 |
|
|
KUPOL Beynəlxalq Əməkdaşlığa Dəstək Fondunun Himayəçilər Şurasının sədri Sarkis Asatryan bildirib ki, Ermənistan heç kimə lazım deyil, İrəvan Bakı ilə dil tapmalıdır.
Qaynarinfo xəbər verir ki, o, bu barədə Facebook səhifəsində müvafiq bəyanat yayıb.
“Mənim dünyadakı ermənilərə, Ermənistan vətəndaşlarına, eləcə də dünya mərkəzlərinin ekspert birliyinin nümayəndələrinə ünvanlanmış siyasət bəyanatım var. İndi deyəcəklərim ilk baxışdan çox xoşagəlməz səslənə və xüsusən də ermənilərin qulaqlarına pis gələ bilər. Amma sərt həqiqət hər yalandan qat-qat yaxşıdır, hətta bu yalan çox şirin olsa belə. Dediklərimi sona qədər dinləmənizi təklif edirəm. Və təklif edirəm ki, indi dediklərimin hamısı dediklərimi nəzərə alaraq Ermənistan dövlətinin gələcək inkişafı konsepsiyaları üçün əsas götürülsün.
Birinci
Biz ermənilər aydın başa düşməliyik ki, qonşularımız olan Azərbaycan və Türkiyə yaxın onilliklərdə bir-biri ilə “bir millət, iki dövlət” prinsipi ilə birliklərini möhkəmləndirəcəklər. Türkiyə ilə Azərbaycanın müttəfiqlik baxımından ortaq cəhətləri çoxdur. Bu, ilk növbədə, dildir, ikisi də türkdür. Bu din faktorudur, bu ümumi mentalitet faktorudur. Həm də o qədər də vacib olmayan, bunlar geosiyasi, geostrateji maraqlardır. İlk növbədə təbii ki, Türkiyə, çünki Türkiyə hakimdir. Biz aydın şəkildə başa düşməliyik ki, Türkiyə və Azərbaycan təbii müttəfiqdir. Azərbaycan isə başqa bir müttəfiqlik, məsələn, Rusiya ilə müttəfiqlik naminə Türkiyənin müttəfiqliyindən heç vaxt imtina etməyəcək. Türkiyə və Rusiya tarazlıqda olsalar, Azərbaycan eyni dildə danışdıqları üçün mütləq Türkiyəni seçəcək. Bu, demək olar ki, bir millətdir, onilliklər ərzində ümumi etnik qrupun formalaşmasına doğru irəliləyiblər. Biz onu da aydın başa düşməliyik ki, yaxın gələcəkdə Ermənistan Türkiyə, Azərbaycan, Qazaxıstan, Özbəkistan və Pakistanın yeni güclü iqtisadi, eləcə də hərbi-siyasi birlik yaradacağını dərk etməlidir. Bu qaçılmazdır. Bu bir faktdır.
İkinci
Ermənilər, dərk edin ki, rus və erməni xalqlarının üç yüz illik dostluğu, şübhəsiz ki, qiymətsizdir. Amma Rusiya ən azı regional güc olmaqla heç vaxt öz maraqlarının zərərinə hərəkət etməyəcək, Ermənistan-Rusiya münasibətləri naminə Rusiya-Türkiyə münasibətlərinin, Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin əleyhinə getməyəcək. Yəni tərəzidə Ermənistan-Rusiya münasibətləri var, Rusiya-Türkiyə əlaqələri var, Rusiya-Azərbaycan əlaqələri var. Və Rusiya bu üç tərəzidən Ermənistan-Rusiya əməkdaşlığının xeyrinə seçim etməyəcək, çünki Rusiyanın öz maraqları var. Və nəhayət, biz dərk etməliyik ki, Rusiya kimi dövlətin öz geostrateji və geosiyasi maraqları var. Və heç bir halda Rusiya və ya rusların Türkiyə və ya Azərbaycandakı maraqlarından əl çəkmədiyinə, Ermənistanın maraqlarını qorumadığına görə inciməməli, kin-küdurətə qapılmamalı.
