 |
|
|
Qalxanvari vəzi ilk olaraq 1656 – cı ildə termin kimi ingiltərəli həkim Tomas Uorton tərəfindən işlədilib. O zamanlar bu orqanın qadın boqazını yumru və gözəl göstərdiyini demişdir.
Əslində, qalxanabənzər vəz daxili sekresiya vəzisidir, onun hüceyrələri maddələr mübadiləsini və enerjini, böyümə proseslərini, toxuma və orqanların fəaliyyətini idarə edən hormonlar (tiroksin və triiodotironin) istehsal edir.
Trioid hormonları beynin, sinir və ürək-damar sistemlərinin, mədə-bağırsaq traktının fəaliyyətini tənzimləyir, reproduktiv funksiyaya, süd və tər vəzilərinin fəaliyyətinə təsir göstərir.
Qalxanabənzər vəzi pozulmasının simptomları:
- apatiya;
- iştahsızlıq, kilo itkisi və ya əksinə, bədən çəkisinin kəskin artması;
- qıcıqlanma, göz yaşı;
- ürək döyüntüsü hissi;
- quru dəri, saç tökülməsi;
- qadınlarda menstrual dövrünün pozulması;
- libidonun azalması;
- tərləmə, yuxu problemi;
- üzün, barmaqların, alt ekstremitələrin şişməsi;
- yaddaş və diqqətin azalması;
- səs-küy, depressiya və daha çox.
Qalxanabənzər vəzi xəstəliyinin ən çox rast gəlinən növləri :
- diffuz eutiroid guatr;
- otoimmün tiroidit;
- kolloid düyünlü guatr;
- hipotiroidizm;
- multinodulyar guatr;
- tirotoksikoz;
- subakut tiroidit.
Qalxanabənzər vəzinin böyüməsində əsas səbəblər yod çatışmazlığı, irsi meyl (genetik dəyişikliklər), müəyyən dərman qəbul etmək, qanda dəmir çatışmamazlığı, ətraf mühit faktorlarıdır.\\Medicina.Az