“Yaxın Şərqdə artan gərginlik Cənubi Qafqaza, o cümlədən Azərbaycana təsirsiz ötüşməyəcək” dedikdə məhz buna bənzər informasiya müharibəsini nəzərdə tuturduq. İran Prezidenti İsrailin yaxın qonşularda mövqelərinə zərbə endirməyi təklif edərkən, Azərbaycanın adı çəkilib, yəni İsrailin ölkəmizdəki səfirliyinə qarşı həmlə nəzərdə tutulub. Tehran belə bir planı həyata keçirmək istəyərsə, bu avtomatik Azərbaycan-İran münasibətlərinin gərginləşməsinə səbəb olacaq. Azərbaycan başqa dövlətlərin mübarizə və müharibə meydanı deyil.
Bu mövzu ətrafında müzakirələr davam edərkən İsrailin “Kan” dövlət teleradio şirkəti İsrail ordusunun İrandan gələn hücum təhlükəsi fonunda hərbi qulluqçularına Azərbaycan və Gürcüstanda qalmağı qadağan etməsi xəbərini yayıb. Məlumata görə, ordu rəhbərliyinin əmrinə əsasən, hazırda Cənubi Qafqazın bu iki respublikasında hər hansı səbəbdən hərbi xidmətdə olan israillilər dərhal ölkəyə qayıtmağa borcludurlar. Bu da təxribatdır. Azərbaycanda İsrailə məxsus hərbi birlik və ya hərbçilər yoxdur. İsrailin dövlət televiziyası bu təxribatçı xəbərlə İrandakı anti-Azərbaycan mövqeyində dayanan mühafizəkar dairələrin və SEPAH generallarının əlinə oynayıb. Çünki məhz onlar illərdir İsrailin Azərbaycanda hərbi varlığı haqqında əfsanələr yayırlar. İndi də deyəcəklər ki, “gördünüz bunu İsrail də təsdiq edib”. Yaxın Şərqdəki gərginlikdə və İran-İsrail qarşıdurmasında tərəf olmasaq da, bizi alovun içinə atmaq istəyirlər. Belə bir vəziyyətdə Azərbaycanın Türkiyə ilə strateji müttəfiqliyin əhəmiyyəti bir daha görsənir.
Elxan Şahinoğlu
TEREF

Milli Məclisə seçkilərə az bir müddət qaldıqca, Mərkəzi Seçki Komissiyasının siyahılarında peyda olan şəxslərin deputatlıq həvəsinə düşməsi heç də birmənalı qarşılanmır.

Maraqlıdır, belə şəxslər, adətən, hansısa nazirlikdə yüksək vəzifədə çalışan şəxslərin ətrafında olmaqlarını, daha dəqiq desək, klan üzvü olmalarını çox zaman gizlətmirlər.

Yenicag.az-ın seçki marafonu ilə əlaqədar başlatdığı araşdırmanın bugünkü qonaqları isə Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovun kadrlarıdır.

Bu şəxslər 31 saylı Suraxanı ikinci seçki dairəsindən namizədliyini bitərəf şəkildə verən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin idarə rəisi Qaya Məmmədov, 44 saylı Sumqayıt üçüncü seçki dairəsindən hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) sıralarından namizədliyini verən Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil üzrə Dövlət Agentliyinin direktor müavini Mehriban Vəliyeva və 47 saylı Sumqayıt-Qaradağ-Abşeron seçki dairəsindən bitərəf şəkildə namizədliyi verilən Azərbaycanın Cənubi Afrika Respublikasındakı Diplomatik Missiyasının rəhbəri Zaur Şükürovdur.

C. Bayramovun ovaxtkı Təhsil Nazirliyinə rəhbərlik etdiyi dönəmlərdən olan kadrı sayılan M. Vəliyeva haqqında isə yerli mediada heç də xoş sözlər yazılmayıb. 1989-cu ildən pedaqoji fəaliyyətə başlayan xanım Vəliyeva Bakı şəhəri 278 nömrəli tam orta məktəbdə, Heydər Əliyev adına Müasir Təhsil Kompleksində və Akademik Zərifə Əliyeva adına liseydə işləyib. 2014-2020-ci illərdə Akademik Zərifə Əliyeva adına liseyin direktoru vəzifəsində çalışıb. Təhsil nazirinin əmri ilə 2020-ci il 11 dekabr tarixində Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin müdiri vəzifəsinə təyin edilib. 6 oktyabr 2023-cü ildə isə Məktəbəqədər və Ümumi Təhsil Agentliyinin direktor müavini təyin edilib.

