"ABŞ Azərbaycan və Ermənistan arasında mümkün sülh sazişini heç vaxt COP29 ilə əlaqələndirməyib".

Oxu.Az xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller brifinq zamanı bildirib.

"Biz heç vaxt razılaşmanı COP29-la əlaqələndirməmişik. Biz bir neçə ay əvvəl sülh sazişini görmək istəyirdik, həmçinin bu sazişin əldə olunmasına çalışırdıq. Ancaq bu, ABŞ-nin deyil, tərəflərin işidir", - Miller deyib.

Xatırladaq ki, sentyabrın 26-da Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan BMT Baş Assambleyasının 79-cu sessiyası çərçivəsində ABŞ dövlət katibi Antoni Blinkenin təşəbbüsü və iştirakı ilə Nyu-Yorkda görüş keçiriblər.

Tərəflər mümkün qısa müddət ərzində Sülhün və dövlətlərarası münasibətlərin təsis edilməsi haqqında Sazişin yekunlaşdırılması üçün əlavə səylərin göstərilməsi barədə razılığa gəliblər.

İran Prezidenti Məsud Pezeşkian Azərbaycanın Baş nazirinin müavini Şahin Mustafayevlə Tehrandakı görüşündə maraqlı fikirlər səsləndirib. Birincisi, Pezeşkian deyib ki, Azərbaycan qədər İrana yaxın olan ikinci ölkə yoxdur. “Azərbaycanla bizi ortaq tarix, mədəniyyət birləşdirir və biz Azərbaycanla daha yaxın olmalıyıq” deyən İran Prezidenti Azərbaycanla daha böyük işlər görməyin vacibliyini vurğulayıb.

Bu sözləri politoloq Elxan Şahinoğlu qeyd edib.

O bildirib ki, buna baxmayaraq, Məsud Pezeşkian İran rəsmilərinin “ənənəsini” pozmayaraq “düşmənlərin bizim münasibətlərə mane olmasına əsla imkan verməməliyik” fikrini səsləndirməyi də unutmayıb:

“İki ölkə arasında münasibətlərin normallaşmasına hansısa üçüncü dövlət mane olmur, mane olanlar İranın içindədir. Bunu Məsud Pezeşkian da bilməmiş deyil. Təsadüfi deyil ki, İran prezidentinin sonrakı cümləsi bunun etirafıdır: “Biz Azərbaycanla olan bəzi anlaşılmazlıqları və problemləri anlayırıq və dərk edirik. Hesab edirəm ki, burada bizim də bəzi səhvlərimiz olub”. Önəmli olan Pezeşkianın Azərbaycana qarşı yanlış siyasət yürüdənləri bu yoldan çəkindirməsidir.

İran prezidentinin bunu bacarıb-bacarmayacağını yaxın aylarda görəcəyik”.

Avropa İttifaqı (Aİ) Macarıstanın mövqeyindən yan keçməklə Ukraynaya hərbi yardımın maliyyələşdirilməsi üçün könüllü töhfələr verməyi nəzərdən keçirir.
“Report” xəbər verir ki, bu barədə “Euractiv” yüksək səviyyəli avropalı məmura istinadən yazıb.

“İl yarımdır ki, tranş bloklanır və açığını desəm, bu, Ukraynanı dəstəkləmək üçün siyasi iradəmizi sarsıdır”, - agentliyin həmsöhbəti bildirib.

Öz növbəsində “Bloomberg” vurğulayıb ki, Avropa Xarici Fəaliyyət Xidməti quruma üzv dövlətlərin Kiyevə yardıma yekdil dəstək mexanizmindən yan keçməyə cəhd etmək istəyir.

Qeyd edək ki, yanvarın 30-da bildirilib ki, Aİ liderləri hələ də Macarıstanı Ukraynaya dəstək üçün 50 milyard avroluq maliyyə yardımını təsdiqləməyə razı sala bilməyiblər.

Demokratlar Partiyasından prezidentliyə namizəd Kamala Harrisi 76 milyarder, onun Respublikaçı rəqibi Donald Trampı isə 49 milyarder dəstəkləyir.

İqtisadiyyat.az xəbər verir ki, bu barədə Forbes yazır.

“Bizim məlumatlara görə, 76 amerikalı milyarder Harrisi, 49-u isə Trampı dəstəkləyir. Demokratı dəstəkləyən milyarderlərin marağı qəribə görünə bilər, çünki o, tez-tez respublikaçını super varlıların xeyrinə siyasət yaratdığına görə tənqid edir. Lakin onlar ona tərəfini tuturlar və Harrisin ədalətli və proqnozlaşdırıla bilən siyasəti təbliğ etməyə davam edəcəyinə əmindirlər" - Forbes qeyd edir.

Materialın müəllifləri qeyd ediblər ki, bir çox başqa milyarderlər də namizədə maliyyə dəstəyi verə bilər. Lakin onların ianələri yalnız noyabrın 5-də keçiriləcək seçkilərdən sonra, ABŞ Federal Seçki Komissiyasının yekun hesabatlarının dekabrda dərc ediləcəyi vaxt məlum olacaq.