Üçüncü
Biz ermənilər dərk etməliyik ki, qonşunu seçmək olmur, qonşu heç yerə çıxıb getmir. Ermənistan isə dörd qonşu ilə əhatə olunub. Onların hamısı Ermənistandan qat-qat böyük, iri və güclüdür. Bura Azərbaycan, bura İran, bu Türkiyə, bura Gürcüstan daxildir. Bunlar qonşulardır. Və düşmənçilik etməkdənsə, qonşularla dost olmaq və ya neytral, hətta münasibətdə olmaq daha yaxşıdır. Yaxşı, əlbəttə ki, hücum zamanı müharibəyə hazır olmaq lazımdır. Bu başqa məsələdir. Amma nifrət dili keçmişdə qalmalıdır. Mən bu barədə dəfələrlə danışmışam. Və daim evdə boş-bekar oturub, öz qonşularına, o cümlədən türklərə və azərbaycanlılara qarşı nifrət və ksenofobiyanı qızışdırmaq istəyən kreslo mütəxəssisləri praqmatik deyillər. Biz azərbaycanlılarla ortaq dil tapmalıyıq. Mən bu barədə üç il əvvəl danışdım və çox sadə mexanizm təklif etdim. Və bu təklif Azərbaycan və Ermənistan partiyalarına, siyasi elitaya göndərilib. Bir daha təkrarlayacağam. Müharibə müharibədir, amma müharibədən sonra biz özümüzü dərk etməliyik və nifrətin kökünü kəsməliyik. Bir-birinə nifrətin. Ona görə də mən təklif edirəm ki, bir daha müzakirə edək. Mən artıq bu təklifi vermişəm, yenə də Azərbaycan və Ermənistan parlamentləri səviyyəsində Azərbaycan və Ermənistanda nifrətin qadağan edilməsi haqqında qanun layihəsini və eyni zamanda qanunun qəbulunu təklif edirəm. Ermənistanda azərbaycanlılara və türklərə qarşı nifrət təbliğatını qadağan edən qanun qəbul edilməlidir. İndi heç bir tənqidi eşitmək istəmirəm, çünki tarixi qlobal mənada haqlıyam. İndi kim məni tənqid etsə, emosional olaraq tənqid edəcək. Amma dərindən baxsanız, dediklərimin hamısı gələcək nəsillərimiz üçün qurtuluşdur. Amma eybi yox, qoy mən ən pis insan olum, amma yüz ildən artıqdır nifrət vəbasını, ksenofobiyanı yayan və müharibəni təbliğ edən o əclaflara yalvarmaqdansa, Sülh daşınıın əsasını qoyum. Bu, hər iki tərəfə aiddir. Ona görə də nifrət dili haqqında qanun qəbul etmək lazımdır.
Növbəti
Ermənistan bir sıra səbəblərdən heç bir hərbi-siyasi blokun, xüsusən də NATO-nun marağında ola bilməz. Birincisi. Ən əsası, heç başqalarını demirəm, çünki Türkiyə NATO blokunun bir hissəsidir. Türkiyə ordusu NATO-nun ikinci ordusudur. Şimali Atlantika hərbi-siyasi blokunun hər hansı digər maraqları, bütün başqa rəvayətlər, layihələr, proqramlar Türkiyə tərəfinin maraqlarını nəzərə almadan irəli gedə bilməz. Məncə, bunu çox açıq-aydın şəkildə izah edirəm. Bu, acı həqiqətdir. Səfirliklərə gedən o 300-500 dollarlıq ictimai-siyasi, erməni kukla fiqurların hamısı bu pulu alır, NATO-da dəbdəbəli gələcək təklif edir və s. Görün, neçə onilliklərdir ki, Türkiyənin maraq zonasına daxil olmayan digər ölkələrə belə bir perspektiv vəd edilib. Həmçinin Gürcüstan, Ukrayna ilə nə oldu, amma onlar Türkiyənin maraq zonasının bir hissəsi deyildilər. Türkiyə isə NATO-nun ikinci ordusudur. Hansı perspektivdən danışa bilərik? Əgər bütün bunlar dövlətçiliyimizi məhv edəcək ucuz vədlərdirsə, Ermənistanın NATO-ya daxil olmasının perspektivi nədir? Texniki cəhətdən bu mümkün deyil. Bu, acı həqiqətdir.
Daha sonra
Dediyim hər şey, tezislərim çox güman ki, bir çoxlarında mənfi emosiyalara səbəb olacaq. Mən bunu bilirəm. Ancaq susmaq və danışmamaq əlimdə deyil, çünki üfüqdən o üzə – irəliyə baxmalıyam. Öncədən görməyi bacarmaq lazımdır. Kaş ki, dediyim hər şeyi başa düşə, həzm edə bilək və qiymətləndirə bilək. Və qəbul edək ki, Ermənistanı qarşıda qəşəng, parlaq gələcək gözləyir. Çünki siz təhlükələri, çətinlikləri və reallığı dərk edəndə və biz ardıcıl olduğumuz zaman praqmatik ola bilərik, bizim dövlətimizdə və milli təfəkkürümüzdə çatışmayan ardıcıl praqmatizmdir, o zaman biz dediyim çağırışları nəzərə alaraq iqtisadi yüksəliş, qüdrətli dövlət yaratmaq üçün öz gücümüzü toplaya bilərik. Başa düşməli və qəbul etməliyik ki, özümüzdən başqa heç kimin bizə ehtiyacı yoxdur.