Dünyada rəyi soruşulanların 60 faizə qədəri hesab edir ki, planetdə Çin Xalq Respublikasının (ÇXR) təsiri artmaqdadır. Və yalnız 30 faiz əmindir ki, Birləşmiş Ştatlar liderlik mövqeyini saxlamaqda davam edir.

Bu barədə dekabrın 19-da «Parlament qəzeti» illik sosioloji tədqiqatların nəticələrinə istinadla xəbər verib, tədqiqat «Xuantsyu şiabo» qəzeti tərəfindən həyata keçirilib.

Fudansk beynəlxalq münasibətlər universitetinin professoru Şen İnin bəyan etdiyi kimi, sorğunun nəticələrini şərh edərkən o, bildirib ki, ABŞ hərbi, iqtisadi, innvovasiya və bir sıra digər sahələr üzrə liderliyi saxlayır. Amma kompleks təsirə və qlobal liderlik tapşırıqlarına gəlincə, burada professorun sözlərinə görə, Vaşinqton «mövqeyni əldən verir».
Ətraflı

«Çinin beynəlxalq proseslərdə aktiv iştirakının qəbulunun iki aspekti var. Birincisi, bunun sayəsində ÇXR ilə münasibətlərin inkişafında maraqlı olan ölkələrin sayı artır. İkincisi, dünya birliyinin getdikcə daha çox üzvü Pekində dünya düzənini balanslaşdırmaq gücünün olduğunu görür və ABŞ-ın ağılsız hegemonluğuna qarşı çıxır» - Şen İ bəyan edib.

Çin ictimai elmlər akademiyasının eksperti Lyuy Syanın fikrincə, Çinin nəfinə işləyən səbəb - bu, sabitlikdir ki, ÇXR nümayiş etdirir. Bundan başqa, o, hesab edir ki, dünya Pekin tərfindən təklif olunan qlobal inkişaf və təhlükəsizlik təkliflərini müsbət qəbul edir.

Sorğu oktyabrın 29-dan dekabrın 6-a qədər həyata keçirilib. Orada 33 ölkədən 36 min respondent - o cümlədən, Çin, ABŞ, Rusiya, Fransa, Türkiyə, Misir, İtaliya, Hindistər və s. ölkələrdən olan respondentlər iştirpak ediblər (Mənbə: eadaily.com).

Mərkəzi Afrika Respublikasının (MAR) polisi “Rus evi”nin rəhbəri Dmitri Sıtının yaralanması ilə nəticələnən terror aktında əli olmaqda şübhəli sayılan poçt işçiləri də daxil olmaqla yeddi nəfəri həbs edib.
Teref.az APA-ya istinadən xəbər verir ki, bu barədə TASS-a Mərkəzi Afrika radiostansiyasının əməkdaşı Ndeke Luka məlumat verib.
Qeyd edək ki, dekabrın 16-da MAR-ın paytaxtı Banqi şəhərində yerləşən “Rus evi”nin rəhbəri Dmitri Sıtıy sui-qəsd aktına məruz qalıb. Dekabrın 19-da Sıtıy Rusiyaya təxliyə olunub.

Yeni il ərəfəsində Ukraynanın paytaxtı Kiyevin zülmətə bürünmüş küçələrindən paylaşılan şəkil ürək dağlayıb.

Tribunainfo.az xəbər verir ki, neçə gündür Kiyev vilayəti qaranlığa bürünüb və elektrik enerjisinin verilməsində böyük fasilələr yaranıb. Buna səbəb ölkənin enerji depolarının ruslar tərəfindən məhv edilməsi və ciddi zərər görməsidir.

Yaxınlaşmaqda olan Yeni il bayramı ilə əlaqədar olaraq kiyev meydanında ənənəvi olaraq yolka qurulsa da, o ancaq sülhün simvolu olan ağ göyərçin bəzəkləri ilə bəzədilib. Şəhər işıqsız və bəzəksiz qalıb.
İnsanların əhvalını azca da olsa yüksəltmək üçün qurulan yolka bəlkə də dünyanın ilk ən kədərli və işıqsız yolkasıdır.

