 |
|
|
Gürcüstanda hakimiyyətin inqilabla deyil, növbədənkənar seçkilərlə dəyişdirilməsinin tərəfdarıyam.
Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Gürcüstanın eks-prezidenti Georgi Marqvelaşvili jurnalist Eynulla Fətullayevə müsahibəsində deyib.
“İnqilab olmasını istəməzdim, lakin növbədənkənar seçkilərlə hakimiyyətin dəyişməsini istərdim”, – deyə siyasətçi bildirib.
Onun sözlərinə görə, hakimiyyət seçki yolu ilə legitimləşdirilməlidir, əks halda daimi gərginlik olacaq.
Müsahibə zamanı Giorgi Marqvelaşvili ölkəsində deoliqarxizasiya problemi və Bidzina İvanişvili haqqında danışıb:
"Mən bildiyimə görə, o, (İvanişvili) Gürcüstanda pul qazanmır. Onu mühakimə edəcək bir şey yoxdur. Onun qadağan ediləcək nəyisə yoxdur. Ona görə bunun absurd olduğunu deyirəm. Əgər bu insanın kriminalla əlaqəsi yoxdursa, nəyə görə onu cinayətdə ittiham edirik?! Ona yüksək çinli məmurlar, baş nazir, nazirlər zəng edir, o da cavab verir deyə?!”
"Ermənistan məqsədli şəkildə prosesi pozaraq Azərbaycanla sülh müqaviləsini imzalamaqdan yayınır və vaxt udmağa çalışır"
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev "Report"a müsahibə verib. Həmin müsahibəni təqdim edirik
- Ermənistanın Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan tərəfindən verilmiş son açıqlama ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Ermənistanın 30 illik işğalına, etnik təmizləməyə və kütləvi dağıntılara baxmayaraq, Prezident İlham Əliyev 44 günlük Vətən müharibəsindən az sonra sonra xoş niyyət nümayiş etdirərək ərazi bütövlüyünün və suverenliyin qarşılıqlı şəkildə tanınması əsasında sülh gündəliyini irəli sürmüşdür. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə vurğulamışdır ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişi üzrə danışıqlar və Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərlə təmaslar bir-birindən tamamilə ayrı iki xəttdir.
Bu xüsusda, 2022-ci ildə Azərbaycan əsas mahiyyəti ərazi bütövlüyünün və suverenliyin qarşılıqlı şəkildə tanınmasından ibarət olan və sülh müqaviləsinin əsasını təşkil edəcək məşhur 5 prinsipini Ermənistana təqdim etmişdir. 2022-ci ilin oktyabr ayında Praqa və Soçidə keçirilmiş görüşlərdə Azərbaycan və Ermənistan 1991-ci il Almatı bəyannaməsi əsasında bir-birinin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini qarşılıqlı şəkildə tanıdıqlarını bəyan etmişdir. Almatı bəyannaməsi ilə yeni müstəqillik qazanmış ölkələr SSRİ dövründə keçmiş müttəfiq respublikaların inzibati sərhədlərini tanıyırlar. Beləliklə, Praqa və Soçi sənədləri ilə Ermənistan Azərbaycanın Qarabağ üzərində suverenliyini tanımışdır.
Biz 2022-ci ilin sonuna qədər sülh sazişinin imzalanmasına ümid edirdik, yeri gəlmişkən, sentyabrda Vaşinqton görüşündə bu məsələ də müzakirə olunmuşdu. Lakin Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyinə görə buna nail ola bilmədik.
Ermənistan lap əvvəldən Qarabağ məsələsinin sülh sazişində yer almasına çalışırdı, lakin bu yanaşma Azərbaycan üçün qəbuledilməzdir.
Qarabağda yaşayan erməni sakinlərin fərdi hüquq və təhlükəsizliyi məsələsi sırf Azərbaycanın daxili işidir və Azərbaycan özünün suverenliyinə aid olan məsələləri digər üçüncü tərəflə, o cümlədən Hayastan Respublikası ilə müzakirə etməyəcək. Qarabağ münaqişəsi həll olunub. Qarabağ Azərbaycan ərazisidir. Azərbaycan üçün Qarabağ məsələsi beynəlxalq gündəlikdən çıxıb. Təsadüfi deyil ki, Brüssel, Moskva, Praqa, Soçi görüşlərində qəbul edilən sənədlərdə Qarabağa istinad yer almır.
Qarabağda yaşayan erməni sakinlərin fərdi hüquq və təhlükəsizliyi Azərbaycan Konstitusiyasına və qanunlarına uyğun həll olunacaq. Erməni sakinlərə heç bir xüsusi imtiyazın verilməsi nəzərdə tutulmur. Dediyim kimi, bu məsələnin Ermənistana və digərlərinə heç bir aidiyyatı yoxdur.
İstər Brüssel danışıqlarında, istərsə də keçən ilin sentyabr ayında Vaşinqtonda keçirilmiş görüşdə Qarabağda yaşayan erməni sakinlərin hüquq və təhlükəsizliyinin məhz Azərbaycan Konstitusiyası çərçivəsində təmin edilməsi məsələsi müzakirə edilib.
Qarabağda yaşayan erməni sakinlərinin hüquq və təhlükəsizliyinin müzakirə olunması üçün hər hansı bir beynəlxalq mexanizmin yaradılmasından söhbət gedə bilməz və biz heç zaman buna razılıq verməmişik. Ermənistanın bununla bağlı iddiaları tamam məntiqsizdir və süni gərginlik yaratmaq məqsədi daşıyır.
Azərbaycanın suverenliklə bağlı haqlı mövqeyi beynəlxalq müstəvidə qəbul olunur.
- Siz qeyd etdiniz ki, Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyinə görə 2022-ci ildə sülh sazişinin imzalanmasına nail ola bilmədik. Bununla bağlı daha ətraflı fikirlərinizi almaq istərdik.
- İlk öncə qeyd edim ki, 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış bəyanatın müddəaları Ermənistan tərəfindən kobudcasına pozulur. Ermənistan ordusunun qalıqları hələ də Azərbaycan ərazilərindən tam olaraq çıxarılmayıb. Bizdə olan məlumatlara əsasən, Qarabağ bölgəsində təxminən 10 minlik şəxsi heyət qalmaqdadır. Qanunsuz erməni silahlı dəstələri yeni postlar və mühəndis-istehkam qurğuları yaradır, ərazilərimizi 2021-ci ildə Ermənistanda istehsal edilmiş minalarla çirkləndirir, Azərbaycan ordusunun mövqelərini atəşə tutur. Faktiki olaraq yeni “təmas xətti” qurmağa çalışırlar.
Qazax rayonunun 7, Naxçıvanın isə 1 kəndi hələ də işğal altındadır. Laçın yolundan hərbi məqsədlər, o cümlədən silah-sursatın, minaların daşınması, şəxsi heyətin rotasiyası üçün istifadə olunurdu. Ermənistan 10 noyabr bəyanatına zidd olaraq, Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı öhdəliklərini də yerinə yetirmir. Azərbaycanın qərb rayonlarından Naxçıvana bu günə qədər bir maşın belə keçməyib.
2022-ci ildə Praqa və Soçidə keçirilmiş görüşlərdə Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini tanımasına baxmayaraq baş nazir və digər Ermənistan rəsmiləri tərəfindən vəziyyəti qəsdən gərginləşdirən, Azərbaycanın suverenliyini və ərazi bütövlüyünü sual altına qoyan, təhdid edən açıqlamaların verilməsi, addımların atılması davam edir və bu xətt son vaxtlar daha da güclənir.
Ermənistan məqsədli şəkildə prosesi pozaraq Azərbaycanla sülh müqaviləsini imzalamaqdan yayınır və vaxt udmağa çalışır.