Uzun illər Mehriban Vəliyeva Bakı boyda şəhərin təhsilinə, məktəblərinə, uşaq bağçalarına, körpələr evinə nəzarət, daha doğrusu, sahiblik edib. Belə ki, Mehriban Vəliyevanın dövründə nəinki yerdəyişmələr, hətta orta məktəblərin 1-ci siniflərinə qəbul rüşvət obyektinə çevrilməsi barədə media orqanlarında silsilə məlumatlar yayılıb. Məlumatlarda rus bölmələrinə qəbulun qiyməti isə 3-4 dəfə bahalaşdığı qeyd edilir.

Dövri mətbuatda onunla bağlı gedən qısa yazını təqdim edirik:

“Bəli, Mehriban Vəliyeva paytaxt təhsilinə rəhbərlik etdiyi az müddətdə milyonçu-oliqarxa çevrildi. Şübhəniz varsa, buyurun, tanış olun: Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin müdiri Mehriban Vəliyeva Fatmayı bağları adlanan ərazidə, daha dəqiq desək, “Araz” marketin arxasında dəyəri 500 min manata olan villa alıb.

İndi isə keçək Mehriban Vəliyeva ilə bağlı ən son məlumatlara. Deməli, Mehriban Vəliyevanın bacısının əri Müdafiə Nazirliyinin Təchizat İdarəsinin rəisi olub. Təsəvvür edirsiniz, bu idarənin rəislərinin adı həmişə böyük korrupsiyada hallanıb. Mehriban Vəliyevanın bacısının oğlu, yəni həmin Təchizat İdarəsi rəisinin oğlu isə Azərbaycanda bərk gedən generallardan birinin balaca qızına 900 min manat pul atıb və bu günədək qaytarmır.

Məlumat üçün qeyd edək ki, generalın qızı ilə Mehriban Vəliyevanın bacısı oğlu Zərifə Əliyeva adına liseydə sinif yoldaşı olublar və o vaxtdan dostluq ediblər. Yeri gəlmişkən, Mehriban Vəliyeva həmin illərdə liseyin direktoru olub.
Sözün qısası, generalın evində yəqin ki, 9 milyarda yaxın pul olub ki, balaca qızın 900 min dostuna verməsindən gec xəbər tutublar”.

Görünən odur ki, YAP-dan namizədliyini verən xanım Vəliyeva indiki Elm və Təhsil Nazirliyin rəhbəri Emin Əmrullayev tərəfindən “vurulandan” sonra C. Bayramov ona deputat mandatı qazandırmaq niyyətindədir.

C. Bayramovun ikinci kadrı isə Qaya Məmmədovdur. Q. Məmmədov 20220-ci ildə Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycanın NATO yanında Nümayəndəliyinin başçısı Qaya Məmməd oğlu Məmmədov Prezident İlham Əliyevin imzaladığı sərəncamla vəzifəsindən geri çağırılmışdı.

Qaya Məmmədov 16 oktyabr 2018-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının NATO yanında Nümayəndəliyinin başçısı təyin edilib. 2017-ci ilin sentyabr ayından bu vəzifəyə təyin edilənədək Azərbaycan Respublikasının NATO yanında Nümayəndəliyinin başçısı vəzifəsini icra edib. O, 2013-2017-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Beynəlxalq Təhlükəsizlik idarəsinin rəisi vəzifəsində çalışıb.

Q. Məmmədov Azərbaycan Respublikasının diplomatik xidmətində fəaliyyətinə 1999-cu ildə başlayıb. O, Xarici İşlər Nazirliyinin müxtəlif idarələrində, o cümlədən 2001-2004-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının Almaniyada səfirliyində və 2008-2011-ci illərdə NATO yanında nümayəndəliyində müxtəlif diplomatik vəzifələrdə çalışıb. Q. Məmmədov 2007-2008-ci illərdə NATO Beynəlxalq Qərargahının Müdafiə siyasəti və planlaması idarəsində tərəfdaşlıq zabiti vəzifəsində işləyib.

Q. Məmmədov 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən “Diplomatik xidmətdə fərqlənməyə görə” medalı ilə təltif edilib.

Q. Məmmədov Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin bakalavr və magistratura pillələrini bitirib, ABŞ-ın Taft Universitetinin Fletçer adına Hüquq və Diplomatiya Məktəbində diplomatiya ixtisası üzrə magistr təhsili alıb. O, NATO Müdafiə Kollecinin 2005-2006-cı illər üzrə 107-ci Ali kursunun məzunu olub. Q.Məmmədov Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinin Diplomatiya Məktəbində, Harvard Universitetinin Con F.Kennedi adına İdarəçilik Məktəbində, Təhlükəsizlik məsələləri üzrə Corc Marşal adına Avropa Mərkəzində və ABŞ Milli Müdafiə Universitetində təlimlər keçib.

Qəribəsi budur ki, hazırda Azərbaycan XİN-də idarə rəisi olan Q. Məmmədov nədən deputat olmaq istəyir? Yoxsa o, üzvü olduğu klanın səyi nəticəsində parlamentdə mandat əldə etməyə sövq edilir?