İranın dini lideri Əli Xameneyinin müşaviri Kamal Xərrazi Tehranda keçirilən dialoq forumunda deyib ki, ölkəsinin nüvə bombası istehsal etmək imkanı var, ancaq istehsal etmək fikrində deyil.
Ancaq onun sonrakı cümləsi ilk fkrini təkzib mahiyyətlidir: “Nüvə texnologiyasına sahib olmaq çəkindiricidir”. Yəni İranın nüvə silahı olsa heç bir dövlət Tehrana təzyiq edə bilməyəcək.
İstanbulda ötən həftə bölgədəki vəziyyətlə bağlı iki günlük konfransda iştirak etdim. Müxtəlif mövzuları müzakirə etdikdən sonra konfrans iştirakçılarına belə bir sualı verdim:
“İran bir gün nüvə silahı əldə etdiyini açıqlayarsa (bu istisna deyil), Türkiyə və Azərbaycan hansı addımları atacaq?”.
Məsələ burasındadır ki, İranın nüvə silahına yiyələnə biləcəyindən ehtiyat edən əsas ölkələr bunlardır: İsrail, ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı. Ancaq Azərbaycanın da İranla münasibətlərində gərginlik hökm sürür.
Fikrimcə, İran nüvə silahı əldə edərsə Türkiyə də nüvə silahına yiyələnmək barədə ciddi düşünmək məcburiyyətində qalacaq. Çünki ətrafda bir qisim dövlətin – Hindistan, Pakistan, Rusiya, Çin, İsrail və İran da bu sıraya qatılarsa Türkiyə və Səudiyyə Ərəbistanı da oxşar çalışmalara başlayacaq.
İranın nüvə silahına yiyələnməsi Azərbaycanın maraqlarına da ziddir. Ancaq aydındır ki, nüvə silahına yiyələnmək kimi planımız yoxdur. Buna baxmayaraq, İran nüvə silahı əldə edərsə təhlükəsizlik təminatımızın artırılması barədə ciddi düşünməli olacağıq.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az

Özünü Qarabağ “hökumətinin başçısı” adlandıran Rusiyalı biznesmen Ruben Vardanyan həmyerlilərini məşhur terrorçu Monte Melkonyandan nümunə götürməyə çağırıb.

Vardanyan bu gün Twitter-dəki hesabında Melkonyanın əks olunduğu 1992-ci ilin dekabrına aid videogörüntüləri dərc edib. O, bu videogörüntülərə aşağıdakı mətnlə şərh verib: “1992, Martuni, Arsax, Dağlıq Qarabağ, Monte böhrandan yayınmaq üçün yanacağın ədalətli paylaşdırılmasını təmin edir. Böhranın idarə edilməsi Arsaxda həyatın bir hissəsidir. Biz Azərbaycan ucbatından mühasirədə olsaq da, burada insanlar böhranın öhdəsindən necə gələcəklərini bilmirlər”.

Vardanyanın məşhur terrorçunun şəxsiyyətinə üz tutması faktı özü onun siyasi qərəzlərini ən yaxşı şəkildə əks etdirir.

* Monte Melkonyan ASALA terror təşkilatının liderlərindən biridir. O, 1993-cü ilin iyununda Ağdam rayonunun Mərzili kəndində Azərbaycan SQ-nin 708-ci briqadasının döyüşçüləri tərəfindən məhv edilib.

80-ci illərin ortalarında Melkonyan Parisin Orli aeroportunda terror aktı təşkil edib, burada 10-dan çox insan yaralanıb.

Buna qədər Melkonyan Avropanın müxtəlif şəhərlərində bir neçə türk diplomatı şəxsən güllələyib.

1990-cı ildə o, Ermənistan prezidenti Levon Ter-Petrosyanın xahişi ilə Fransa hakimiyyəti tərəfindən Ermənistana təhvil verilib və tezliklə Qarabağa gəlib, burada Azərbaycana qarşı silahlı mübarizəyə başlayıb.
pressklub

“Blokada”da avtomobillər keçirsə, yol necə bağlı ola bilər?”“Blokada”da avtomobillər keçirsə, yol necə bağlı ola bilər?”
facebook sharing buttontwitter sharing buttonwhatsapp sharing buttonsmartbee sharing button

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Estoniya XİN-i pisləyib.
Bu barədə Azərbaycan XİN “Twitter”də bildirib.