Ermənistan rəsmilərinin “Qarabağın ətrafında demilitarizasiya olunmuş zonanın yaradılması”, “BMT-nin fakt-araşdırıcı missiyasının Qarabağa, Laçın yoluna göndərilməsi” kimi açıqlamaları qəbuledilməzdir.
Ermənistan hansı əsasla başqa bir ölkənin ərazisinə BMT və ya ATƏT missiyasının göndərilməsinə çağırır? Heç bir təşkilat Azərbaycanın razılığı olmadan belə addımlar ata bilməz və atmayacaq da. BMT qətnamələrində də aydın qeyd edilir ki, aidiyyəti ölkənin razılığı olmadan onun ərazisinə hər hansı bir missiya göndərilə bilməz.
Ermənistanın Qarabağa, Laçın yoluna missiya göndərilməsi, xarici qüvvələrin gətirilməsi kimi açıqlamaları utopiyadan, geosiyasi avantüradan, süni gərginlik yaratmaqdan başqa bir şey deyil.
Ermənistan rəsmilərinin belə qıcıqlandırıcı acıqlamaları onların ikinci Qarabağ müharibəsindən əvvəl “Qarabağ Ermənistandır və nöqtə”, “Yeni ərazilər naminə yeni müharibə”, “Azərbaycana bir qarış da torpaq qaytarmayacağıq”, “7 şərt” kimi bəyanatlarını xatırladır.
Ermənistan Azərbaycanla şərt dilində danışmağa çalışır. Ermənistan başa düşməlidir ki, onun gələcəyi Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılmasından keçir. Buna görə, Ermənistan ərazi iddialarından, müxtəlif narrativlər adı altında Azərbaycanın daxili işlərinə müdaxilədən əl çəkməli, Prezident İlham Əliyevin sülh gündəliyini qəbul etməlidir.
Dünya liderlərinə zənglərlə, özünü yalandan “demokratiya qalası” kimi qələmə verməklə, müxtəlif qətnamələrlə Ermənistan öz gələcəyini təmin edə bilməz.
30 il ərzində Ermənistan suverenlik, ərazi bütövlüyü ifadəsini eşitmək belə istəmirdi.
Biz Ermənistanın siyasətində ardıcıllıq görmürük. Baş nazir bir şey deyir, digər rəsmilər tamam ayrı şeydən danışır. Gah deyirlər ki, Laçın yoluna BMT missiyası getməlidir, gah da deyirlər ki, yox, Ermənistan Laçın yolu ilə məşğul olmayacaq. Gah deyirlər ki, 1991-ci il Almatı bəyannaməsi iki ölkə arasında delimitasiyanın əsasını təşkil etməlidir, gah da iddia edirlər ki, anklav kəndlərin hüquqi əsası yoxdur. Gah da Ermənistan lideri BMT tribunasından deyir ki, Azərbaycan xəritədə bizə göstərsin ki, Ermənistanın əraziləri hansıdır.
- Qarabağda yaşayan erməni sakinlərlə təmaslar barədə nə deyərdiniz?
-Qarabağda yaşayan erməni sakinlər son 30 ildə Ermənistanın və qanunsuz rejimin girovu olub. 30 illik işğal faktı bitdikdən sonra Azərbaycan özünün erməni sakinləri ilə təmas qurmağa hazır olduğunu bildirib. Son vaxtlar xaricdən ixrac olunmuş “Ruben Vardanyan” layihəsi ilə Qarabağda yeni reallığın yaradılmasına, vəziyyətin 1988-ci ilə gətirilməsinə, yeni status kvonun yaradılmasına cəhdlər edilirdi.
Bildiyiniz kimi, Milli Məclisin deputatı Ramin Məmmədov Qarabağda yaşayan erməni sakinlərlə təmaslar üzrə məsul şəxs kimi müəyyən olunub. Martın 1-də Xocalıda ilkin təmaslar aparılıb. Təəssüf ki, təmaslardan sonra erməni sakinlərin nümayəndələrinin arzuolunmaz açıqlamalarının şahidi olduq. Lakin biz bu təmasları davam etdirməkdə qərarlıyıq.
Bizim fikrimizcə, martın 5-də Ermənistanın Xankəndi-Xəlfəli-Turşsu torpaq yolunda törətdiyi təxribat həm də erməni sakinlərlə təmaslara mane olmağa hesablanıb. Biz Azərbaycanın suveren ərazilərinə silah daşınmasını Ermənistan tərəfindən ölkəmizə qarşı davam edən təcavüz və terror siyasəti hesab edirik. Ermənistan nədən başqa ölkənin suveren ərasizinə silah-sursat göndərməkdə davam edir? Gərginliyə görə bütün məsuliyyət Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyinin üzərinə düşür.
Ermənistanın Azərbaycanla sülh müqaviləsini imzalamasını Qarabağda yaşayan erməni sakinlərinin hüquq və təhlükəsizliyi, beynəlxalq mexanizmin yaradılması ilə şərtləndirməsi tamamilə qəbuledilməz və təhlükəli yanaşmadır. Bu, faktiki olaraq İkinci Qarabağ müharibəsindən əvvəl “öz müqəddəratını təyin etmə”, “müstəqillik” nağıllarının indi basqa ad altında davam etdirilməsi anlamına gəlir. Prezident İlham Əliyev Münhen Təhlükəsizlik Konfransı zamanı vurğuladı ki, Ermənistanla sülh sazişinə Qarabağ məsələsi daxil edilməyəcək.
- Laçın yolunda yaranmış vəziyyət barədə nə deyərdiniz?
- Azərbaycanın Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi ərazilərində təbii sərvətlərimizin qanunsuz istismarına etiraz olaraq dekabrın 12-dən bəri Laçın-Xankəndi yolunda vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri, ekofəallar aksiya keçirirlər. Cənab Prezidentin dediyi kimi, bu şərəfli bir missiyadır. Qarabağdan təbii sərvətlərimiz talan olunub gözümüzün qabağında Ermənistana daşınırdı. Hansı suveren ölkə buna dözər?
Bu, dinc bir aksiyadır, ora qatılanların avtomatı, topu-tankı yoxdur və qanuni tələblər irəli sürürlər.
Amma Ermənstan indi də yeni bir narrativ ortalığa atıb. Guya Laçın yolunda “blokada”dadır, Azərbaycan Qarabağda yaşayan erməni sakinlərə qarşı “genosid” törətməyə hazırlaşır. Biz ilk gündən demişik ki, Laçın yolu bağlanmayıb, Rusiya sülhməramlıları, Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi, humanitar yüklər rahat şəkildə yoldan keçir. Dekabrın 12-dən bu günə 3600-dan çox maşın Laçın-Xankəndi yolundan keçib. Məgər belə blokada olur?
Ermənistan bu tipli narrativlərlə beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırmaq, Azərbaycanın mövqelərinə zərbə vurmaq, sülh müqaviləsinin imzalanmasını yubatmaq, Qarabağda yaşayan erməni sakinlərin Azərbaycana reinteqrasiyasına mane olmaq niyyətindədir. Başqa bir narrativ də var: “Qarabağ bütün dünyadan təcrid olunub”. Bu adamlar başa düşmür ki, “Dağlıq Qarabağ” ayrıca bir subyekt deyil və ada kimi yaşaya bilməz. Bu ərazi Azərbaycanın tərkib hissəsidir. Erməni sakinlərin Azərbaycana reinteqrasiyası yeganə çıxış yoludur.
Hesab edirəm ki, 5 martda Ermənistanın törətdiyi təxribat bir daha onu göstərdi ki, Laçın yolunun son nöqtəsində, Ermənistan-Azərbaycan sərhədində sərhəd-nəzarət məntəqəsinin qurulması labüddür. Prezident İlham Əliyev Münhen Təhlükəsizlik Konfransında bu təkliflə çıxış etmişdi.