C. Bayramovun ən möhtəşəm kadrlarından biri isə Z. Şükürovdur. CAR-dakı diplomatik missiyasının rəhbəri olan Z. Şükürov, maraqlıdır ki, səfirlik fəaliyyətindən imtina edib, niyə deputat olmaq istəyir? Belə başa düşürük ki, mandat əldə etmək eşqinə düşən namizədlərimizin çoxu uzun illər parlamentdə bir yaralı barmağa məlhəm olmayan bəzi deputatlarımızın irsini mənimsəyərək, onların yolunu davam etmək istəyirlər. Sözsüz ki, sahib olduqları qrup da onları buna şirnikləndirir…

Mövzunu davam etdirəcəyik…

www.yenicag.az

Əsas motiv kifayət qədər loyal namizəd əldə etmək olub

ABŞ Demokratlar Partiyasından prezidentliyə namizəd Kamala Harris vitse-prezidentliyə namizədi ilə bağlı qərar verib. Söhbət Minnesota qubernatoru Tim Valsdan gedir. Bu seçim Harrisin namizədliyini gücləndirəcəkmi? Mən belə düşünürəm. Başa düşmək lazımdır ki, ilk növbədə prezident seçilir. Formal olaraq onunla birlikdə vitse-prezident seçilir və o, həmin gün and içir. Prezident və ya prezidentliyə namizəd isə seçki kampaniyasını müəyyən hesablamalar əsasında qurur.

Mənə elə gəlir ki, Valsın vitse-prezidentlik postuna seçilməsi bir neçə amillə bağlıdır. İlk növbədə, bu, loyallıq və dəqiq müəyyən edilmiş siyasi planların olmamasıdır. Yəni Harris, necə deyərlər, finala çıxan digər namizədlərlə görüşlər keçirib və ola bilsin ki, onların müəyyən məsələlərdə ya fərqli mövqeləri olub, ya da onlardan biri siyasi karyerası ilə bağlı başqa planlarının olduğunu bildirib. Bu, ştatlarda gənc perspektivli siyasətçilər arasında tez-tez baş verir. Alternativ olaraq, ola bilsin ki, Pensilvaniya qubernatoru Coş Şapironun daha cəlbedici siyasi gündəliyi var.

Amma mənə elə gəlir ki, əsas motiv kifayət qədər loyal namizəd əldə etmək olub. Mən Amerika televiziyasında eşitdim ki, Harris Tim Valsı şəxsən tanıyır (baxmayaraq ki, onlar Şapironu baş prokuror olandan tanıyırlar).

İkincisi, seçkinin nəticəsi baxımından, əlbəttə ki, demokratların Pensilvaniyanı, yəni Şapironun qubernator olduğu ştatı “alması” son dərəcə vacibdir. Amma ola bilsin ki, onlar artıq onun Harrisi dəstəkləyəcəyinə və dəstək üçün bir növ mitinqlər keçirəcəyinə razılaşıblar. Əgər belədirsə, görünür, seçki səbəblərindən Şapironu seçməyə ehtiyac yox idi. Bu da mümkündür.

Ancaq başa düşmək lazımdır ki, o, həm də konqresmen olub və böyük siyasi təcrübəyə malikdir. Yəni o, kifayət qədər təcrübəli siyasətçidir, lakin Tramp və Baydendən xeyli gəncdir.

Bundan əlavə, Vals kifayət qədər mühafizəkar ərazidə Konqresə seçkilərdə qalib gəlib. Və bunu elə şərh etmək olar ki, həqiqətən də, Harris komandasının dediyi kimi, onlar həm respublikaçıların səsləri, həm də müstəqil seçicilər adlandırılanların səsləri üçün mübarizə aparmağa çalışacaqlar. Amma düzünü desəm, bu, çox iddialı bir məqsəddir və ona çatmaq çox çətindir. Məntiqlidir ki, demokratlardan prezidentliyə hər hansı namizəd respublikaçılar ona səs verərsə, seçkidə qalib gələcək. Ancaq hər şey bu qədər sadə olsaydı, bu Amerika seçkisi olmazdı. Demək istəyirəm ki, siz belə bir məqsəd qoya bilərsiniz, amma bunun yüz faiz həyata keçəcəyinə ümid etməməlisiniz.

Tim Valsın Ukraynaya yardımla bağlı mövqeyinin nə olduğunu anlamaq da vacibdir. O, Ukraynanın ABŞ-dakı səfiri ilə görüşüb və Harris kimi o, Ukraynaya dəstəyin davam etdirilməsinə kifayət qədər diqqət yetirib. Ancaq mən düşünmürəm ki, bu barədə artıq xüsusi sitatlar yoxdur. Yenə də Bayden yarışdan geri çəkilməzdən əvvəl Harrisdən başqa heç kim vitse-prezident postu üçün nəzərdə tutulmamışdı. Ona görə də çətin ki, Vals yaxın vaxtlarda Ukrayna ilə bağlı öz mövqeyini hansısa formada bildirsin. Bununla belə, biz demokratlar tərəfindən xarici siyasət müzakirələrində müəyyən canlanma müşahidə edə biləcəyik.