“Biz Estoniya XİN-in Azərbaycanın Qarabağ bölgəsini köhnəlmiş sovet adı ilə adlandırması qəbuledilməz hesab edirik. Görünür, bu, qeyri-qanuni iqtisadi fəaliyyəti insanların iztirabları ilə bağlı iddialarla ört-basdır etmək, qanunsuz hərəkətlərə qarşı fəaliyyəti qabaqlamaq üçün yeni bir tendensiyadır. “Blokada”da avtomobillər keçirsə, yol necə bağlı ola bilər?”, – XİN qeyd edib.

Kreml Bakını ekspert cameəsi üzərindən təhdid edir: neft mədənlərini bombalamağa çağıran (MDBMİ) Hərbi-Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin aparıcı eksperti Mixail Aleksandrovdan sonra Raket və Artilleriya Elmləri üzrə İnformasiya Siyasəti Akademiyasının prezident müavini, hərbi elmlər doktoru Konstantin Sivkov da “Kiyevdən sonra Bakı ilə məşğul olacağıq” açıqlamasını verib;
MDBMİ artıq Aleksandrovu vəzifəsindən uzaqlaşdırıb. Azərbaycan onu beynəlxalq axtarışa verdi, Sivkovla bağlı da eyni addım atıla bilər.
Rus ekspertlərin açıqlamaları mahiyyət etibarilə heç nəyi dəyişdirmir, əvəzində “cəzalanırlar”.
Bundan öncə Delyagin də “Bakıya hücum çağırışı”na görə beynəlxalq axtarışa verilmişdi. Aleksandrovun işdən çıxarılması Kremlin də onları qorumadığı fikrini yaradır və belə təəssürat yaranır ki, “onlar özbaşına danışır, yaxud erməni lobbisi danışdırır”.
Hərçənd, rus ekspertlərin Bakını təhdid etməsinin zamanı xüsusilə diqqət çəkir.
- Dövlət Dumasının deputatı Mixail Delyagin bu ilin mart ayında Bakının təhdid edəndə Azərbaycan Ordusu Fərrux əməliyyatını keçirmişdi;
- Xankəndi yolunda aksiyanın davam etdiyi vaxt Aleksandrovla Sivkov təhdidlər irəli sürdülər;
Bakının Qarabağda Moskvanın marağında olmayan addımlar atanda rus ekspertlərin aktivləşməsi təhdidin arxasında Kremlin dayandığı fikrini gücləndirir.
Bu “ekspertlərin” Rusiya rəhbərliyinə qarşı bəzən tənqidi fikirləri ilə seçilməsi isə onların Kremldən sifariş aldıqları versiyasını zəiflədə bilər: əslində klassik üslubdur, Jirinoviski də Rusiya hakimiyyətinin siyasətini tənqid edirdi, amma həm də “təhdid dili” olaraq istifadə olunurdu; indi Jirinoviskilərin sayı çoxalıb, görünür, onun “postu” uğrunda da mübarizə gedir.
Asif Nərimanlı
Teref.az

Yunanıstan vətəndaşlığı olan rus diplomatın oğlu Avstriya Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi təyinatlıları tərəfindən Vyananın şərqində saxlanılıb.

“AzPolitika.info” xarci mediaya istinadla xəbər verir ki, Dövlət Təhlükəsizlik Departamenti onu Rusiya hərbi kəşfiyyatına casusluq etməkdə şübhəli bilir. Onu 5 ilə qədər həbs cəzası gözləyir. Rus əsilli 39 yaşlı şəxs martın 24-də Vyananın ucqar bölgələrindən birində mənzildə saxlanılıb. O, xüsusilə təhlükəli şübhəli sayıldğına görə həbsində iki xüsusi təyinatlı qrup iştirak edib.

