Bu günlərdə Milli Məclisin deputatı Eldar Quliyevdən müsahibə almaq, onunla gündəmi dəyərləndirmək istədik. Deputatın telefon nömrəsini əldə etmək üçün bir neçə həmkarımıza zəng etdik. Həmkarlarımız əlaqə saxlamağın faydasız olduğunu, deputatın vaxtı olmadığından müsahibəyə razılıq verməyəcəyini bildirdilər. Millət vəkili bizə müsahibə verməkdən imtina edə bilərdi. Amma vaxt məhdudluğu bizə bir az qəribə gəldi. Çünki biz Eldar müəllimin cəmi bir saat vaxtını alacaqdıq. Hər halda millət vəkili işini elə qurmalıdır ki, jurnalistlərə də vaxt tapa bilsin. Nə isə. Açığı həmkarlarımızın bu arqumentinə inanmadım. Bu günlərdə Eldar Quliyevlə zəngləşdik. Ədalət naminə deyək ki, hörmətli millət vəkili bizimlə kifayət qədər nəzakətli formada danışdı. Amma jurnalist dostlarımız haqlı imiş. Millət vəkili vaxtının olmadığını bildirərək müsahibə verməkdən imtina etdi. Deputat bizim informasiya agentliyinə müsahibə vermək istəmədiyini desəydi, anlayışla qarşılayardıq. Amma “vaxtım yoxdur” deyib yola vermək ağsaqqal millət vəkilimizə yaraşan hərəkət deyil.

Bəs Eldar Quliyevin niyə vaxtı yoxdur? Bir az araşdırma apardıqdan sonra aydın oldu ki, bu qədər vəzifə daşıyan adamın vaxt məhdudluğu təbiidir. Gəlin, vaxtı məhdud olan hörmətli millət vəkilimizlə bir daha tanış olaq.

Eldar Quliyev Milli Məclisin deputatı, Kooperasiya Universitetinin rektoru, “Azərittifaq”ın və Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasının sədridir. O, 1993-cü ildən Azərbaycan Mərkəzi Kooperativlər İttifaqına, 2011-ci ildən Kooperasiya Universitetinə, 2020-ci ildən Azərbaycan Ağsaqqallar Şurasına rəhbərlik edir, 2000-ci ildən isə Milli Məclisin deputatıdır.

70 yaşını haqlamış Eldar müəllim üçün bu qədər vəzifəni icra etmək yəqin ki, asan deyil. Bu qədər işi fiziki cəhətdən çatdırmaq da mümkün deyil. Çünki “Azərittifaq”dan başqa, digər üç qurum kifayət qədər aktivlik tələb edir.

Milli Məclisin bundan əvvəlki çağırışlarında parlamentdə rektor deputatların sayı çox idi. Azərbaycan Tibb Universitetinin sabiq rektoru Əhliman Əmiraslanov, Azərbaycan Dillər Universitetinin sabiq rektoru Səməd Seyidov, Azərbaycan İqtisad Universitetinin sabiq rektoru Şəmsəddin Hacıyev, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun sabiq rektoru Aqiyə Naxçıvanlı, Bakı Dövlət Universitetinin sabiq rektoru Abel Məhərrəmov, Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasının sabiq rektoru Ağacan Abıyev, Odlar Yurdu Universitetinin rektoru Əhməd Vəliyev, Memarlıq və İnşaat Universitetinin rektoru Gülçöhrə Məmmədova həm də parlamentdə təmsil olunurdular. 2015-ci ilin parlament seçkilərində həmin deputatlara tövsiyə edildi ki, ya deputat seçilməli, ya da rektor olmalıdırlar. Beləliklə, həmin millət vəkillərindən çoxu yenidən Milli Məclisə seçkilərə qatılaraq deputat seçildilər və rektor vəzifəsindən azad olundular. Bəzi millət vəkilləri isə rektor vəzifəsində qalmağa üstünlük verdi. Sonrakı dövrdə həmin şəxslərin bir çoxu yenidən deputat seçilmədi, rektor vəzifəsindən də azad olundu.

Həmin vaxt bu tövsiyəyə yeganə bir deputat – Eldar Quliyev əməl etmədi. Əvvəldə qeyd etdiyimiz kimi, Eldar Quliyev həm Milli Məclisin deputatı, həm də Kooperasiya Universitetinin rektorudur. İndi sual yarana bilər ki, Kooperasiya Universiteti qeyri-dövlət ali təhsil müəssisəsidir. Amma söhbət dövlət və ya özəl ali məktəblərdən getmirdi. Tövsiyə belə idi ki, iki işi eyni vaxtda görmək olmaz. Odlar Yurdu Universiteti də özəl təhsil müəssisəsidir. Rektor Əhməd Vəliyev isə bu tövsiyədən sonra parlament seçkilərinə qatılmamışdı.

Hörmətli oxucularımız yəqin ki, xatırlayırlar. Milli Məclisin əvvəlki çağırışlarında bir sıra şirkət rəhbərləri də deputat idi. Dövlət Neft Şirkətinin sabiq prezidenti Rövnəq Abdullayevi, “Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sabiq sədri Cavid Qurbanovu buna misal göstərə bilərik. Onlar da 2020-ci ilin parlament seçkilərində deputatlığa namizədliklərini irəli sürmədilər. Qeyd etdiyimiz kimi, Eldar Quliyev həm də “Azərittifaq”ın sədridir. Görünür, “Azərittifaq”ın sədri olmağı da onun deputat seçilməyinin qarşısını kəsə bilməyib. Bəs Eldar Quliyevə niyə güzəşt olunur? Əlbəttə ki, bu sualın cavabını biz bilmirik. Son illər Azərbaycanda geniş islahatlar aparılır, bəzi suallara cavab tapılır. Azərbaycan ictimaiyyətini maraqlandıran bu sualın da yəqin ki cavabı veriləcəkdir.

Bizim Eldar Quliyevə məsləhət verməyə nə hüquqi cəhətdən ixtiyarımız, nə də mənəvi haqqımız var. Digər üç vəzifəsini bir kənara qoyaq, Azərbaycan Ağsaqqalar Şurasının sədri olmağı bizdən ona hörmətlə yanaşmağı tələb edir. Amma jurnalist və vətəndaş kimi fikirlərimizi demək də bizim haqqımızdır.

Hörmətli Eldar Quliyev!

Estafeti gəncələrə ötürməyin vaxtı çatmayıbmı? Bəlkə icra etdiyiniz vəzifələrin bəzilərindən imtina edəsiniz! O zaman vaxtınız daha çox olar, cəmiyyətin istiqamətləndirilməsində daha fəal iştirak edərsiniz. Fikrimcə, bu barədə düşünməlisiniz. Bir adamın bu qədər vəzifə tutmağı doğru deyil. Gənclərə yol açmaq, yenilik etmək lazımdır. Bunu isə ilk növbədə ölkəmizin ağsaqqallarının başçısı etməlidir. Tutduğunuz vəzifə, sizə tapşırılan mənəvi missiya bunu tələb edir.