- Qərbi Azərbaycandan qovulmuş soydaşlarımız keçən il Qərbi Azərbaycan İcması yaratdılar. Bununla bağlı nə deyərdiniz?
-Qərbi azərbaycanlılar 20-ci əsrdə 4 dəfə deportasiyaya məruz qalıblar. 1991-ci ildə qərbi azərbaycanlıların Ermənistandan qovulması prosesi tam başa çatdırılıb. Ermənistanda bütün mədəni irsimiz dağıdılıb, mənimsənilib. Yalnız İrəvanda Göy Məscidi saxlayıblar, onu da fars məscidi kimi qələmə verirlər.
2020-ci ildə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun işğaldan azad edilməsi Qərbi Azərbaycandan olan soydaşlarımızı da ruhlandırdı. Onların qayıdış arzusu daha da gücləndi. 2022-ci ildə onlar təşkilatlanaraq Qərbi Azərbaycan İcması yaratdılar. Dekabrın 24-də Prezident İlham Əliyev icma ilə görüşdə faktiki olaraq Qərbi Azərbaycan mövzusunu millətimizin yeni strateji hədəfi kimi müəyyən etdi.
İcma bu yaxınlarda qayıdış konsepsiyasını hazılayıb. Onlar sülh yolu öz dədə-baba torpaqlarına geri dönmək, dinc yanaşı yaşamaq istəyirlər. Amma qayıdış beynəlxalq təhlükəsizlik təminatı altında olmalıdır. İcma həm də hesab edir ki, Qərbi Azərbaycana qayıdış məsələsi Ermənistanın öhdəliyi kimi Azərbaycan-Ermənistan sülh müqaviləsində təsbit olunmalıdır.
Ermənistanın qərbi azərbaycanlıların dinc qayıdışını özünün ərazi bütövlüyünə təhlükə kimi görməsi bir daha onun qeyri-konstruktivliyini və etnik nifrət siyasəti yürütdüyünü göstərir.
Ermənistan rəsmiləri elə düşünürlər ki, Qarabağ məsələsində spekulyasiyanı əbədi olaraq davam etdirə biləcəklər. Bir şey aydındır ki, Ermənistan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımasa və ya kağız üstündə tanıyaraq öz dağıdıcı əməllərini davam etdirərsə, o zaman Azərbaycan da rəsmi şəkildə Ermənistanın ərazi bütövlüyünü tanımayacaq. Əgər Ermənistan Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlər üçün hansısa “status” tələb etməyə davam edərsə, o zaman Azərbaycan da Ermənistandan didərgin düşmüş qərbi azərbaycanlılara Ermənistanın status verməsi məsələsini qaldıracaq.
- Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistandakı missiyasına dair fikirlərinizi də almaq istərdik.
-2022-ci ilin oktyabr ayındaPraqa danışıqları zamanı razılaşdırılmış məqamlardan əlavə Aİ missiyasının mandatına yeni məqamların daxil edilməsi bizim üçün gözlənilməz oldu və bu bizdə, açığı inamsızlıq yaratdı. Bundan əlavə, 2 aylıq müddət bitdikdən sonra tələm-tələsik yeni missiya, özü də bu dəfə 2 illik müddətə təsis edildi.
Əlbəttə, Ermənistan öz ərazisinə nəinki Aİ-nin missiyasını, digər ölkələri də çağıra bilər. Amma Aİ missiyası Azərbaycanla sərhəddə yerləşdiyi üçün Azərbaycanın mövqeyi, narahatlığı nəzərə alınmalıdır. Özü də bu missiya iddia edildiyi kimi, mülki missiya deyil, onun tərkibində keçmiş hərbçilər, polis əməkdaşları yer alıb.
Bizim təxminlərimiz özünü doğrultdu. Ermənistan missiyadan sui-istifadə edir. Son vaxtlar Ermənistan ordusu şərti sərhəddə mövqelərimizi atəşə tutublar. Müdafiə Nazirliyinin açıqlaması ilə yəqin ki tanış olmusunuz, orada deyilir ki, Ermənistan bununla Azərbaycanı cavab atəşi açmağa təhrik edir. Məqsəd Aİ missiyasında yanlış rəy formalaşdırmaq və vəziyyəti süni olaraq gərginləşdirməkdir. Ermənistan düşünür ki, Aİ missiyasının gəlməsi ilə onun təhlükəsizliyi təmin olunub və indi diqqətini Qarabağda pozuculuq əməllərini davam etdirməyə yönəldə bilər.
Biz hesab edirik ki, Cənubi Qafqaz regionu geopolitik rəqabət məkanı olmamalıdır.
Amma Ermənistan fərqli mövqedədir.
- Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı ilə münasibətləri günü-gündən soyuqlaşır.
-Ermənistan daim ümid edirdi ki, KTMT ölkələri onun Azərbaycanın ərazilərini işğalda saxlamasına kömək etməlidir. Amma həmin ölkələr Ermənistanın bu avantürüst siyasətinin alətinə çevrilmək istəmirdilər. Yəni, Ermənistan özünü yanlış addımları ilə pis vəziyyətə salıb. KTMT-nin keçmiş baş katibi Yuri Xaçaturovu vəzifədə ola-ola necə hörmətsiz qaydada geri çağırıb cinayət işi açmaları hamının yadındadır. Bu, əslində bütün KTMT üzv ölkələrinin təhqir olunması idi.
Son vaxtlar Ermənistan öz ərazisində KTMT-nin təlimlərinin keçirilməsindən imtina etdi. İndi də artıq Baş katibin müavini kvotasından imtina ediblər.
Hayastan Respublikası hesab edir ki, bütün dünya bunlara borcludur, hamı gəlib onların əvəzinə Azərbaycana qarşı vuruşmalıdır. Və əsassız iddiaları qəbul edilmədiyi üçün hamıdan inciyirlər. KTMT üzv ölkələri Ermənistanın ikili oyun oynadığını yaxşı bilirlər.
- Biz Ermənistanın itkin düşmüş azərbaycanlıların taleyinin müəyyən edilməsində də maraqlı olmadığını görürük.
- Bəli, Ermənistan birinci Qarabağ müharibəsi zamanı itkin düşmüş 3900-a qədər soydaşımızın taleyinin müəyyənləşdirilməsi üçün əməkdaşlıq etmir, onların basdırıldığı kütləvi məzarlıqların yerlərini bildirməkdən boyun qaçırır.
Bizim bu məsələdə Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinə də müəyyən suallarımız var. BQXK itkin düşmüş azərbaycanlılarla bağlı demək olar ki heç bir iş görmür.
Bundan əlavə, BQXK-nın Xankəndi Ofisi hələ də Bakı Ofisinə deyil, siyasi cəhətdən Cenevrəyə, logistika cəhətdən İrəvan ofisinə tabe olmaqda davam edir. Təəssüf ki, BQXK bizim etimadımızdan sui-istifadə edir. Artıq rəsmi qaydada BQXK-nı Azərbaycanın suverenliyinə zidd olan bu praktikaya son qoymağa və Xankəndi Ofisinin Bakı Ofisinə tabe etdirilməsinə dair Azərbaycana konkret vaxt cədvəli təqdim etməyə çağırmışıq.
Rusiya ordusunun geri çəkilərək qərar tutduğu mövqedən 400 metrlik təmas xəttində yerləşən və intensiv atəş altındakı Ukraynanın Xerson vilayətinin Kazatiskiy kəndindən repotaj hazırlanıb.
Baku TV-nin Ukraynaya ezam olan əməkdaşı Mübariz Aslanov bildirib ki, kənd ərazisində olan bütün binalar darmadağın edilib.