Medianın yazdığına görə, onun mənzilində minalardan təmizləmə zamanı təhlükəsizliyi təmin etmək üçün lazım olan isehkamçı kostyumu və gizli kamera detektoru aşkar edilib.

İstintaq şübhəlinin Vyanada məlumatları ötürmək üçün istifadə etdiyi gizli yerlə müəyyənləşdirə bilib. Saxlanılan zaman onun yanında rus diplomatlar da olub.

Xatırladaq ki, aprel ayında Avstriya Rusiyanın Vyanadakı səfirliyinin üç əməkdaşını və Zalsburqdakı konsulluğun bir əməkdaşını ölkədən çıxarıb. Daha sonra onları diplomat statusu ilə bir araya sığmayan fəaliyətlərdə ittiham edib. Sözügedən deportasiyanın martın sonunda baş verən ifşa əməliyyatı ilə bağlı olub-olmadığı məlum deyil.

Prokurorluq bildirib ki, şübhəli şəxsə Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsinə Avstriyanın necə reaksiya verəcəyini araşdırmaq tapşırığı verilib. Onun Rusiyanın Ukrayanaya 24 fevral hücumundan əvvəl Moskvaya getdiyi bildirilir. Son 4 ildə o, Moskva, Minsk və Tbilisiyə ən azı 65 səfər edib.

Həbs edilən şəxs müxtəlif ölkələrin diplomatları və kəşfiyyatçıları ilə əlaqə saxlayıb. Onun atası da GRU-ya bağlı ola bilər. O, Almaniya və Avstriyada rus diplomatı adı altında işləyib.

Avstriyada nəşr olunan “Kronen Zeitung” qəzeti xatırladır ki, Vyana beynəlxalq casusluq mərkəzi kimi tanınır. Dövlət Təhlükəsizlik Departamentinin hesablamalarına görə, şəhərdə 7000-ə qədər xarici kəşfiyyatçı ola bilər.

Yerli media yazır ki, təqsirləndirilən şəxs Rusiya və Yunanıstanda daşınmaz əmlak alıb. Şübhəli istintaqla əməkdaşlıqdan imtina edib, irəli sürülən ittihamlarla özünü təqsirli bilməyib və məhkəməyə qədər sərbəst buraxılıb.

“Ukrayna Silahlı Qüvvələri gələn il də ölkənin bütün işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi istiqamətində fəaliyyətini davam etdirəcək”.

Bu barədə Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının katibi Aleksiy Danilov “Ukrayinska Pravda” qəzetinə müsahibəsində bildirib.

“Luqansk, Donetsk, Simferopol mütləq bizə qaytarılmalıdır. Həyatda mümkünsüz heç nə yoxdur. Əsas odur ki, qorxmayın. Ağıl, hesab və hərəkət olmalıdır. Əgər ağlın, hesabın və hərəkətin varsa, o zaman qələbə mütləq sənin olacaq. Ən əsası isə həqiqət sənin tərəfində olmalıdır. Həqiqət isə bizim tərəfimizdədir”, – deyə Danilov vurğulayıb.

Ukrayna rəsmisi Melitopolun Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin yeni hədəfi olub-olmayacağı sualına cavab verməyib. Onun sözlərinə görə, növbəti hədəf bütün ölkədir.

Artıq bir neçə həftədir ki, Rusiyada demək olar ki, hər gün sənaye müəssisələrində, anbarlarda, ticarət mərkəzlərində partlayışlar və yanğınlar baş verir. Fövqəladə Hallar Nazirliyi bütün iri ticarət mərkəzlərində və anbarlarda siqnalizasiya və yanğınsöndürmə sistemlərinin olub-olmaması və ya işləməsi, habelə qəza çıxışlarının vəziyyətinin yoxlanılmasını təklif edib.


Xatırladaq ki, Ukrayna ilə müharibə başlayandan sonra hakimiyyət ilin sonuna qədər biznes yoxlamalarına moratorium qoymuşdu.