P.S. Onu da qeyd edim ki, bu fikirlər təkcə Eldar Quliyevə aid deyil. Bir neçə vəzifə daşıyan digər deputat və məmurlar da bu barədə düşünsə, yaxşı olar.

Tural Səfərov //ovqat.com//

Bakının Yasamal rayonunda avtonəqliyyat hadisəsi baş verib.

TEREF.AZ axar.az-a istinadla xəbər verir ki, yolun əks istiqamətindən qarşı-qarşıya gələn “Galenvagen" markalı avtomobillə SAB şirkətinə məxsus "Ford” markalı mikroavtobus toqquşub.

Hadisədən dərhal sonra “Galenvagen" markalı avtomobilin sürücüsü dövlət nömrə nişanını gizlətməyi də unutmayıb.

Hadisə nəticəsində xəsarət alan olmasa da, hər iki avtomobillərə ciddi ziyan dəyib. Bundan başqa, yol kənarında dayanan başqa bir mikroavtobus da qismən zədələnib.

Qəza yerinə yol polisi əməkdaşları cəlb edilib.

Dövlət Gömrük Komitəsinin (DGK) Gömrük Nəzarətinin Təşkili və Ticarətin Asanlaşdırılması Baş İdarəsinin rəisi vəzifəsindən azad edilən gömrük general-mayoru Kənan Məmmədovun adı ötən il oğurluq hadisəsində hallanıb.

Qaynarinfo xəbər verir ki, “Lion Centre” MMC-nin direktoru Ramil Aslanov Kənan Məmmədovun ona məxsus malları oğruladığını iddia edib.

Bu hadisə baş verəndə Kənan Məmmədov Bakı Baş Gömrük İdarəsinin rəisi vəzifəsində işləyib.

Ramil Aslanov bu barədə ölkə rəhbərliyinə ünvanladığı müraciətdə bildirib ki, satış üçün Çindən Azərbaycana şüşə qablar gətirib. Kənan Məmmədov isə bu qabların bir hissəsini oğurlayıb.

“Bu il martın 18-də gömrük rəsmiləşdirməsini keçdikdən bir gün sonra Bakıdakı İpək Yolu terminalından “Lion Centre” MMC-nin sistem üzrə qeydiyyatda olduğu anbara boşaldılan mallarıma bir gün sonra Kənan Məmmədov anbara gələrək şəxsən baxış keçirib. Həmin günün səhəri təxminən saat 09:15-də ölkəmizdə elan edilmiş pandemiya qaydalarını kobud şəkildə pozaraq tibbi maskasız anbara gələn Kənan Məmmədov prosessual normalara belə əməl etməyərək, mallardan bir neçəsini heç bir qeydiyyat və sənədləşdirmə olmadan özü ilə aparıb”, deyə şikayətçi müraciətdə qeyd edib.

Kənan Məmmədovun mebel biznesi haqqında da məlumatlar var. Bu məlumatlar general tərəfindən təkzib olunmayıb.

Xatırladaq ki, yayılan məlumatlarda işdən çıxarılan Kənan Məmmədovun DGK-nın yüksək vəzifəli əməkdaşları ilə bağlı başlanan cinayət işinin istintaqına cəlb olunduğu bildirilir. O, bu səbəbdən tutduğu vəzifədən azad edilib. Hazırda gömrük generalı hüquq mühafizə orqanları tərəfindən dindirilir.

Qeyd edək ki, Kənan Məmmədov daha əvvəl Bakı Baş Gömrük İdarəsinin rəisi olub. 2019-cu ildə general-mayor rütbəsi ilə təltif edilib.

Adi mülki iş məhkəmənin “sayəsində” cinayətə çevrildi

İqtisadi məsələlərə həsr olunan istənilən dövlət tədbirində mütləq şəkildə biznesin inkişafına dəstək çağırışı olur. Prezident çıxışlarında biznes mühitinin yaxşılaşdırılması üçün siyasi iradənin olduğunu vurğulayır və məmurlara sahibkarların qaldırdıqları problemləri operativ şəkildə həll etməyi tapşırır. “Məqsəd budur ki, sahibkarlara heç kim mane olmasın, süni əngəllər aradan götürülsün”, – o, belə tədbirlərin birində deyib və əlavə edib: “Bu gün biznesə mane olmaq istəyən şəxslər Azərbaycana xəyanət edirlər. Çünki ölkəmizin uğurlu inkişafı biznesin inkişafından asılıdır”.

“Amma bu çağırışlara çox vaxt məhəl qoyulmur,” – iş adamı Anar Qəribov bildirir. O da zamanında belə sözlərdən ruhlanaraq, öz biznesini qurub və çox tez bir zamanda müflis edilib: “Oliqarxların, yüksək vəzifəli məmurların ən yaxın çevrəsinin maraqları naminə bizim qanuni hüquqlarımız pozulur. Şikayətlərə baxılmır, sahibkarlara dəymiş ziyanı isə zorla onların özlərinə ödətdirirlər. Bəzən bu, onların tamamilə var-yoxdan çıxması ilə nəticələnir”.

Anar Qəribovun, daha dəqiqi, onun rəhbərlik etdiyi “FB-Company” ASC-nin işində adları keçənlər çoxdur. Buraya həm fiziki şəxslər, həm kommunal müəssisələr, həm də hüquq-mühafizə orqanları daxildir. Məhkəmələr isə artıq üçüncü ildir ki, həqiqəti müəyyən edə bilmirlər (ya da müəyyən etmək istəmirlər).

“Ona görə yox ki, gücləri çatmır. Ona görə ki, bizə qarşı atılan addımların arxasında qüdrətli adamlar dayanıb”, – artıq ümidsizliyə qapılmış iş adamı deyir. – “Fuad Rzayev və onun ortağı Babək Babayev kimi. Birincisi “Azərenerji”nin prezidenti Baba Rzayevin oğlu, ikincisi “Yeni Həyat” şirkətlər qrupunun rəhbəridir. Məsələnin mahiyyəti isə ondan ibarətdir ki, biz dörd il əvvəl adıçəkilən şəxslərə məxsus “Azur” ticarət mərkəzində böyük bir sahənin (1285 kv.m) icarəyə götürülməsi barədə müqavilə imzaladıq. Həmin yer beş il boş qalmışdı. Çünki əvvəllər orada müxtəlif səviyyəli yolları olan kartinq yerləşirdi, ciddi vəsait tələb edən əsaslı təmir üçün isə investor tapmaq asan deyildi. Ancaq bizim böyük planlarımız var idi və biz investisiya tapa bildik. Sonradan anlaşılmazlıq olmasın deyə, tərəflər arasında bütün münasibətlər və öhdəliklər ciddi şəkildə sənədləşdirildi”.

“Tezliklə həmin yer tanınmaz dərəcədə dəyişdi”, – deyə Anar Qəribov davam edir. – “Bahalı, zövqlü təmir, düzgün yerləşdirilmiş reklam lövhələri yeni obyekti ticarət mərkəzinin ən çox ziyarət edilən yerlərindən birinə çevirdi. Bu, ticarət mərkəzinin sahiblərinin də diqqətindən yayınmadı, lakin onların reaksiyası çox özünəməxsus oldu. Müqavilənin imzalanmasından cəmi bir neçə ay keçməsinə baxmayaraq, onlar kirayə haqqını birdən-birə beş dəfə qaldırmaq qərarına gəldilər. Təsəvvür edirsiniz, biz əsaslı təmirə, ən müasir avadanlıqlara yarım milyon manata yaxın sərmayə qoymuşduq. Geyim əşyalarının alınmasına və çatdırılmasına da təxminən eyni məbləğ sərf edilmişdi. Mağaza işə başlayan kimi götürdüyümüz kreditləri ödəməyə başladıq. Elə bu zaman heç bir əsas olmadan icarə haqqını dəfələrlə artırdılar. Belə bir ultimatumla razılaşmaq mümkün deyildi”.

Binanın birinci mərtəbəsınin əhəmiyyətli hissəsini tutan mağaza ilə ticarət mərkəzi arasında münaqişə qısa zamanda açıq qarşıdurmaya çevrilib. Anar Qəribovun sözlərinə görə, icarəyə verən tərəfin nümayəndəsi mühafizə xidmətinin köməyi ilə tezliklə icarədarın əməkdaşlarını ticarət mərkəzindən çıxarıb. Sonra elektrik enerjisinin verilməsini kəsərək, günahı “Azərişığ”ın üzərinə atıblar. Yalanı sübut etmək çətin olmayıb: enerji təşkilatı yazılı şəkildə təsdiq edib ki, icarədara qarşı heç bir iddiası yoxdur. Amma bu da mərkəzin sahiblərinə təsir göstərməyib. İcarədar məhkəməyə üz tutmalı olub.

Nəhayət, 35 gündən sonra mağazaya elektrik enerjisinin verilməsi bərpa edilib, işçilər öz yerlərinə qayıda biliblər. Amma bu müddət ərzində ticarət mərkəzinin mərtəbələrində yerləşdirilmiş reklam bannerləri izsiz qeybə çıxıb, mərkəzin monitorunda göstərilməli olan reklam da yox olub. Baxmayaraq ki, hər şey üçün bütün ödənişlər əvvəlcədən həyata keçirilib və müvafiq müqavilənin şərtlərinə görə, icarəyə verən tərəf bannerlərin qorunmasına məsuliyyət daşıyıb.

“Elektrik enerjisi probleminin həllindən 13 gün sonra həmin müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq, reklamın bərpa edilməsi barədə “Azur”a növbəti müraciətimizə cavab gəldi. Bizə icarə müqaviləsinə birtərəfli qaydada xitam verildiyi barədə yazılı məlumat verdilər. Onlar bunu guya çoxlu borc yığılması ilə izah edirdilər”, – Anar Qəribov qovluqlara yığılmış sənədləri göstərərək əlavə edir: “Amma burada söhbət icarəyə verən tərəfin havadan götürdüyü kirayə haqqından gedirdi. Aramızda təsdiqlənmiş və rəsmi müqavilənin şərtlərinə görə, heç bir borc yox idi”.

Vaxt gedir, məhkəmələr isə məsələni həll etmək əvəzinə, işi daha da qəlizləşdirirdilər. İddiaçı tələb edirdi ki, iş üzrə yekun qərar çıxarılana qədər, məhkəmə 2027-ci ilədək qüvvədə olan mövcud icarə müqaviləsi üzrə öhdəliklərin ticarət mərkəzi tərəfindən də yerinə yetirilməsini təmin etsin. Amma əvvəlcə Xətai Rayon Məhkəməsi, ardınca isə Bakı Kommersiya Məhkəməsi bu tələbi rədd edir. Məhkəmənin icarədarın mənafeyinə belə səthi münasibətindən istifadə edən ticarət mərkəzi isə tədricən təzyiqləri artırır, etiraz edən sahibkarı hər vasitə ilə sıxışdırmağa çalışırdı. Dizaynerlər, memarlar, inşaatçılar tez-tez mağazaya gələrək işi dayandırır, bu ərazini gələcəkdə restorana çevirmək üçün yenidən ölçmə işləri aparırdılar.

Anar Qəribov daha sonra deyir: “Bir dəfə mağazaya kanalizasiya suları töküldü, paltarların bir qismi xarab oldu. Müqaviləyə görə, malların bu səbəbdən xarab olması məsuliyyətini birbaşa icarəyə verən tərəf daşıyır. Amma bizim yazılı şikayətlərimizə yenə də baxan olmadı.

Sən demə, sonra baş verəcəklərin yanında bunlar hələ heç nə imiş. Əsl qanunsuzluq pandemiya zamanı – ölkədə ticarət mərkəzlərinin fəaliyyətini dayandırdığı 2020-ci ilin mart ayından başladı. Biz işçilərin maaşlarını, kreditləri və digər öhdəlikləri ödəmək üçün ünvana çatdırılma şərti ilə onlayn satışa başlamaq qərarına gəldik. Amma sən saydığını say, gör icarəyə verən tərəf nə sayır: cəsur “mühafizəçilər” mağaza işçilərini saxlamağa, özləri ilə götürdükləri malları geri qaytarmaq tələbi ilə onların əşyalarını yoxlamağa başladılar. Yenidən şikayət etdik, bizi yenə dinləmədilər”.

Anar Qəribov dekabrın 29-da Yeni il ərəfəsində mağazaya gələrkən 6 metrlik jalüz qapının sındırıldığını görüb. Mallarla dolu olan obyektin yerində isə bomboş, bərbad zal olub. O, polisə gedib, yoxa çıxan malların və avadanlıqların siyahısını tərtib edib. Buna nə ad vermək olar –günün günorta çağında qarət, yoxsa basqın yolu ilə ələ keçirmə? O zaman güman ediblər ki, suala hüquq-mühafizə orqanları cavab verəcək.

“Axır ki, 2021-ci il fevralın 3-də itən əşyaların bir qismi tapılaraq bizə göstərildi. Onlar yararsız vəziyyətə düşmüşdü və mağazadan 7 km aralıda, icarəyə verənlərdən birinə məxsus rütubətli zirzəmidə “saxlanılırdı”. Bahalı avadanlıqlar necə gəldi yerə atılmışdı və çətin ki, yenidən istifadə oluna bilərdi. Ancaq hər şeyi diqqətlə nəzərdən keçirmək mümkün deyildi. Bizə – oğurlanmış əmlakın sahiblərinə zirzəmiyə giriş qadağan edilmişdi.

