Azərbaycanda kartof istehsalı azalıb.

Belə ki, ötən ilin kənd təsərrüfatı məhsulları ilə bağlı statistika açıqlanıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, 2023-cü ildə 1 milyon 10,5 min ton kartof yığılıb.

Bu isə 2022-ci ilə nisbətən 5,9 faiz az deməkdir. Kartof istehsalının azalması isə bəzi narahatedici sualların yaranmasına səbəb olur. Azərbaycanda kartof istehsalı nə üçün azalıb? Bu, ölkədə kartofun bahalaşmasına gətirib çıxara bilər?

Kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Akif Nəsirli “Cümhuriyət”ə açıqlamasında bildirib ki, təkcə kartof deyil, bütün kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı hər il aşağı düşür:

“Bu da bir sıra məsələlərlə əlaqədardır. Birinci, fermerlərə kifayət qədər dəstək verilmir. Fermerlərin əldə etdiyi gəlirlər məhsula yüksək səviyyədə qulluq etməyə bəs etmir. Nəzərə almaq lazımdır ki, onların gəlirləri çox aşağıdır. İkinci səbəb isə ölkənin bir tərəfində su çatışmazlığının olmasıdır. Bəzi yerlərdə isə fermerlər ildə 5 dəfə suvarma əvəzinə, 15 dəfə suvarma aparırlar. Yəni bir tərəfdə su çatışmazlığı olduğuna görə məhsuldarlıq aşağı düşür, digər tərəfdə isə tez-tez suvarma səbəbindən şoranlaşma yaşanır. Bütün bunlar məhsuldarlığı aşağı salır”.

Ekspertin sözlərinə görə, mütəmadi şəkildə fermerlər maarifləndirilməli, onlara maddi və intellektual dəstək verilməlidir:

“Həmçinin, suvarma suyunun düzgün idarə olunması da olduqca əhəmiyyətlidir. Biz elə bilirik ki, torpağa toxumu atıb suvarmaqla iş bitir. Amma bu, belə deyil. Biz gübrələr və qidalarla da aqrotexniki tədbirlər həyata keçirməliyik. Ona görə də ildən-ilə torpaqların münbitlik səviyyəsi və məhsuldarlığı aşağı düşür. Məhsuldarlığın aşağı düşməsi isə ümumi məhsulun və istehsalın azalmasına səbəb olur”.

Akif Nəsirli qeyd edib ki, istehsalın azalması kartof qiymətlərinin bahalaşmasına səbəb olacaq:

“Əlbəttə ki, istehsalının azalması ölkədə kartofa olan tələbatın daha az hissəsinin ödənilməsi ilə nəticələnəcək. Kartof qiymətlərində müəyyən qədər qiymət artımı ola bilər. Amma kartof elə bir məhsuldur ki, dünyanın əksər ölkələrində bitir. Üstəlik, bu məhsulu Rusiya, İran, Belarus, Pakistan kimi ölkələrdən də idxal edə bilirik.

Bazarda tələbat təklifi üstələyən kimi ölkəyə xaricdən kartof daxil olmağa başlayır. Hal-hazırda da bazarlarımızda Rusiya, İran, Belarus və Pakistandan gələn kartofların satışı müşahidə olunur. Bu addım kartofa olan tələbatın kəsrdə qalan hissəsini ödəmək üçün atılır. Amma Azərbaycan əhalisinin kartof qıtlığı çəkəcəyini zənn etmirəm. Sadəcə olaraq, yerli kartofun çatışmayan hissəsini idxal məhsulu ödəyəcək. Təbii ki, bu da bahalaşmaya səbəb olacaq. Gömrük və yol xərclərin artmasına gətirib çıxaracaq. Yaxşı olardı ki, ölkənin daxilində kartof və soğan kimi məhsullar tələbatı qarşılayacaq şəkildə istehsal olunsun”.