20-25 min ermənini zorla saxlayıblar, guya ki, burada “rus icması” var imiş. Abırsızlıqdır! Amma təkcə bu da deyil. “Rus pasportları”nın paylanması planı da işə salına bilər bu gedişlə. İclas iştirakçıları açıq şəkildə bildiriblər ki, öz təhlükəsizliklərini Rusiya sülhməramlı kontingentinin mövcudluğu ilə əlaqələndirirlər. Həyasızlığa baxın: “Rusların bir hissəsi üçün Qarabağ torpağı anadangəlmə, ata-baba mirası ilə doğmadır”. Guya ki, burada ruslar da yaşayırmış...

Bir neçə gün əvvəl Azərbaycan Rus icmasının rəhbəri, deputat Mixail Zabelindən Qarabağdakı “rus icması” planı haqda soruşdum. Dedi boş şeydir, orda 24 nəfər rus yaşayır. Biz də bilirik ki, Qarabağın ermənilər olan hissəsi hazırda rusların yaşayacağı yer deyil. Amma “boş şey” də deyib, üstündən keçmək olmaz.

Həyasızlığa baxın: “İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Rusiya Federasiyası vətəndaşları arasında evlərini və bütün əmlakını itirmiş qaçqınlar da var. Rusiya Federasiyasının vətəndaşları arasından demək olar ki, bütün qaçqınlar müharibədən sonrakı maliyyə ödənişləri və kompensasiyalar aldılar, lakin mənzillə təmin edilmələri məsələsi hələ də gündəmdədir. Rusların təhsil və mədəniyyət sahəsindəki ehtiyaclarını ödəmək üçün nəzərdə tutulmuş Rus Mədəniyyəti Evinin yenidən qurulmasına xüsusi diqqət yetiriləcək”.

Rusiya prezidentinə müraciət edəcəklərini də deyiblər.

Bu arada, İrəvandan əli ətəyindən uzun qayıtmış Araik Arutyunyan Rusiyaya səfərə hazırlaşır, “rəsmi görüşlər”i olacaqmış...

Rusiya Azərbaycanın müttəfiqidirsə, elə tarpdaca onu qandallayıb, Bakıya təhvil verməlidir. İnterpol axtarışında olan cani ilə nə görüşbazlıqdır?

Beləcə, Xankəndidə “rus tamaşası” oynanılır. Belə getsə, Rusiya kontingentinin birinci müddəti başa vurmasını gözləməyə səbrimiz çatmayacaq. “İvan, idi domoy” deyəkmi?..

Elşad Paşasoy,
Musavat.com
 
Ardını oxu...
Şəhərətrafı qəsəbələrdə baha qiymətə torpaq alıb min bir əziyyətlə ev tikmiş insanlar çıxılmaz vəziyyətdə qalıb.
Birinci, bu torpağı satanlar kimlərdir?
Bu torpağı satanlar HEÇ KİMDİR. Ona görə milyonlarla insanın yaşadığı Bakıətrafı qəsəbələrdə yollar yalnız bir maşının keçə biləcəyi endə, məhəlləarası küçələr isə yerli-dibli olmur. Burada digər şəhərsalma prinsipləri də kobud şəkildə pozulur. Onlar dövlətin torpağını özbaşına sata bilərlərmi? Yox. Deməli, torpağı vətəndaşlara on qat bahasına satan Dövlətdir. O pullar büdcəyə getmir, birbaşa korrupsionerlərin ciblərinə axır.
Qanunvericilik həmin torpağı satanlar tərəfindən elə tənzimlənib ki, Bakı şəhərində qanuni ev tikmək mümkün deyil. İcra hakimiyyətinə mütləq rüşvət verməli, kommunikasiyalara qoşulmağı isə öz cibinin hesabına reallaşdırmalısan.
TEREF.AZ yazır ki, bunu tanınmış yazarımız Səfər Alışarlı deyir. Səfər bəy daha sonra fikrini davam etdirərək deyir:
Evlərin sənədləşdirilməsi özlüyündə detektiv bir oyundur. Evi bu gün özəlləşdirmək istəyirsənsə, ən azı bir paçka yüzlüyü cibinə qoyub getməlisən əmlak komitəsinə. Bir aya çıxarışın hazır olacaq. Pulsuz getsən, çox şey deyəcəklər, onların içində ən başlıcası odur ki, guya tezliklə, bir-iki aya prezidentin bu məsələ ilə bağlı xüsusi sərəncamı olacaq və onda... Bu sözü üçüncü onillikdir ki, eşidirik.
Necə olur ki, Əmlak komitəsinin sənədləşdirmə ilə məşğul olan avtobusları, məsələn, Gədəbəyin ucqar kəndlərini gəzib camaatın özəlləşdirmə problemlərini həll edir, amma burdan-bura, məsələn, Balaxanıya, Binəyə gələ bilmir?
Çıxarışsız evə pasport qeydiyyatına düşmək də bir ayrı problemdir. Polis deyir ki, onların qeydiyyat səlahiyyəti əllərindən alınıb. Odur ki, gedin məhkəməyə.
Məhkəmənin də dediyini bilirsiniz.
Səfər Alişarlı
Teref.az
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti