Vətəndaşların məcburi köçkünlər tərəfindən 1990-cı illərdə Qarabağ torpaqlarının işğalından sonra doğma yurdlarından məcburi köçkün düşən bir çox ailələr Bakıda, Sumqayıtda və başqa şəhərlərdə daha əvvəl hökümət tərəfindən ev almış vətəndaşların şəxsi mənzillərində məskunlaşdılar. 32 il öncə dövlətdən ev alan, lakin bir gün olsun belə, o evlərdə yaşaya bilməyən minlərlə insan var.

Çünki həmin evlərdə məcburi köçkünlər məskunlaşıb.

Qarabağa qayıdış başladıqdan sonra, məcburi köçkünlər üçün tikilmiş yaşayış massivlərində minlərlə mənzil boşaldı. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi məcburi köçkünlər üçün tikilən binalardakı boş mənzillərin satışa çıxarılacağını elan edib.

30 ildir ev həsrətində olan, bəzisi dünyasını dəyişən, ömrünün ahıl çağlarını yaşayan, illərdir kirayələrdə, ağır şəraitdə yaşamaq məcburiyyətində qalan insanların hüquqları pozulur. Beynəlxalq məhkəmənin həmin evlərin dərhal sahiblərinə qaytarılması ilə bağlı qərarı var.

Mövzu ilə bağlı Yenicag.az-açıqlama verən hüquqşünas Ramil Süleymanov deyib ki, şəxsi mənzillərdən məhrum olunduqlarına görə, mənzilləri zəbt olunmuş vətəndaşların əldən çıxmış fayda ilə bağlı yenidən Azərbaycan Respublikasının müvafiq qurumuna müraciət edərək, evlərinin zəbt olunduğu müddət üzrə kompensasiya tələb etmələrinə tam ixtiyarları var:

“Qeyd edim ki, torpaqlarımız işğal altına düşdükdən sonra, Bakı, Sumqayıt, Mingəçevir, Gəncə, o cümlədən, respublikamızın digər rayon və şəhərlərində boş qalmış mənzillər məcburi köçkünlər tərəfindən özbaşına qaydada tutuldu və bununla bağlı həmin mənzilləri müvəqqəti və ya müəyyən bir zaman üçün mənzillərini tərk etmiş vətəndaşlar faktiki olaraq, evsiz qalaraq, bir qismi kirayə ev tutmaq məcburiyyətində qaldı”, – deyə o bildirib.

R.Süleymanov deyib ki, həmin evlərin dərhal boşaldılması ilə bağlı bir çox məhkəmə qərarı var.
“Lakin o vaxt həmin mənzillərin dərhal boşaldılması icra oluna bilməmişdi. Vətəndaşlar daha sonra yenidən məcbur olaraq, məhkəmə qətnaməsinin icra olunmaması ilə bağlı Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində Avropa İnsan Haqları Konvensiyasının 6-cı maddəsi – ədalətli məhkəmə hüququnun pozulması, eyni zamanda 1 saylı protokolun birinci maddəsi – mülkiyyət hüququnun pozulması ilə bağlı məhkəmələrə müraciət etmək məcburiyyətində qaldılar.
Əlbəttə, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi Azərbaycana qarşı bu pozuntunu tanıdı. Lakin az hallarda Azərbaycan dövləti tərəfindən ilkin yerləşdirmələrə əsasən, həmin məcburi köçkünlərin dövlət tərəfindən tikilən evlərə təcili yerləşdirilməsi həyata keçirildi, lakin bir çoxu icra edilmədi”, – deyə o əlavə edib.

Hüquqşünas qeyd edib ki, hazırda hökümət tərəfindən vaxtilə məcburi köçkünlərin yerləşmiş olduğu şəhərciklərdə, mənzillərdə artıq boşaldılmamalar başlanılıb və şükürlər olsun, onlar öz doğma yurdlarına geri qayıdırlar. Həmin mənzillərin təkrar satışı elan olunub:
“Şəxsi mənzillərdən məhrum olunduqlarına görə mənzilləri zəbt olunmuş vətəndaşların əldə çıxmış fayda ilə bağlı yenidən Azərbaycan Respublikasının müvafiq qurumuna müraciət edərək, mənzillərin zəbt olunduğu müddət üzrə kompensasiya tələb etmələrinə tam ixtiyarları var. Bu kompensasiya ödənilmədiyi halda, bununla bağlı məhkəməyə müraciət edərək, müvafiq kompensasiyanın ödənilməsini tələb edə bilərlər. Bu, əlbəttə, dövlət tərəfindən icra olunacaq bir layihədir”.