“Müharibəyə qədər sözügedən kənd Xerson vilayətinin ən maraqlı kəndlərindən biri olub”, - deyə M.Aslanov qeyd edib.
Daha ətraflı süjetdə:
"Meta" şirkəti yeni sosial şəbəkənin yaradılması üzərində işləyir.
"Report" xəbər verir ki, bu barədə "Agence France-Presse" (AFP) məlumat yayıb.
"Biz insanlara real vaxt rejimində yazılı mesajlar mübadiləsi etməyə imkan verəcək mərkəzləşdirilməmiş və müstəqil sosial şəbəkənin yaradılmasını nəzərdən keçiririk", - şirkətin açıqlamasında deyilir.
Yeni platformasının "Twitter" mikrobloqlar şəbəkəsinə bənzəyəcəyi bildirilir.
Sosial şəbəkə ilkin inkişaf mərhələsindədir, onun istifadəyə verilmə tarixi barədə məlumat yoxdur.
“Meta” şirkəti "Facebook" və "Instaqram" sosial şəbəkələrinin sahibidir.
TEREF.AZ bildirir ki, bu həftə səlahiyyəti başa çatan Ali Məhkəmənin sədri Ramiz Rzayev Manset.az-ın suallarını cavablandırıb. O çalışdığı müddətdə keçirilən məhkəmə proselərindən, bundan sonrakı fəaliyyətindən və sədr olduğu müddətdə ona edilən təzyiqlər barədə danışıb.
Ramiz müəllim, sizin artıq Ali Məhkəmənin Sədri vəzifəsində səlahiyyəriniz bitdi, bundan sonra nə işlə məşğul olacaqsınız?
- Heç bir işlə məşğul olmayacam. Elə evdəyəm, nə olacaq..Nəvələrimlə, nəticələrimlə oynayacam.
Bundan sonra sizin vəzifənizi aparacaq real şəxs kimi görürsünüz?
- Mənim səlahiyyətimdə olan məsələ deyil, bir söz deyə bilmərəm. Öz səlayyətimə aid olmayan bir şey ilə bağlı proqnoz verə bilmərəm.
Sizin fəaliyyətinizlə bağlı sosial şəbəkələrdə tənqidi yazılar paylaşırlar ki, bəzən ədalətsiz qərarlar olub. Bununla bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Məhkəmədən heç bir yerdə hamı razı ola bilməz. Bu, təbii bir şeydir. Həmin illər ərzində mən bir dəfə onlara reaksiya verməmişəm.
Yəni çalışmısınız həmişə ədaləti qoruyasınız..
- Əlbəttə ki, bu təbiidir. Həyatda hər bir insan buna çalışır. Başqa cür ola bilməz. Həmişə bunun üçün çalışmışıq. Bilirsiniz də, nə qədər ədalətli olsaq da, uduzan həmişə narazı qalır. İnsanlar öz vicdanları qarşısında hesabatı düzgün verməlidir ki, qanunidir, ədalətlidir. Olur belə şeylər. Ona görə bu, normal bir şeydir.
Vəzifədə olduğunuz müddətdə hansısa yüksək vəzifəli şəxsin təzyiqi ilə üzləşmisinizmi?
- Heç vaxt… Kimsə buna cəsarət edə bilməz. Heç kim də təzyiq edə bilməz.
AzTV-nin sədr müavini, tanınmış teleaparıcı, əməkdar artist Rafiq Həşimov Moderator.az-ın suallarını cavablandırıb. DİA.AZ onunla söhbəti təqdim edir:
- Rafiq müəllim, öncə təşəkkürümü bildirirəm ki, müsahibə üçün bizə vaxt ayırmısınız. Tamaşaçı sevgisini, hörmətini qoruyub saxlamaq çətindirmi?
- Mən sizə təşəkkür edirəm. Tamaşaçı sevgisini qazanmaq çətindir. Bu sevgini qoruyub saxlamaq, ondan da çətindir. Bu fenomenal bir şeydir. Bu ya olur, ya da ki, olmur. Mən öz tələbələrimə həmişə deyirəm ki, efirə hazır olun, sonra çıxın. Hazır olmaq o deməkdir ki, nitqin təmiz olsun. Biləsən ki, nə istəyirsən, hansı mətnləri çatdırmaq istəyirsən, nə üçün efirə çıxırsan? Bütün bunlar çox vacibdir. Sevgi bir gündə qazanılmır. Aparıcı ilə tamaşaçı arasında qəribə bir bağ, əlaqə var. O səni ya qəbul edir, ya da ki, etmir. Əgər ilk dəfədən qəbul etdisə, sonradan həmin aparıcı efirdə çaşa bilər, o qədər də uyğun olmayan situatsiyaya düşə bilər, bu zaman tamaşaçı ona sanki can yanğısı ilə yanaşır, əzizləyir. Tamaşaçı laqeyd olduğu aparıcıya bu münasibəti göstərmir. Bunun üçün əlbəttə ki, bacardıqca səmimi olmaq lazımdır. Səmimiyyət yeganə göstəricidir ki, o hər yerdə qəbul olunur. Aparıcı səmimi olmalıdır. Efirdə tamaşaçı gözü qabağında yaşamaq ən çətin məsələlərdən biridir. Necə edə biləsən ki, onu qoruya biləsən?! Bu çoxlu məhrumiyyətlər tələb edir. Hər hansı avtobusda ola bilərsən, küçədə ola bilərsən, mağazada və s. müxtəlif yerlərdə ola bilərsən, o səni həmişə ekrandakı kimi görür. Ona görə də onu qoruyub saxlamaq çox çətindir. Məşhur bir məsəl var- “Göründüyün kimi ola bilmirsənsə, olduğun kimi görün”. Bu məsələyə öz yanaşmam var, mən deyirəm ki, “olduğun kimi ol”. Yəni, səmimi ol. Tamaşaçı gözü qarşısında yaşamaq həm də niyə görə çətindir?! Ona görə ki, tamaşaçı obrazı istənilən efirə çıxan aparıcıdan ağıllıdır, zövqlüdür, mədənidir. Çünki o obraz xalqdır.
- Yeni nəsil aparıcılardan bəyəndikləriniz varmı?
- Var, efirimiz yaxşı aparıcılarsız deyil. Amma indi kiminsə adını deyərəm, kiminsə adını çəkmərəm, subyektivlik olar. Ədalətsiz görünmək istəmirəm.
- Davamçınızı gördüyünüz aparıcılar bəs necə, var?
- Mən özüm nə etmişəm ki?! Tam ciddi deyirəm. Mən özümə sahəmdə nələrsə əldə etmiş bir adam kimi yanaşa bilmirəm. Sadəcə mən bacardığım qədər xidmət etmişəm. Ona görə də düşünürəm ki, davamçılarım haqda düşünmək qeyri-təvazökarlıq olardı. Kimsə belə hesab edirsə, sağ olsun. Amma mən özüm bu barədə düşünə bilmirəm. Bütün aparıcılara arzu edirəm ki, tamaşaçı sevgisi qazansınlar. Ən azından tamaşaçıların rəğbətini qazansınlar. Çünki sevgi böyük anlayışdır.
- Mükəmməl aparıcı necə olmalıdır?