Dəyəri yüz minlərlə manat olan itmiş mal və avadanlıqla bağlı polis rəsmi məlumat yaymadı, cinayət işi başlamaqdan imtina etdi. Yalnız icarəyə götürdüyümüz mağazaya, eləcə də mallarımızın saxlanıldığı zirzəmiyə giriş əldə etmək üçün məhkəməyə dəfələrlə müraciət etməyimizdən, Bakı Kommersiya Məhkəməsinin hakimi Zeynəb Axundovanın inadkar təkidindən sonra qarşı tərəf bizə qalan əmlakımıza baxmaq imkanı yaratdı. Bütün tərəflərin iştirakı ilə 17 gün ərzində əmlakın adbaad siyahısı tərtib edildi, saxlanma qaydalarına əməl edilmədiyi üçün bütün malların yararsız hala düşdüyü təsdiqləndi: paltarlar nəm çəkmişdi, iy verirdi, bozarmışdı, avadanlıqların əhəmiyyətli hissəsi korroziyaya uğramışdı”.

Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzi də mal və avadanlıqların zədələnməsi faktını təsdiqləyib. İşləyən mağazanın foto və video görüntülərinə və dağıdılan əmlakın “yoxa çıxdıqdan” sonra nəyə çevrildiyinə Famous Brands Azur youtube kanalında baxmaq olar. Yeri gəlmişkən, məqalənin başlığına çıxarılmış foto da oradan götürülüb.

Beləliklə, ekspertizanın nəticələrinə görə, məhv edilmiş əmlakın ümumi məbləği 503 661,70 manat təşkil edir. Çatışmayan əmlak isə 410 944,50 manat qiymətləndirilir. Müstəqil audit qiymətləndirməsinə əsasən, 32 ay müddətinə müqavilənin şərtlərinə əməl edilmədiyinə görə, sahibkarlara əlavə 390 760,74 manat maddi ziyan dəyib. Hüquqi, audit, ekspert xidmətlərinin dəyərini hesablamırıq. Çünki bu xərc dəyən ziyanın fonunda çox xırda bir şeydir. Amma mənəvi ziyan, imicə vurulan zərbə böyükdür.

Münaqişənin ilkin mərhələsi – mağazaya elektrik enerjisinin verilməsinin dayandırılması və reklam bannerlərinin götürülməsi ilə bağlı bu üç ilə yaxın müddət ərzində məhkəmə prosesi gedirdi. İşə əvvəlcə Xətai Rayon Məhkəməsində baxılıb, sonra materiallar Bakı Kommersiya Məhkəməsinə verilib. İki mötəbər instansiyanın belə bir kifayət qədər sadə məsələni həll etməsinin niyə bunca mürəkkəb olduğunu başa düşmək çətindir.

“Məhkəmənin iflic olmasına prosesdə iştirak edən tərəflərdən birinin ailə mənsubiyyəti səbəb olub” – Anar Qəribov belə hesab edir. – “Ancaq o vaxtdan bəri işə bir çox yeni faktlar əlavə olunub. İndi söhbət Cinayət Məcəlləsinin 177.4, 186.3, 190.2 və 322.1-ci maddələrinin pozulmasından gedir. Zərərçəkmiş tərəf olaraq bizim çoxsaylı vəsatətlərimizə baxmayaraq, icarəyə verən tərəf bir dəfə də olsun dindirilməyə çağırılmayıb. Düzdür, məhkəmə onlara yekun qərar çıxarılana qədər icarəyə götürülmüş ərazidə təmir işləri aparmağı qadağan edib, məhkəmə icraçıları isə “Azur” ticarət mərkəzinin rəhbərliyinə bu qadağanın pozulmasına görə məsuliyyətlə bağlı xəbərdarlıq ediblər. Lakin onlar xəbərdarlığa sayğısız yanaşaraq, nümayişkaranə formada obyektin tam şəkildə yenidən qurulmasına başladılar – divarları dağıtdılar, pəncərə və qapıları dəyişdilər, ərazinin sahəsini artırdılar… Biz Ədliyyə Nazirliyinə, Məhkəmə qərarlarının icrasına nəzarət Baş İdarəsinə, Xətai probasiya şöbəsinə, prokurorluq və digər hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət etdik. Bütün müraciətlərimiz əbəs oldu.

Bu əhvalat sahibkarların hüquqlarını qorumayan, əksinə, tanınmış məmurun oğlu tərəfindən onların hüquqlarının pozulmasını ört-basdır edən hüquq-mühafizə orqanlarına, məhkəmələrə şərəf gətirmir. Biz hətta çarəsiz qalaraq, icarəyə götürdüyümüz ərazinin sahibinin atasına da məktub yazıb problemin ədalətli həllinə köməklik göstərməsini xahişi etdik, cavab olmadı. İndi bizə bu məmurlara dövlət başçısının fərdi sahibkarın işinə mane olmamaq çağırışını bir daha xatırlatmaqdan başqa nə qalır? Amma ölkə prezidenti bir şeyi deyir, onun siyasətini həyata keçirməli, qanunun aliliyinə nəzarət etməli olan dövlət qulluqçuları isə yüksək vəzifələrini şəxsi mənfəətə çevirməkdə davam edirlər. Oliqarx sistem belə işləyir. Və bu proses dayandırılmasa, ölkəmiz, xarici təcrübənin də göstərdiyi kimi, iş yerlərinin böyük əksəriyyətini təşkil edən kiçik və orta sahibkar təbəqəsiz qala bilər”.

Nəhayət, 2022-ci ilin yayında “Azur” ticarət mərkəzi ilə orada yer icarələmiş mağaza arasında uzun sürən məhkəmə çəkişməsi “ölü nöqtədən” tərpənib. 32 aylıq məhkəmə bürokratiyasından sonra Bakı Kommersiya Məhkəməsi iş üzrə qərarını açıqlayıb. O, icarədarların əsas tələbini təmin etməyib. Əksinə, məhkəmə 2027-ci ilə qədər bağlanmış icarə müqaviləsinə xitam verərək, icarədarların mağazanın fəaliyyətsiz qaldığı dövr üçün ticarət mərkəzinə 28 734 manat ödəməli olduğu barədə qərar çıxarıb. Baxmayaraq ki, mağazanın fəaliyyətsiz qalmasına icarəyə verən tərəfin özünün hərəkətləri səbəb olub. Məhkəmə dağıdılmış və itmiş əmlaka görə kompensasiya məbləğini cəmi 39 105 manat dəyərləndirib. Halbuki, sənədləşdirilmiş zərərin real məbləği bundan 33 dəfə çoxdur.