Dekabrın 18-dən 19-na keçən gecə İrkutsk vilayətinin Ust-Kutski rayonunda Markovskoye yatağından təbii qazın kompleks hazırlanması üçün istifadə olunan texnoloji qurğu 400 kv. metr sahədə yanıb. Yanğın texnoloji qaz emalı qurğusunun kompleks sınaqları zamanı baş verib. Hadisə zamanı ölən olmayıb, 7 nəfər yaralanıb, onlardan ikisinin vəziyyəti ağırdır. Yaralılar təcili tibbi yardım helikopteri ilə Bratsk şəhərinə aparılıb. Orta ağır vəziyyətdə olan dörd nəfər isə Ust-Kutsk şəhər xəstəxanasına yerləşdirilib. Digər zərərçəkmişin isə ayağından don vurub və ev şəraitində müalicə olunacaq. Yanğının söndürülməsində 155 nəfər iştirak edib.

Bu, demək olar ki, hər gün baş verən və son vaxtlar Rusiyanın müxtəlif bölgələrindən gələn iri yanğın və partlayış xəbərləri silsiləsindən biridir. Mütəxəssislər “Sibir.Realii” portalına belə qəzaların ən çox rast gəlinən səbəbləri barədə danışıb və qəzaların niyə tez-tez baş verməsi ilə bağlı öz fərziyyələrini bildiriblər.

Dekabrın 15-də Anqarsk Neft-Kimya Şirkətinin ərazisində iki nəfərin öldüyü və beş nəfərin yaralanması ilə nəticələnən güclü yanğın baş verib. Bu, bir ay ərzində ikinci hadisədir - 27 noyabr 2022-ci ildə zavodda istilik dəyişdiricisinin texniki qurğusunun yanması nəticəsində ANHK-nın binalarından biri tamamilə dağılmışdı.


Anqarsk, İrkutsk və onların ətrafında yerləşən qəsəbələrin sakinləri bildiriblər ki, yanğının başlaması elə güclü partlayışla müşayiət olunub ki, bəziləri bu səsi zəlzələ kimi qəbul ediblər. Onlar sosial şəbəkələrdə partlayışın zavoddan bir neçə kilometr aralıda yerləşən binanın tavanına zərər verdiyini göstərən video yayıblar.

Zərbə dalğasının təsiri İrkutsk şəhərinin kənarındakı qonşu Novo-Leninoya da çatıb. Sakinlər bildirirlər ki, qapı-pəncərələri açılıb. Seysmoqraflar bunu zəlzələ kimi qeyd ediblər. Söndürmə işlərinə 100-dən çox canlı qüvvə və 25-dən çox texnika cəlb olunub. Günortaya yaxın yanğın söndürüldü. İlkin olaraq müəyyən edilib ki, ANHK-da baş verənlərə mümkün səbəb texnoloji qurğu sistemlərinin qazla çirklənməsi ola bilər.

Dünən Vladivostokda Karernaya küçəsində anbar yanıb. Ümumi yanğın sahəsi 1100 kvadratmetrə çatıb. Yanğın zamanı dam örtüyü uçub. Bu, bir həftə ərzində Rusiyada baş verən altıncı böyük yanğın idi.

Dekabrın 12-də Moskva vilayətinin Balaşixa şəhərində “StroyTrakt” ticarət mərkəzinin ərazisində yanğın baş verib. Yanğın sahəsi 10 min kvadratmetrə çatıb - bu, demək olar ki, bütün Mərkəzin od tutduğunu göstərir.

Dekabrın 9-da Ximkidə “Mega” ticarət mərkəzindəki tikinti materialları hipermarketi OBI yanıb, yanğın 18 min kvadratmetrlik binanın bütün ərazisini əhatə edib. Hadisənin boya-lak məhsulları partlaması nəticəsində meydana çıxdığı bildirilirb.

Noyabrın sonunda isə Moskvada üç dəmir yolu stansiyasının yaxınlığındakı anbarda yanğın baş verib. Avqustun əvvəlində Moskva vilayətindəki Ozon anbarında yanğın baş verib, orada yanğın sahəsi 50 min kvadratmetrə çatıb.