Ermənistan tərəfinin hərbi əsirlərin qaytarılmadığını iddia etməsi gülüncdür.

Bu barədə Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadənin Ermənistan baş nazirinin 12 oktyabr tarixində “Sülh qovşağı: təhlükəsizlik və demokratiyanın vəhdəti” adlı forumda çıxışı zamanı Azərbaycana qarşı səsləndirdiyi fikirlərə dair şərhində bildirilib.

Qeyd olunub ki, Azərbaycan indiyə qədər humanizm prinsipinə sadiq qalaraq bütün hərbi əsirləri Ermənistan tərəfinə təhvil verib:

"Erməni əsilli hərbi cinayətkarların və separatçı xunta rejiminin nümayəndələrinin azad edilməsi barədə isə Azərbaycan hər hansı bir öhdəliyə malik deyil".

Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətlərdə bir böyük maneə var: Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmaq üçün Türkiyənin siyasi qərarının olmaması.

Bunu Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin nizamlanması üzrə xüsusi nümayəndə Ruben Rubinyan bu gün, oktyabrın 12-də “Sülh qovşağı” adlı forumda deyib.

“Ermənistan və Türkiyə arasında münasibətlərin həlli prosesinin iki dövlət arasında qalması çox vacibdir. Razılaşma və barışıq iki fərqli şeydir. Bunlar dərin mövzulardır. Türkiyədə belə bir yanlış fikir var ki, erməni diasporunun mövqeyi Ermənistanla Türkiyə arasında münasibətlərin nizamlanmasına maneə olur. Bu səhvdir. Bir böyük maneə var: Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmaq üçün Türkiyədən siyasi qərarın olmaması. Sabah qərar verilsə, sabah sərhədlər açılacaq”.

Rubinyanın fikrincə, erməni diasporunun Ermənistan ilə Türkiyə arasındakı əlaqələrə müdaxilə edə biləcəyi mövqe səhvdir.

VII çağırış Milli Məclisin bir sıra beynəlxalq təşkilatlardakı nümayəndə heyətləri formalaşıb.

Modern.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambaleyasında (AŞPA) nümayəndə heyəti formalaşdırılmayıb.

Xatırladaq ki, bu ilin yanvarında Azərbaycan nümayəndə heyəti Avropa Şurası Parlament Assambleyası ilə əməkdaşlığı və təşkilatda iştirakını qeyri-müəyyən müddətə dayandırmaq qərarına gəlib, nümayəndə heyəti bununla bağlı bəyanat verib.

Bu qərar AŞPA-da Azərbaycan nümayəndə heyəti üzvlərinin etimadnamələrinin qəbul edilməməsi barədə avropalı deputatların çağırışlarından sonra verilib.

Nümayəndə heyətinin rəhbəri Səməd Seyidov idi.

Namiq Bilal

İngiltərənin tanınmış düşüncə quruluşu olan “Çetem Haus”-un (Chatham House) Avroasiya proqramlar direktoru Ceyms Niksi Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı sensasiyalı analiz yayımlayıb. Yazıda yer alan iddialara görə, Qərb liderləri çox güvənilməzdir və müharibədən qaçmağa bəhanə axtarırlar.

Analizin əsas xətti isə çox çarpıcıdır. İddia olunur ki, Bayden hökuməti Rusiyanın məğlub edilməsini istəmir. Belə izah edilir ki, Rusiya fəlakətli məğlubiyyətlə üz-üzə qalarsa, xaos yaranar və nüvə müharibəsi qaçılmaz olar.

“Çetem Haus”-un əhəmiyyətini anlamaq üçün təşkilat haqqındakı bəzi məlumatlara baxaq. Bu düşüncə quruluşu XX əsrin əvvəlində ˝Dəyirmi masadakılar˝ adı ilə qurulub. İsrail dövlətinin yaradılması, Osmanlının dağılmasındnan sonra Orta Şərqin xəritələrini cızan Says Piko anlaşması və Osmanlıdan qalan türk torpaqlarını param-parça edən Sevr müqaviləsi əsas etibarı ilə bu ˝masada˝ hazırlanıb. İndiki rəsmi adı Kraliyyət Millətlərarası Əlaqələr İnstitutudur.

“Çetem Haus”-un analizindən çıxa biləcək nəticələrə baxaq. ˝Bayden Rusiyanın məğlubiyyətini istəmir˝ tezisini ˝ABŞ Ukraynaya olan dəstəyini azaldır və bu davam edəcək˝ şəklində anlamaq olar. Əsas səbəb Orta Şərqdə getdikcə daha da şiddətlənən müharibədir.

İsrailin Qəzzada HƏMAS-a və Livanda “Hizbullah”-a qarşı apardığı müharibə qısamüddətli savaş olma imkanını itirdi. Hər iki cəbhədə əllə tutula biləcək konkret qələbə yoxdur. Müharibə uzanır və genişlənir.