“Məhkəmə iddialarımızı əsaslandırmaq üçün təqdim etdiyimiz heç bir sənədə məhəl qoymadı: müstəqil auditorların rəyləri, əsaslı təmir üçün investisiyaların qiymətləndirilməsi, Ədliyyə Nazirliyinin Ekspertiza Mərkəzinin qiymətləndirməsi, satış üçün əksər malların və avadanlıqların möhlət hüququ ilə alınmasını təsdiq edən ciddi hesabatlılıq sənədləri, mal və avadanlıqların oğurluğa qədər və ondan sonrakı adbaad siyahısı…” – Anar Qəribov daha bir qalın qovluğu göstərir: “İş materiallarında olan iki mindən çox təsdiq edilmiş sənəd diqqətdən kənarda qalıb. Məhkəmə öz qərarında səbəb göstərmədən Mülki Prosessual Məcəllənin 265.4 maddəsindən yan keçib. Həmin maddədə göstərilir ki, mülki məhkəmə işdə adı keçən tərəflərin fəaliyyətində cinayət tərkibi aşkar etdikdə, iş materiallarını prokurorluğa verməlidir”.

Təbii ki, uduzan tərəf bu qərarla razılaşmayaraq, Apellyasiya Məhkəməsinə müraciət edib. Belə məsələlərdən agah olanlar bilirlər ki, apellyasiya məhkəmələrində işlərə baxılması adətən nə qədər çəkir. Bu dəfə isə məhkəmə işi qəbul edəndən dərhal sonra – cümə günü, iyulun 29-da işlə bağlı hakimlər təyin olunub. Və həftənin ilk iş günü – bazar ertəsi, 1 avqust tarixində şikayətin baxılmaq üçün qəbul edilməsi imkanının müzakirə edildiyi iclas keçirilib. Məruzəçi kimi Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin inzibati-iqtisadi kollegiyasının sədri Vidadi Məmmədov çıxış edib. Tərəflərin iştirakı olmadan keçirilən iclasda apellyasiya şikayətinin Mülki Prosessual Məcəllənin normalarının pozulması ilə tərtib edildiyi məlum olub. Hakimlər qərar qəbul ediblər: şikayət düzgün tərtib edilmədiyinə görə onun baxılmaq üçün qəbul edilməsinə heç bir əsas yoxdur, müvafiq olaraq işə apellyasiya məhkəməsində baxılmayacaq.

Yenə də sual açıq qalır: bu qədər qısa müddətdə – cümə günündən bazar ertəsinə qədər üç hakim illərlə uzanan işlə necə tanış olub, onu təhlil edib və qərar çıxara bilib? Doğrudanmı, onlar həftənin istirahət günlərini buna həsr ediblər?

“Bundan sonra öz biznesini qurmaq qərarına gələn istedadlı gəncləri ölkəni tərk etməməyə, özəl sektoru isə ölkə iqtisadiyyatına sərmayə qoymağa necə çağırmaq olar”, – deyə Anar Qəribov yekunlaşdırır: “Bu gün Rusiya və Ukraynada yaşayan bir çox Azərbaycan əsilli sahibkarlar məmnuniyyətlə öz bizneslərini vətənlərinə köçürərək, Azərbaycan iqtisadiyyatına milyardlarla dollar sərmayə qoyardılar. Amma belə bir məhkəmə sistemi ilə bu addımı atacaqlarmı? Azərbaycanın məhkəmə-hüquq sistemi öz sahibkarının sərmayələrini qoruya bilmirsə, hətta “basqın yolu ilə ələ keçirməyə” göz yumursa, işğaldan azad edilmiş torpaqların bərpasına külli miqdarda sərmayə qoymaq imkanı olan potensial xarici investorlar nə düşünəcək?”

Müəllif: Eldar Əliyev

Redaksiyadan: Anar Qəribovun təsvir etdiyi hadisə fərdi iş olsa da, təəssüf ki, ölkə üçün xarakterikdir. Bu məqamlar o qədər ciddidir ki, son illər əsas diqqəti kiçik və orta biznesə yönəldən iqtisadiyyatımızın əsaslarına böyük zərbə ola bilər. Bunu nəzərə alaraq, redaksiya mağaza sahibinin hekayəsini dərc etmək qərarına gəlib. Eyni zamanda, mövzu ilə bağlı çıxış etmək arzusu yaransa, qarşı tərəfə söz verməyə hazır olduğumuzu bildiririk. Bizim də bu işdə məqsədimiz birdir: sahibkarlar maksimum dərəcədə sərbəst, rahat şəraitdə işləsinlər, ölkəmizə vəsait qoysunlar, iş yerləri yaratsınlar və Azərbaycanda biznes mühiti daha da yaxşılaşsın.
ayna.az

Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin keçirdiyi tender müsabiqəsinin (Açıq tender) qalibi “Alov-Mühafizə” MMC-nin 10 saylı filialı olub.
TEREF.AZ yeniavaz.com-a istinadla xəbər verir ki, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin tabeliyində fəaliyyət göstərən bir sıra ümumi təhsil müəssisələrində mühafizə xidmətinin təşkil edilməsinə görə “Alov-Mühafizə” MMC -yə 217 min 175 manat 18 qəpik ödəniləcək.

Məlumat üçün bildirək ki, “Alov-Mühafizə” MMC 21.04.2009-cu il tarixində dövlət qeydiyyatına alınıb. Hüquqi ünvanı “Nizami rayonu, Əli Əliyev, ev 16, m. 68”-də yerləşən MMC-nin nizamnamə kapitalı 20 manat təşkil edir. Şirkətin qanuni təmsilçisi Talıbov Xalis Yunus oğludur.
Qeyd edək ki, 2009-cü ildə təsis olunan “Alov-Mühafizə” MMC əsasən təhsil müəssisələri olmaqla Azərbaycanda yüzlərlə dövlət müəssisəsinin mühafizəsini təşkil edir. Mühafizə xidmətilə bağlı keçirilən dövlət satınalmalarının bir çoxunda məhz “Alov-Mühafizə” MMC qalib olur.
Mətbuatda yayılan sənədlərdən (15 mart 2019-cu il tarixli) belə görünür ki, “Alov-Mühafizə” MMC-nin həmtəsisçisi və baş idarə rəisi Qasımov Etibar Ağahüseyn oğludur.


Qasımov Etibar Ağahüseyn oğlu eyni zamanda Azərbaycanın tanınmış özəl mühafizə şirkətlərindən biri olan “Riyad Mühafizə Xidməti” MMC-nin və “Vətən-N Mühafizə Xidməti” MMC-nin qanuni təmsilçisi olub.