Düşünürəm ki, yaxın gələcəkdə onlarla geniş müsahibələr olacaq. Avqustun 19-da isə Çikaqoda Demokratik Konvensiya başlayacaq. Yəni onların xarici siyasətlə bağlı müəyyən mesajlar hazırlamağa vaxtı olacaq.

Müəllif: Vladislav Faraponov - Amerika Araşdırmaları İnstitutunun rəhbəri, “İnternews-Ukraina”nın analitiki.

Mənbə: UNİAN

Tərcümə AYNA-ya məxsusdur.

Azərbaycanı Mərkəzi Asiya ölkələri ilə çoxəsrlik tarixi və mədəni əlaqələr bağlayır. Azərbaycan və Mərkəzi Asiyanın strateji əhəmiyyəti artmaqda olan vahid tarixi-mədəni və geosiyasi regiondur. Bu ölkələrin xalqları əsrlər boyu dostluq, həmrəylik şəraitində yaşayıb, dostluq ediblər.
1990-cı illərdən - Sovetlər İttifaqının süqutundan sonra 5 türk dövləti müstəqillik əldə etdi. Bu da bu kimi səbəblərdən biri-birindən onillərlə ayrı salınmış türk dünyasında bir canlanma əmələ gətirdi.
Azərbaycan Mərkəzi Asiya, o cümlədən bütün türkdilli dövlətlərlə yaxından münasibət qurur. Müstəqillik əldə etdikdən sonra bu işdə olduqca fəallıq göstərən Azərbaycan hərtərəfli əlaqələri gücləndirməyə başladı. Hazırda Azərbaycan, Qazaxstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistanla bir sıra çoxtərəfli formatlarda uğurla əməkdaşlıq edir.
Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev son iki il ərzində Mərkəzi Asiya ölkələrinə 16 rəsmi səfəri edib. Həmin müddət Qazaxstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistanın dövlət başçılarının ümumilikdə Azərbaycana 15 rəsmi səfəri olub.
Rəsmi Bakının Türk dünyasının birliyinin möhkəmlənməsində göstərdiyi səylər Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr tərəfindən bəyənilir və yüksək qiymətləndirilir.
Avqust ayının 9-da Qazaxstanın paytaxtı Astanada Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının görüşündə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev fəxri qonaq qismində iştirak etmişdir. Azərbaycanın bu görüşlərə dəvət olunması ölkələrimiz arasında mövcud dostluq, qardaşlıq münasibətlərindən və inkişaf etməkdə olan əməkdaşlıqdan xəbər verir.
Azərbaycan Prezidenti görüşdə çıxış edərək bildirmişdir ki, Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri artan strateji əhəmiyyətə malik olan vahid tarixi-mədəni coğrafi regiondur və xalqlarımızı çoxəsrlik tarix, mədəniyyət, din və ortaq dəyərlər birləşdirir.
Azərbaycan Prezidenti Ermənistanın işğalından azad edilmiş Qarabağın bərpasına Mərkəzi Asiya ölkələrinin dəstəyinin qardaşlıq münasibətlərimizdən irəli gəldiyini bildirmişdir.
Ermənistan Azərbaycanın 20 faizdən artıq ərazisini vəhşicəsinə işğal etmiş və 30 il işğal dövründə 9 şəhər və yüzlərlə yaşayış məntəqələrimizi məhv etmişdir. Bir çox yaşayış məntəqələrimiz, demək olar ki, yerlə yeksan edilib, yer üzündən silinib.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin uzaqgörən və düşünülmüş siyasəti, ordumuzun yüksək səviyyədə hazırlığı, əsgər və zabitlərimizin qəhrəmanlığı və bütün Azərbaycan xalqının "Dəmir yumruq" ətrafında birləşməsi nəticəsində xalqımız haqqı bərpa edərək, öz gücü ilə öz doğma torpaqlarını düşməndən təmizlədi.
Bu gün işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda genişmiqyaslı tikinti-bərpa işləri aparılır. Artıq keşmiş məcburi köçkünlər böyük sevinc hissi ilə öz dədə-baba yurdlarına qayıdırlar.
