 |
|
|
Bəzi insanlar xüsusi musiqi duyumu ilə seçilirlər.
“Cebhe.info” xəbər verir ki, tanınmış nevroloq Oliver Saks "Musiqiologiya" kitabında Oksford Universitetinin keçmiş musiqi professoru Frederik Ouzlinin gündəlik səslərin hündürlüyünü tanımaq qabiliyyətini təsvir edib.
“Live Science”-də dərc olunan yazıda bidirilir ki, professor mükəmməl duyuma malik idi. O, istinad qeydi olmadan xüsusi musiqi notlarını müəyyən etmək kimi nadir qabiliyyəti ilə seçilirdi.
Bəs niyə bəzi insanlar bu qeyri-adi qabiliyyətə malikdir, bəziləri isə yox?
Birincisi, mütləq səs üstünlüyü insanın iki və ya daha çox notun tonunu ayırd etmək qabiliyyətini təsvir edən "nisbi səs"dən fərqlidir. Bu, orkestr musiqiçiləri üçün zəruri bir bacarıqdır. Ancaq hər 10 000 insandan yalnız 1-i mükəmməl duyuma malikdir və elm adamları bu qabiliyyətə nəyin səbəb olduğunu hələ bilmirlər.
Bununla belə, bir neçə nəzəriyyə var. Birincisi, bu, genetika ilə bağlıdır, bu bacarıq miras qala bilər. Bununla belə, müəyyən bir genetik səbəbi müəyyən etmək çətindir.
Başqa bir izahat isə “kritik dövr” nəzəriyyəsidir. Dil öyrənmək qabiliyyətimiz kimi, insanların müəyyən ətraf mühit təsirlərinə məruz qalmalarından asılı olaraq mütləq duyumu inkişaf etdirmə ehtimalı ola bilər. Məsələn, bir araşdırma 4 və ya daha kiçik yaşlarında məşqə başlayan musiqiçilərin 40%-nin, 9 yaşından sonra məşqə başlayanların 3%-nin mükəmməl səs duyumuna malik olduğunu müəyyən edib.
Digər elm adamları hesab edirlər ki, kifayət qədər məşqlə hər kəs istənilən vaxt mütləq səs duyumu əldə edə bilər. Amma bunu sübut etmək cəhdləri az uğur qazanıb.
2015-ci ildə psixologiya professoru Hovard Nusbaum və onun həmkarları - o zaman Çikaqo Universitetində çalışan Stephen van Hedger və Shannon Heald yazıblar ki, insanlara səs duyumunu öyrətmək mümkündür. Lakin bu qabiliyyət onların yaxşı eşitmə yaddaşına malik olub-olmamasından asılıdır. Məsələn, ananızın səsini xatırlamaq bu tip yaddaşın bir nümunəsidir.