Deniz Gezmiş’in son arzusu neden bu konçertoyu dinlemek olmuştur
acaba? Şimdi siz çalınması çok zor olan bu muhteşem gitar
konçertosunu, dünyada tam anlamıyla yorumlayabilen tek üstat olan Paco
de Lucia’dan dinlerken, ben de anlatayım size neden…
Joaquin Rodrigo Virde 1901 yılında İspanya'da, Valencia - Segunto'da
doğar. Henüz üç yaşındayken difteriye yakalanır ve görme yetisini
kaybeder. Sekiz yaşında solfej, piyano ve keman eğitimine başlar.
Sonunda piyano virtüözü olur, birçok da klasik müzik eseri yazar ve
uluslararası ün kazanır. Ancak tüm dünya Rodrigo'yu, Concierto de
Aranjuez (Rodrigo'nun Gitar Konçertosu) adlı eseriyle tanır.
Rodrigo, 1933’te, üç yıldan beri birlikte olduğu, Kamhi ailesinin kızı
Türk piyanist Victoria Kamhi ile evlenir. Sonrasında Kamhi piyano
kariyerine son verip, gözleri görmeyen kocasının asistanlığını yapar
ve onun birçok dile çevrilmiş “De la mano de Joaquín Rodrigo: Historia
de nuestra vida (Joaquin Rodrigo'yla el ele: Maestro'nun yanında
hayatım) adlı biyografisini yazar.
1936 yılında İspanya'da Hitler ve Mussolini destekli, General Franco
komutasındaki askeri faşist güçler, seçimle işbaşına gelen
sosyalistlerin "Halk Cephesi" koalisyonuna karşı ayaklanır. Ve
İspanya, tüm dünyanın gözü önünde korkunç bir iç savaşa sürüklenir.
Avrupa ülkeleri Hitlerden çekindikleri için, halka karşı yapılan bu
kalkışmaya “İspanya'nın iç meselesi” diyerek sessiz kalırlar. Ancak
birçok ülkenin devrimcileri, sosyalistleri ve anti-faşistleri
“Enternasyonal Tugaylar” oluşturarak İspanya halkının yanında saf
tutarlar. Üç yıl süren İç Savaş, maalesef Halk Cephesi’nin
yenilgisiyle sonuçlanır ve İspanya'da Franco'nun -1975 yılında ölümüne
kadar kırk yıl sürecek olan- diktatörlük dönemi başlar.
Rodrigo'nun 1939 yılında, gözleri görmediğinden eşine bölümler halinde
yazdırdığı “Concierto de Aranjuez”, işte bu iç savaş ortamının
eseridir. Konçerto altı yüz bin kişinin öldüğü bu iç savaşı,
cephelerde faşizme karşı direnen devrimcilerin umutlu coşkusunu ve
sonrasında yönetimi ele geçiren diktatör Franco'nun kendi halkına
yaşattığı acıları ve yaptığı zulümleri anlatır.
Rodrigo 1999 yılında, karısı Kamhi’nin ölümünden iki yıl sonra, 98
yaşındayken vefat eder.
DENİZ’İN SON ARZUSU
İşte 68 kuşağının lideri Deniz Gezmiş, kırk beş yıl önce 6 Mayıs
1972'de gece yarısı idam sehpasına götürülmeden önce, son arzusu
olarak demli bir çay ve sigara eşliğinde Rodrigo'nun Gitar
Konçertosu'nu, bu nedenlerle dinlemek istemiştir. Konçerto bitip o
idam sehpasına doğru yürürken, Ulucanlar Cezaevi'ndeki tüm tutuklular
da ıslık ile konçertoyu yeniden çalar. O günden beri de gençliğin
dilinden hiç düşmez.

Bize bu konçertoyu ezberlettin ya Deniz, Can Yücel üstadımızın
deyişiyle“Acıyorsam sana anam avradım olsun, ama aşk olsun sana be
çocuk, aşk olsun!”
Haydi, rastgele tüm Rodrigo severlere!
Belgeselce
TEREF