Bu tikinti bərpa işlərində qardaş ölkələr də yaxından iştirak edir. Hər biri dost Azərbaycana öz töhfəsini verməyə çalışır. Belə ki, ötən il Füzuli şəhərində Özbəkistanın hədiyyəsi olan Mirzə Uluqbəy adına orta məktəbin, bu il isə Qazaxıstanın hədiyyəsi olan Kurmanqazı adına Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzinin açılışı olub. Eyni zamanda bu il Ağdam rayonunda Qırğızıstanın hədiyyəsi olan orta məktəb binasının təməlqoyma mərasimi keçirilib.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Dünyada artan təhdid və çağırışlar ölkələrimiz arasında müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsini tələb edir. Bu xüsusda, ötən ay Qazaxıstanda keçirilmiş və Azərbaycanın da iştirak etdiyi “Birləşdik-2024” beynəlxalq əməliyyat-taktiki komanda-qərargah təlimini xüsusilə vurğulamaq istərdim. Həmçinin Azərbaycanın hərbi təhsil q9müəssisələrində Mərkəzi Asiya ölkələrindən olan müdavimlərin təhsil almaları bu sahədə münasibətlərin inkişafının göstəricisidir.”
Azərbaycan bir çox sahələrdə olduğu kimi bərpaolunan enerji sahəsində də Mərkəzi Asiya ölkələri ilə sıx əməkdaşlıqda maraqlıdır.
Dövlət başçımız çıxışında Mərkəzi Asiya ölkələri ilə qarşılıqlı fəaliyyətin mühüm istiqamətlərindən birinin də nəqliyyat-tranzit sahəsində əməkdaşlığın olduğunu qeyd edib: “Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun yükaşırma qabiliyyətinin 1 milyon tondan 5 milyon tonadək artırılması, Ələt Beynəlxalq Ticarət Limanının illik ötürücülük qabiliyyətinin 15 milyon tondan 25 milyon tonadək artırılması istiqamətində görülmüş işlər, Xəzər dənizində Azərbaycanın ticarət donanması üçün yeni gəmilərin sifariş edilməsi, eləcə də Mərkəzi Asiya ölkələrində infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi Orta Dəhlizin praktiki cəhətdən önəmini daha da artırır.”
Çox sevindirici haldır ki, Qazaxstan, Qırğızıstan və Özbəkistan tərəfindən önəmli layihələrdən olan investisiya layihələri çox fəallıqla həyata keçirilir. Artıq Azərbaycan-Qırğızıstan, Azərbaycan-Qazaxstan və Azərbaycan-Özbəkistan birgə investisiya fondları yaradılıb.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində uğurla əməkdaşlıq edirlər. Bu xüsusda, BMT-nin Mərkəzi Asiya Ölkələrinin İqtisadiyyatları üçün Xüsusi Proqramı – SPESA-nı qeyd etmək istərdim Ötən ilin noyabr ayında Bakıda keçirilmiş, SPESA-nın 25 illiyinə həsr olunmuş Zirvə görüşünün nəticələri əməkdaşlığımızın praktiki inkişafı baxımından həmiyyət kəsb edir.”
Azərbaycan indiyə qədər bir çox beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi edib və onların öhdəsindən layiqincə gəlib. Bu il isə BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası, yəni COP29 Azərbaycanda keçiriləcək. Onu da qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi COP29 bu vaxta qədər keçirilmiş tədbirlərlə müqayisəyə gəlmir. Bakı iki həftə dünyanın mərkəzi olacaq və şəhər təqribən 70-80 min xarici qonağı qarşılayacaq.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev: “Azərbaycan beynəlxalq ictimaiyyətin yekdil dəstəyini qazanaraq bu ilin noyabr ayında COP29 iqlim konfransına ev sahibliyi edəcəkdir.
Azərbaycan COP29-a sədrliyi çərçivəsində regionumuzda iqlim dəyişmələri ilə bağlı problemlərin həlli üçün Mərkəzi Asiya ölkələri ilə birgə təşəbbüsləri dəstəkləməyə hazırdır.”