Etibar Qasimov eyni zamanda İctimai Nəzarət Koalisiyasının (İNK) sədr müavini olub. İNK sədri isə bu ilin əvvəlində xüsusi əməliyyatla həbs olunan Rasim Məmmədovdur.
Açıqlanan rəsmi məlumatlarda Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin 217 min manatlıq tenderini udan “Alov-Mühafizə” MMC-nin dövlət büdcəsinə 1 milyon 985 min 767 manat 29 qəpik vergi borcu var.
Məlumdur ki, vergi borcu olan şirkətlərin tenderdə iştirakı “Dövlət Satınalmaları haqqında” Qanunun 6.2.5-ci maddəsinin tələblərinə görə də mümkün deyil.​
Xatırladaq ki, Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi tender elanının bu ilin avqust ayının 1-də elan edib. Belə görünür ki, “Alov-Mühafizə” MMC-nin 2 milyonluq borcu son 1 ayda yaranıb. Əks halda Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi tenderi qanunsuz keçirmiş olacaq.

Onu da qeyd edək ki, “Alov-Mühafizə” MMC aşağıda adları qeyd olunan məktəblərtin mühafizəsini təşkil edəcək.
- Sabunçu rayonu, Maştağa qəsəbəsi Daş karxanası ünvanında yerləşən 22 nömrəli tam orta məktəb
- Yasamal rayonu, Şərifzadə 207 ünvanında yerləşən 52 nömrəli tam orta məktəb
- Xətai rayonu, 8 Noyabr 159 ünvanında yerləşən 59 nömrəli tam orta məktəbin
- Sabunçu rayonu, Nəsib Məlikov küçəsi 7 ünvanında yerləşən 67 nömrəli tam otra məktəb
- Məzahir Rüstəmov 39 ünvanında yerləşən 88 nömrəli tam otra məktəb
- Suraxanı rayonu, Əmircan qəsəbəsi, S.Tağıyev 14 ünvanında yerləşən 114 nömrəli tam otra məktəb
- Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsində yerləşən 149 nömrəli otra məktəb
- Yasamal rayonu, M.Seyidov 183 ünvanında yerləşən 158 nömrəli tam otra məktəb
- Nəsimi rayonu, S.Rüstəm 35 ünvanında yerləşən 164 nömrəli tam otra məktəb
- Binəqdi rayonu, Gülməmməd Ramazanov 84 ünvanında yerləşən 182 nömrəli otra məktəb
- Maştağa qəsəbəsi, B.Bağırov 91 ünvanında yerləşən 87 nömrəli tam otra məktəb
- Xəzər rayonu, Binə qəsəbəsi, Südçülük sovxozunda yerləşən 218 nömrəli tam otra məktəb
- Sabunçu rayonu, Bakıxanov qəsəbəsi, S.Qocayev 31 ünvanında yerləşən 252 nömrəli məktəb-lisey
- Qaradağ rayonu, Müşfiqabad qəsəbəsi, Şamaxı yolu 7 ünvanında yerləşən 274 nömrəli tam otra məktəb
- Suraxanı rayonu, Yeni Günəşli A/B yaşayış massivi ünvanında yerləşən 279 nömrəli tam otra məktəb
- Binəqədi rayonu, Biləcəri qəsəbəsi, Yeni yaşayış massivi ünvanında yerləşən 314 nömrəli otra məktəb
- Suraxanı rayonu, Qaraçuxur qəsəbəsi, Y.Eyvazov 18 ünvanında yerləşən 318 nömrəli tam otra məktəb

Bir ay öncə avqustun 9-da İstanbul Baş Prokurorluğunda əslən Azərbaycanlı olan iş adamı Teyyub Hüseynovun şukayəti əsasında cinayət işi başlanılıb. Bu barədə Türkiyənin bir neçə saytı məlumat verib. yenicaggazetesi.com.tr saytında dərc olunan “Bülent Ersoy’un yakın arkadaşı Fevzi Siverek’e dolandırıcılık suçlaması” başlıqlı məqaləyə istinadən cumhuriyyet.az xəbər verir ki, məşhur türk müğənnisi Bülənt Ərsoyun yaxın dostu Fevzi Siverek Azərbaycanlı biznesmen Teyyub Hüseynovu aldadaraq dələduzluq yolu ilə onun 6 milyon dollarını ələ keçirib. T.Hüseynov Fevzi Sivereklə Türkiyəyə səfərləri zamanı tanış olub və ikinci özünü Türkiyədə bir çox mühüm dövlət adamları ilə yaxın münasibətdə, bu ölkədə bütün problemləri həll etmək gücündə olan şəxs kimi təqdim etmişdir. Münasibətlər dərinləşdikdən sonra Siverek T. Hüseynova həm restoran, həm də tikinti biznesində ortaqlıq təkilif edərək ona Türkiyədə oturum izni və vətəndaşlıq ala biləcəyinə söz verib. Tərəflər arasındakı danışıqların nəticəsi olaraq Hüseynov Siverekə əvvəlcə Qapalıçarşıda yerləşən mübadilə məntəqəsində 4 milyon, daha sonra isə Azərbaycanda 2 milyon pul verib. Bir müddət sonra isə tərəflər arasında gərginlik yaranmış və aldadıldığını başa düşən T. Siverekdən pulunu tələb etməyə başlamışdır. Siverek pulu qaytarmaq əvəzində Azərbaycan əsilli iş adamını hədələyəndə isə iş hüquq müstəvisinə keçmişdir.

Hazırda qardaş ölkədə hadisə ilə bağlı araşdırma aparılır. Prosesdə Türkiyənin hüquq-mühafizə orqanlarının nüfuzlu şəxslərinin və MİT zabitlərinin adı hallandığından qardaş ölkənin mediasının olaya diqqəti böyükdür. İstintaqaraşdırmaları haqda yeni məlumatlar olduqca cumhuriyyet.az olaraq diqqətinizə çatdıracayıq. Amma Azərbaycan ictimaiyyətinə o qədər tanış olmayan bir iş adamının birdən birə Türkiyəyə 6 milyon dollar (gümanki bu ilkin rəqəm olub) yatırım etməsi maraq doğurur. Bəs Teyyub Hüseynov kimdir? Bununla bağlı cumhuriyyet.az olaraq əldə etdiyimiz məlumatlara görə, 1966-cı ildə Tovuz rayonunun Əlimərdanlı kəndindən anadan olan, Rusiyda “Timur”, Azərbaycanda “Peykan” ləqəbi ilə tanınan Hüseynov Teyyub Məhəmməd oğlu daha çox dana biznesi ilə məşğul olub. O, Ukraynada “Brodi MİT EKSPORT” şirkəti yaradaraq (direktor T.Hüseynovun adamı olan Pərviz adlı şəxsdir) Azərbaycana diri mal-qara ixracetməklə məşğul olub. Google üzərindən cumhuriyyet.az olaraq apardığımız araşdırmalarda belə bir məlumata da rast gəldik ki, 2015-ci ildə T.Hüseynovun Bakıda başqa bir şirkəti fəaliyyət göstərib: “Şirkətə Teyyubun Elsevər adlı dostu rəhbərlik edirmiş. Qanunsuz əməllərinə görə, Elsevər hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən həbs olunub və həmin vaxt Teyyubun da həbsi qaçılmaz olub, ancaq Teyyub aradan çıxa bilib. Və bu olaydan sonra Teyyub özünə çətir axtarıb.Teyyub öz əməllərini gizlətmək üçün tanınmış şəxslərin guya onunla şərik olduğunu, hətta qazancın ona az qaldığnı da deyir. Belə şəxslərdən biri də tanınmış hüquq alimi, Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinin tələbəlik dostu hörmətli İlham Rəhimovdur”.