- İlk növbədə aparıcının nitqi təmiz olmalıdır. Sözlərin düzgün tələffüzü onun üçün əsas göstəricilərdən biri olmalıdır. Yaxşı olar ki, aparıcı savadlı, bilikli olsun. O ki, qaldı mükəmməl aparıcı necə olmalıdır? İnsan hər hansısa peşə ilə məşğul olmağa başlayır, ibtidai sinifdən başladığı dövrdən ya mükəmməlləşir, ya bir yerə qədər gəlir. Mükəmməllik kamillikdir. Sadədən mükəmməlliyə bir ömür yol var. Kimə bu nəsib olur, kimə isə yox. Bu həyatın özü kimi bir məzmun kəsb edir. Aparıcının nitqinin səlis olması üçün diqqət etməli olduğu məqamlar var. Sözlər hərflərdən ibarətdir, onlar düzgün tələffüz olunmalıdır. Durğu işarələrinə diqqət yetirmək lazımdır. Bu musiqiyə çox bənzəyir. 5 sətr not xəttləri var, onun içində pauzalar olur. Onu musiqiçi ifa edəndə maraqlı səslənir. Əgər xaric olursa, tamaşaçı onu o dəqiqə tutur. Nitqdə də belədir, sən durğu işarələrini düzgün tələffüz etməlisən. Bundan sonrakı isə məntiqi vurğuların düzgün vurulmasıdır. Bu üç mərhələdən düzgün keçən aparıcı 4-cü mərhələdə əsas məsələyə, əsas məqsədə nail olur. Hər bir adamın özünəməxsus intonasiyası formalaşır. İntonasiya hər bir aparıcıda, müxbirdə fərqli olur. Yaradan hər birimizi fərqli yaradıb. Mən uzun illərdir bunu tədris edirəm və effektini də görürəm. Mənim hazırladığım aparıcılar, müxbirlər hamısı fərqlidir. Heç biri biri-birinə bənzəməz. Hərəsinin öz siması, dəsti-xətti olur. Fikir verin bütün pis müğənnilər bir-birlərinə oxşayırlar. Yaxşı müğənnilər isə hamısı fərqlidir. Bu sözü aparıcılara da şamil etmək olar.
- Rafiq müəllim, sizin aktyor sənətinə də böyük sevginiz olub. Niyə bu sənəti davam etdirmədiniz?
- 1990-cı ilin əvvəlləri idi. Dostlarla birləşdik, dedilər ki, bəlkə filmdə oynayasan?! Mən o vaxt efirə çıxmırdım. Boş vaxt oldu, 1994-cü ildə “Məktubardı” deyilən filmdə baş rolu oynadım. Deyilənə görə pis də alınmayıb. Elə onunla da mənim aktyorluq bioqrafiyam başlandı və bitdi. Baxmayaraq ki, uşaq vaxı aktyor peşəsinə meylim olub. Bu sənəti davam etdirmədiyim üçün peşman deyiləm.
- Sevimli aktyorumuz Fuad Poladovla çox yaxın dost olmusunuz. Bəzən deyirlər ki, dostun xasiyyəti də, xüsusiyyəti də dostuna keçir. Bəs Fuad Poladovdan sizə keçən nə oldu?
- Dost arasında hamı bir-birindən təsirlənir. Ümumi onları birləşdirən nəsə olur. Mənim həyatım belə gətirib ki, özümdən yaşca böyük adamlarla çox dostluq etmişəm. Tanınan simalar da olub, həyatda da olub, indi də var. Atam yaşında olan adamlarla dostluq etmək, əlbəttə ki, mənə müsbət təsir edib. Bu məni bir qədər tez qocaldıb, yaşlandırıb. Dostluq anlayışı kişiyə verilmiş böyük bir hədiyyədir, şərəfdir. Ən çətin universitetlərdən, məktəblərdən biri də məhz odur. Necə edəsən ki, sən dostuna layiq olasan?! 5 yaşımda Güzdək kəndində oynadığım uşaqlarla indi də dostluq edirəm. Əlbəttə ki, bu yaşımızda bir-birimizə “uşaqlar” deyə müraciət edirik. Texnikom, universitet yoldaşlarım, digər sahədə olan insanlarla da dostluq edirəm. Dostluğun bir resepti var. O da təmənnasızlıqdır.
- Əziz dostunuz Fuad Poladovu necə xatırlayırsınız?
- Bu barədə uzun danışmaq olar. Fuad Poladov sözün yüksək mənasında əsl insan idi. Fuad Poladov öz peşəsini sevən, həm də ona ləyaqətlə, vicdanla xidmət edən böyük aktyor idi. Fuad Poladov ailə və insani dəyərləri axıra qədər yaşayan bir şəxsiyyət idi.
Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovun Azərbaycana səfəri başa çatsa da, bir sıra suallar hələ cavabını tapmayıb.
Xüsusilə də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqların keçirilməsi, Laçın dəhlizində nəzarət-buraxılış məntəqəsinin quraşdırılması ilə bağlı müzakirələr gündəmə gəlib. Lavrovun səfərinin nəticələri və digər məsələləri ilə bağlı sabiq xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov Cebhe.info-nun suallarını cavablandırıb. DİA.AZ onunla söhbəti təqdim edir:
- Sergey Lavrovun Bakıda apardığı danışıqların bəzi detalları qarşılıqlı razılaşmaların əldə olunduğu qənaətini yaradır. Məsələn, Lavrov Rusiyanın vasitəçilyi ilə Azərbaycanın Ermənistanla müzakirələrin keçirilməsinə hazırdır. Ancaq onun Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsinin quraşdırılmasına qarşı çıxması tərəflər arasında fikir ayrılığının qaldığını deməyə əsas verir. Sizcə, Lavrov Azərbaycandan hansı nəticələrlə döndü?
- Danışıqlarda Laçın məsələsi əsas mövzulardan biri olub. Əslində, Laçın mövzusunu həm Rusiya, həm də Qərb siyasətçiləri qəsdən uyğunlaşdırır. Söhbət nəzarət və “blokada”dan gedir. Azərbaycan Laçın-Xankəndi yoluna nəzarət etmək istəyir. Bu, yalnız bizim konstitusiya və qanunlarımızın, suverenliyimizin tələbləri ilə bağlı deyil. Çünki 10 noyabr Bəyanatında yer alan məsələlər öz həllini tapmayıb.
Azərbaycan tərəfi dəfələrlə bəyan edib ki, Ermənistanın Qarabağda hərbi biləşmələri mövcuddir. Azərbaycana qarşı mövqe tutan insanlar Ermənistana sərbəst şəkildə gedib-gəlir. Nəzarətin olmaması səbəbindən 10 noyabr Bəyanatının icrası ləngiyir. Ona görə də Lavrovun fikirlərində Zəngəzura aid tələblər yer almayıb. Bir bəndin yerinə yetirilməməsi digər məsələlərə də yenidən baxılmasına imkan yaradır. Beynəlxalq münasibətlərdə belə bir prinsip var-bu öhdəlik məni qane edirsə, onu qəbul edirəm, əgər qane etmirsə, ondan imtina etmək hüququm var. Bu baxımdan, Lavrovun mövqeyi tam zəifdir. Yəni Lavrovun açıqlaması Rusiyanın zəifliyini göstərir. Ona görə də Azərbaycan tərəfindən Laçın-Xankəndi yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsi qurulacaq. Buna heç kimin şübhəsi yoxdur. Digər tərəfdən, Moskva da, rəsmi Bakı da başa düşür ki, Azərbaycan bu yolda nəzarət-buraxılış məntəqəsi qursa, Rusiya heç nə etməyəcək. Əks halda, Rusiya ilə münasibətlər və Moskvanın Ukraynadakı müharibənin başlanmasından sonra bizim regionda formalaşmış maraqları təmin olunmayacaq.
Lavrov Bakıda sadəcəRusiyanın mövqeyini səsləndirdi. Ancaq bu, Azərbaycanın Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsini təşkil etməyəcəyi anlamına gəlmir. Rusiya bunu istəsə də, istəməsə də Azərbaycan nəzarət-buraxılış məntəqəsi yaratmalıdır. İndi Lavrov yola nəzarət üçün texniki vasitələrdən danışır. Hesab edirəm ki, yüklərin daşınmasına və gediş-gəlişə nəzarət məsələləri öz həllini tapmalıdır. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təhdid edən ünsürlər o məntəqəni tərk etməlidir.