Altay Əliyev – Şəhid ailələri, əlillər və müharibə veteranlarının müdafiəsi İctimai Birliyinin fəxri üzvü

Ukrayna Kursku nəzarətə götürüb: Sudjanski və Korenevski rayonlarında ağır döyüşlər gedir

Rusiyanın Kursk vilayətinin Sudjanski rayonunun sakinləri Ukrayna ordusunun davam edən hücumu fonunda Prezident Vladimir Putindən kömək istəyib. Videomüraciətdə onlar “uşaqlarla, sığınacaqsız, ödənişsiz və pulsuz qaldıqlarını” bildiriblər. Şikayətçilərdən biri deyib ki, avqustun 6-da “NATO texnikası olan xarici qoşunlar” əraziyə daxil olub.

“Bir neçə saat ərzində şəhərimiz xarabalığa çevrildi. Torpağımızı itirdik, evlərimizi itirdik, atəş altında qaçdıq, çoxlarımız sənədsizik. Biz kömək istəyirik, biz tək qaldıq”, qeyd edir.

Başqa bir sakin bildirib ki, ərazidən təxliyə yoxdur, oradan çıxa bilən hər kəs əlaqənin olmaması səbəbindən qalanlardan nə baş verdiyini öyrənə bilmir. Onun sözlərinə görə, Quevo kəndində insanlar "torpaqdan çıxarılır", qayıqlarla çayı keçməyə, meşələrdən və bataqlıqlardan qaçmağa məcbur edilir, onlara atəş açılır".

KİV-də Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin dayandırıldığı və Rusiya ərazisindən çıxarıldığı barədə xəbərlər sakinlərin qəzəbinə səbəb olub. Onların fikrincə, bu məlumat doğru deyil və Ukrayna ordusu irəliləməkdə davam edir.

“Malaya Loknya 90 faiz Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin nəzarəti altındadır. Xahiş edirəm, Vladimir Vladimiroviç, məlumat üçün məsul şəxslərə deyin ki, real hərəkətlər etsinlər. Çünki bu yalanlar ucbatından dinc sakinlər ölür”, - deyə çıxış edənlərdən biri söyləyib. Onun fikrincə, Putinin özü də yalan təminatlarla aldadılır: “Baş Qərargah rəisi sizə məlumat verdi ki, vəziyyət nəzarət altındadır. Yalan deyir. Sudjanski və Korenevski rayonlarında ağır döyüşlər gedir”.

Bundan başqa, sakinlər rayon rəhbərliyini fəaliyyətsizlikdə ittiham ediblər: “Bizim idarəmiz işləməyib. Bizi atəşə tutmaq, təhdidlər barədə xəbərdar edən və zirzəmilərdə gizlənə bilməyimizə vəsilə olan yerli “Telegram” kanallarına təşəkkür etmək istərdik”.

Sakinlər bütün bu müddət ərzində Ukraynaya qarşı müharibəni dəstəklədiklərini, indi isə taleyin ümidinə qaldıqlarını qeyd edərək, Putini mövcud vəziyyəti düzəltməyə çağırıblar.

“Biz atəşə öyrəşmişik, Şimal Hərbi Dairəsini dəstəklədik, ordumuza kömək etdik və kömək etməyə davam edirik. Zəhmət olmasa, torpaqlarımızı geri qaytarmaqda bizə köməklik edin”, - deyə onlar fikirlərini yekunlaşdırıblar.

Qeyd edək ki, Ukrayna bölmələri avqustun 6-da Kursk vilayətində dövlət sərhədini pozaraq bölgədə möhkəmləniblər. Bu günə qədər onlar ən azı 20 yaşayış məntəqəsini tutaraq 400 km²-dən çox ərazini ələ keçiriblər.

Baş Qərargah rəisinin Putinə sürətli “məğlubiyyət” vədlərinə baxmayaraq, vəziyyət getdikcə pisləşir. Ukrayna hərbçiləri bir gün əvvəl ələ keçirilən Sudja yaxınlığında istehkamlar qurmağa və xəndəklər qazmağa başlayıblar. Bu barədə rusiyalı hərbi jurnalist Yuri Kotenok bildirib. Onun sözlərinə görə, Ukrayna Silahlı Qüvvələri həmçinin kiçik qruplar üçün taqım və rotanın dayaq məntəqələrini yerləşdirir, piyadaların döyüş maşınlarını, zirehli transportyorlarını, tanklarını və zirehli texnikalarını işğal olunmuş ərazilərə keçirir.

Rəsmi məlumata görə, avqustun 8-nə olan məlumata görə, bölgədə gedən döyüşlər nəticəsində 9-u uşaq olmaqla 66 nəfər xəsarət alıb. Vitse-qubernator Andrey Belostotski dörd ölümün olduğunu açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, daha 3 min mülki şəxs təxliyə edilib.

Yeri gəlmişkən, “Bloomberg” Kremldəki mənbəyə istinadən yazıb ki, Rusiya kəşfiyyatı Ukraynanın Kursk vilayətinə yaxınlaşan işğalı barədə iki həftə ərzində məlumatlı olub, lakin Gerasimov da daxil olmaqla, ölkənin hərbi rəhbərliyi bu məlumata məhəl qoymayıb. Onun sözlərinə görə, Ukrayna üçün müharibə başlayandan bəri ən böyük hücumun hazırlanması barədə Prezident Putinə məlumat verilməyib. 2023-cü ilin yanvarından Ukraynadakı rus qrupuna rəhbərlik edən Baş Qərargah rəisi Valeri Gerasimov da onlara məhəl qoymayıb.

“Bloomberg” mənbəsinə görə, Putin çox güman ki, 12 ildən artıqdır Baş Qərargaha rəhbərlik edən və Müdafiə Nazirliyinin genişmiqyaslı “təmizlənməsi”nə baxmayaraq vəzifəsində qalan Gerasimovu işdən çıxarmağa cəsarət etməyəcək. Bununla belə, Kremlin təlimi ilə tank generalı, çoxsaylı ordenlərin sahibi, ən yüksək ordu rütbəsi sahibi 68 yaşlı Gerasimovla bağlı səbri tükənir.