Bu ay Rusiyada bir gündə ən azı üç qaz partlayışı baş verib: dekabrın 4-də Yaroslav vilayətində qaz avadanlığının öz-özünə işə düşməsi səbəbindən partlayış baş verib; bir nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib, üçmərtəbəli binanın digər sakinləri təcili təxliyə edilib.

Nijni Novqorod vilayətində partlayış nəticəsində üç mənzilin divarları uçub, bundan sonra binada yanğın başlayıb. Nijnevartovskda qaz balonunun partlamasından sonra on bir nəfər ölüb, çoxlu saydan insan yaralanıb.

Müəssisələrdə baş verən partlayışlara gəlincə, mütəxəssislər yanğın təhlükəsizliyi tədbirlərinə tam əməl olunmamasına səbəb olan bir sıra səbəbləri - fövqəladə halların qarşısının alınmasında iştirak edən işçilərin çatışmazlığı, iş sahiblərinin qənaət və yanğın təhlükəsizliyi tədbirlərinin həyata keçirilməsinə nəzarətin olmaması ilə izah edirlər.

İqtisad elmləri doktoru, Baykal Dövlət Universitetinin professoru Viktor Samarukha “Radiso Svoboda”ya deyib ki, ANHK-da problemlər, mütəxəssis çatışmazlığı ənənəvidir: “Daimi işçilərin ixtisarı, əmək haqqının azaldılması, 13-cü maaşın verilməməsi, işçilərin iş şəraitinin yaxşılaşdırılmaması... Bütün bunlar ona gətirib çıxardı ki, təhlükəsizliyə nəzarət edən sadəcə heç kim yox idi. ANHK-da vakant yerlərlə bağlı elanlarının qəzetlərdə çıxmasını nə vaxt görüblər?” ANHK əməkdaşının sözlərinə görə, partlayışın rəsmi versiyası - texnoloji qurğunun sistemlərinin qazla çirklənməsi realdan çox uzaqdır, çünki qurğu təmirdə olub və partlayış ərəfəsində işə qaytarılıb.

“Bütün işçilər əmindirlər ki, əsl səbəb təmir zamanı yol verilən səhvlərdir, lakin araşdırılsa, müəssisədə normal mütəxəssis qalmadığı, sistemli şəkildə dağıdıldığı hamıya aydın olacaq”, - o bildirib.

Martın əvvəlində hökumət 2022-ci ilin sonuna qədər planlı biznes yoxlamalarına moratorium qoyub. Qadağa “iqtisadi inkişafın davamlılığını təmin etmək və sanksiyalar qarşısında sahibkarların yükünü azaltmaq” üçün tədbirlər kompleksinin tərkib hissəsi olub. Səlahiyyətlilərin izah etdiyi kimi, planlı yoxlamalaraancaq vətəndaşların həyatı üçün təhlükə yarandıqda və sağlamlığına, ölkənin müdafiəsinə və dövlətin təhlükəsizliyinə ciddi zərər vurduqda, habelə təbii və texnogen xarakterli fövqəladə hallar təhlükəsi yarandıqda yol verilir. Eyni zamanda, bu cür yoxlamalar prokurorluq orqanları ilə razılaşdırılmalıdır.

Fövqəladə halların tezliyinin artması ilə əlaqədar Fövqəladə Hallar Nazirliyi bütün iri ticarət mərkəzlərində və anbarlarda yanğın təhlükəsizliyini yoxlamaq üçün hökumətə müraciət edib. Şöbənin rəisi Aleksandr Kurenkov bildirib ki, “mütəxəssislər siqnalizasiya sistemlərinin mövcudluğuna və işləkliyinə, yanğının söndürülməsinə, qəza çıxışlarının saxlanmasına, yanğınsöndürmə vasitələrinin mövcudluğuna diqqət yetirəcəklər; mümkün hadisələrə cavab vermək üçün kadr hazırlığının səviyyəs qiymətləndiriləcək”.

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, obyektlərin yarıdan çoxu sınaqdan keçməyəcək. Bölgələrdəki əksər ticarət mərkəzləri sadəcə olaraq yanğın təhlükəsizliyi tələblərinə cavab vermir.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”