- Amma Lavrov bildirdi ki, Laçın dəhlizində nəzarət-buraxılış məntəqəsinin qurulması müzakirə olunmayıb və bu yolda hərəkət 10 noyabr Bəyanatına uyğun təmin edilməlidir. Buradan görünür, Rusiya Azərbaycanın belə bir təşəbbüsünə qarşıdır.
- Əslində, Lavrovun bu bəyanatı bizim xeyrimizədir. Bu, Qərbə ünvanlanmış siqnaldır ki, Rusiya nəzarət-buraxılış məntəqəsinin olmamasını istəyir. ABŞ və bəzi Qərb ölkələri də başa düşür ki, Rusiya bunu nə üçün edir. Mən inanmıram ki, yola nəzarət məsələsi tezliklə öz həllini tapacaq. Ancaq Azərbaycan bu prinsipial mövqeyindən dönməyəcək. Qeyd edim ki, sərhəddə nəzarət tam şəkildə bərpa olunmasa, qələbənin də əhəmiyyəti azalır. Ermənilər yaxşı başa düşür ki, bu yoldan münaqişəni davam etmək üçün alət kimi istifadə edirlər. Əgər bu alət onların əlindən alınsa, proses hansı istiqamətdə gedəcək.
Ümumiyyətlə, ölkənin tam sərhədləri olmalıdır. Mən təklif etmişəm ki, Kəlbəcər yolu Azərbaycanın qanunlarına uyğun olaraq, fəaliyyətə başlasın. Nəticədə biz “blokada” mifini dağıtmış olarıq. Azərbaycan bəyan edə bilər ki, kim istəyirsə Kəlbəcər yolundan istifadə edə bilər.
-Sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası aparılmadan bu mümkündürmü?
-Şərti olaraq mümkündür. Onsuz da Zod tərəfdən yolu açmaqla Ağdərə istiqamətində hərəkəti təmin etmiş olarıq. Bu da taktiki baxımdan, bizim xeyrimizədir. Beləliklə, göstərməliyik ki, problemi yaradan Azərbaycan deyil. Ermənistana və Qarabağa gedən insan sərbəst keçə bilər.
- Heç kimə sirr deyil ki, Lavrovun səfərinin əsas məqsədlərindən bəlkə də birincisi Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında danışıqların keçirilməsinə nail olmaqdır. Müzakirələrdən sonra rusiyalı nazir bildirdi ki, Azərbaycan buna razılıq verib. Artıq deyə bilərikmi ki, Azərbaycan danışıqlarda iştiraka, Rusiya isə Vardanyanın “vurulması”na və Lavrovun dediyi kimi, Laçın yolunda texniki vasitələrin, yəni skaner avadanlığının quraşdırılmasına razılıq verib?
- Vasitəçilərin görüşü ilə bağlı süni stereotiplər yaradılır. Guya Praqa görüşü Soçi danışıqlarından fərqlənir və sairə. Görüş yerinin coğrafi baxımdan dəyişməsi heç nəyi dəyişmir. Bəyəm Praqda, yaxud Soçidə Azərbaycanın maraqları fərqlənir? Xeyr. Eləcə də Ermənistanın mövqeyi. Sadəcə olaraq, digər bir mövzu üst-üstə düşür. Bizə göstərmək istəyirlər ki, guya Qərb məsələni həll edəcək. Burada qarşıdurma süni şəkildə göstərilir. Onların təklfinin fərqini kimsə mənə deyə bilərmi?
-Sizcə, Azərbaycanla Ermənistan arasında danışıqların Blinkenin vasitəçiliyi, yaxud Brüssel formatı çərçivəsində baş tutması Rusiyanı narahat etmir?
- Bu narahatlığın bizim maraqlarımıza xeyri var? Yoxsa Blinken gedib Laçında nəzarət postu yaradacaq? Blinken Lavrovdan fərqli nə isə deyirmi? Xeyr. Yəni bu və ya digər formatın səmərəliliyi orada nümayiş etdirilən mövqedən asılıdır. Brüssel formatında, yaxud Soçi görüşündə Azərbaycanın xeyrinə nə isə deyildiyini mənə göstərsinlər. Azərbaycanın xeyri baxımından bu görüşlərin fərqi varmı? Mən bir mütəxəssis kimi bu fərqi görmürəm.
- Amma ötən il Brüssel formatı çərçivəsində sülh sazişinin mətninin hazırlanmasına dair Azərbaycanla Ermənistan arasında razılıq əldə olunmuşdu. Oktyabrın 31-də Soçi görüşündə isə Rusiya Azərbaycanın maraqlarına birbaş zidd olaraq, status məsələsini gündəmə gətirdi və hətta Qarabağın gələcək taleyinin qeyri-müəyyən müddətə təsirə salınmasını təklif etdi.
- Bu da bir nağıldır və stereotipin yaradılmasıdır. Vaşinqton sənədində də göstərilir ki, status məsələsinə baxılacaq. Mən həmin sənədə baxmamışam. Lakin bilirəm ki, orada yazılacaq ki, təhlükəsizlik və hüquqlar məsələsi müzakirə olunmalıdır. Bu da status deməkdir. Bizim üçün nağıl yaradırlar və istəyirlər ki, ona inanaq. Bəs deyirdilər sərhəddə Rusiya və Fransa müşahidəçiləri toqquşacaq? Halbuki, belə bir hadisə baş vermədi.
- O halda, Ermənistan nə üçün Qərbə üstünlük verir və Rusiyanın vasitəçiliyi ilə danışıqlardan yayınır?
- Yayınmır və müzakirələrə gələcək. Sadəcə olaraq, görüntü yaradır ki, Laçın-Xankəndi yolunu açmaq üçün Rusiya təzyiq nümayiş etdirməlidir. Əgər Paşinyan Rusiyanı qane etməsəydi, 2021-ci ildə generalların üsyanı olanda ona dəstək verərdimi? Paşinyan Moskvanı tam qane edir. Rusiya yaxşı başa düşür ki, Qərb Paşinyana təzyiq göstərir. O da öz manevrləri ilə vaxtı uzadır. Paşinyan hakimiyyəti Qərbpərəstdir və yaxşı başa düşür ki, Rusiyanın onları saxlamağa pulu yoxdur. Yəni bu oyunda Rusiyanın və Qərbin mövqeyi eynidir.
- Lavrovun bu səfərindən sonra Rusiyanın vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistan arasında görüş keçiriləcəkmi?
- Görüş baş tutsa da, heç nə dəyişməyəcək. Sadəcə olaraq, Rusiya müəyyən mesajlar vermək üçün bu məsələdən istifadə edir. Putinə lazım olanda özünü sülh tərəfdarı kimi göstərmək üçün bu mənzərəni quraşdırır. Bu da təbliğat məqsədi daşıyır. Hamı başa düşür ki, Ermənistandan Qarabağdakı cinayətkar rejimə dəstək olmasa, məsələ qısa müddətdə həll olunar. Amma bu, nə Rusiyaya lazımdır, nə Ermənistana, nə də Fransaya.
- Lavrov bildirib ki, Azərbaycan tərəfi danışıqlarda iştiraka hazırdır, Ermənistan hələlik yekun razılığını verməyib: “Hesab etmirəm ki, biz xidmətlərimizi təklif etməkdə çox israrlı davranacağıq”. Amma faktiki olaraq, Rusiya israrlı görünür. Rusiyanın xüsusi nümayəndəsi İqor Xovayev İrəvana səfər edib, Rusiya və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında telefon danışığı da olub. Bu baxımdan, Lavrovun israr etməyəcəyi barədə dediyi nə qədər səmimi səslənir?