Çərşənbə günü Gerasimov Prezidentə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Kursk vilayətində irəliləyişinin “dayandırıldığını” bildirərək, o vaxta qədər Ukraynadan 10 km irəliləməyi bacaran Ukrayna hərbçilərinə qaçılmaz “məğlubiyyət” vəd edib. Bir gün sonra Ukrayna Silahlı Qüvvələri sərhədyanı ərazilərdə nəzarət zonasını genişləndirərək 400 kvadratmetrdən çox ərazini ələ keçirib. Sudja rayonu və Rusiya qazının “Qazprom”un Mərkəzi Avropadakı son müştərilərinə (Avstriya, Macarıstan və Slovakiya) çatdırıldığı eyniadlı qazpaylama stansiyası ukraynalıların nəzarətinə keçib. Ən azı 40 rus əsgəri, o cümlədən çağırışçılar, eləcə də sərhədçilər Ukrayna Silahlı Qüvvələri tərəfindən əsir götürülüb.

Kəşfiyyatın xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin gözlənilməz hücumu rus generallarını təəccübləndirib. “Bloomberg” yazır ki, rus qoşunları zəif hazırlıqlı olub və əvvəlcə Ukrayna qüvvələrinə praktiki olaraq heç bir müqavimət göstərməyib.

Cümə axşamına olan məlumata görə, Kursk vilayətində azı 20 yaşayış məntəqəsi artıq Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə keçib. Hərbi müxbir Yuri Kotenok yazır: "Düşmən istehkamların tikintisinə başladı - onlar tam profilli avadanlıq üçün xəndəklər, qazıntılar və kaponerlər qazmağa başladılar".

Müəllif: Turan Abdulla

Amerikalı qanunvericilər, Birləşmiş Ştatlar şirkətlərinin Çindəki aktivlərini və bizneslərini açıqlamasını, o cümlədən Çinin Tayvanı ələ keçirəcəyi təqdirdə çəkəcəkləri iqtisadi itkiləri hesablamağı tələb edən qanun layihəsi təklif ediblər. Bu şirkətlər ABŞ və Çin arasında ikitərəfli ticarətin 80%-dən çox azalması və ya ikili istifadə tətbiqləri ilə malların ticarətinin tamamilə dayandırılmasını nəzərdən keçirməlidirlər.
Vaşinqton Çinlə iqtisadi münasibətlərin bütün mümkün mənfi ssenarilərinə hazırlaşarkən, bu ölkənin qonşusu olan Monqolustanla sıx tərəfdaşlıq münasibətləri qurmağa çalışır. ABŞ dövlət katibi Entoni Blinkenin bugünlərdə Monqolustana səfəri bundan xəbər verir. Monqolustan Prezidenti Blinkenlə görüşdə Monqolustanın demokratiyaya və bazar iqtisadiyyatına keçiddə ölkəsinə dəstək verdiyinə görə ABŞ-a minnətdarlığını bildirib. Bu açıqlama Ulan-Batorun “üçüncü qonşu” siyasətinə uyğundur. Bu siyasətin mahiyyəti odur ki, Monqolustan iki qonşusu Rusiya və Çinlə sıx tərəfdaşlığına rəğmən, ABŞ, Avropa və Yaponiya ilə də əlaqələrini gücləndirməyə qərar verib. Bu Monqolustana bu ölkələrdən yatırımlar əldə etmək üçün vasitədir. Bununla Monqolustan Qərblə Şərq arasında balans yaratmış olur. Monqolustan zəngin mineral resurslara malikdir. ABŞ və Yaponiya bu resurslardan istifadə etmək istəyirlər.
Vaşinqtonla tərəfdaşlıq edən ölkələr ABŞ-da prezident seçkisindən sonra xarici siyasətinə dəyişməyəcəyinə ümid edirlər. Blinkenin Asiya ölkələrinə səfər proqramı məhz tərəfdaşları sakitləşdirmək məqsədi daşıyırdı. Yaponiyanın xarici işlər naziri Yoki Kamikava qeyri-dost ölkələrin beynəlxalq qaydaları lərzəyə saxlamağa çalışdığını bildirib. Tokionun ümidi onadır ki, Amerika Birləşmiş Ştatları prezident seçkisindən sonra da tərəfdaşlarının təhlükəsizliyinə diqqəti azaltmayacaq.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi

Bakıda artıq uzun illərdir ki, sürücülərin qorxu ilə baxdığı avtobus zolaqları fəaliyyət göstərir. Paytaxt sakinləri ilk dəfə “xüsusi zolaq”la 2015-ci keçirilən Avropa Oyunları zamanı qarşılaşmışdılar. O zaman sarı rəngdə olan və yolun sol hissəsində tətbiq edilən bu zolağa Avropa Oyunlarına cəlb olunun avtobuslar və xüsusi texnika buraxılırdı. Sonradan isə “xüsusi zolaq” ləğv edildi və avtobus zolaqları yaradıldı.

