Eldəniz Cəfərov bildirib ki, artıq elektromobil avtomobillərin satışı ənənəvi avtomobillərin satış bazarına öz təsirini göstərməyə başlayıb.
Yanacağın qiymətinin artmasından sonra elektromobil avtomobillərin cəlbediciliyi daha da artıb. Bunu Sputnik Azərbaycan Multimedia Mərkəzində elektromobil avtomobillərin stimullaşdırılması ilə bağlı tədbirdə nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Eldəniz Cəfərov bildirib.
Ekspert deyib ki, son vaxtlar elektromobil avtomobillərə və hidbid avtomobillərinə maraq artıb. Yanacağın qiymətinin 10-20 qəpik bahalaşması əhalinin maddi vəziyyətinə təsir göstərdiyindən, onlar iqtisadi cəhətdən qənaətcil avtomobillərə üstünlük verməyə başlayırlar. Çünki, yanacağın qiymətinin artması daimi avtomobil sürən insanların iqtisadi vəziyyətinə təsir etməyə başlayıb.
Yanacaq bahalaşandan elektromobillərə maraq artıb
"Əvvəllər alternativ avtomobillər olmadığından insanlar yanacağın qiyməti bahalaşsa da, ənənəvi avtomobilləri sürməyə davam edirdilər. Hazırda elektromobillərin olması onlara seçim etməyə imkan verir. İnsanlar qənaətcil olsun deyə, elektromobil və hibrid avtomobil almağa başlayıblar. Bu tendensiya günü-gündən sürətlənir. Belə davam edərsə, elektromobillər bazarda hökmran mövqe tutaraq ənənəvi avtomobilləri üstələyəcək. Artıq elektromobillərin satışı ənənəvi avtomobillərin satış bazarına öz təsirini göstərməyə başlayıb"- Cəfərov söyləyib.
Enerjidoldurma məntəqələrinin azlığı problem yaradır
Həmsöhbətimiz deyir ki, elektromobil avtomobillərin alışının stimullaşdırılması üçün infrastrukturun qurulmasının sürətləndirilməsi şərtdir. Elektromobillərə maraq artsa da, bu avtomobillər üçün enerjidoldurma məntəqələrinin sayının azlığı insanları onları almaqdan çəkindirir:
"İki il bundan əvvələdək ölkədə elektromobillər üçün enerjidoldurma məntəqələrinin sayı 40-dan çox deyildi. Bunların da əksəriyyəti özəl idi. Amma dövlət qurumlarının verdiyi məlumata görə, artıq "Azərişıq"ın təşkil etdiyi enerjidoldurma məntəqələrinin sayı 100-ü keçib. Onların böyük əksəriyyəti Bakı və Abşerondadır. Bölgələrdə isə ancaq iri şəhərlərdə enerjidoldurma məntəqələri fəaliyyət göstərir. Amma bu, 10 milyonluq əhali üçün çox az rəqəmdir. Yenə də Bakıdan rayona insanlar elektromobillə gedə bilməyəcəklər. Bu, həm də enerjidoldurma məntəqələrində uzun növbələrin yaranmasına səbəb olacaq".
Sahibkarlar da bu sahəyə yatırım etmir
Ekspert deyir ki, mütləq şəkildə bu sahəyə biznes maraqları yaranmalıdır: Çünki, enerjidoldurma məntələri üçün cihazlar rüsumlardan azad edilib. Amma bununla belə biznes qurumları elə də maraq göstərmir. Çox güman ki, enerjinin dövlətdən alınıb vətəndaşa satılmasında problemlər var. Bununla bağlı qanunvericilikdə güzəştlər nəzərdə tutulmalı, konkret tariflər müəyyən edilməlidir. Yanacaqdoldurma məntəqələrində məcburi şəkildə enerjidoldurma məntəqələrinin quraşdırılması tələbi qoyulmalıdır.
Servislər Çindən nizamsız gətirilən avtomobilləri qəbul etmir
O, vurğulayıb ki, elektromobil avtomobillər üçün servislərin olmaması da problemdir. Hazırda ölkəmizdə elektromobillər üçün olan servislər Çindən nizamsız gətirilən, Amerika və digər bazarlar üçün istehsal olunan, Avropa bazarı üçün nəzərdə tutulmayan elektromobillərin təmirini öz üzərinə götürmür. Halbuki artıq ölkəyə idxal olunan elektromobillər üçün dövlət standartı müəyyən edilib:
"Gömrükdə həmin avtomobillərin standarta uyğun olub-olmadığı müəyyən ediləcək. Bu da o deməkdir ki, gələn ildən ölkəmizə nizamsız qaydada, Avropa bazarı üçün olmayan avtomobillər idxal oluna bilməyəcək".
Avtomobil bazarında qiymətlər arta bilərmi?
Ekspert avtomobil bazarında qiymət dəyişikliyi ilə bağlı da proqnoz verib. Bildirib ki, taksi avtomobilləri ilə bağlı il və rəng tələbinin qoyulması avtomobil bazarında ağ və qırmızı rəngli, eləcə də istehsal ili 8-15 ildən çox olmayan avtomobillərin qiymətini bahalaşdırıb. Son günlər yayılan manatın ucuzlaşacağı ilə bağlı xəbərlər də avtomobil bazarı üçün yaxşı heç nə vəd etmir:
"Əgər manat ucuzlaşarsa, avtomobil bazarı tamamilə çökəcək. Çünki, son devalvasiya avtomobil parkının köhnəlməsinə səbəb oldu. Dollar bahalaşandan sonra yeni avtomobillərin qiyməti iki dəfə bahalaşdı. 19 min manata olan avtomobillər 34 min manata qalxdı. Nəticədə insanlar ikinci əl, köhnə avtomobillərin idxalına üstünlük verdi. Bunun nəticəsidir ki, ölkəmizdə avtomobil parkı köhnə avtomobillərlə dolmağa başladı".
Cəfərovun sözlərinə görə, indi köhnə avtomobillərin ölkəmizdən çıxarılması ciddi problemdir:
"Devalvasiyadan sonra insanlar xaricdən ikinci əl, istismar müddəti başa çatmış avtomobilləri alıb ölkəmizə gətirməyə başladılar. İndi isə bu, bizim özümüzə problem yaradıb. Bizim o avtomobilləri ölkədən necə çıxaracağımızla bağlı suallar yaranıb. Çünki, utilizasiya da məcburi xarakter daşımır".
Məlumat üçün bildirək ki, ötən il Azərbaycana 125 milyon 268 min ABŞ dolları dəyərində 3 102 ədəd yalnız elektrik mühərriki ilə hərəkətə gətirilən nəqliyyat vasitələri idxal edilib. Bu da 2022-ci illə müqayisədə müvafiq olaraq 7,1 dəfə və 6,4 dəfə, 2021-ci illə müqayisədə isə 36,2 dəfə və 19,4 dəfə çoxdur.
Zülfiyyə Quliyeva