- Söhbət görüşün coğrafi məkanından deyil, müzakirələrin gündəmində nəyin olmasından gedir. Əgər Ermənistan bundan qaçırsa, deməli, müzakirə mövzusu onu qane etmir. Ola bilsin ki, Lavrov Bakıda belə deyir, amma o biri tərəfdən Ermənistana deyir ki, sən danışılara gəlmə. Kim bilir? Biz həmişə məsələlərə nəticə etibarı ilə baxırıq. Amma onlar üçün bu prosesdir. Hər bir mərhələdə onlar üçün təbliğati və digər uduşlar lazımdır. Lavrov Qarabağ məsələsini həll etməyə və ya sərhədlərin delimitasiyası üçün gəlmir. Bəlkə sanksiyalar altında olan Rusiya Azərbaycandan başqa xahiş edir? Laçın mövzusunu atıblar ortaya, kim bilir ki, hansı məsələni müzakirə edir? Bizə göstərilən mənzərə heç də real vəziyyəti əks etdirmir.
- Azərbaycanla Ermənistan arasında danışıqlarda vasitəçilik formatını onlayn diplomatiya əvəz edir. Tərəflər sülh sazişinin prinsipləri ilə bağlı təklifləri bir-birinə onlayn qaydada göndərir. Belə olan təqdirdə vasitəçiyə ehtiyac varmı?
- Azərbaycanla Ermənistan arasında onlayn diplomatiya birinci dəfə deyil tətbiq olunur. Hələ 1994-cü ildə atəşkəs razılaşması faks mübadiləsi ilə əldə olunub. Bu da onlayn diplomatiyadır. Bu, sadəcə olaraq, texniki üsuldur. Vasitəçilik isə bizə deyil, Ermənistana lazımdır. Onlar vasitəçilik yolu ilə öz maraqlarını təmin etməyə cəhd göstərirlər. Ermənistan Qarabağa olan iddiasından əl çəkməyəcək. Ya biz onları bundan imtina etməyə vadar edə bilərik, ya da vasitəçilər. Vasitəçi ölkələr də bizə deyirlər ki, gəlin danışaq, çalışarıq onlara təsir edək. Eyni fikri Ermənistana da deyirlər. 30 il ərazində başa düşdük ki, bunlar boş və mənasızdır. Ona görə də vasitəçiliyin Brüsseldə, Soçidə, yaxud Vaşinqtonda keçirilməsinin fərqi yoxdur. Prosesin mahiyyəti dəyişməlidir.
- Ruben Vardanyan “post”undan kənarlaşdırıldı, amma Qarabağı tərk etmədi. Bu, Rusiyanın ev sahibliyi ilə danışıqların keçirilməsində yaranmış maneəni aradan qaldırdımı?
- Bu da təbliğat mifidir. Vardanyandan başqa Qarabağda yüzlərlə, bəlkə minlərlə cinayət törətmiş adam var. Biz nə üçün Vardanyanı qabardırıq? Daha doğrusu, bizim üçün onu ortaya atıblar. Vardanyanların Azərbaycan ərazisinə gəlib-getməməsi üçün Laçın yolunda nəzarət-buraxılış məntəqəsi quraşdırılmalıdır. Ümumiyyətlə, Vardanyanın Qarabağda qalması bizim xeyrimizədir. Çünki bu, gərginlik mühitini daha da genişləndirir. Ermənilər arasındakı qarşıdurma daha da dərinləşir. Orada siyasi maraqlardan əlavə kriminal qruplar var. Onların öz gəlirləri, əmlakları var. Vardanyan isə gəlib deyir ki, mən bunlara rəhbərlik edəcəyəm. Onlar da sual verir ki, bəs biz burda kimik? Ona görə də maraqlar toqquşması baş verdi.
-Amma bu gərginlik həm də Rusiyaya lazmıdır...
-Bəli. Rusiya bu gərginılikdən Paşinyanın Qərbyönlü siyasətinə qarşı ideoloji silah kimi istifadə edir. Lakin Vardanyanın bir səhvi oldu. Rusiya elə zənn edirdi ki, Vardanyanı Qərb qəbul etməz. Qərb isə Vardanyanı qəbul etdi. Avropanın kütləvi informasiya vasitələri Vardanyanı çox ciddi istifadə etdi. Ona görə də Vardanyanı hədəfə gətirdilər. Rusiya da hiss etdi ki, Vardanyan Fransa və Avropa ilə əməkdaşlığa gedib öz oyununu oynayacaq. Bu layihə Rusiya xeyir gətirmədi. Çünki onlara elə layihə lazımdır ki, Qərbyönümlü fikirlər bölgədən uzaqlaşdırılsın. Çünki Rusiya gələcəkdə Qərblə siyasi alverə hazırlaşır. Təxminən Minsk Qrupu kimi format yaratmaqla bölgədə öz mövcudluğunu təsbit etməyə çalışırlar. O alver indi də gedir. Fransa və Rusiya bu və ya digər şəkildə əlaqədədir.
“Axmat”ın keçmiş futbolçusu Zaurbek Pliev Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırovun klubun futbolçularına etdiyi hədiyyələrdən danışıb.
Lent.az xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, o, Ramzan Kadırovla görüşləri barədə təəssüratlarını da bölüşüb.
- Rusiyaya qayıtmaq üçün Qazaxıstan millisindən imtina edib, “Axmat”a getdiyinizi dediniz. Sizinlə birlikdə komanda 2016/17 mövsümündə tarixi beşinci yeri tutub. O zaman hamı avtomobil parkını yenilədi?
- Mən “Axmat”da oynayanda xüsusilə bahalı hədiyyələr vermirdilər. Mən cəmi bir neçə dəfə Ramzan Axmatoviçin hədiyyələr verdiyini görmüşəm. Məsələn, Ablaya Mbenqa maşın "Spartak"a iki qol vurduqdan dərhal sonra verilib. O, şagirdləri Utsiev və Mitrişevə “Mercedes” vermişdi. Ümumiyyətlə, Kadırov bizi nədənsə məhrum etməyib, hər şey həmişə var idi.
- Kadırovla görüşləriniz necə keçirdi?
- Davamlı ziyafətlər verirdi, bir dəfə də məni öz iqamətgahına dəvət edib. Məhz mövsümdə çempionatı beşinci yerdə bitirəndən sonra olub.
İqamətgah öz ölçüsü ilə yadda qalıb və çox nadir heyvan cinsləri də var idi - aslan və ya pələng. Onda bütün dünyada onlardan cəmi üç nəfərdə var idi, onlardan biri onun iqamətgahında yaşayırdı.
Böyük bir avtomobil dayanacağı da diqqətimi çəkib. Çox sayda avtomobil, fikrimcə, idman avtomobilləri də var idi.
- Yırtıcılar iqamətgahda necə saxlanılırdı?
- Pələngləri qəfəslərdə saxlayırdılar və böyük qıfıl altında zəncirləyirdilər.
Pliev 2015-2019-cu illərdə "Axmat"da çıxış edib. Hazırda Milli Futbol Liqasının “Rodina” klubunda çıxış edir.
Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin sədri Ziyafət Əsgərov Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Teref.az onunla müsahibəni təqdim edirik:
- Ziyafət müəllim, Avropa İttifaqının missiyası artıq Ermənistanda fəaliyyətə başlayıb. Sizcə, birtərəfli qaydada hansısa monitorinq aparmaqla konstruktiv mövqe sərgiləmək nə dərəcədə məntiqlidir?