Əslində, Bakıda avtomobillərin sayı, hərəkətin intensivliyi və tıxaclar nəzərə alınsa, avtobus zolağı kifayət qədər doğru qərardır. Və yeri gəlmişkən, bunu Azərbaycanda icad etməyiblər. “Ayrılmış zolaq” adı altında fəaliyyət göstərən bu zolağın tarixi ötən əsrin 40-cı illərinə gedib çıxır. Özünə kifayət qədər yer edən bu “ayrılmış zolaq” avtobuslardan istifadə edən şəxslərin mənzil başına tez çatması və nəqliyyatın yükünün azaldılması üçün tətbiq edilir.

Maraqlıdır ki, bir çox ölkələrdə “ayrılmış zolaqlara” təkcə avtobuslar deyil, o cümlədən xüsusi texnika (polis, təcili yardım, yanğınsöndürən və s.), eləcə də taksilər daxil ola bilir. Bizdə isə zolaqdan yalnız avtobuslar, xüsusi texnika və... imtiyazı olan, cərimədən qorxmayan avtomobil sahibləri daxil olur. Taksinin isə zolağa daxil olması qəti qadağandır. Zolağa daxil olma əvvəl 40 manat cərimə edilirdisə, hazırda bu məbləğ artırılaraq 100 manata çatdırılıb. Bunun nəticəsidir ki, avtobus zolağına həsrətlə baxan taksilər daha böyük qayda pozuntusuna yol verərək, sərnişinləri elə yolun ortasındaca mindirir və düşürürlər.

Bəs, Azərbaycanda niyə taksilərin ayrılmış zolağa daxil olmasına icazə verilmir? Axı bu halda boş qalan avtobus zolağının yükü arta, digər zolaqların yükü isə azala bilər. Bu halda, tıxaclar da yüngülləşəcək. Sözsüz ki, taksilərin zolağa buraxılması dedikdə, özünü “taksi” adlandıran bütün avtomobillərin deyil, üzərində xüsusi nişanı və icazəsi olan nəqliyyat vasitəsi nəzərdə tutulur.

Nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Elməddin Muradlı Pressklub.az-a açıqlamasında bildirib ki, yaxın gələcəkdə bu məsələ reallaşa bilər.

“Məsələnin reallaşması çox doğru olar. Biz də bunun tərəfdarıyıq. Sadəcə, bununla bağlı mexanizm yox idi. Çünki hərə avtomobilin üstünə bir “şahmat” nişanı atıb düşəcək küçələrə ki, mən taksi sürürəm, avtobus zolağına girəcəm. Bunu da ayırmaq mümkün deyildi”.

Ekspert deyib ki, indi AYNA informasiya sistemi üzərindən Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin (DYP) mərkəzi informasiya sisteminə inteqrasiya olunmuş məlumatlar əldə edildikdə məlum olur ki, hansı nəqliyyat vasitəsi taksidir, hansı deyil. Onlar sistemdə qeydiyyatdan keçəndən, hər şey rəsmiləşəndən sonra bu barədə düşünmək olar: “Məncə, Bakıda artıq əvvəlki kimi xaotik vəziyyət yoxdur. 60-70 min taksidən hazırda 30-35 mini qalıb. Onun da cəmi 12 mini rəsmi qeydiyyatdan keçib. Digərləri sadəcə sistemdə var. Başqa sənədlər, tələblər yerinə yetirilmədiyinə görə onları qanuni taksi saymaq olmaz. Ümumilikdə Bakıda təxminən 30 min civarında taksi qala bilər. Hesab edirəm ki, gələcəkdə avtobus zolağında onların hərəkətinə imkan yaratmaq olar”.

Bəs, Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) bu barədə nə düşünür? Nə vaxtsa bu məsələnin reallaşması gözlənilirmi?

AYNA-dan Pressklub.az-a verilən məlumata görə, mövcud qanunvericiliyə əsasən avtobus zolaqlarında operativ nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinə icazə verilir. Amma taksilərin avtobus zolağına daxil olması üçün qanunvericiliyə dəyişiklik edilməsi hələlik müzakirə edilmir.

Beləliklə, AYNA hələ də bu məsələni gözardı etməyə davam edir. Yeganə ümid verən məqam ortada səslənən “hələlik” sözüdür. Deməli, ümid işığı közərir. Nə zamansa yana bilər. Amma “hələlik” elə hələlikdir. Biz də hələlik dözməli, gözləməliyik.

Dahi Uilyam Şekspirin sözləri ilə desək, çarəsizliyin yeganə dərmanı ümiddir...

Günay Elşən