Gündəlikdə İrana qarşı İsrail hücumu var və bu hücum ağır olarsa, Orta Şərqəd böyük fəlakət ssenarisi qaçılmaz olacaq. Artıq Netanyahu və Bayden İrana hücum məsələsində anlaşıblar. İsrail çətinə düşərsə, ABŞ-nin da müharibəyə bilavasitə girəcəyi gözləniləndir.

Digər tərəfdən, ərəb mətbuatında gedən çoxsaylı məlumatlara görə, İsrail Qəzza zolağında yerləşən 2,5 milyon fələstinlini zorla Misirə aid olan Sinay yarımadasına sıxışdırmaq istəyir. Bu Misir üçün çox böyük təhdiddir. Bu səbəbdən Misir ordusu tam döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirilib. Minlərlə Misir tankının, topunun və döyüş maşınlarının çox geniş alanda toplanmasını əks etdirən videogörüntülər dünya mediasında yayımlanır.

Livan və Suriya əraziləri də İsrailin gündəlik bombardumanları altındadır. Sözün əsil mənasında bölgənin fəlakətli partlayışı qaçılmaz kimi görünür və bu partlayış reallaşacaqsa, İsrailə cox böyük miqdardə silah-sürsat və maliyyə dəstəyi lazım olacaq.

Müharibə başlanan gündən bu yana ABŞ Ukraynaya 75 milyard dolların üzərində silah və maliyyə yardımı edib. İsrailə isə təkcə bu il ərzində edilən yardımın miqdarı 45 milyard dollardan artıqdır.

ABŞ və bütövlükdə Qərb, nə qədər böyük büdcəyə və silah sənayesinə malik olsalar da, iki böyük müharibəni tam həcmdə təmin etməkdə çətinlik çəkirlər. İstənilən halda seçim edilməli və daha çox dəstək tərəflərdən birinə yönəldilməlidir.

Rusiyanı Ukraynanın əli ilə zəiflətmək Ağ Ev və Londonun xeyli zamandir hazırladığı və çox arzuladıqları strateji hədəfdir. Lakin, ortaya İsrail marağı və yəhudi lobbisinin təsir imkanları girirsə, vəziyyət kökündən dəyişir.

Yəhudi lobbisinin Ağ Ev üzərindəki təsir gücünü “CNN Türk” kanalının yaydığı bir məlumat çılpaqlığı ilə nümayiş etdirir. Kanalın müxbiri bir ABŞ konqresmeninin söylədiyi fikirlərə diqqət çəkir. Həmin konqresmenin söylədiyinə görə, yəhudi lobbisi hər konqres üzvünün yanına ˝körpə uşağın yanına dayə˝ qoyulurmuş kimi bir ˝köməkçi˝ ayırır və o da konqresmenin hansı qanuna necə səs verəcəyini müəyyən edir.

Müharibələrə girişmiş İsrail ayrılan ABŞ yardımlarını heç kimlə, o cümlədən Ukrayna ilə, bölüşmək istəmir. Belə bir şəraitdə Ağ Ev yardımlarının əsas hissəsinin Ukraynadan kəsilərək İsrailə yönəldilməsi qaçılmazdır.

Bu iki müharibə, bir qədər obrazlı desək, ˝birləşmiş qablar qanunu˝ tərzində idarə olunur. İsrail müharibəsi genişlənəcəksə, İsrailə daha çox yardım gərəkəcək və Ukraynaya olan yardım azalacaq. Və əksinə, Orta Şərq sakitləşəcəksə, Ukraynaya axan ABŞ yardımları tam həcmdə bərpa olunacaq.

Qərb mətbuatında yayılan məlumatlara görə, ABŞ və bəzi müttəfiq olkələr İranla gizli qapılar arxasında atəşkəs məsələsini danışırlar. Deməli, Ukraynanın ümidi də Orta Şərqdə böyük müharibənin partlamaması və hansısa atəşkəsə nail olunmasıdır.
azpolitika

Azərbaycan Hökuməti ilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyası, Kioto Protokolu və Paris Sazişinin Katibliyi arasında məlumat mübadiləsi haqqında Anlaşma Memorandumu təsdiq edilib.

İqtisadiyyat.az xəbər verir ki, bununla bağlı Prezident İlham Əliyev müvafiq Fərman imzalayıb.

Anlaşma Memorandumu qüvvəyə mindikdən sonra Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29), Kioto Protokolunun Tərəflər Görüşünün 19-cu sessiyasının və Paris Sazişinin Tərəflər Görüşünün 6-cı sessiyasının müəyyən edilmiş Prezidenti (President-Designate) onun müddəalarının həyata keçirilməsini təmin etməli, Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi Anlaşma Memorandumunun qüvvəyə minməsi üçün zəruri olan dövlətdaxili prosedurların yerinə yetirildiyi barədə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının, Kioto Protokolunun və Paris Sazişinin Katibliyinə bildiriş göndərməlidir.