- Hazırda Avropa İttifaqının Ermənistana sülh missiyası adı altında kəşfiyyatçılar, hərbçilər, polislərin əraziyə gətirilməsi başqa mətləblərdən xəbər verir. Əslində Ermənistanın burada niyyətinin tamamilə başqa cür olduğu aşkara çıxdı. Yəni, bu missiyanın Azərbaycanla razılaşdırılmadan Ermənistan gəlməsi bir daha göstərdi ki, bu ölkənin sülhün əldə edilməsində zərrə qədər də marağı yoxdur. Ermənistan təmsilçiləri beynəlxalq platformalarda özünü yazıq, məzlum kimi göstərir. Amma ölkəyə qayıdan kimi başqa bəyanatlar verirlər. Çünki Ermənistanın niyyəti odur ki, sülh prosesini manipulyasiya etsin. Onların bu davranışları indi də davam edir.
- Aİ-nin missiyasının Ermənistana gəlişindən bir gün sonra Azərbaycana qarşı hərbi təxribat baş verdi. 5 istiqamətdə Azərbaycan əraziləri atəşə tutuldu. Missiyanın gəlişi ilə təxribatin baş verməsi təsadüfdür?
- Əslində son hərbi təxribatlarla bu missiyanın da məqsədinin nədən ibarət olduğu aşkara çıxdı. Çünki onlar bura xüsusi bir tapşırıqla gəlib. Məqsəd də mümkün sülh prosesinə mane olmaqdır. Azərbaycan qalib dövlət olmasına baxmayaraq Ermənistana sülh əlini uzadıb. Bir il öncə Azərbaycanın 5 bənddən ibarət sülh konsepsiyası Ermənistana təqdim olunub. Erməni tərəfi ilk dövrdə bu sülh konsepsiyasına razı olduğunu bildirmişdi. Görünür Ermənistana kənardan məsləhət verənlər sülh müqaviləsinin imzalanmasına əngəl törətdilər. İndi də Ermənistan da bu yolla gedir. Lakin erməni tərəfi anlamalıdır ki, bu uğursuz bir yoldur və sonu yoxdur. Çünki bu cür xətti tutmaqla Ermənistan yalnız özünün çətin vəziyyətini daha da ağırlaşdırır.
- Rusiyanın həm missiyanın göndərilməsi, həm də Ermənistanın ABŞ-ın və Qərbin diqtəsi ilə atdığı addımlara reaksiyası necə olacaq?
- Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi ilə ilk gündən buna etiraz etmişdi. Onlar bildirmişdi ki, Avropa İttifaqının Ermənistana göndərilən missiyası Azərbaycanla razılaşdırılmış formada olmalı idi. Rusiya tərəfi də buna tərəfdar olmadığı açıqlamışdı. Vurğulanırdı ki, bu addım regionda vəziyyəti daha da gərginləşdirəcək. Faktiki olaraq indiki proses də məhz gərginliyə doğru gedir. Çünki Azərbaycanın ərazilərinin digər bölgələri ilə yanaşı rus sülhməramlılarının məsuliyyət zonasına daxil olan hissəsi də qanunsuz erməni silahlıları tərəfindən atəşə tutulub.
- Sülh prosesi qeyri-müəyyən vaxta qədər uzanıb. Belə olduğu halda müharibə təhlükəsi daha real görünür. Bu təhlükəni necə dəyərləndirirsiniz?
- Sözsüz ki, Azərbaycan hər zaman sülhün tərəfdarı olub. Amma sülh istəyiriksə, müharibəyə də hazır olmalıyıq. Çünki bizim Ermənistan kimi qonşumuz var. Onlara isə heç vaxt etibar etmək olmaz. Azərbaycanın istəyi o idi ki, prosesi siyasi-diplomatik yolla həll etsin. Amma bu yolu onlar anlamırsa, başa düşdükləri dildə yəni, Dəmir Yumruqla danışılacaq. Bu gün Fransa kimi ölkələrin onlara hansısa bir dəstək verməsi heç nəyi həll etmir. Emannuel Makron isə özünü Napaleon Bonapart kimi aparmaq niyyətinə düşüb. Amma hamı bilir ki, ondan Napaleon olmaz. Eyni zamanda Fransa keçmiş Minsk qrupunun olduğu dövrdə belə Ermənistana açıq-aşkar tərəfkeşlik edib. Amma bu fəaliyyət heç bir nəticə verməyib.
- Ermənistanın himayəçisi İranın bu məsələlərə susqun yanaşması nədən qaynaqlanır? İranın rəqibi olan Qərbin Ermənistanda mövqe tutmasına bu ölkənin heç bir reaksiya verməməsinə səbəb nədir?
- Bu çox maraqlı məqamdır. İranın susqunluğu məlum deyil. Çünki Ermənistan ərazisinə dəvət edilmiş həmin missiyanın tək Azərbaycanla serhəd xətti boyunca işlər aparmayacağı bəllidir. Qərb missiyasının tərkibində olan kəşfiyyatçılar Ermənistanın İranla olan sərhədinə də nəzarət edəcək. Ermənistanda olan Rusiyanın hərbi bazası da mütləq ki bu missiyanın diqqətindən kənarda qalmayacaq. İran da nəhayət ki bunları başa düşməlidir. Maraqlısı isə odur ki, İran bu bölgəyə kənar qüvvələrin gəlməməsi üçün bəyanatlar verirdi. İndi Ermənistana Avropa İttifaqının uzunmüddətli hərbi kontingenti gəlib. Sual olunur ki, İran niyə buna etiraz etmir? Azərbaycanı az qala gündə bu məsələ ilə bağlı təhdid edən İranın Ermənistana Fransa jandarmasının, Almaniya polisinin və digər kəşfiyyat orqanlarının gəlişinə etirazını hələ heç kəs eşitməyib. Nəhayət, İran görməlidir ki, Ermənistandan dost olmaz. Çünki indi Ermənistan ona da xəyanət etmiş oldu. Ümumilikdə isə bu dünya var olandan qorxu, güc üzərində bərqərar olub. Gücün varsa haqlısan, gücün yoxdursa haqqın yoxdur. Ona görə də, biz ölkə olaraq həmişə güclü olmalıyıq və güclü də olacağıq.
90-cı illərdə Azərbaycana ərəb körfəzi ölkələrindəki terrorçu qruplaşmalardan da ciddi terror təhlükəsi var idi.
DİA.AZ bildirir ki, bu fikirləri Trend BİA-nın “Sahil Kərimli ilə Aktual” müəllif videolayihəsinə müsahibəsində Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini Səyavuş Heydərov bildirib.
Onun sözlərinə görə, həmin dövrdə Azərbaycanda məhzəbçilik çox geniş yayılırdı.
"Radikal vəhabiliklə, radikal şiəliyin ölkəmizdə yayılmasında sanki bir yarış gedirdi. Biz həmin dövrdə ərəb körfəzi ölkələri tərəfindən idarə olunan bir neçə terror qruplaşmalarını, dəstələrini neytrallaşdırdıq. Hansıki, həmin terrorçu qruplar tərəfindən də ölkəmizdə terror aktlarının törədilməsi planlaşdırılmışdı. O cümlədən "Ceyşullah" adlanan terrorçu dəstə var idi, onların rəhbərliyi də neytrallaşdırıldı."
S.Heydərov əlavə edib ki, ulu öndər Heydər Əliyev Qəbələyə səfər edən zaman ona qarşı terror aktı planlaşdırılmışdı.
"Bundan başqa Amerika, İsrail səfirliklərinə terror aktı və aeroportun ələ keçirilməsi planlaşdırılmışdı. 90-cı illərin axırlarında Çeçenistanda vəziyyət çox gərgin idi. Çeçenistanda olan qruplaşmaların ərəb ölkələrindən idarə olunan terrorçu qruplaşmalarla birlikdə ölkəmizə daxil olmaq və Azərbaycanı ələ keçirmək planları var idi. Bütün bunların qarşısı Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə qətiyyətlə alındı", - deyə o qeyd edib.