Paytaxtın Nizami rayonunda yerləşən , "Mehnur" reabilitasiya mərkəzində fiziki məhdudiyyətli uşaqlara qarşı işgəncə xarakterli hərəkətləri əks etdirən görüntülər ölkədə böyük rezonansa səbəb olub.
"Mehnur" loqopedik reabilitasiya mərkəzində azyaşlılara işgəncə verilməsi ilə bağlı saxlanılan mərkəzin direktoru Nuranə Hacızadə, psixoloq Aytac Kazımlı və direktor köməkçisi Səbinə Əliyarbəyli barəsində ev dustaqlığı qətimkan tədbirinin seçilməsi ilə bağlı istintaq orqanın vəsatətinə baxılıb.
Nizami rayon Məhkəməsində hakim Nigar Qədirlinin sədrliyi ilə keçirilən proseslərdə vəsatət təmin edilib və hər üç şəxs barəsində 3 aylıq ev dustaqlığı qətimkan tədbiri seçilib və onlar vəzifədən kənarlaşdırılıblar.
Baş vermiş hadisə bu tip özəl reabilitasiya mərkəzlərinə nəzarət məsələsini də aktuallaşdırıb. Sayları günü-gündən artan reabilitasiya mərkəzlərinin fiziki məhdudiyyətli uşaqlara xidmət etdiyini nəzərə alsaq, onlara nəzarətin olması vacibdir. Bəs görəsən bu tip mərkəzlərin fəaliyyətinə olan tələblər nədən ibarətdir?

Reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyəti necə tənzimlənir?
Teref.az-ın məlumatına görə, psixoloq Elnur Rüstəmov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, reabilitasiya mərkəzlərinin fəaliyyətinə qanunvericilik hər hansı məhdudiyyət qoymur. Bu mərkəzlər tibbi xidmət göstərmədiyindən, onların fəaliyyətinə Səhiyyə Nazirliyi nəzarət etmir: " Reabilitasiya mərkəzləri fiziki və yaxud hüquqi şəxs kimi İqtisadiyyat Nazirliyində qeydiyyatdan keçərək fəaliyyət göstərirlər. Bu mərkəzlərdə nitq qüsuru, eləcə də digər davranış pozuntuları olan uşaqlara reabilitasiya xidmətləri göstərilir".
E. Rüstəmov bildirir ki, reabilitasiya mərkəzləri bir növ özəl uşaq bağçaları, uşaq inkişaf mərkəzlərinin rolunu oynayır. Burada davranış pozuntusu olan uşaqların cəmiyyətə adaptasiyası üçün iş aparılır: "Reabilitasiya mərkəzlərində uşaqlar müalicə olunmur. Onlara hər hansı dərman vasitəsi tətbiq edilmir. Ona görə də tibb müəssisəsi hesab olunmur".

Loqoped uşağı niyə döyüb?
Həmsöhbətimiz deyir ki, reabilitasiya mərkəzində davranış pozuntusu olan, nitq qüsurlu uşaqlarla peşəkar iş aparılarsa, onların cəmiyyətə inteqrasiyası mümkündür. E. Rüstəmov reabilitasiya nəticəsində xeyli sayda nitq qüsurlu və davranış pozuntusu olan fiziki məhdudiyyətli uşaqların təhsilə cəlb olunduğunu söyləyir. O ki, qaldı "Mehnur" reabilitasiya mərkəzində baş verənlərə, E. Rüstəmov bildirir ki, həmin uşaqla bağlı yanaşma kökündən səhv olub: "Yayılan videoda döyülən 4 yaşlı Cavid Cəbrayılovun eşitmə qüsuru olub. Həmin uşaqla iş aparmaq üçün ilk növbədə körpədə eşitmə qüsuru aradan qaldırılmalıdır. Onun qulağına eşitmə cihazı yerləşdirildikdən sonra reabilitasiya tədbirlərinə başlamaq lazım idi. Heç nəyi eşitməyən uşaqda aqressiya olur. O deyilənləri eşidə bilmirsə loqopedin dediklərini necə təkrarlayacaq? Uşağı belə halda nəyisə təkrarlamağa məcbur etmək kökündən yanlışdır. Həmin uşaq ilk növbədə loqopedə yox, lora aparılmaldıır. Onun eşitmə qüsuru aradan qaldırıldıqdan sonra danışması üçün reabilitasiya kurslarına başlamaq olar".
E. Rüstəmov deyir ki, bəzən belə mərkəzlər işlərinə məsuliyyətsiz yanaşır, valideynləri düzgün istiqamətləndirə bilmirlər.

Mərkəzlərdə kameralar olmalıdır
Psixoloq söyləyir ki, fiziki qüsurlu uşaqlar üçün reabilitasiya mərkəzlərində mütləq şəkildə kameralar qoyulmalıdır. Valideyn uşağı ilə aparılan reabilitasiya tədbirlərini kamera vasitəsilə izləməlidir: "Fiziki qüsurlu uşaqlarla işləmək asan deyil. Onların reabilitasiyasını valideynin yanında aparmaq mümkün deyil. Amma istər loqopedin, istər də digər mütəxəssislərin otaqlarında mütləq kameralar olmalıdır".

Reabilitasiya mərkəzlərinin lisenziyası olmalıdır
DİA.AZ-ın məlumatına görə, Azərbaycan Uşaqlar Birliyinin sədri Kəmalə Ağazadə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, bu tip özəl reabilitasiya mərkəzlərinin mütləq şəkildə lisenziyası olmalıdır. K. Ağazadə deyir ki, burada çalışan mütəxəssislərin müvafiq sertifikatı olmaldıır. Onun sözlərinə görə, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlarla işləmək üçün onların müvafiq sertifikatının olması şərtdir: "Bu mərkəzlərin fəaliyyəti aidiyyatı qurumlar tərəfindən nəzarətə götürülməlidir. Biz uşağın işgəncəyə məruz qaldığı mərkəzin lisenziyasının olub-olmadığını aparılan təhqiqatdan sonra biləcəyik. Amma baş verən hadisələr göstərir ki, atılmış uşaqlarla, fiziki əngəlli uşaqlarla işləyən mərkəzlər, sığınacaqlar mütləq şəkildə lisenziya əsasında fəaliyyət göstərməlidir. "Mehnur" Reabilitasiya Mərkəzinin rəhbərinin şəhərin müxtəlif yerlərində dörd belə mərkəzi var. Biz həmin mərkəzlərdə uşaqların başına nələrin gətirildiyini hələ bilmirik".

Bir günlük reabilitasiya xidməti 70-80 manatdır
Qeyd edək ki, Bakıda fiziki məhdudiyyətli uşaqlara reabilitasiya xidməti göstərən mərkəzlərin sayı günü-gündən artır. Yağışdan çıxan göbələkləri xatırladan bu mərkəzlərin reabilitasiya xidmətləri isə kəllə-çarxdadır.
Əlaqə saxladığımız özəl psixoloji reabilitasiya və nitq inkişafı mərkəzlərindən Sputnik Azərbaycan-a bildirdilər ki, davranış və nitq pozğunluğu olan uşaqlar həftədə minimum 20 saat reabilitasiya almalıdırlar. Bu isə günlük 70-80 manat xərc deməkdir. Əgər uşaqda nitq pozğunluğu ilə yanaşı, autizmin ağır forması varsa davranış pozğunluğunu aradan qaldırmaq üçün həftədə 6 dəfə reabilitasiyaya gəlməlidir.

Ən böyük əziyyəti autizmli uşaqların valideynləri çəkir
Autizm Defektoloji və Psixoloji Yardım Mərkəzi İctimai Birliyinin sədri Çiçək Məmmədli də Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, hazırda ən böyük problemi autizmli uşaqların valideynləri yaşayır. Həmsöhbətimiz deyir ki, ölkəmizdə reabilitasiya mərkəzlərinin sayı çoxalsa da, qiymətləri ucuzlaşmır. Autizmli uşaqların valideynləri hər ay xeyli məbləğdə övladlarının reabilitasiyası üçün pul xərcləyirlər: "Reabilitasiya mərkəzlərinin olması fiziki qüsurlu uşaqların cəmiyyətə inteqrasiyasına kömək edir. Elə davranış pozğunluğu olan uşaqlar var ki, onları cəmiyyət arasına reabilitasiya aparmadan çıxartmaq mümkün deyil. Autizmli uşaqların arasında da belələri var. Autizmdən əziyyət çəkən uşaq var ki, anasının saçını onun əlindən almaq mümkün deyil. Biz imkan daxilində belə uşaqların reabilitasiyası ilə həyata keçirdiyimiz layihələr əsasında məşğul oluruq. Çünki, valideynlərin çoxunun özəl reabilitasiya mərkəzlərinə getməyə imkanı çatmır. Onlar övladlarının reabilitasiyası üçün bir günə ən azı 70-80 manat vəsait xərcləməlidirlər. Elə autizmli uşaq var ki, onun reabilitasiyası həftənin beş-altı günü aparılmalıdır. Bu valideynlə 1500 manata başa gəlir. Reabilitasiya mərkəzlərinin çoxu icarədir. Bu mərkəzləri açanlar buna görə qiyməti yuxarı qoyur. Bir loqopedin seansı 20 manatdan ucuz deyil. Valideyn məcburdur uşağı loqopedlə yanaşı, psixoloq və digər mütəxəssislərin də seansından keçirsin. Bu zaman reabilitasiya xərci artır. Çox yaxşı olardı ki, dövlət autizmli və digər fiziki əngəli olan uşaqların reabilitasiya xərclərini özü qarşılasın. Çünki, bir çox valideynin fiziki məhdudiyyətli övladı maddi imkanı çatmadığından bu xidmətlərdən kənar qalır".

"Bir aya min manatdan çox pul xərcləyirik"
Övladı autizm olan valideyn Sabir İsayev bir aya uşağının reabilitasiyasına 1000 manatdan çox pul xərcləyir. O, övladını iki yaşından reabilitasiya mərkəzlərinə aparır. Hazırda övladı 8 yaşında olan ata təkcə 300 manat ayda taksiyə xərci çıxdığını bildirdi: "Həftənin beş günü uşağı reabilitasiya mərkəzinə aparırıq. 800 manat reabilitasiya mərkəzinə ödəyirik. 300 manat taksiyə xərcləyirik. Ətrafdakı insanları narahat edir deyə, taksidən istifadə edirik".
Valideyn bildirir ki, reabilitasiya övladı üçün hava-su kimi lazımdır. Əks halda davranışlarında aqressiv olur: "Biz bir dəfə dövlətin reabilitasiya mərkəzinə müraciət etdik. Qəbul üçün o qədər sənəd tələbi, növbə oldu ki, məcbur özələ getməli olduq. Bu gün hansı özəl reabilitasiya mərkəzinin qapısını açsan autizmli uşaqlarla doludur. Çünki, dövlət özəldəki keyfiyyətdə reabilitasiya xidməti göstərmir".

Autizmli uşaqlara əlillik verilmir?
S. İsayev deyir ki, xaricdə işlədiyindən çətinliklə də olsa övladının xərclərini qarşılaya bilir.
Valideyn bildirir ki, autizmli uşaqların əlillik dərəcəsi alması çox çətindir. Bunun üçün valideyn dəfələrlə tibbi sosial ekspert komissiyalarına gedib-gəlməlidir. Bu da ağır autizm dərəcəsi olan uşaqlarla çox çətindir. Bu səbəbdən də valideynlər autizmli uşaqları üçün əlillik müavinəti ala bilmir.
Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyindən isə Sputnik Azərbaycan-a bildirdilər ki, autizmli uşaqlara əlilliyin təyinatında heç bir problem yoxdur. Sadəcə olaraq valideynlər uşaqlarını ərazi üzrə polikilinikaya apararaq orada həkim müayinəsindən keçirməlidirlər. Tibbi ekspert rəyi əlillik alt sisteminə vurulduqdan sonra autizmli uşağa həmin rəy əsasında əlillik qrupu verilir və müavinət təyin olunur. Qurumdan bildirdilər ki, bəzi valideynlər bu prosedurları keçməyə tənbəllik edirlər.
O ki, qaldı autizmli və digər fiziki əngəlli uşaqların reabilitasiyasına, Sosial Xidmətlər Agentliyindən bildirdilər ki, dövlətin nəzdində iki belə reabilitasiya mərkəzi fəaliyyət göstərir. Növbəli şəkildə autizmli, eləcə də digər fiziki qüsurlu uşaqlar reabilitasiya xidmətlərindən pulsuz yararlana bilərlər.
Məlumat üçün bildirək ki, fiziki məhdudiyyətli uşaqlara qarşı işgəncə xarakterli hərəkətlər edən mərkəzin psixoloqu Aytac Kazımlı və mərkəzin direktor köməkçisi vəzifəsində çalışan Səbinə Əliyarbəyli polis əməkdaşları tərəfindən saxlanılıb. Faktla bağlı Nizami RPİ-nin İstintaq Şöbəsində Cinayət Məcəlləsinin 133 (Əzab vermə) maddəsi ilə cinayət işi açılıb.